Emancipation Τhrough Εducation: The Galician Women's Rights Activist Anastazja Dzieduszycka (1842-1890)


Published: Dec 29, 2022
Keywords:
emancipation education gender rights
Anna Citkowska-Kimla
Abstract

Contemporary new approaches to political history take into account – in addition to typical issues related to the state and its representatives – the history of women and the history of gender. Currently, as Barbara Stollberg-Rilinger puts it, the notion of politics is also understood as the space of action within which decisions binding for the collective are made and implemented. Historically, what was political had definite boundaries and was shaped in different ways. The contemporary, broader understanding of the political makes it possible to include in the sphere of public communication also those social groups that had limited opportunities for political action. Therefore, as postulated by Ute Frevert, the previous activities of women who were considered “apolitical” should be reinterpreted, because taking into account the dynamics and historical volatility of the communication space will allow for examining women’s involvement in the public sphere. The main aim of the considerations is to reconstruct women's activity (still constituting the margin of historical research) on the example of the work of Anastazja Dzieduszycka, a Galician activist for the education and emancipation of women. This primary objective is related to secondary ones. One of them is to show the seeds of the emancipation movement in Galicia. Dzieduszycka is one of the first suffragists who made a lot of effort to break the existing schemes, stereotypes, social barriers and existing culture. She made the first important step towards modern thinking about women. Unveiling her precursory thinking and actions in this area is one of the most important goals of the analysis. My research includes the following conclusions: Dzieduszycka’s pioneering activity proceeds from the starting point, which is the education of teaching staff in new institutes established for this purpose. Thanks to this, young women were raised to independence, which was forced by the hard social and economic situation in which they found themselves. The final goal, however, was the emancipation of women.

Article Details
  • Section
  • Articles
Downloads
References
Bhabha, H. (2010). Miejsca kultury. Kraków: WUJ.
Bilewicz, A. (1996). Nauczycielki prywatnych średnich szkół żeńskich w Galicji 1896-1914. In: Meissner, A. (Hg.), Nauczyciele galicyjscy, Galicja i jej dziedzictwo. Rzeszów, Wydawn: Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie.
Bronikowski, S. (1877). Emancypacja i równouprawnienie kobiety. Poznań: J. Leitgeber.
Dzieduszycka, A. (1871). Kilka myśli o wychowaniu i wykształceniu niewiast naszych. Lwów: Gubrynowicz i Schmidt.
Dzieduszycka, A. (1872). Gawędy matki. Lwów: Gubrynowicz i Schmidt.
Dzieduszycka, A. (1874). Gawędy o wychowaniu. Kronika Rodzinna, 4 und 5: 61.
Dzieduszycka, A. (1875a). O tym i owym. Ani chwili do straceni. Bluszcz, 25: 194.
Dzieduszycka, A. (1875b). Gawędy o wychowaniu. Kronika Rodzinna, 18: 281.
Dzieduszycka, A. (1878). Den Unabhängigkeitsverlust in Folge des Bankrotts. Niwa, 13: 190-191.
Dzieduszycka, A. (1881a). Książka młodej kobiety. Warszawa: M. Orgelbrand.
Dzieduszycka, A. (1881b). O szkołach wyższych dla kobiet w naszym kraju. Kronika Rodzinna, 1881: 644.
Dzieduszycka, A. (1883). Listy nauczycielki poświęcone nauczycielkom ludowym i uczennicom seminariów nauczycielskich żeńskich. Kraków: Nakładem księgarni K. Bartoszewicza.
Falkowska, J. (2018). Ambasadorki wychowania. Poglądy pedagogiczne polskich kobiet w II połowie XIX wieku i początkach XX wieku. Toruń: UMK.
Frevert, U. (1995). Mann und Weib, und Weib und Mann. Geschlechter-Differenzen in der Moderne. München: C. H. Beck.
Gilbert, S. M. & Gubar, S. (1984). The Madwoman in the Attic: The Woman Writer and the Nineteenth-Century Literary Imagination. New Haven-London: Yale University Press.
Górska, U. (2016). Drogi wolności. Ruch emancypacyjny kobiet w monarchii habsburskiej na podstawie publicystyki i twórczości literackiej w latach 1867-1918. Olsztyn: Instytut Badań Literackich PAN.
hooks, b. (1989). Talking Back. Thinking Feminist. Thinking Black. Boston: South End Press.
hooks, b. (2013). Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Hulewicz, J. (1938). Dzieduszycka z Jełowickich Anastazja. In: Konopczyński, W. (Hg.), Polski słownik biograficzny, Kraków: PAN, 108-109.
Kubicka, G. & Czerwińska, A. (2009). Trzeba odtworzyć kobiecą linię tradycji. In: Furgał, E. (Hg.), Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie emancypantek. Kraków-Szczawnica: Fundacja Przestrzeń Kobiet, 1-14.
Mrozowska, K. (1971). Sto lat działalności kobiet polskich w oświacie i nauce. Kraków: PWN.
Prądzyński, E. (1893). O prawach kobiety. Warszawa: Skład Główny u Gustawa Sennewalda.
Słowiński, L. (1993). Z myślą o Niepodległej. Z dziejów edukacji narodowej okresu postyczniowego. Poznań: Abos.
Stollberg-Rilinger, B. (2015). The Contours of the Political. Five questions, five answers. German History Forum, 33 (2): 255-273.
Universität Wien (n.d). Methoden & Quellen. Verfügbar unter: https://gonline.univie.ac.at/methoden-quellen/exkurs-theorien/ (Zugriff auf: 18/06/2022).
Wojnarowska, K. (1854). Rzut oka na nowoczesne wychowanie płci żeńskiej. Leipzig: Verlag unbekannt.
Wolff, L. (2010). The Idea of Galicia: History and Phantasy in Habsburg Polical Culture. Standford: Stanford University Press.
Zachara, J. (1937). Historia pierwszego na ziemiach Polski Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Plater w Krakowie. Sprawozdanie Gimnazjum za rok 1936/1937. Kraków: Druk. Polska Fr. Zemanka.
Żarnowska, A. & Szwarc, A. (1992). Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Bd. 2, T. 2, Warszawa: Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego.
Žižek, S. (2007). Rewolucja u bram. Pisma Lenina z 1917 roku. Kraków: Korporacja Ha!art.

Similar Articles

You may also start an advanced similarity search for this article.