Θεματική περιοχή και περιεχόμενο

Το Ενημερωτικό Δελτίο του ΙΝΕ/ΕΙΕ είναι μια ετήσια περιοδική έκδοση που στόχο έχει την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας για την όλη επιστημονική και ερευνητική δραστηριότητα του Ινστιτούτου και των ερευνητών του ενώ παράλληλα επιδιώκει να αποβεί όργανο επικοινωνίας μεταξύ των Νεοελληνιστών στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο. Το Ενημερωτικό Δελτίο εκδίδεται ανελλιπώς από το 1990.

Πολιτική ανοικτής πρόσβασης

Το περιοδικό παρέχει άμεση ανοικτή πρόσβαση στο περιεχόμενό του με βάση την αρχή ότι η ελεύθερα διαθέσιμη στο κοινό έρευνα υποστηρίζει την παγκόσμια ανταλλαγή γνώσεων.

Οι συγγραφείς έχουν τη δυνατότητα και ενθαρρύνονται να δημοσιεύουν τις εργασίες τους στο Διαδίκτυο (κατά προτίμηση σε ιδρυματικά αποθετήρια ή στην προσωπική ιστοσελίδα τους) μετά τη δημοσίευση, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγικές ανταλλαγές, καθώς και σε ταχύτερες και περισσότερες αναφορές στις δημοσιευμένες εργασίες (δείτε τα σχετικά Οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης).

Ιστορικό περιοδικού

Το Ενημερωτικό Δελτίο του ΙΝΕ/ΕΙΕ είναι μια ετήσια περιοδική έκδοση που στόχο έχει την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας για την όλη επιστημονική και ερευνητική δραστηριότητα του Ινστιτούτου και των ερευνητών του ενώ παράλληλα επιδιώκει να αποβεί όργανο επικοινωνίας μεταξύ των νεοελληνιστών στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο. Το Ενημερωτικό Δελτίο εκδίδεται ανελλιπώς από το 1990, και το 2007 κυκλοφόρησε το 32ο τεύχος του.

Την αρχική ιδέα για τη δημιουργία του Δελτίου είχε ο Θύμιος Νικολαΐδης, σήμερα διευθυντής ερευνών στο ΙΝΕ και το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1990 σε μορφή πολυγραφημένου φυλλαδίου 36 σελίδων. Η τότε διευθύντρια του ΙΝΕ, Λουκία Δρούλια, στήριξε την έκδοση και συνέβαλε στη διαμόρφωση της ύλης και της φυσιογνωμίας του Δελτίου. Στο προλογικό της σημείωμα του πρώτου τεύχους επισημαίνει ότι στόχος του Δελτίου είναι η «ταχεία ενημέρωση στο χώρο της νεοελληνικής ιστορικής επιστήμης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην τρέχουσα ερευνητική εργασία». Με κύρια επιδίωξη την αμεσότητα, την ευελιξία και την ταχύτητα, το φυλλάδιο εκείνο ήταν επικεντρωμένο στη συνοπτική πληροφόρηση της επιστημονικής κοινότητας με αναγγελίες συνεδρίων, σεμιναρίων και άλλων επιστημονικών εκδηλώσεων σχετικών με την έρευνα και τη μελέτη της νεοελληνικής ιστορίας, ενώ παράλληλα βέβαια ενημέρωνε και για τις επιστημονικές δραστηριότητες που διοργάνωνε ή στις οποίες μετείχε το τότε Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών. Κατά την περίοδο 1990-1996 το Ενημερωτικό Δελτίο κυκλοφορούσε ανά εξάμηνο (τχ. 1-18). Από τον Οκτώβριο 1990 έως τον Ιούλιο 1993 (τχ. 1-9) την επιμέλεια είχε αποκλειστικά ο Θύμιος Νικολαΐδης, ενώ από τον Οκτώβριο 1993 (τχ. 10) έως τον Οκτώβριο 1995 (τχ. 16) την επιμέλεια της ύλης ανέλαβαν εκ περιτροπής οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ευτυχία Λιάτα, Παναγιώτης Μιχαηλάρης, Θύμιος Νικολαΐδης, Βίκυ Πάτσιου, Μαρία-Χριστίνα Χατζηιωάννου. Την τεχνική επιμέλεια και τη στοιχειοθεσία του Δελτίου είχε αναλάβει η Κέλλυ Αγγελή στο τμήμα μηχανογράφησης του ΙΝΕ.

Η θετική ανταπόκριση της επιστημονικής κοινότητας προς την έκδοση του Δελτίου αλλά και οι δυνατότητες που προσέφερε οδήγησαν τον επόμενο διευθυντή του ΙΝΕ, Βασίλη Παναγιωτόπουλο να προχωρήσει, από τον Μάρτιο 1996, στη σημαντική αναβάθμισή του. Το 17ο τεύχος του Δελτίου απέκτησε μια νέα και ξεχωριστή φυσιογνωμία: εμπλουτίστηκε ως προς την ύλη του, η οποία κατηγοριοποιήθηκε σε σταθερές πια στήλες, απέκτησε έγχρωμο εξώφυλλο, πλούσια εικονογράφηση αλλά και συνολικά μια νέα προσεγμένη αισθητική εμφάνιση, δημιουργία του γραφίστα Γιάννη Κουρούδη αλλά και του Γιώργου Τόλια, σήμερα διευθυντή ερευνών στο ΙΝΕ, που συνεργάστηκε μαζί του για τον σκοπό αυτό. Όπως σημειώνει ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος στον πρόλογό του με τον τίτλο «Διάδρομος», πρόθεση είναι το Ενημερωτικό Δελτίο να μην περιλαμβάνει πια μόνο «πληροφορίες από τη ζωή του ΚΝΕ και τη δράση των συνεργατών του», αλλά και «όσες πληροφορίες θα φθάνουν σ'εμάς, είτε με τη μορφή ανακοινώσεων και δελτίων τύπου, είτε με τη μορφή επώνυμων σημειωμάτων [...] έτσι ώστε οι Νεοελληνικές Σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, να αποκτήσουν ένα βήμα πληροφόρησης και επικοινωνίας, τώρα, στην εποχή των δικτύων και της παγκοσμιοποίησης». Συγκροτήθηκε Ομάδα Σύνταξης με τον Θύμιο Νικολαΐδη και τον Γιώργο Τόλια, ενώ υπεύθυνος εκδότης ήταν ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος. Από το 20ό τεύχος (Δεκέμβριος 1997) στην Ομάδα Σύνταξης προστέθηκε η Ουρανία Πολυκανδριώτη και την τεχνική επιμέλεια (σελιδοποίηση και στοιχειοθεσία) ανέλαβε η Βάσω Αντωνίου στο τμήμα μηχανογράφησης του ΙΝΕ. Το Ενημερωτικό Δελτίο με τη νέα του μορφή αύξησε σημαντικά τον αριθμό των αναγνωστών του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό ενώ η ύλη τού κάθε εξαμηνιαίου τεύχους κάλυπτε πια γύρω στις 80 σελίδες. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο «Χρονικό» με αναλυτική πληροφόρηση για συνέδρια και άλλες επιστημονικές συναντήσεις στον χώρο των Νεοελληνικών Σπουδών.

Η ολοένα και πιο απαιτητική ύλη του Δελτίου καθιστούσε πλέον δυσχερή την εξαμηνιαία κυκλοφορία του και έτσι από το 2000, όταν τη διεύθυνση του ΙΝΕ ανέλαβε ο καθηγητής Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, η κυκλοφορία του έγινε ετήσια. Ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης, επιδιώκοντας την προαγωγή των νεοελληνικών σπουδών σε αναγνωρισμένο επιστημονικό πεδίο διεθνούς επιπέδου, στο «Προλογικό Σημείωμα» του 25ου τεύχους (Νοέμβριος 2000) του Δελτίου υπογραμμίζει την ανάγκη για το ΙΝΕ να «αποβεί πόλος συσπείρωσης των δυνάμεων των νεοελληνιστών της χώρας και του εξωτερικού, ώστε να αποδυθούμε στην κοινή προσπάθεια της καθιέρωσης του αντικειμένου της ειδικότητάς μας ως νόμιμου και αναγνωρίσιμου κλάδου της διεθνούς επιστήμης». Με το σκεπτικό αυτό, από το 27ο τεύχος (2002) εγκαινιάστηκε η συστηματική επισκόπηση των μεγάλων κέντρων και ινστιτούτων νεοελληνικών σπουδών που λειτουργούν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα ανά τον κόσμο. Στη νέα στήλη που δημιουργήθηκε παρουσιάστηκαν: το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μονάχου (τχ. 27, 2002), το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών του Εθνικού Ινστιτούτου Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών (INALCO) στο Παρίσι (τχ. 28, 2003), το Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης (τχ. 29, 2005), το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο King's College στο Λονδίνο (τχ. 30, 2006), οι νεοελληνικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (τχ. 31, 2006) και στο Cambridge (τχ. 32, 2007). Στην τριμελή Ομάδα Σύνταξης συμμετέχουν η Ουρανία Πολυκανδριώτη, η Αλεξάνδρα Σφοίνη που πήρε τη θέση του Θύμιου Νικολαΐδη (από το τχ. 30, 2005) και η Ευγενία Δρακοπούλου που πήρε τη θέση του Γιώργου Τόλια (από το τχ. 32, 2007). Υπεύθυνος εκδότης είναι, από το 2000, ο διευθυντής του ΙΝΕ Πασχάλης Κιτρομηλίδης και την τεχνική επιμέλεια έχει πάντα η Βάσω Αντωνίου.

Έτσι, στη σημερινή του μορφή το Ενημερωτικό Δελτίο, εκτός από την επισκόπηση των κέντρων νεοελληνικών σπουδών στο εξωτερικό, περιέχει παρουσιάσεις των εκδόσεων του Ινστιτούτου και των ερευνητών του, περιγραφή των προγραμμάτων του ΙΝΕ, των ελληνικών και διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων και έργων στα οποία συμμετέχει, καθώς και την πλήρη αναγραφή των δημοσιεύσεων και των ανακοινώσεων των ερευνητών του. Παρέχονται επίσης άλλες πληροφορίες χρήσιμες για τους νεοελληνιστές, όπως παρουσιάσεις διατριβών, χρονικά και ανασκοπήσεις συνεδρίων, σεμιναρίων και επιστημονικών συναντήσεων.

Το Ενημερωτικό Δελτίο, με την επιμέλεια πάντα των ερευνητών του ΙΝΕ, έχει γίνει ο καθρέφτης τόσο των ποικίλων επιστημονικών δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου, όσο και σημαντικό κέντρο πληροφόρησης για τις νεοελληνικές σπουδές ανά τον κόσμο.