Health Monitoring of Laboratory Animals in Breeding and Experimental Units

Περίληψη

Η πρόοδος των βιοϊατρικών επιστημών, τις τελευταίες δεκαετίες, οδήγησε στην αλματώδη αύξηση του αριθμού των ζώων που χρησιμοποιούνται σε πειραματισμούς. Παράλληλα, διαπιστώθηκε η ανάγκη, τα ζώα που χρησιμοποιούνται στην έρευνα να έχουν συγκεκριμένο επίπεδο υγείας και καθορισμένο γενετικό δυναμικό. Μόνο υγιή ζώα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε πειραματισμούς. Η καλή υγεία των ζώων που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε έναν πειραματισμό, καθώς και η διατήρηση της σε ολόκληρη τη διάρκεια του πειραματισμού (πριν- κατά τη διάρκεια- και στο τέλος) έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι λοιμώξεις των Ζώων Εργαστηρίου (Ζ.Ε) κλινικές ή υποκλινικές είναι δυνατό να επηρεάσουν τα πειραματικά δεδομένα, καθώς και ολόκληρη την εξέλιξη ενός πειραματισμού. Ανάλογα με το είδος του εξωγενούς ή του μικροβιακού παράγοντα μπορεί να επηρεαστεί ένα μεγάλο εΰρος βιοχημικών παραμέτρων, καθώς επίσης η συμπεριφορά, η ταχύτητα ανάπτυξης, το σχετικό βάρος οργάνων, η ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού κ.λ.π. Επίσης, ζώα με λανθάνουσες ή οξείες λοιμώξεις μπορεί να δώσουν μολυσμένα βιολογικά υλικά, όπως κυτταροκαλλιέργειες, ιστοκαλλιέργειες κ.λπ., ενώ πολλές από αυτές τις λοιμώξεις είναι και ανθρωποζωονόσοί. Στην περίπτωση αυτή, ο κίνδυνος για την υγεία του προσωπικού που ασχολείται με τα Ζ.Ε. είναι σημαντικός και για το λόγο αυτό θα πρέπει να ελέγχεται το επίπεδο υγείας των ζώων που χρησιμοποιούνται στο εργαστήριο για ερευνητικούς ή άλλους επιστημονικούς σκοπους. Έτσι, διαφυλάσσεται όχι μόνο η αξιοπιστία του πειραματικού αποτελέσματος, αλλά και η υγεία των ατόμων που έρχονται σε επαφή με τα ζώα αυτά. Εδώ και δεκαετίες, στα διάφορα Ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και στις Η.Π.Α, τον Καναδά και την Ιαπωνία, εφαρμόζονται έλεγχοι του επιπέδου υγείας των ζώων που διαβιώνουν σε εκτροφές Ζ.Ε.Το 1994 και στη συνέχεια το 2002, η FELASA (Federation of European Laboratory Animal Science Associations) εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τον έλεγχο του επιπέδου υγείας των Ζ.Ε που φιλοξενούνται σε εκτροφές αναπαραγωγής ή πειραματισμού. Στο κείμενο προτείνονται οι ιοί, τα βακτήρια και τα παράσιτα για τα οποία τα ζώα κάθε εκτροφής θα πρέπει να ελέγχονται και να διατηρούνται απαλλαγμένα από αυτά. Ακόμη, περιλαμβάνεται και το προτεινόμενο από τη FELASA σχήμα ελέγχου του επιπέδου υγείας των παραπάνω εκτροφών και δίνονται συστάσεις που αφορούν στο μέγεθος και την ομοιομορφία του δείγματος, τη συχνότητα ελέγχου και τη μέθοδο ελέγχου. Με την έκδοση των οδηγιών η FELASA στοχεύει στην εναρμόνιση παρόμοιων ελέγχων, τουλάχιστον μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ώστε να διασφαλίζεται, μέσω συγκεκριμένων και καθιερωμένων ειδικών εργαστηριακών εξετάσεων, η χρησιμοποίηση στους πειραματισμούς ζώων υγιών, που δεν φέρουν παθογόνους ή άλλους παράγοντες, οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Επιπλέον, υπογραμμίζεται η ανάγκη υποστήριξης τέτοιων προγραμμάτων από διαπιστευμένα και εξειδικευμένα στην Επιστήμη των Ζ.Ε. μικροβιολογικά εργαστήρια.