Βιοχημεία, φαρμακολογία και φυσιολογικός ρόλος της σφαιρίνης του πλάσματος που δεσμεύει τις ορμόνες του φύλου

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Ιαν 31, 2018
DOI: https://doi.org/10.12681/jhvms.15772
Λέξεις-κλειδιά:
οιστρογόνα ανδρογόνα πρωτεΐνη δέσμευσης των στεροειδών του φύλου
D. KOURETAS (Δ. ΚΟΥΡΕΤΑΣ)
Τμήμα Γεωοπονίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
V. LALIOTIS (Β. ΛΑΛΙΩΤΗΣ)
ΈΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Κέντρο Τεχνητής Γονιμοποίησης και Σπερματέγχυσης
O. ANTONOGLOU (Ο. ΑΝΤΩΝΟΓΛΟΥ)
Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο, Ερευνητικό Τμήμα.
Περίληψη
Η πρωτεΐνη που δεσμεύει τα στεροειδή του φύλου (SBP) είναι μια πρωτείνη του πλάσματος, η οποία δεσμεύει με μεγάλη συγγένεια ανδρογόνα και οιστρογόνα. Συντίθεται στο ήπαρ και κυκλοφορεί στο πλάσμα διαφόρων ειδών, μεταξύ των οποίων άνθρωπος, πίθηκος, αγελάδα, σκύλος, γάτα και άλλα. Η SBP είναι μια διμερής πρωτείνη με μοριακή μάζα που κυμαίνεται ανάμεσα σε 84 και 90 KDa, και δεσμεύει ένα μόριο στεροειδούς σε κάθε διμερές. Η έκφραση της ρυθμίζεται από πολλές ορμόνες και έχει βρεθεί ότι η οιστραδιόλη επάγει, ενώ η τεστοστερόνη αναστέλλει την έκφραση της. Ο φυσιολογικόςτης ρόλος δεν είναι απολύτως γνωστός αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι ρυθμίζει τουλάχιστον τα επίπεδα των βιοδιαθέσιμων κυκλοφορούντων στεροειδών και πειραματική απόδειξη υποστηρίζει το δόγμα ότι τα στεροειδδή που δεν είναι δεσμευμένα είναι αυτά που είναι δραστικά βιολογικά, αφού μπορούν παθητικά να περάσουν την κυτταρική μεμβράνη και να δράσουν. Μετά την ανακάλυψη του μεμβρανικού υποδοχέα της SBP φαίνεται ότι η πρωτεΐνη αυτή παίζει και άλλους βιολογικούς ρόλους εκτός από αυτόν της δέσμευσης των στεροειδών. Συζητούνταιόλες οι σύγχρονες απόψεις.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Review Articles
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στο J Hellenic Vet Med Soc

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Rosenbaum W., Christy Ν.Ρ. and Kelly W.G.: Electroforetic evidence for the presence of an estrogen-binding globulin in human plasma. J. Clin. Endocr. Metabol. 1966,26:1399-1405.
Kato T. And Horton R.: Studies of testosterone binding globulin. J. Clin Endocr. Metabol. 1968,28:1160-1168.
Renoir J-M. Mercier-Bodard C. and Baulieu E.E.: Hormonal and immunological aspects of the phylogeny of sex steroid binding protein. P.N.A.S 1980.77:4578-4582.
Gueriguian J.L. Pearleman W.H.:Some properties of a testosterone-binding component of human pregnancy serum. J.Biol.Chem 1968,243:5226- 5233.
Mickelson K.E. and Petra P.H.Purification of the SBP from human serum. Biochemistry 1975,14:957-963.
Petra P.H. and Lewis J.: Modification in the purification of SBP of human serum by affinity chromatography.Ana/.Bioch 1980,105:165-169.
Turner E.,Ross J.B.A. Namkung P.C. and Petra P.H.: Purification and characterization of the SBP from macaque serum. Comparison with the human protein. Biochemistry. 1984,23:492-497.
Susuki Y., Itagaki E., Mori H. and Hosaya T.: Isolation of testosterone binding globulin from bovine serum by affinity chromatography and its molecular characterization. J. Bioch. 1977.81:1721-1732.
Susuki Y. and Sinohara H.: Subunit structure of SBP from man, cattle, dog and rabbit. J. Bioch. 1984,96:751-759.
Susuki Y.Okumura Y. and Sinohara H.: Purification and characterization of SBP of canine serum.J.Bioch. 1979, 85:1195-1203.
Petra P.k.:The SBP: Purification, characterization and immunological properties of the human and rabbit proteins.J. Steroid. Bioch. 1979, 11:245-252.
Walsh K.A.. Titani Κ.,Kumar S.,Hayes R. and Petra P.H.: Amino acid sequence of the SBP of human plasma. Biochemistry. 1986,25:7584-7590.
Petra P.H., Stanczyk F.Z., Senear D.F., Namkung P.C.. Novy M.J., Ross J., Turner E. And Brown J.Α.: Current status of the molecular structure and function of the SBP. J. Sferoid. Bioch. 1983, 19:699-706.
Griffin P.R., Kumar S., Shabanowi Ο J. and Petra P.H.: The amino acid sequence of the SBP of rabbit serum.J.Biol. Chem. 1989,264:19066-1 9075.
Petra P.H., Que B.G., Namkung P.C.and Hunt D.F.: Affinity labeling,molecular cloning,and comparative amino acid sequence analyses of SBP.A multidisciplinary aproach for understanding steroid-protein interaction and its physiological role. Ann. N.Y. Acad. Scienc. 1988,538:10-24.
Namkung P.C.,Kumar S.. Walsh K.A. and Petra P.H.: Identification of Lys- 134 in the steroid binding site of SBP of human plasma. J.Biol.Chem. 1990,265:18345-18350.
Gershagen S., Fernlund P. and Lundwall A.:Ac-DNA coding for human SBP.Homology to vitamin K- dependent protein S. FEBS Lett. 1987,220:129-135.
Dayhoff M.O., Barker W.C. and Hunt L.T.: Establishing homologies in protein sequences. Mefh. Enzym. 1983, 91:524-545.
Kouretas D.. Karinen A.,Rishi Α., Melchers K. and Floros J.: Conservation analysis of rat and human SP-A identifies 5' sequences that bind rat lung nuclear proteins. Exp.Lung Res. 1993.19:485-503.
Hammond G.L.,Underhill D.A.,Rykse H.M. and Smith C.L.:The human SBP gene contains exons for androgen - binding protein and two other testicular m-RNAs. Molec. Endocr. 1989,3:1869-1 876.
Bardin C. W., Gunsalus G. L., Musto Ν. Α., Cheng C. Y., Reventos J., Smith C, Undrehill D. A. and Hammond G.: Corticosteroid binding globulin, testosterone-estradiol binding globulin and androgen binding protein families distinct from steroid receptors.! Steroid Biochem. 1988, 30:131-139.
Alden R. Α., Wright CS., and Kraut J.: A hydrogen-bond network at the active site of subtilisin BPN . Phil. Trans R. Soc. (London) 1970,B257 119-124.
Baker M.E., French F. S. and Joseph D. R.: Vitamin Independent protein S is similar to rat androgen-binding protein. Biochem. J. 1987,243:293-296.
Walker F. J.: Regulation of activated protein C by protein S. The role of phospholipid in factor Va inactivation. J. Biol. Chem. 1981,256, 11128-11131.
Dahlback B. and Hildebrand Β.: Degradation of human complement component C4b in the presence of the C4bbindingprotein-protein S comlex. Biocem. J. 1983,209: 857-863.
Antonoglou O., Kouretas D.. Pavlidou Ε.: Επίδραση εξωγεvcòv στεροειδών στα επίπεδα της SBP. 4ο Πάνελ. Συν. Ογκολογίας 1987
Kouretas D, Laliotis V, Taitzoglou J, Kortsaris A, Boutis L, Lazopoulos C and Antonoglou 0: Purification of SHBG from ram and ewe serum and study of the effect of pregnancy and exogenous estradiol administration on basal SHBG levels. Domestic Animal Endocrinology 1998, στάλθηκε για δημοσίευση.
Plymate S. R., Matej L. Α., Jones R. E. and Friedl K.E.: Inhibition of sex hormone-binding globulin production in the human hepatoma (Hep G2) cell line by insulin and prolactin. J. Clin. Endocr. Mefab. 1988, 67: 460-464.
Rosner W., Aden D. P. and Khan M. S.: Hormonal influences of the secretion of steroid-binding proteins by a human hepatoma-derived cell line. J. Clin. Endocr. Mefab. 1984,59: 806-808.
Schoultz B. V. and Carlstrom Κ.: On the regulation of sex hormone-binding globulin. A challenge of an old dogma and outlines of an alternative mechanism. J. Steroid Biochem. 1989,32:327-334.
Tait J. F. and Burstein S.: In vivo studies of steroid dynamics in man. In The Hormones (Edited by G. Pincus, K. V. Thimann and E. B. Astwood). Academic Press, New York, Vol. 5 (1964)pp.441-557.
Vermeulen A. L., Verdonck L., Van der Straeten M. and Orie M.: Capacity of the testosterone binding globulin in human plasma and influence of specific binding of testosterone on its metabolic clearance rate. J.Clin. Endocr. Metab. 1969,29:1470-1480.
De Ryck L., Ross J.B.A., Petra P. H. and Gurpide E.: Estradiol entry into endometrial cells in suspension. J. Sferoid. Biochem. 1985,23:145-152.
Zegeniadou T., Koliais S., Kortsaris A. and Antonoglou O.: Role of SBP in estradiol uptake by MCF-7 cells. Cancer Bioch. Bioph. 1998, in press.
Zegeniadou T., Koliais S., Kouretas D. and Antonoglou O.: Nonlinear binding of sex steroids to SBP. Eur. J. Drug. Metab. 1997,22,3,229-235.
StreFchyonok O.A., Awakumov G. V. and Survilo L. I.: A recognition system for sex hormone-binding globulin (SHBG) on human prostatic carcinoma. Biochim. Biophys. Acta. 1984, 802: 459-466.
Bordin S. and Petra P. H.: Immunocytochemical localization of the plasma sex steroid-binding protein (SBP) in tissues of the adult male monkey, Macaca nemestrina. Proc. Nafn. Acad. Sci. U.S.A. 198077:5678-5682.
Mercier-Bodard C, Baville F., Bideux G., Binari N., Chambraud B. and Baulieu E. E.: Regulation of SBP synthesis in human cancer cell lines by steroid and thyroid hormones. J. Steroid. Biochem. 1989,34:199-204.
Mercier-Bodard C, Radanyi C, Roux C, Groyer M. T., Robel P., Dadoune J. P., Petra P. H., Jolly D. J. and Baulieu E. E.: Cellular distribution and hormonal regulation of hSBP in human hepatoma cells. J. Steroid Biochem. 1987,27:297-307.
Egloff M., Vendreli E., Tardivel-Lacombe J., Dadoune J.P. and Degrelle H.: Immunohistochemical study of human testis and epididymis with a monospecific antiserum against the sex steroid-binding plasma protein. C. R. Acacf. Sci. Paris .1982,111: 107-111.
Plymate S.R., Loop S.M., Hoop R.C., Wiren K. M., Ostensen R.. Hryb D. J. and Rosner W.: Effects of sex hormone binding globulin (SHBG) on human prostatic carcinoma. J. Steroid Biochem. Molec. Biol., 1991,40: 833-839.
Natalja T., Awakunov G. V. and Strel'chyonok Ο. Α.: Binding of human sex hormone-binding globulin androgencomplexes to the placenta syncytiotrophoblast membrane. Biochem. Biophys. Res. Comm.,1990, 171: 1279-1283.
Hryb D. J., Khan M. S. and Rosner W.: Testosterone-estradiol binding globulin binds to human prostatic cell membranes. Biochem. Biophys. Res. Commun., 1985,128:432-440.
Nakhla A. M., Khan M. S. and Rosner W.: Biologically active steroids activate receptor-bound human sex hormonebinding globulin to cause LNCaP cells to accumulate adenosine 3,5-monophosphate.J. Clin. Endocr. Mefab., 1990, 71:398-404.
Hryb D. J., Khan M. S., Romas N. A. and Rosner W.: Solubilization and partial characterization of the sex hormone-binding globulin receptor from human prostate. J. Biol. Chem.,1989, 264:5378-5383.
Awakumov G.V., Zhunk N. 1. and StreFchyonok O.A.: Subcellular distibution and selectivity of the protein-binding component of the recognition system for sex-hormonebinding protein-estradiol comlex in human decidual endometrium. Biochim. Biophys. Acta., 1986,881:489-49.
Fortunati Ν., Fissore F., Farrari f., Farrari Α., Berta L., Gindici M. and Fratria R.: Sex steroid protein interacts with a specific receptor on human., Sferoids, 1991,56:6,341-346.
Hryb D. J., Khan M. S., Romas N. A. and Rosner W.: The control of the interaction of sex hormone-binding globulin with its receptor by steroid hormones. J. Biol. Chem. 1990, -265:6048-6054.
StreFchyonok O. A. and Awakumov G. V.: Specific steroidbinding glycoproteins of human blood plasma: novel data on their structure and function. J. Sferoid Biochem. 1990, 35:519-534.
Fortunati Ν., Fissore F., Fassari Α., Becchis M., Comba Α., Catalano M. G., Berta L. And Frairia R.: SBP exerts a negative control on estradiol action in MCF-7 cells through c- AMP and protein kinase-Α. Endocrinology. 1996, Feb, 137:2, 686-692.
Mendel CM: The free hormone hypothesis: A physiologically based mathematical model. Endocr. Rev. 1989,232-27.