Πολυμορφισμοί του γονιδίου της πρωτεΐνης prion σε θετικές, ως προς την κλασσική τρομώδη νόσο, εκτροφές προβάτων στην Κεντρική Μακεδονία

PDF (English)
DOI: https://doi.org/10.12681/jhvms.18015
Λέξεις-κλειδιά:
τρομώδης νόσος γονοτυπική ανάλυση πρωτεϊνη prion αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης
C. KIOUTSIOUKIS
Διεύθυνση Κτηνιατρικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων
E. PAPADOGIANNAKIS
Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας
V. PALASKA
Directorate of Veterinary Centre of Thessaloniki; Veterinary Laboratory of Larisa; National Reference Laboratory of TSEs; Ministry of Rural Development and Food
V. KONTOS
Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας
D. PAPAKOSTAKI
Διεύθυνση Κτηνιατρικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων
S. PARASKEVA
Veterinary Directorate of Thessaloniki, Region of Central Macedonia
E. VASSALOU
Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας
Περίληψη

Για την έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε αιμοληψία σε 1.456 πρόβατα, ηλικίας 1-7 ετών, από 7 θετικές εκτροφές της Ημαθίας και της Θεσσαλονίκης, ως προς την κλασσική τρομώδη νόσο, στα πλαίσια της εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος Επιτήρησης, Ελέγχου και Εξάλειψης των Μεταδοτικών Σπογγωδών Εγκεφαλοπαθειών (ΜΣΕ) στα μικρά μηρυκαστικά του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, για τα έτη 2009-2013. Τα αιμοδείγματα συλλέχθηκαν από κρατικούς κτηνιάτρους των κτηνιατρικών υπηρεσιών της Ημαθίας και Θεσσαλονίκης και οι γονοτυπικές εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για τις ΜΣΕ, Κτηνιατρικό Εργαστήριο Λάρισας με τη μέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης σε πραγματικό χρόνο (Real-time PCR). Από τα 1.456 πρόβατα που εξετάστηκαν, τα 340 ήταν φυλής Χίου, τα 633 ημίαιμα Χίου και τα 483 ημίαιμα. Τα εξεταζόμενα ζώα παρουσίασαν μεγάλη γενετική ποικιλομορφία, καθώς βρέθηκαν 7 διαφορετικά αλληλόμορφα και 23 διαφορετικοί γονότυποι. Ο κυρίαρχος γονότυπος σε όλες τις φυλές ήταν ο ARQ/ARQ,ακολουθούμενος από τον ARR/ARQ. Ο απλότυπος TRQ ήταν συχνός στα Χιώτικα και στα ημίαιμα Χίου πρόβατα, ενώ ο απλότυπος VRQ ήταν σπάνιος σε όλες τις φυλές. Είναι αξιοσημείωτο ότι 3 γονότυποι (ARH/TRQ, ARR/ARKκαι ARK/VRQ) ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Επιπλέον, 2 από αυτούς τους γονότυπους (ARH/TRQ, και ARK/VRQ) δεν έχουν, καθ’ όσον γνωρίζουμε, αναφερθεί ποτέ μέχρι σήμερα. Επίσης, δίνεται έμφαση στο γεγονός ότι στη χώρα μας παρατηρούνται τα περισσότερα κρούσματα κλασσικής τρομώδους νόσου των προβάτων κάθε χρόνο σε όλη την Ευρώπη. Συνεπώς είναι επιτακτική ανάγκη να μειωθεί η επίπτωση της νόσου στην Ελλάδα, μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων επιλογής/αναπαραγωγής ανθεκτικών προβάτων (selective breeding programs) ως προς την κλασσική τρομώδη νόσο. Σε αυτό συνηγορεί το γεγονός ότι ο επιπολασμός της νόσου στην Ελλάδα συνδέεται με τον γονότυπο ARQ/ARQ, ο οποίος είναι ο πιο συχνός γονότυπος. Άρα η δραστική μείωση του ARQ/ARQ και άλλων ευαίσθητων γονότυπων θα προκαλέσει δραματική μείωση της επίπτωσης της νόσου, προς όφελος της προβατοτροφίας και της εθνικής μας οικονομίας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Research Articles
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στο J Hellenic Vet Med Soc

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Acutis PL, Sbaiz L, Verburg F, Riina MV, Ru G, Moda G, Caramelli M, Bossers A. (2004). Low frequency of the scrapie resistance-associated allele and presence of lysine-171 allele of the prion protein gene in Italian Biellese ovine breed. J Gen Virol. 2004; 85: 3165-3172.
Alvarez L., Beatriz Gutierrez-Gil, Metehan Uzun, Fermin San Primitivo, Juan Jose Arranz (2011) Genetic variability in the prion protein gene in five indigenous Turkish sheep breeds Small Ruminant Research 99 (2011) 93– 98.
Babar ME, Farid A, Benkel BF, Ahmad J, Nadeem A, Imran M. (2009) Frequencies of PrP genotypes and their implication for breeding against scrapie susceptibility in nine Pakistani sheep breeds. Mol Biol Rep. 2009 ;36(3):561-565.
Baylis M., Chihota C., Stevenson E., Goldmann W., Smith A., Sivam K.,Tongue S, Gravenor MB. (2004) Risk of scrapie in British sheep of different prion protein genotype J. Gen. Virol. (2004) 85:2735–2740.
Belt, P. B., I. H. Muileman, B. E. Schreuder, J. Bos-de Ruijter, A. L. Gielkens and M. A. Smits (1995). “Identification of five allelic variants of the sheep PrP gene and their association with natural scrapie.” J Gen Virol 76: 509-517.
Benestad, S. L., P. Sarradin, B. Thu, J. Schonheit, M. A. Tranulis and B. Bratberg (2003). “Cases of scrapie with unusual features in Norway and designation of a new type, Nor98.” Vet Rec 153: 202-208.
Benestad SL, Arsac JN, Goldmann W and Noremark M, (2008). Atypical/Nor98 scrapie: properties of the agent, genetics, and epidemiology. Veterinary Research, 39, 39:19.
Billinis, C., V. Psychas, L. Leontides, V. Spyrou, S. Argyroudis, I. Vlemmas, S. Leontides, T. Sklaviadis and O. Papadopoulos (2004). “Prion protein gene polymorphisms in healthy and scrapie-affected sheep in Greece.” J Gen Virol 85: 547-554.
Boelaert F., Hugas M., Ortiz Pelaez A., Rizzi V., Stella P. and Yves Van Der Stede (2016) EFSA Journal 2016 “The European Union summary report on data of the surveillance of ruminants for the presence of transmissible spongiform encephalopathies (TSEs) in 2015” doi: 10.2903/j.efsa.2016.4643
Cameron C., Bell-Rogers P., McDowall R., Ana R. Rebelo, Hugh Y. Cai (2014) Prion protein genotypes of sheep as determined from 3343 samples submitted from Ontario and other provinces of Canada from 2005 to 2012 The Canadian Journal of Veterinary Research 2014; 78:260–266.
Centre for Agriculture and Biosciences International (CABI) http://www.cabi.org /isc/datasheet/64847 [accessed August 2nd, 2016]
Clouscard, C., P. Beaudry, J. M. Elsen, D. Milan, M. Dussaucy, C. Bounneau, F. Schelcher, J. Chatelain, J. M. Launay and J. L. Laplanche (1995). “Different allelic effects of the codons 136 and 171 of the prion protein gene in sheep with natural scrapie.” J Gen Virol 76: 2097-2101.
Curcio L., Sebastiani C., Ceccobelli S. , Vaccari G. , Pezzotti G., Lasagna E. , Biagetti M.(2015) PRNP polymorphisms in four Italian sheep breeds Livestock Science 181(2015) 38–42.
Dawson M., Moore R., Bishop S. (2008) Progress and limits of PrP gene selection policy Veterinary Research 39: 25.
DEFRA (2001). In National Scrapie Plan for Great Britain. Schemes Brochure, pp. 1–28. London: Department for Environment, Food and Rural Affairs.
DeSilva, U., X. Guo, D. M. Kupfer, S. C. Fernando, A. T. Pillai, F. Z. Najar, S. So, G. Q. Fitch and B. A. Roe (2003). “Allelic variants of ovine prion protein gene (PRNP) in Oklahoma sheep.” Cytogenet Genome Res 102: 89-94.
Dobly A., Sara Van der Heyden, Stefan Roels (2013) Trends in genotype frequency resulting from breeding for resistance to classical scrapie in Belgium (2006-2011) J. Vet. Sci. (2013), 14(1), 45-51.
Ekateriniadou L.V., Kanata E., Panagiotidis C., Nikolaou A., Koutsoukou E., Lymberopoulos A.G., Sklaviadis T. (2007a) PrP genotypes in scrapie-affected sheep in Greece—The contribution of the AHQ-1 polymorphism Small Ruminant Research 73 (2007) 142–149.
Ekateriniadou LV, Panagiotidis CH, Terzis A, Ploumi K, Triantafyllidis A, Deligiannidis P, Triantaphyllidis C, Sklaviadis T. (2007b) Genotyping for PrP gene polymorphisms in rare Greek breeds of sheep. Vet Rec. 2007; 160(6):194-195.
Eloit M, Adjou K, Coulpier M, Fontaine JJ, Hamel R, Lilin T, Messiaen S, Andreoletti O, Baron T, Bencsik A, Biacabe AG, Beringue V, Laude H, Le Dur A, Vilotte JL, Comoy E, Deslys JP, Grassi J, Simon S, Lantier F and Sarradin P, (2005) BSE agent signatures in a
goat. Veterinary Record (2005), 156, 523-524.
Fediaevsky A, Tongue SC, Noremark M, Calavas D, Ru G and Hopp P, 2008. A descriptive study of the prevalence of atypical and classical scrapie in sheep in 20 European countries. BMC Veterinary Research, 4.
Goldmann, W., N. Hunter, J. D. Foster, J. M. Salbaum, K. Beyreuther and J. Hope (1990). “Two alleles of a neural protein gene linked to scrapie in sheep.” Proc Natl Acad Sci U S A 87: 2476-2480.
Goldmann W, Hunter N, Benson G, Foster J & Hope J (1991) Different scrapie-associated fibril proteins (PrP) are encoded by lines of sheep selected for different alleles of the Sip gene. J Gen Virol 72, 2411-2417.
Goldmann, W., N. Hunter, G. Smith, J. Foster and J. Hope (1994). “PrP genotype and agent effects in scrapie: change in allelic interaction with different isolates of agent in sheep, a natural host of scrapie.” J Gen Virol 75 : 989-95.
Goldmann, W., M. Baylis, C. Chihota, E. Stevenson and N. Hunter (2005). “Frequencies of PrP gene haplotypes in British sheep flocks and the implications for breeding programmes.” J Appl Microbiol 98:1294-1302.
Goldmann W. (2008). “PrP genetics in ruminant transmissible spongiform encephalopathies” Vet. Res. (2008) 39:30.
Gootwine E., Abdulkhaliq A., Jawasreh K.I.Z., A. Valle Zárate (2008) Screening for polymorphism at the prion protein (PrP) locus (PRNP) in Awassi and Assaf populations in Israel, the Palestinian Authority and Jordan Small Ruminant Research 2008; 77: 80-83.
Granato A., Chiara Dalvit,, Mauro Caldon, Rosa Colamonico, Antonio Barberio, Franco Mutinelli (2013) PRNP gene polymorphism in native Italian sheep breeds undergoing in situ conservation Small Ruminant Research 113 (2013) 323–328.
Grochowska E., Piwczyński D., Portolano B., Mroczkowski S. (2014) Analysis of the influence of the PrP genotype on the litter size in Polish sheep using classification trees and logistic regression. Livestock Science 2014; 159:11-17.
Guan F, Pan L, Li J, Tang H, Zhu C, Shi G. (2011) Polymorphisms of the prion protein gene and their effects on litter size and risk evaluation for scrapie in Chinese Hu sheep. Virus Genes 2011;43:147–152.
Hagenaars TJ, Melchior MB, Bossers A, Davidse A, Engel B and van Zijderveld FG, 2010. Scrapie prevalence in sheep of susceptible genotype is declining in a population subject to breeding for resistance. BMC Veterinary Research, 6, 25.
Harrington NP, O’Rourke KI, Feng Y, Rendulich J, Difruscio C, Balachandran A. (2010) Prion genotypes of scrapie-infected Canadian sheep 1998–2008. Can J Vet Res 2010;74:228–232.
Hautaniemi M, Tapiovaara H, Korpenfelt SL, Sihvonen L. (2012) Genotyping and surveillance for scrapie in Finnish sheep. BMC Vet Res 2012;8:122.
Houston F, Goldmann W, Foster J, Gonzalez L, Jeffrey M, Hunter N. (2015) Comparative Susceptibility of Sheep of Different Origins, Breedsand PRNP Genotypes to Challenge with Bovine Spongiform Encephalopathy and Scrapie. PLoS One 10(11):e0143251. doi: 10.1371/journal.pone.0143251. eCollection 2015
Hunter, N., Goldmann, W., Benson, G., Foster, J. & Hope, J. (1993) Swaledale sheep affected by natural scrapie differ significantly in PrP genotype frequencies from healthy sheep and those selected for reduced incidence of scrapie. Journal of General Virology 74, 1025-1031.
Hunter, N., Goldmann, W., Smith, G. & Hope, J. (1994). The association of a codon 136 PrP gene variant with the occurrence of natural scrapie. Arch Virol 137, 171–177.
Hunter, N., Foster, J. D., Goldmann, W., Stear, M. J., Hope, J. & Bostock, C. (1996). Natural scrapie in a closed flock of Cheviot sheep occurs only in specific PrP genotypes. Arch Virol 141, 809–824.
Hunter, N., W. Goldmann, J. D. Foster, D. Cairns and G. Smith (1997a). “Natural scrapie and PrP genotype: case-control studies in British sheep.” Vet Rec 141: 137-140.
Hunter, N. (1997b). Molecular biology and genetics of scrapie in sheep. In The Genetics of Sheep, pp. 225–240. Edited by L. Piper & A. Ruvinsky. Wallingford, UK: CAB International.
Ianella P, McManus CM, Caetano AR, Paiva SR. (2012) PRNP haplotype and genotype frequencies in Brazilian sheep: Issues for conservation and breeding programs. Res Vet Sci 2012;93:219–225.
Ikeda, T., Horiuchi, M., Ishiguro, N., Muramatsu, Y., Kai-Uwe, G. D. & Shinagawa, M. (1995). Amino acid polymorphisms of PrP with reference to onset of scrapie in Suffolk and Corriedale sheep in Japan. J Gen Virol 76, 2577–2581.
Kioutsioukis C. (2011) Genotype Analysis of sheep in the prefectures of Imathia and Thessaloniki for their predisposition to Scrapie disease. Thesis, Postgraduate Diploma in Public Health, National School of Public Health, Supervisor Dr. Papadogiannakis E., Professor Dr. Kontos V.
Koutsoukou-Hartona H., Palaska V., Tsimpanoudi S., Papakostaki D., Tsimogianni P., Rempoutzakou E., Hondrokouki E., Ekateriniadou L., Ntountounakis S., (2009) Greek National Scrapie Surveillance programme from 2002 up 2008-A review NeuroPrion Newsletter – Prion2009 special edition p.16-18
Kutzer, T., I. Pfeiffer, and B. Brenig. 2002. Identification of new allelic variants in the ovine prion protein (PrP) gene. J. Anim. Breed. Genet. 119:201–208.
Lan Z, Li J, Sun C, Liu Y, Zhao Y, Chi T, Yu X, Song F, Wang Z. (2014) Allelic variants of PRNP in 16 Chinese local sheep breeds. Arch Virol. 2014 ;159(8):2141-2144.
Laplanche, J. L., Chatelain, J., Westaway, D., Thomas, S., Dussaucy, M., Brugerepicoux, J. & Launay, J. M. (1993). PrP polymorphisms associated with natural scrapie discovered by denaturing gradient gel electrophoresis. Genomics 15, 30–37.
Leontides, S., Psychas, V., Argyroudis, S., Giannati-Stefanou, A., Paschaleri- Papadopoulou, E., Manousis, T. & Sklaviadis, T. (2000). A survey of more than 11 years of neurologic diseases of ruminants with special reference to transmissible spongiform encephalopathies (TSEs) in Greece. J Vet Med Ser B 2000, 47, 303–309.
Lühken G., Buschmann A., Brandt H., Eiden M., Groschup M.H., Erhardt G., (2007) Epidemiological and genetical differences between classical and atypical scrapie cases, Vet. Res. (2007) 38:65–80.
Martemucci G., Iamartino D., Blasi M., Angela Gabriella D’Alessandro (2015) PrP genotype frequencies and risk evaluation for scrapie in dairysheep breeds from southern Italy Preventive Veterinary Medicine 122 (2015) 318–324.
McGowan J (1922) Scrapie in sheep. Scott J Agric 5: 365–375.
Meydan H, Yüceer B, Degirmenci R, Özkan MM, Yildiz MA (2012) Prion protein gene polymorphism and genetic risk evaluation for scrapie in all Turkish native sheep breeds. Virus Genes. 2012; 45(1):169-75.
Meydan H, Ozkan MM, Yildiz MA, Goldmann W. (2013) Novel polymorphisms in ovine prion protein gene. Anim Genet. 2013;44(5):588-591.
Nodelijk G, H. JW van Roermund, L. JM van Keulen, Bas Engel, P. Vellema, Hagenaars T (2011) Breeding with resistant rams leads to rapid control of classical scrapie in affected sheep flocks. Veterinary Research 2011; 42: 5.
Oner Y, Yesilbag K, Tuncel E, Elmaci C. (2011) Prion protein gene (PrP) polymorphisms in healthy sheep in Turkey. Animal. 2011; 5(11):1728-33.
Ortiz-Pelaez and Bianchini (2011) The impact of the genotype on the prevalence of classical scrapie at population level. Veterinary Research 2011; 42: 31.
Palhiere I., Brochard M., K. Moazami-Goudarzi, D. Laloe, Y. Amigues, B. Bed’Hom, E. Neuts, C. Leymarie, T. Pantano, E.P. Cribiu, B. Bibe΄, E. Verrier (2008) Impact of strong selection for the PrP major gene on genetic variability of four French sheep breeds Genet. Sel. Evol. (2008) 40: 663–680.
Prusiner SB. (1982) Novel proteinaceous infectious particles cause scrapie. Science. 1982; 216:136–144.
Prusiner, S. B. (1991)Molecular biology of prion diseases. Science 252, 1515-1522.
Psifidi A, Basdagianni Z, Dovas CI, Arsenos G., Sinapis E., Papanastassopoulou M., Banos G.(2011) Characterization of the PRNP gene locus in Chios dairy sheep and its association with milk production and reproduction traits. Anim Genet 2011;42:406–414.
Smits MA, Bossers A, Schreuder BE (1997) Prion protein and scrapie susceptibility Vet Q. (1997);19(3):101-105.
Spiropoulos J, Lockey R, Sallis RE, Terry LA, Thorne L, Holder TM, Beck KE, Simmons MM. Isolation of prion with BSE properties from farmed goat. Emerg Infect Dis 2011, 17, 2253-2261.
Tsunoda K, Namikawa T, Sato K, Hasnath MA, Nyunt MM, Rajbandary HB, Loc CB, Zanchiv Ts, Chang H, Sun W, Dorji T. (2010) Prion protein polymorphisms and estimation of risk of scrapie in East Asian sheep. Biochem Genet. 2010 ;48(1-2):13-25.
Zhao C-L, Wu R, Liu L, F.-D. Li, X.-L.Zhang, C. Wang, F. Wang, X.-L. Diao , H.-W. Guan, X. Wang and L. Zhou (2012) Ovine prion protein genotype frequences in northwestern China. Genet Mol Res 2012; 11:1671– 1681.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)