Investigating the integration of Alternative Methods to Animal Use in Hellenic Biomedical Research and Educational Institutions
Περίληψη
Η Αντικατάσταση (Replacement) είναι ο πρώτος όρος της Συνθήκης των 3Rs, η οποία περιλαμβάνει την Αντικατάσταση (Replacement), τη Μείωση (Reduction) και τη Βελτίωση (Refinement). Πρόκειται για τις καθιερωμένες αρχές πειραματισμού που έχουν ενσωματωθεί στη νομοθεσία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς. Η Αντικατάσταση ορίζεται ως οι εναλλακτικές μέθοδοι ή Μεθοδολογίες Νέας Προσέγγισης (New Approach Methologies) που μειώνουν ή υποκαθιστούν τη χρήση των ζώων. Στόχος μας ήταν να διερευνήσουμε για πρώτη φορά την υιοθέτηση μεθόδων αντικατάστασης σε εγκαταστάσεις χρήσης ζώων εργαστηρίου που υπηρετούν τη Βιοιατρική Έρευνα και Εκπαίδευση στην Ελλάδα, έπειτα από 10 πλεόν χρόνια εναρμονισμένης εφαρμογής της Οδηγίας 2010/63/ΕΕ. Ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο διαμοιράστηκε στους υπεύθυνους 56 αδειοδοτημένων εγκαταστάσεων χρήσης ζώων, με το οποίο συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά των εγκαταστάσεων, τη χρήση εναλλακτικών μεθόδων αντικατάστασης των ζώων και την αντίληψη γύρω από τις εναλλακτικές αυτές μεθόδους. Το ποσοστό απόκρισης προς ανάλυση ανήλθε στο 50%. Φάνηκε ότι η πλειονότητα των εγκαταστάσεων ήταν δημόσιοι μη-κερδοσκοπικοί οργανισμοί που εφάρμοζαν πρωτόκολλα χρήσης των ζώων τόσο για ερευνητικούς όσο και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Προς ευχάριστη έκπληξή μας, οι περισσότερες εγκαταστάσεις δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν εναλλακτικές μεθόδους, υποδεικνύοντας μέτριο έως χαμηλό βαθμό αντικατάστασης των ζωικών μοντέλων. Το 62,5% των συμμετεχόντων είχαν αντικαταστήσει μερικώς τα ζωικά πρότυπα. Οι κυτταρικές καλλιέργειες, η Συστηματική Ανασκόπηση ή/και Μέτα-Ανάλυση και άλλες μη ζωικές μεθόδους ήταν οι κύριες εναλλακτικές που υιοθετήθηκαν. Τα τρωκτικά και τα παραγωγικά ζώα ήταν τα πρωταρχικά είδη που αντικαταστάθηκαν, ενώ τα ψάρια χρησιμοποιούνται ως μέσο αντικατάστασης των τρωκτικών αλλά κι άλλων ζώων εργαστηρίου. Από όσο γνωρίζουμε, αυτά είναι τα πρώτα δεδομένα σχετικά με την αντικατάσταση των ζώων στην Ελλάδα, ιδίως σε μία μεταβατική περίοδο η οποία δύναται να αλλάξει το τοπίο στην Έρευνα με τη χρήση ζώων. Το κύριο πόρισμα από την έρευνα μας ήταν η καθιερωμένη αντίληψη ότι η επιστημονική εξέλιξη, η χρονική αποτελεσματικότητα των επιστημονικών πορισμάτων και η ηθική ακεραιότητα διασφαλίζονται επαρκώς με την υιοθέτηση εναλλακτικών μέθόδων χρήσης των ζώων. Παρ΄όλα αυτά η χρήση των ζώων στην Βιοιατρική Έρευνα και Εκπαίδευση στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι επιτακτική και αδιάκοπη, έως ότου υπάρξουν περισσότερες επικυρωμένες και ευρέως προσβάσιμες εναλλακτικές λύσεις.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Χατζηπροκοπίου Δ., Tsoutsou, M., Fragkiadaki, E., & Tsingotjidou, A. (2025). Investigating the integration of Alternative Methods to Animal Use in Hellenic Biomedical Research and Educational Institutions. Περιοδικό της Ελληνικής Κτηνιατρικής Εταιρείας, 76(1), 8871–8882. https://doi.org/10.12681/jhvms.38235
- Τεύχος
- Τόμ. 76 Αρ. 1 (2025)
- Ενότητα
- Research Articles
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.
Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.
Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στο J Hellenic Vet Med Soc
Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.
