Ή μελέτη του γήρατος των ζώων ως μέσον είς την αναζήτηση της παρατάσεως της ζωής του άνθρωπου (Άπόψεις-Ίστορικόν, Ύλικόν Έρεύνης, Κλινικού Εκδηλώσεις, Κύριοι Μεταβολαί είς τα Όργανα)

Abstract

Τό γήρας, ήτοι τό σύνολον τών μεταβολών τής δομής καί λειτουργίας τοΰ σώματος, άπό τής βιολογικής ώριμάνσεως μέχρι τής τελικής καταρρεύσεως τούτου, αποτελεί πολυσύνθετον πρόβλημα μέ τάς πλέον δύσκολους επιστημονικός προκλήσεις. Είς τήν παροΰσαν μελέτη ν αί μεταβολαί τοΰ σώματος αναφέρονται μόνον είς τάς χαρακτηριστικός εκδηλώσεις τάς εμφανιζόμενος κατά τήν τελευταίαν περίοδον τής ζωής καί ξεχωριζομένας κατά τό δυνατόν άπό τάς συνήθεις τοΰ γήρατος νόσους. Άπό τής αρχής τής μετρήσεως τοΰ χρόνου τό γήρας άπασχόλησεν τήν σκέψιν τοΰ άνθρωπου καί ή Ιστορία τής άνθρωποτητος αναφέρει  ονόματα μεγάλων θρησκευτικών ηγητόρων και άλλων επιφανών ανδρών οί όποιοι έζησαν μέχρι βαθύτατου γήρατος, χωρίς να χάσουν τάς φυσικάς και πνευματικός των Ικανότητας. Τό άναφερόμενον παράδειγμα της ζωής του Σοφοκλέους και άλλων νεωτέρων μακρόβιων ανδρών πείθει πλήρως περί της δυναμικότητος τής ζωής του άνθρωπου. Με τήν ιδρυσιν τοΰ Γεροντολογικού 'Ινστιτούτου τοΰ Basel (1957) και του Εθνικού Ινστιτούτου Γεροντολογίας (1974) ή ΝΙΑ των ΗΠΑ, μια νέα εποχή άνέτειλεν δια τήν μελέτην και ερευναν προς λύσιν των προβλημάτων τοΰ γήρατος. Προς τον σκοπόν τούτον τό Άμερ. Κράτος άνέπτυξεν ανεξάντλητους πηγάς ζωικού πληθυσμού δια τής καλλιέργειας μικροοργανισμών (in vitro και in vivo) καί άλλων μέσων αναπαραγωγής διατηρήσεως πειραματόζωων είς τα έκ τοΰ ως άνω Ινστιτούτου εξαρτώμενα ίδρύματα έρεύνης, λειτουργούντα άξιοπαίνως ύπό τήν διεύθυνσιν καί καθοδήγησιν επιτελείου κτηνιάτρων. Προς καλλιτέραν κατανόησιν τών διαφόρων τοΰ γήρατος ζητημάτων περιλαμβάνονται στοιχεία δια τον καθορισμόν τής διαρκείας τής ζωής, ζώων και ανθρώπων, τα ορια τής περιόδου ταύτης καί τής εφαρμογής τής νεωτέρας τεχνικής, τής racimization, βασιζόμενης έπί τής δια τοΰ χρόνου μεταβολής της υφής τών σταθερών πρωτεϊνών τοΰ σώματος άπό τής L- είς τήν D- διαμόρφωσιν. Έκτος τών γνωστών μεταβολών μέ στόχον τό δέρμα καί τα άλλα εξωτερικά μέρη τοΰ σώματος, αναφέρονται και αί ίστοπαθολογικαί καί άλλου είδους αλλοιώσεις αί λαμβάνουσαι χώραν είς τό ήπαρ, τους νεφρούς, τους όρχεις, τάς ώοθήκας μετά τών λειτουργικών των μεταβολών, τους σκελετικούς μΰς μέ τάς κινητικάς των διαταραχάς, όφειλομένας ουχί σπανίως είς μεταβολάς τοΰ ΚΝΣ, τους πνεύμονας, τήν καρδίαν, τα οστά, τό αίμα κλπ. Σχετικώς προς τούτο δύναται νά λεχθή, οτι εις τά περισσότερα στοιχεία του αίματος δέν παρατηρούνται αξιόλογοι μεταβολαί, έξαρτώμεναι έκ τής ηλικίας. 'Αντιθέτως, επειδή μέ τήν πάροδον ταύτης, συχνά επισυμβαίνουν παθήσεις, υπάρχει ή πιθανότης οτι τά αντιφατικά αποτελέσματα, τά έκ διαφόρων ερευνών έπιτευχθέντα, μέ ασυνήθεις τιμάς, εv σχέσει μέ τά διάφορα στοιχεία τοΰ αίματος, οφείλονται μάλλον είς παθολογικός καταστάσεις μή συνδεομένας per se μέ τό γήρας. Είς τήν περιλαμβανομένην μελέτην τοΰ ΝΙΑ έπί υγιών γερόντων (κατ. Ι) και τοιούτων πασχόντων έξ ελαφρών παθήσεων τοΰ κυκλοφοριακοΰ συστήματος (κατ. Ια) μέ συγκρίσεις μέ τήν 3ην ομάδα έξ υγιών νέων (κατ. II), αναφέρονται διαφοραί κυρίως ώς προς τόν χρόνον καθιζήσεως τού αίματος με αΰξησιν τούτου είς τους κατ. Ι γέροντας. 'Ωσαύτως, έκτος άλλων μικρών διαφορών παρετηρήθη καί έλάττωσις τής είς όξυγόνον κορέσεως τοΰ αρτηριακού αίματος είς τους Κατ. Ι γέροντας, μιά ενδειξις θετικού συσχετισμού τούτου με τήν ήλικίαν παρά μέ τήν ύπαρξη νόσων. Σχετικώς μέ τόν εγκέφαλον αί μεταβολαί συνίστανται είς έλαφράν άτροφίαν καί έλάττωσιν τοΰ βάρους τούτου, προοδευτικήν άπώλειαν ν. κυττάρων καί άπογύμνωσιν μερικών τούτων έκ τής ουσίας τοΰ Niss, ώς καί διήθησιν τούτων μέ λιποφουξίνην καί γενικώτερον είς ένδοκυτταρικόν έκφυλισμόν, ακολουθούμενου μέ εκδηλώσεις καί λειτουργικός διαταραχάς, έπεκτεινομένας είς τα« μέρη τοΰ οργανισμού, σχέσιν έχοντα μέ τάς αντιδράσεις ανοσίας, προάσπισιν έκ των αντίξοων επιδράσεων του περιβάλλοντος, τον τρόπον συμπεριφοράς κλπ. Είς τους ποντικούς δια της χρήσεως ραδιοϊσοτόπων διεπιστώθη και έλάττωσις γλυκόζης είς ολας τάς περιοχάς τοΰ μέσου εγκεφάλου και τον προμήκη μυελόν. Ούχ ήττον παρετηρήθη και το λίαν ενδιαφέρον γεγονός, Ότι ακόμη καί τα HZ είναι Ικανά ν' αναπληρώσουν τήν λειτουργίαν έκ της απώλειας των ν. κυττάρων διά της αντιδραστικής συναπτογενέσεως, έντονώτερον έκδηλουμένης είς τα θήλεα ζώα καί οφειλομένης είς τήν λειτουργική πλαστικότητα των ν. κυττάρων. Έτεραι έρευναι μέ ραδιοενεργόν γλυκόζην (2-DG) είς κυνηγετικούς σκύλους (beagles) διά τον σχηματισμόν χάρτου δραστηριότητος του εγκεφάλου έδειξαν έλάττωσιν ταύτης είς τα έξετασθέντα τμήματα μέ διαφοράς όφειλομένας είς περιφεριακάς λειτουργικός ανεπαρκείας. Διά τοιούτου είδους εργασίας καθορισμού δραστηριότητος ακόμη καί ενός έκαστου ν. κυττάρου γίνεται χρήσις τριτίου, αντί C-14, ή τοΰ Ισοτόπου fluorine-18 είς τήν θέσιν ενός άτομου τοΰ Η3 ως τά της μεθόδου PET διά τήν έξέτασιν οπτικών καί ακουστικών επεξεργασιών είς τον έγκέφαλον. Σχετικώς μέ τήν έρευναν τοΰ ΝΙΑ τό έξαχθέν συμπέρασμα ήτο οτι ό εγκέφαλος της κατ. Ι γερόντων ειχεν έπαρκεστέραν λειτουργικήν ίκανότητα άπό τήν τοιαύτην της κατ. Ια, άλλα μειονεκτικωτέραν της τοιαύτης, κατ. II καί μέ ενδείξεις μεταβολών, συνεπεία χρονολογικού γήρατος per se, έκδηλουμένων εύκρινέστερον μέ τήν χρήσιν ηλεκτρικών οργάνων (έγκεφαλογραφήσεως) παρά μέ τήν κυκλοφορίαν καί τον μεταβολισμόν. Ούχ ήττον είς περίπτωσιν άρτηριοσκληρώσεως αί παθολογικοί αλλοιώσεις είς τό άγγειακόν σύστημα καθίστανται οί ρυθμισταί τής λειτουργίας τοΰ εγκεφάλου. Ωσαύτως, έν σχέσει μέ τον αίματικόν φραγμόν είς τάς έρευνας μέ ποντικούς απεδείχθη οτι τά αίματοφόρα αγγεία παραμένουν άθικτα, παρά τάς σχετικός μέ τό γήρας συνδεομένας μεταβολάς, ως καί οτι δέν απεδείχθη ώς ακριβής ή ύπόθεσις οτι τό γήρας τοΰ εγκεφάλου οφείλεται είς τήν είσοδον επιβλαβών αντισωμάτων κατά μήκος τοΰ έκφυλιζομένου αίματικοΰ φραγμού. Τέλος αναφέρονται καί αί συνήθεις έπιπλοκαί τοΰ γήρατος, ώς ή γεροντική άνοια, ή νόσος τοΰ Alzheimer, αί όποιαι μέ τάς κλινικός εκδηλώσεις και τάς ίστοπαθολογικάς αλλοιώσεις υπενθυμίζουν τοιαύτας νόσων οφειλομένων είς μολύνσεις ίών βραδέως ενεργούντων, τόσον τοΰ άνθρωπου (Kuru και Greutjfeldt-jakob), οσον καί τίνων ζώων (Scrapie προβάτου καί μολ. Έγκεφαλοπαθείας ίκτίδων).