Μνήμων, τ. 40 (2023)

Ο νέος τόμος του περιοδικού πειλαμβάνει επτά μελέτες, ένα αφιέρωμα στα 50 χρόνια της ΕΜΝΕ και οκτώ βιβλιοκρισίες.

Η Ελισάβετ Τσακανίκα εξετάζει την απεικόνιση των εθνών στον ελληνικό τύπο της οθωνικής περιόδου. Ο Χρήστος Μπουρής μελετά την αποικιακή δημόσια διοίκηση στον 19ο αι. μέσα από το παράδειγμα της Indian Civil Service. Η μελέτη της Καλλιόπης Παυλή επικεντρώνεται στους «αχαρτογράφητους» ανθρώπους της Σμύρνης στον 19ο αιώνα. Εστιάζοντας στη Ρόζα Ιμβριώτη ο Ρόδης Λοχαΐτης αναζητά την «μακρά διάρκεια» των Μαρασλειακών. Η Γιώτα Τουργέλη αναδεικνύει τις συγκρούσεις των προσφυγικών συλλόγων με τα όργανα του κρατικού μηχανισμού στα πλαίσια του προγράμματος της αποκατάστασης των προσφύγων κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Τα μηχανουργεία του Πειραιά προκρίνονται από την Ευγενία Κρεμμυδά ως μελέτη περίπτωσης για την προσέγγιση της ιστορικής τομής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής. Τέλος, οι μελέτες κλείνουν με το κείμενο του Ραϋμόνδου Αλβανού για τη σχέση επικοινωνίας και πολέμου μέσα από τη μελέτη του πολιτικού λόγου στον Τύπο των δύο αντίπαλων παρατάξεων του Εμφυλίου Πολέμου.

Στο αφιέρωμα «50 χρόνια ΕΜΝΕ. Διάλογος για την Ιστορία» περιέχονται κείμενα που παρουσιάστηκαν στη σχετική εκδήλωση. Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, η Έφη Αβδελά, ο Αντώνης Λιάκος και ο Αλέξης Πολίτης εκκινούν από την ίδρυση της ΕΜΝΕ και συζητούν για τη νεοελληνική ιστοριογραφία τα τελευταία πενήντα χρόνια. Η Σοφία Ματθαίου, ο Παναγιώτης Μιχαηλάρης, η Πόπη Πολέμη και ο Χρήστος Τριανταφύλλου μιλούν για τα ιστορικά περιοδικά στην Ελλάδα. Με αφορμή δύο εθνικές επετείους, τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 και τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή η Μαρία Χριστίνα Χατζηιωάννου, ο Σάκης Δημητριάδης, ο Ηλίας Κολοβός, η Ελένη Κυραμαργιού, ο Χρήστος Λούκος, η Ιωάννα Πετροπούλου και η Βάσω Σειρηνίδου επιχειρούν την αποτίμησή τους. Το αφιέρωμα ολοκληρώνουν οι τοποθετήσεις του Μάριου Δημητριάδη, του Δημήτρη Δημητρόπουλου, της Ελευθερίας Ζέη, του Νικόλα Πίσση και του Βαγγέλη Σαράφη για τις ιστορικές σπουδές και το επάγγελμα του ιστορικού στην Ελλάδα.

Ο τόμος περιλαμβάνει οκτώ βιβλιοκρισίες των: Δημήτριου Μ. Κοντογεώργη, Χρήστου Λούκου, Όλγας Κατσιαρδή-Hering, Κατερίνας Δέδε, Χρήστου Χατζηιωσήφ, Αινεία Καπουράνη, Δημήτρη Δημητρόπουλου και Μαρίας Χριστίνας Χατζηιωάννου.