Απόπειρα Ανίχνευσης Στοιχείων Δυστοπίας, Ευτοπίας Και Ουτοπίας Στις Ωδές Του Ανδρέα Κάλβου

Abstract

Η μελέτη για την επτανησιακή λογοτεχνία έχει γνωρίσει σημαντική άνθηση και εμπλουτίζεται διαρκώς. Ιδιαίτερα, ο Ανδρέας Κάλβος διαθέτει πλούσια βιβλιογραφία που κινείται σε ποικίλες, κυρίως γλωσσική, υφογλωσσολογία και στιχουργική, περιοχές, χωρίς να παραγνωρίζεται η θεματική του. Ο ποιητής ζει σε μια ιστορικά πολυτάραχη εποχή αλλά και σε μια περίοδο που ήδη έχουν τεθεί θέματα, στον χώρο κυρίως της φιλοσοφίας, όπως εκείνα της ουτοπίας και δυστοπίας, που διερευνώνται κυρίως στον διεθνή αλλά και στον ελληνικό λογοτεχνικό χώρο στην παιδική/νεανική λογοτεχνία, με ελάχιστα δείγματα μελέτης σε περιπτώσεις ξένων συγγραφέων στη λογοτεχνία για ενήλικες. Στην ελληνική θεματική προσέγγιση της λογοτεχνίας αυτής, η έρευνά μας (διαδικτυακή, βιβλιακή) δεν αποκάλυψε σχετικές μελέτες. Με την εργασία αυτή λοιπόν θα επιχειρήσουμε να ανιχνεύσουμε ασύνειδες διεισδύσεις ουτοπικών οραμάτων και δυστοπικών καταστάσεων στις ωδές του Κάλβου. Η απόπειρα επισήμανσης παρεμφερών ιδεολογημάτων θα γίνει με βάση τη θεωρία της αναγνωστικής ανταπόκρισης, ώστε να αποφευχθούν παρερμηνείες συγγραφικών προθέσεων και αφετέρου θα συνδυαστεί με τα δεδομένα του λεξιλογίου, με εστίαση στην εμφαντική χρήση του επιθέτου, και στα συντακτικά δεδομένα περισσότερο σε μικροκειμενικό (πρόταση/μικροδομή) παρά σε μακροκειμενικό (=ωδή/μακροδομή) επίπεδο, καθώς η χρήση της γλώσσας από τον Κάλβο αποτελεί άριστο μηχανισμό παραγωγής ουτοπικών και δυστοπικών καταστάσεων. Επιχειρούμε επίσης μια τυπολογία των σε μικροκειμενικό επίπεδο ουτοπικών, ευτοπικών και δυστοπικών στοιχείων-ευρημάτων της διερεύνησής τους.