Ορίζοντας την υγεία και την ασθένεια: Η αυτογνωσία ως κριτήριο υγείας

PDF (ελληνικά)
Publiée : Feb 22, 2015
DOI : https://doi.org/10.12681/bioeth.19784
Γρηγόρης Αθανασιάδης (Grigoris Athanasiadis)
Résumé

Ένα κεντρικό ζήτημα στην φιλοσοφία της ιατρικής επιστήμης είναι να επιλυθεί το πρόβλημα ορισμού των εννοιών της υγείας και της ασθένειας. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η υγεία και η ασθένεια είναι αξιακά ουδέτερες και περιγραφικές έννοιες, οι οποίες ανακαλύπτονται και θεμελιώνονται στις βιολογικές και ιατρικές επιστήμες. Άλλοι, υποστηρίζουν ότι η υγεία και η ασθένεια είναι αξιακά φορτισμένες έννοιες, δηλ. οι υγιείς καταστάσεις είναι αυτές που επιθυμούμε ή αξιολογούμε θετικά, ενώ οι καταστάσεις νόσου είναι αυτές που απαξιώνουμε και θέλουμε να αποφύγουμε.

Λαμβάνοντας υπόψη την μακροχρόνια διαφωνία μεταξύ των θεωρητικών της υγείας, των ιατρών και των φιλοσόφων σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικά της υγείας και της ασθένειας, ο στόχος του πρώτου μέρους της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιαστούν συνοπτικά τέσσερις φιλοσοφικές προσεγγίσεις της υγείας και της ασθένειας, ώστε να εισαγάγουν τον αναγνώστη στην συζήτηση. Το άρθρο ξεκινά με τη Βιοστατιστική θεωρία του Christopher Boorse. Στην συνέχεια ακολουθεί η θεωρία “Malady“ των Danner Clouser, Charles Culver & Bernard Gert, η ολιστική θεωρία του Lennart Nordenfelt και τέλος η θεωρία προσαρμογής του József Kovács.

Στο δεύτερο μέρος της εργασίας παρατίθενται μερικές ενστάσεις για κάθε θεωρία. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος, παρουσιάζεται μια τελείως διαφορετική προσέγγιση υγείας, σύμφωνα με την οποία, η ικανότητα αυτογνωσίας είναι κριτήριο υγείας. Το συμπέρασμα της εργασίας είναι ότι η υγεία, σε αντίθεση με την ασθένεια, δεν είναι μια κατάσταση του οργανισμού, αλλά μια ατέρμονη διαδικασία του ατόμου. Η ουσία της μπορεί να συλληφθεί καλύτερα με φιλοσοφικούς παρά με ιατρικούς όρους και ισχύει μόνο για ανθρώπινα όντα.

Article Details
  • Rubrique
  • Original Articles

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

  • Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution  CC BY 4.0 License, which allows for immediate free access to the work and permits any user to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of articles, crawl them for indexing, pass them as data to software, or use them for any other lawful purpose. Appropriate credit must be given by citing the author(s) and the original publication in this journal.
  • Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.

We encourage authors to deposit their articles, as well as data underlying the publications, in institutional and/or other appropriate subject repositories.

Bioethica permits and encourages authors to archive the final publication pdf  in institutional (e.g. the repository of the National Hellenic Research Foundation) or other appropriate subject repositories (e.g. SSOAR repository for social sciences),  in compliance with institutional and/or funder open access policies, after publication in the BIOETHICA. Authors must provide bibliographic details that credit publication in the journal, as well as related funding details (when applicable).

Lists of institutional and other subject-based academic open access repositories can be found listed by country at the registry http://opendoar.org/countrylist.php   

If your institution does not possess a repository you may deposit a copy of your paper at no cost with www.zenodo.org , the repository supported for open access research in the EU by the European Commission, through the project OpenAIRE (www.openaire.eu )

Téléchargements
Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.
Références
Boorse C. On The Distinction between Disease and Illness. Philosophy & Public Affairs. 1975, 5(1): 49-68.
Boorse C. What a theory of mental health should be. Journal for the Theory of Social Behavior. 1976a, 6(1): 61-84.
Boorse C. Health as a Theoretical Concept. Philosophy of Science. 1977, 44(4): 542-573.
Boorse C. A Rebuttal on Health. στο Humber, J. & Almeder R. (eds.) What Is Disease? Humana Press, 1997, σ.1-135.
Boorse C. A Second Rebuttal on Health. Journal of Medicine and Philosophy. 2014, 39(6): 683-724.
Clouser D. Culver C. & Gert B. Malady: A New Treatment of Disease, στο Caplan A. McCartney J. Sisti D. Health, Disease and Illness: Concepts in Medicine, Georgetown University Press. 2004, σ.90-104.
Clouser D. Culver C. & Gert B. Malady, στο Humber, J. & Almeder R. (eds.) What Is Disease? Humana Press, 1997, σ.173-219.
Cooper R. Disease. Stud. Hist. Phil. Biol. & Biomed. Sci. 2002, 33, 263-282.
Culver C. Gert B. Philosophy in Medicine. Conceptual and Ethical Issues in Medicine and Psychiatry. Oxford, 1982.
Daniels N. Health Care needs and Distributive Justice. Philosophy and Public Affairs, 1981, 10(2):146-179.
Engelhardt Tr. Jr. Concepts of health and disease, στο Engelhardt, Tristram Jr. & Spicker, Stuart, D (eds.). Evaluation and Explanation in the Biomedical Sciences. Reidel Publishing Company, Dordrecht, Holland, 1974, σ.125-141.
Ereshefsky M. Defining health and disease. Stud Hist Philos Biol Biomed Sci. 2009, 40(3):221-7.
Feinberg, J. Freedom and Fulfillment. Philosophical Essays. Princeton University Press. 1992.
Fulford, K.W. M. Moral theory and Medical practice, Cambridge University Press, New York, 1989: 72-87.
Goosens, W. Values, Health and Medicine. Philos Sci. 1980, 47: 100-115.
Hesslow G. Do we need a concept of disease? Theor Med. 1993, 14(1): 1–14.
Kass L. Toward a More Natural Science. Biology and Human Affairs. The Free Press, New York, 1985.
Kass, L. Life, Liberty and the Defense of Dignity. The Challenge for Bioethics. Encounter Books. 2002.
King C. D. The Meaning of Normal. The Yale Journal of Biology and Medicine.1945, 17(3):493-501.
Kingma E. What is it to be healthy? Analysis. 2007, 67(294): 128-133.
Kovacs J. The Concept of Health and Disease. Med Health Care Philos. 1998, 1(1):31-39.
Lenk C. Therapie und Enhancement. Ziele und Grenzen der modernen Medizin. Lit, 2002.
Margolis J. The Concept of Disease. The Journal of Medicine and Philosophy, 1976, 1, 3.
Martin M. Malady and menopause. Journal of Medicine and Philosophy. 1985, 10, 329-337.
McKenny G. Human Enhancement Uses of Biotechnology, Ethics, Therapy vs. Enhancement, στο Encyclopedia of Ethical, Legal and Policy Issues in Biotechnology. (Ed.) Murray Th., Mehlman M. New York: Wiley, 2000: 507-515.
Mordacci R. Sobel R. Health: A Comprehensive Concept, στο Caplan A. McCartney J. Sisti D. Health, Disease and Illness: Concepts in Medicine, Georgetown University Press, 2004, σ.104-110.
Nordenfelt L. On the relevance and importance of a notion of disease. Theor Med. 1993, 14(1):15-26.
Nordenfelt L. On the Nature of Health. An Action – Theoretic Approach. D. Reidel, 1987.
Nordenfelt L. Action, ability and health: Essays in the philosophy of action and welfare. Springer, 2000.
Nordenfelt L. On the goals of medicine, Health enhancement and social welfare. Health Care Analysis 2001, 9(1):15-23.
Nordenfelt L. The Logic of Health Concepts, στο Khushf G. (ed.) Handbook of Bioethics, Kluwer, Netherlands, 2004, σ.205-222.
Nordenfelt L. The concepts of health and illness revisited. Med Health Care Philos. 2007, 10(1):5-10.
Ουλής Π. Η φύση της ψυχικής νόσου. Μια φιλοσοφική-επιστημονική διερεύνηση. Εξάντας, 2003.
Parens, E. Is Better Always Good? The Enhancement Project, στο Parens Erik (ed.). Enhancing Human Traits. Ethical and Social Implications. Georgetown University Press, 1998, σ. 1-28.
Reznek L. The Nature of Disease. Routledge, 1987.
Ruse M. Defining disease. The Question of Sexual Orientation, στο Humber, James M. & Almeder, Robert F. (eds.) What Is Disease? Humana Press, 1997, σ.137-143.
Sade M. R. A Theory of Health and Disease: The Objectivist-Subjectivist Dichotomy. The Journal of Medicine and Philosophy. 1995, 20, 513-525.
Schramme T. A qualified defense of a naturalist theory of health, Med Health Care Philos. 2007, 10(1):11-17.
Stempsey W. A pathological view of disease. Theoretical Medicine, 2000, 21:321-330.