Δίχτυ προστασίας: Η πολιτική οικονομία της εισοδηματικής φτώχειας στην Ελλάδα της κρίσης

PDF (ελληνικά)
Published: Dec 22, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/sp.29017
Βλάσης Μισσός
Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ)
Abstract

Το δίχτυ προστασίας αποτελεί θεσμική έκπτωση των αναπτυξιακών διαστάσεων του Κοινωνικού Κράτους. Η εφαρμογή του στην Ελλάδα κατά την περίοδο της παρατεταμένης ύφεσης είναι συνε- πής με τους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας και τις πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής και εσωτερικής υποτίμησης. Στο παρόν κείμενο εξετάζεται το γενικότερο δημοσιονομικό σκε- πτικό λειτουργίας του νέου υποτιμημένου μηχανισμού επιδοματικής πολιτικής και ο ρόλος του στη διαχείριση της εισοδηματικής φτώχειας. Παράλληλα, προτείνεται ένας διαφοροποιημένος δείκτης αποτύπωσης του ποσοστού φτώχειας, ώστε να παρακαμφθούν οι αδυναμίες που χαρα-κτηρίζουν τη συμβατική εκδοχή του. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων βασίζεται σε πρωτότυπη επεξεργασία μικροδεδομένων των Ερευνών Εισοδήματος και Συνθηκών ∆ιαβίωσης (SILC).

Article Details
  • Section
  • Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution Non-Commercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.

Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.

Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.

Downloads
Download data is not yet available.
References
Ξενόγλωσση
Agnello, L. and Sousa, R. M. (2014). “How does fiscal consolidation impact on income inequality?”, Review of Income and Wealth, 60 (4), pp. 702-726.
Alesina, A., Perotti, R., Tavares, J., Obstfeld, M. & Eichengreen, B. (1998). “The political economy of fiscal adjustments”, Brookings Papers on Economic Activity, 1998 (1), pp. 197-266.
Ardagna S. (2009). “Determinants and consequences of fiscal consolidation in OECD countries”, in European Commission: European Economy 2009, Brussels: European Commission.
Atkinson, A.B. (1983). The Economics of Inequality, Oxford: Clarendon Press, 2nd edition.
(1998). Poverty in Europe, Oxford: Blackwell.
(2012). “EU social policy beyond the crisis”, στο Κοινωνική πολιτική και κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, Τράπεζα της Ελλάδας.
(2015). Inequality: What can be done?, Harvard University Press.
Atkinson, A. B. and Bourguignon, F. (2000). Handbook of Income Distribution, vol.1, Amsterdam: North Holland.
Bastagli, F., Coady, D. and Gupta, S. (2012). “Income inequality and Fiscal Policy”, IMF Staff discussion note 12/08 (June), Washington: International Monetary Fund.
Beck, U. (2000). What is globalization?, Cambridge: Polity Press.
Bicerli, M., K., Gundogan, N. and Aydin, U. (2005). “The working poor: a comparative analysis”, MRPA paper No. 5096
BoG (2014). The chronicle of the great crisis; the Bank of Greece 2008-2013, Center for culture research and documentation, Bank of Greece
Cournéde, B., Goujard, A., Pina, Á., and de Serres, A. (2013). “Choosing fiscal consolidation instruments compatible with growth and equity”, OECD Economic Policy Paper No. 7, Paris: Organization for Economic Co-operation and Development.
Cowell, F. A., (1995). Measuring Inequality, 2nd edition, London: Prentice Hall.
Cox, R. (1998). “From safety-net to trampoline: Labor market activation in the Netherlands and Denmark”, Governance, 11 (4), pp. 397-411.
Dafermos, Y. and Papatheodorou, C. (2013). “What drives inequality and poverty in the EU? Exploring the impact of macroeconomic and institutional factors”, International Review of Applied Economics, 27 (1), pp. 1-22.
Esping-Andersen, C. (1990). The three worlds of welfare capitalism, New Jersey: Princeton University Press.
European Commission (2012). “The Second Economic Adjustment Programme for Greece – First Review”, Occasional Papers 123, European Commission.
ESM (2017). “The ESM Stability Support Programme: Greece, First and Second Reviews”, July 2017 Background Report, European Economy, Institutional Papers 064.
European Commission (2017). “Vade mecum on the Stability and Growth Pact”, Institutional Paper 052, Directorate-General of Economic and Financial Affairs
Ferrera, M., (1996). “The ‘southern model’ of welfare in social Europe”, Journal of European Social Policy, 6 (1), pp. 17-37.
Gordon, D. and Townsend, P. (eds.) (2000). Breadline Europe; The Measurement of Poverty, Bristol: Policy Press.
Graham, J. (2010). A well-tailored safety net: the only fair and sensible way to save social security, California, USA: ABC Clio.
Hanzl-Weiβ, D. and Vidovic, H. (2010). “Working poor in Europe”, European Foundation for the improvement of Living and Working Conditions.
Harcourt, B., (2010). Illusions of free markets: Punishment and the myth of natural order, Cambridge MA: Harvard University Press.
Huber, E. and Stephens, J. D. (2001). “Welfare states and production regimes in the era of retrenchment”, in Pierson P. (ed.), ch. 4, The new politics of the welfare state, New York: Oxford University Press.
Jensen, C. (2014). The right and the welfare state, Oxford University Press.
ILO (2017). World social protection report. Universal social protection to achieve the sustainable development goals, 2017-2019. Geneva: International Labour Office.
IMF (2010). “Greece: Memorandum of Economic and financial policies”, IMF Country Report no. 10/111.
(2014). “Fiscal policy and income inequality”, IMF Policy Paper, Washington: International Monetary Fund.
Lohmann, H. and Marx, I. (2008). “The different faces of in-work poverty across welfare state regimes”, in Andre, H-J. and Lohmann. H. (eds.), The working poor in Europe: Employment, poverty and globalization, Cheltenham: Edward Elgar.
OECD (2013). “Greece: reform of social welfare programmes”, Paris: OECD public governance review.
Palley, T. (2018). “Re-theorizing the welfare state and the political economy of neoliberalism’s war against it”, FMM Working Paper, No. 16, IMK
Papatheodorou, C. (2015). “Economic crisis, poverty and deprivation in Greece: the impact of neoliberal remedies”, in Mavroudeas S. (ed.), chapter 9, Greek Capitalism in Crisis: Marxist Analyses, Routledge.
Papatheodorou, C. and Pavlopoulos, D. (2014). “Income inequality in the EU: how do member states contribute?”, International Journal of Social Economics, 41 (6), pp. 450 – 466.
Piachaud, D. (1993). “The definition and measurement of poverty and inequality”, in Barr, N. and Whynes, D. (eds.), Current Issues in the Economics of Welfare, London: Macmillan.
RSAS (2010). “The Prize in economic sciences 2010: Press release”, The Royal Swedish Academy of Sciences.
Schram, S. F. (2015). The return of ordinary capitalism: Neoliberalism, precarity, occupy, New York: Oxford University Press.
Townsend, P. (1979). Poverty in the United Kingdom, Middlesex: Penguin.
(1993). The International Analysis of Poverty, London: Harvester Wheatsheaf.
Vegh, C. A. and Vuletin, G. (2014). “Social implications of fiscal policy responses during the crises”, NBER Working Paper No. 19828, Cambridge, Massachusetts: National Bureau of Economic Research.
World Bank (2016). “Greece social welfare review (output d4): preliminary policy recommendations (2nd Report)”, EC Contract No 30-CE-0749429/00-44.
Ελληνόγλωσση
Αργείτης, Γ. (2012). Χρεοκοπία και οικονομική κρίση, Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Αργείτης Γ., Κορατζάνης Ν., Παϊταρίδης Δ. και Πιέρρος Χρ. (2018). Η α(υτα)πάτη των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας, Αθήνα: Παπαζήσης
Βαΐτσος, Κ. και Μισσός, Β. (2018). Πραγματική Οικονομία: εμπειρίες ανάπτυξης, κρίσης και φτωχοποίησης στην Ελλάδα, Αθήνα: Κριτική.
Γράβαρης, Δ. (1998). «Το ‘χτίσιμο’ του Κοινωνικού Κράτους: από τον κομματικό λόγο στις κρατικές πολιτικές», στο Σπουρδαλάκης, Μ. (επιμ.) ΠΑΣΟΚ: Κόμμα-κράτος-κοινωνία, σελ. 91-120, Αθήνα: Πατάκης.
ΓΠΚ (2014). Δημοσιονομική προσαρμογή: πόσο δίκαιη είναι η κατανομή των βαρών;, Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Δαφέρμος, Ι. και Παπαθεοδώρου, Χ. (2011). «Το παράδοξο της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα: γιατί η αύξηση των δαπανών για κοινωνική προστασία δεν μείωσε τη φτώχεια», Κείμενα Πολιτικής 2, Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων, ΙΝΕ ΓΣΕΕ.
(2013). «Η συμβολή του συστήματος κοινωνικής προστασίας στην οικονομική μεγέθυνση», Μελέτες 26, Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων, ΙΝΕ ΓΣΕΕ.
Δημουλάς, Κ. (2017). «Η εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης στην Ελλάδα», Κοινωνική Πολιτική, 7, σελ. 7-24
Μισσός, Β. (2018). «Άνιση κατανομή φορολογικής επιβάρυνσης φυσικών προσώπων στην Ελλάδα της κρίσης», Κείμενα Πολιτικής 16, Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων, ΙΝΕ ΓΣΕΕ.
Παπαθεοδώρου, Χ. (2004). «Εννοιολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα στη μέτρηση της οικονομικής ανισότητας: Τι επίδραση έχουν οι εναλλακτικές παραδοχές και ερμηνείες;», στο Πετμεζίδου, Μ. και Παπαθεοδώρου, Χ. (επιμ.), Φτώχεια και Κοινωνικός Αποκλεισμός, Αθήνα: Εξάντας.
Παπαθεοδώρου, Χ., Δαφέρμος, Γ., Danchev, S. και Μαρσέλλου, Α. (2008). «Οικονομική Ανισότητα και Φτώχεια στην Ελλάδα: Συγκριτική ανάλυση και διαχρονικές τάσεις», Επιστημονικές Εκθέσεις 1, Παρατηρητήριο Κοινωνικών και Οικονομικών Εξελίξεων, ΙΝΕ ΓΣΕΕ.
Παπαθεοδώρου, Χ. και Μισσός, Β. (2013). «Ανισότητα, Φτώχεια και Οικονομική Κρίση στην Ελλάδα και την ΕΕ», Επιστημονικές Εκθέσεις 9, Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων, ΙΝΕ ΓΣΕΕ.
Ιωαννίδης, Α., Παπαθεοδώρου, Χ. και Σουφτάς, Δ. (2012). «Εργαζόμενοι και όμως φτωχοί: διαστάσεις της φτώχειας των εργαζομένων στην Ελλάδα», Επιστημονικές Εκθέσεις 6, Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων, Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ.
Υπουργείο Οικονομικών (2014). «Εισηγητική Έκθεση», Κρατικός Προϋπολογισμός 2015.