Η Τεκνοθεσία και η Αναδοχή Ανηλίκων ως Θεσμοί Παιδικής Προστασίας στην Ελλάδα


Σάββας Βαμβακίδης
Γεώργιος Γεώργιος Φιλιππίδης
Σεβαστή Χατζηφωτίου
Abstract

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται το πλαίσιο της παιδικής προστασίας στην Ελλάδα και αναλύονται οι παιδοκεντρικοί θεσμοί της αναδοχής και της τεκνοθεσίας ανηλίκων, σύμφωνα με το υπάρχον και το πρότερο Νομοθετικό πλαίσιο οργάνωσης και εφαρμογής τους. Συγκεκριμένα, σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσει τους θεσμούς της Αναδοχής και της Τεκνοθεσίας, μέσα από μία συγκριτική σκοπιά του παλαιού και του νέου Νομοθετικού πλαισίου για τους δύο αυτούς σημαντικούς θεσμούς στην παιδική προστασία. Για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού εξετάστηκαν οι στάσεις, οι αντιλήψεις, οι απόψεις και οι προτάσεις των επαγγελματιών Κοινωνικών Λειτουργών που είναι ο βασικότερος επαγγελματικός κλάδος για την προώθηση και υλοποίηση των σημαντικών αυτών θεσμών και οι οποίοι εργάζο- νται στα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας των Περιφερειών της χώρας και στις Κοινωνικές Υπηρε- σίες των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων (Αντιπεριφέρειες). Το δείγμα της ποιοτικής έρευνάς μας αποτέλεσαν 10 Κοινωνικοί Λειτουργοί με πάνω από πέντε (5) έτη εργασίας στην παιδική προστασία. Κατά τη διάρκεια των εις βάθος συνεντεύξεων που πραγματοποιήθηκαν εξετάστηκε συγκριτικά το νέο και το παλαιό νομοθετικό καθεστώς για τους θεσμούς της Αναδοχής και της Τεκνοθεσίας στην Ελλάδα, καθώς και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που εντοπίζονται στην εφαρμογή των θεσμών αυτών στην παιδική προστασία, ως μια πρώτη αποτίμηση του αρχικού διαστήματος εφαρμογής του νέου Νόμου 4538/2018.

Article Details
  • Section
  • Articles
Downloads
Download data is not yet available.
References
Ελληνική
Αιτιολογική έκθεση στο Σχέδιο Νόµου 4538/2018. Μέτρα για την προώθηση των Θεσµών της Αναδοχής και Υιοθεσίας. Αθήνα : Βουλή των Ελλήνων.
Αμπατζόγλου, Γ. (2002). Αλλάζοντας χέρια. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Βαμβακίδης, Σ., Φιλιππίδης, Γ., (2018). «Προγράμματα Αναδοχής και Υιοθεσίας ως σύγχρονοι θεσμοί παιδικής προστασίας στην Ελλάδα», 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διδακτικής, Παιδαγωγικής και Τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών. 23, 24 και 25 Νοεμβρίου 2018, Καβάλα.
Γεώργαρου, Ε. (2016). Η αναδοχή ως θεσμός κοινωνικής προστασίας των ανηλίκων, Αθήνα : Νομική Βιβλιοθήκη.
Γεωργιάδης, Δ. (2002). Τα παιδιά που (ακόμη) τοποθετούνται σε ιδρύματα, οι ανάγκες τους και οι παρεμβάσεις των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών. Στο Αμπατζόγλου, Γ. (2002). Αλλάζοντας Χέρια. University Studio Press, Θεσσαλονίκη.
Κανδυλάκη, Α. (2008). Παιδική Προστασία και Φροντίδα : περιπτώσεις Βρετανίας, Σουηδίας και Γερμανίας. Εισήγηση στο 3ο Διεθνές Συνέδριο της Κοινωνικής Πολιτικής: Κοινωνική Μεταρρύθμιση και Αλλαγές στο μείγμα Δημοσίου-Ιδιωτικού στο πεδίο της Κοινωνικής Προστασίας, Πετμεζίδου, Μ., Παπαθεοδώρου, Χ. (επιμ. έκδοσης Πρακτικών). Αθήνα: Επιστημονική Εταιρεία Κοινωνικής Πολιτικής.
Κουσίδου, Τ. (2000). Υιοθεσία : Τάσεις - Πολιτική- Πρακτική, Αθήνα: Γρηγόρη.
Μόσχος, Γ. & Στρατιδάκη, Σ. (2012). Οργάνωση και λειτουργία του θεσμού της αναδοχής ανηλίκων, Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού. Συνήγορος τους Πολίτη, 09/2012.
Σίνδρου, Μ. (2001). Ανάδοχη Φροντίδα, Επιμέλεια Θεανώ Καλλινικάκη, Αθήνα: Ελληνικά́ Γράμματα.
Φ.Ε.Κ. 192, Τεύχος Α, (1992). Νόμος 2101/1992 : Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού. Αθήνα : Βουλή των Ελλήνων, 02.12.1992.
Φ.Ε.Κ. 278, Τεύχος Α, (1996). Νόμος 2447/1996 : Κύρωση ως κώδικα του σχεδίου νόμου Υιοθεσία επιτροπεία και αναδοχή ανηλίκου δικαστική συμπαράσταση δικαστική επιμέλεια ξένων υποθέσεων και συναφείς ουσιαστικές δικονομικές και μεταβατικές διατάξεις. Αθήνα : Βουλή των Ελλήνων, 30-12-1996.
Φ.Ε.Κ. 241, Τεύχος Α, (2008). Νόμος 3719/2008 : Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις. Αθήνα : Βουλή των Ελλήνων, 26.11.2008.
Φ.Ε.Κ. 101, Τεύχος Α, (2009). Νόμος 3765/2009 : Κύρωση της Σύμβασης για την προστασία των παιδιών και τη συνεργασία σχετικά με τη διακρατική υιοθεσία. Αθήνα : Βουλή των Ελλήνων, 01.07.2009.
Φ.Ε.Κ. 85, Τεύχος Α, (2018). Νόμος 4538/2018 : Μέτρα για την προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και Υιοθεσίας και άλλες διατάξεις. Αθήνα : Βουλή των Ελλήνων, 16-05-2018.
Φ.Ε.Κ. 1163, Τεύχος Β, (2019). Υπ’ αριθμ. Δ11/οικ. 13734/538 Κοινή Υπουργική Απόφαση : Ανάπτυξη και Λειτουργία Πληροφοριακού́ Συστήματος Ειδικών και Εθνικών Μητρώων Ανηλίκων, Αναδοχής και Υιοθεσίας. Αθήνα, 8-4-2019.
Φ.Ε.Κ. 3329, Τεύχος Β, (2020). Υπ’ αριθμ. Δ11/οικ. 31931/1272 Κοινή Υπουργική Απόφαση : Καθορισμός της διαδικασίας, των αρμοδίων φορέων, της χρονικής διάρκειας καθώς και κάθε άλλου σχετικού́ θέματος που αφορά́ στη σύνδεση των ανηλίκων που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό́ Μητρώο Ανηλίκων με τους υποψήφιους αναδόχους και τους υποψήφιους θετούς γονείς που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό́ Μητρώο Υποψήφιων Αναδόχων Γονέων και στο Εθνικό́ Μητρώο Υποψηφίων Θετών Γονέων αντιστοίχως, Αθήνα, 8-8-2020.
Φερέτη, Ε. και άλλοι (1998). Αποσπάσματα από: Οδηγό για την αναγνώριση και αντιμετώπιση της κακοποίησης και παραμέλησης του παιδιού. Αθήνα: Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού.
Φουντεδάκη, Κ. (2010). Υιοθεσία, ο Ν.2447/1996. Οι τροποποιήσεις και η εφαρμογή του, Αθήνα: Σάκκουλας.
Χρυσικός, Φ. (2002). Το μετέωρο βήμα της ιδρυματικής φροντίδας: Εμπειρίες από την συνεργασία με υπηρεσίες παιδικής προστασίας. Στο Αμπατζόγλου, Γ. (2002). Αλλάζοντας Χέρια. University Studio Press, Θεσσαλονίκη.
Ξενόγλωσση
Bullock, R., Little, M., & Taylor, K. (2004). Going Home: Findings and guidance to help professionals make good judgments about the re-unification of families. Dartington: Warren House Press.
Eschelbach Hansen, Μ. (2007). The Value of Adoption. Adoption Quarterly, 10 (2): 65-87.
Kallio, H., Pietilä, A.M., Johnson, M., & Kangasniemi, M., (2016). Systematic methodological review: developing a framework for a qualitative semi‐structured interview guide. Journal of Advanced Nursing, 72(12), 2954-2965.
Palacios, J., Rolock, N., Selwyn, J. & Barbosa- Ducharne, M. (2019). Adoption Breakdown: Concept, Research, and Implications. Research on Social Work Practice, Vol. 29(2): 130-142.
Rabionet, S.E., (2011). How I Learned to Design and Conduct Semi-Structured Interviews: An Ongoing and Continuous Journey. Qualitative Report, 16(2), 563-566.
Watkins, M. & Fisher, S. (2007). Talking with young children about adoption. Publication : Gema.