Η έννοια της ευαλωτότητας και η τυποποίηση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού στο ελληνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας


∆ημήτρης Απίστουλας
Δήμητρα Νίκου
Abstract

Αντικείμενο του παρόντος άρθρου αποτελεί η έννοια της ευαλωτότητας και η επακόλουθη τυποποίηση των ευάλωτων ατόμων και ομάδων. Στις τρεις πρώτες ενότητες επιχειρείται ο ορισμός και η εννοιολογική προσέγγιση των παραπάνω εννοιών μέσα από τη διεθνή βιβλιογραφία, νομική και ευρύτερη, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή, το πρωτογενές και παράγωγο δίκαιο της ΕΕ και τις πολιτικές προτεραιότητες των ενωσιακών θεσμών, με ιδιαίτερη αναφορά στις Ευρωπαϊκές Στρατηγικές για την απασχόληση και την πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών ∆ικαιωμάτων. Στην τέταρτη και πέμπτη ενότητα αποτυπώνεται η δογματική προσέγγιση της κοινωνικής ευαλωτότητας στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο και η τυποποίηση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού στο ελληνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, όπως προκύπτει από τη συνταγματική τους κατοχύρωση, τη νομοθετική προσέγγιση και την επιχειρησιακή εξειδίκευση, στο πλαίσιο τόσο των Εθνικών Στρατηγικών όσο και του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης.

Article Details
  • Sezione
  • Άρθρα
Downloads
Riferimenti bibliografici
Ξενόγλωσση
Besamusca, J. & Steinmetz, S. (2019). ‘Vulnerable groups in European data sets: Αn inventory of the measurement of vulnerable groups in 27 data sets covering the European area’,. Deliverable 11.3, Leuven, InGRID-2 project 730998 – H2020
Fineman, Martha Albertson, ‘Vulnerability and social justice΄’ (2019). In 53 Valparaiso University Law Review, 2019, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3352825 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3352825
Mayrhuber, Ch. (2018), ‘How the EU is failing to improve the social situation of its population, despite its announcements’, in Attac Austria «The European Illusion», Austria, Vienna.
Morawa, A.H.E. (2003), ‘Vulnerability as a concept of International Human Rights Law’, Journal of International Relations and Development, Faculty of Social Sciences, Centre of international Relations.
Peroni, L., and Timmer, A. (2013). ‘Vulnerable groups: The promise of an emerged concept in European Human Rights Convention’, International Journal of Constitutional Law, Oxford University press,
Zimmermann, A. (2017). ‘Social Vulnerability as an Analytical Perspective’, Population Europe, Discussion Paper No4, February 2017.
Ελληνόγλωσση
Αμίτσης, Γ. Βουλγαράκη, Α., Μαρίνη, Φ., (2005). Εγχειρίδιο ορισμού και πιστοποίησης των ομάδων στόχου του κοινωνικού αποκλεισμού, ΕΥΣΕΚΤ.
Βουλή των Ελλήνων (2016), Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου «Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία και ανάπτυξη των φορέων της και άλλες διατάξεις».
ΕΣΠΑ 2014-2020, στον ιστότοπο: https://www.espa.gr/el/Pages/Default.aspx
Σακελλαρόπουλος Θ., Αγγελάκη, Μ. (2016), Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική: Από την άτολμη ανάπτυξη στο αβέβαιο μέλλον, στο: Μαραβέγιας Ν. (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ένωση. Δημιουργία, Εξέλιξη, Προοπτικές, Κριτική, σ.σ. 421-436.
Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης, (2011), Πλαίσιο Εθνικής Στρατηγικής για τους Ρομά.
Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας (2014), Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Κοινωνική Ένταξη.
Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (2017), Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά.
Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής (2018), Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη.
Νομοθεσία
Εγκύκλιος υπ’ αριθμ. 3599/2020 (ΥΠΕΚΥΠ 19/03/20), «Ενημέρωση Κοινωνικών Συμπράξεων για ομαλή και ασφαλή διανομή τροφίμων και υποστήριξη ωφελούμενων ΤΕΒΑ».
Νόμος 2646/1998 (ΦΕΚ τ.Α΄ 236) «Ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας και άλλες διατάξεις».
Νόμος 4052/2012 (ΦΕΚ τ.Α΄ 41), «Νόμος αρμοδιότητας Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για εφαρμογή του νόμου «Έγκριση των Σχεδίων Συμβάσεων Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Τράπεζας της Ελλάδος, του Σχεδίου του Μνημονίου Συνεννόησης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Τράπεζας της Ελλάδος και άλλες επείγουσες διατάξεις για τη μείωση του δημοσίου χρέους και τη διάσωση της εθνικής οικονομίας» και άλλες διατάξεις».
Νόμος 4368/2016 (ΦΕΚ τ.Α΄ 21), «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις».
Νόμος 4375/2016 (ΦΕΚ τ.Α΄ 51) «Οργάνωση και λειτουργία Υπηρεσίας Ασύλου, Αρχής Προσφυγών, Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης σύσταση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής, προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «σχετικά με τις κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (αναδιατύπωση)» (L 180/29.6.2013), διατάξεις για την εργασία δικαιούχων διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις».
Νόμος 4554/2018 (ΦΕΚ τ.Α΄ 130) «Ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις - Αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας - Ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων - Επιτροπεία ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλες διατάξεις».
Νόμος 4636/2019 (ΦΕΚ τ.Α΄ 169), «Περί Διεθνούς Προστασίας και άλλες διατάξεις».
Νόμος 4686/2020 (ΦΕΚ τ.Α΄ 51) «Βελτίωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας, τροποποίηση διατάξεων των νόμων 4636/2019 (A΄ 169), 4375/2016 (A΄ 51), 4251/2014 (Α΄ 80) και άλλες διατάξεις».
Υ.Α. Π2δ/Γ.Π.93510 (ΦΕΚ τ.Β΄, 2011), «Ανάθεση του Συστήματος Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης των αλλοδαπών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
Υ.Α. 30840 (ΦΕΚ τ.Β΄, 2016), «Σύσταση και λειτουργία του Εθνικού. Συστήματος Αναγνώρισης και Παραπομπής Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων».
Υ.Α. υπ’ αριθμ. 270 (ΦΕΚ τ.Β΄ 451/5.2.2021), «Δράση «ESTIA 2021: Στεγαστικό πρόγραμμα για αιτούντες διεθνή προστασία».