Κράτος, κοινωνία και μέσα επικοινωνίας στην εποχή του κορωνοϊού

PDF
Δημοσιευμένα: Aug 13, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.24518
Λέξεις-κλειδιά:
Covid-19 ψηφιακά μέσα παραπληροφόρηση εμπιστοσύνη φόβος
Charalambos Tsekeris
Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)
https://orcid.org/0000-0002-3304-5331
Persefoni Zeri
Πάντειο Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0002-8313-165X
Περίληψη

Το ιστορικό παγκόσμιο συμβάν της πανδημίας του Covid-19 κατέστησε φανερό, για μια ακόμη φορά, το γεγονός ότι ζούμε σε μια συνδεδεμένη παγκόσμια κοινωνία, καθώς και ότι, στις αρχές του 21ου αιώνα, οι υγειονομικές κρίσεις δεν εντάσσονται πια στα φυσικά φαινόμενα, αλλά μπορούν να θεωρηθούν ως αποσταθεροποιητικά κοινωνιακά γεγονότα και ως καταστροφές που έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι οι άνθρωποι. Επιπλέον, η πανδημία ανέδειξε την τεράστια πολυπλοκότητα ενός παγκόσμιου συστήματος και τη μη γραμμική δυναμική του, δοθέντος ότι η θεμελιώδης μορφή της παγκόσμιας κοινωνίας αλλά και των εθνικών κοινωνιών είναι τα επικοινωνιακά δίκτυα, στα οποία σημειώνεται διαφοροποίηση και αναπαραγωγή ή μετασχηματισμός μιας ποικιλίας σχεσιακών δομών. Με δεδομένο ότι η κοινωνία των δικτύων είναι επίσης μια ψηφιακή κοινωνία των δικτύων, η οποία διαμορφώνει σχεσιακά τα νέα ψηφιακά μέσα στο πλαίσιο όλων των άλλων μορφών επικοινωνίας, στο επίκεντρο της παρούσας έρευνας βρίσκεται ο κρίσιμος ρόλος των συναισθημάτων (εμπιστοσύνη, υπευθυνότητα, φόβος) και των Μέσων στις διαδικασίες που αφορούν στην πολιτική πληροφορίας (information policy) αλλά και στην πρόσληψη της πανδημίας από τους πολίτες, καθώς και η επίδραση των Μέσων στην αναδυόμενη «κοινωνία της πανδημίας».

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Charalambos Tsekeris, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)
Ερευνητής, Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)
Persefoni Zeri, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Αναφορές
Γεμενής, Κ. (2020). Ποιοι πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας για τον νέο κορωνοϊό;. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 154, σελ. 97-108.
Γεωργακόπουλος, Θ. (2020). Πώς ζουν οι Έλληνες στην πανδημία. https://www.dianeosis.org/2020/04/pos-zoyn-oi-ellines-stin-pandimia/
Δεμερτζής, Ν. (2020). Η πανδημία ως τραύμα. διαΝΕΟσις, Ιούνιος 2020. https://www.dianeosis.org/2020/06/i-pandimia-os-travma/
Η Καθημερινή (2020). Προειδοποίηση Τσιόδρα για δημόσιες συγκοινωνίες και μαζικές συγκεντρώσεις, 12 Μαΐου 2020. www.kathimerini.gr/1077885/article/epikairothta/ellada/proeidopoihsh-tsiodra-gia-dhmosies-sygkoinwnies-kai-mazikes-sygkentrwseis
Mediaanalysis (2020). Οι Έλληνες και ο κορωνοϊός: Μια χώρα σε συνθήκες πρωτόγνωρες. https://medianalysis.net/media-research/erevna-ellines-koronoios/
Παπαματθαίου, Μ. (2020). Πρώτοι στη συμμόρφωση. Τα Νέα, 25 Μαΐου 2020.
Πελαγίδης, Θ. (2012). Κατανοώντας την κρίση στην Ελλάδα. Αθήνα: Ψυχογιός.
Τσέκερης, Χ. (2018). Κρίση, θεσμοί, ταυτότητες και νεολαία στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία (Δημοσιεύματα Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας, Αρ. 18). Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.
Τσούκας, Χ. (2020). Ο άνθρωπος σχεδιάζει και ο Θεός γελά. Η Καθημερινή, 29 Μαρτίου 2020.
Φαναράς, Σ. (2020). Στην εποχή της πανδημίας. https://www.dianeosis.org/2020/04/stin-epoxi-tis-pandimias
Baecker, D. (2018). 4.0 oder Die Lücke die der Rechner läßt. Berlin: Verlag.
Baecker, D. (2020a). Corona I: Die pulsierende Gesellschaft. Blog Kultur/Reflexion, 27 March 2020.
Baecker, D. (2020b). Ohne Abstand: Über die Gesellschaft in Zeiten des Kontaktverbots. Neue Zürchner Zeitung, 16 April 2020.
Baldwin, R. (2019). The globotics upheaval: Globalization, robotics, and the future of work. Oxford: Oxford University Press.
Bauman, Z. (2013). Liquid Modernity. London: John Wiley & Sons.
Baumeister, R. and Tierney, J. (2019). The Power of Bad: How the negativity effect rules us and how we can rule it. New York: Penguin.
Baumeister, R. (2020). How to overcome your brain’s fixation on bad things. Greater Good Magazine, 13 January 2020.
Bavel, J.J.V., Baicker, K., Boggio, P.S. et al. (2020). Using social and behavioural science to support COVID-19 pandemic response. Nat Hum Behav, 4 (1), pp. 460-471.
Bertrand, M. et al. (2020). How are Americans coping with the Covid-19 Crisis? https://www.chicagobooth.edu/research/rustandy/blog/2020/how-are-americans-coping-with-the-covid19-crisis-7-key-findings?sc_lang=en
Bolz, N. (2020). Wir leben im Zeitalter der Angst. Neue Zürcher Zeitung, 22 March 2020.
Briscese, G. (2020). Americans view the coronavirus pandemic through the lens of media trust and politics. Journalist’s Resource, 12 May 2020.
Briscese, G., Lacetera, N., Macis, M. and Tonin, M. (2020). Compliance with covid-19 social-distancing measures in Italy: The role of expectations and duration (NBER Working Papers No. 26916), National Bureau of Economic Research.
Bude, H. (2020). Legitimationsglaube, Folgebereitschaft und Verhaltensorientierung. Soziologische Perspektiven auf die Corona-Krise, 22 April 2020. https://coronasoziologie.blog.wzb.eu/podcast/heinz-bude-legitimationsglaube-folgebereitschaft-und-verhaltensorientierung/
Bursztyn, L. et al. (2020). Misinformation during a pandemic. BFI Working Papers, 19 April 2020.
Center for the Digital Future (2020). The Coronavirus Disruption Project. https://www.digitalcenter.org/coronavirus-study-findings/
Coyle, D. (2020). Covid-19 and the end of individualism. Project Syndicate, 4 May 2020.
Demertzis, N. (1997). Greece. In R. Eatwell (ed.), European political culture (pp. 107-121). London: Routledge.
Demertzis, N. (2020). The political sociology of emotions: Essays on trauma and ressentiment. London: Routledge.
Douglas, K. M., Sutton, R. M. and Cichocka, A. (2017). The psychology of conspiracy theories. Current Directions in Psychological Science, 26 (6), pp. 538-542.
Esposito, E. (2020a). The need for de-integration in pandemic times. TRAFO – Blog for Transregional Research, 18 May 2020. https://trafo.hypotheses.org/23985
Esposito, E. (2020b). Systemic integration and the need for de-integration in pandemic times. Sociologica, 14 (1), pp. 3-20.
European Commission (2020). Spring 2020 Economic Forecast: A deep and uneven recession, an uncertain recovery, https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-performance-and-forecasts/economic-forecasts/spring-2020-economic-forecast-deep-and-uneven-recession-uncertain-recovery_en
Finkielkraut, A. (2020a). Le nihilisme n’a pas encore vaincu, nous demeurons une civilization. Tribune Juive, 27 March 2020.
Finkielkraut, A. (2020b). Die Niederlage der Denker. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 31 March 2020.
Frenkel, S., Alba, D. and Zhong, R. (2020). Surge of virus misinformation stumps Facebook and Twitter. The New York Times, 8 March 2020.
Gauchet, M. (2016). Comprendre le Malheur Français. Gallimard, Paris.
Gauchet, M. (2020a). Si cette crise pouvait être l’occasion d’un vrai bilan et d’un réveil collectif!. Le Figaro, 26 March 2020.
Gauchet, M. (2020b). Les mondialisateurs n’ont pas rendu les armes. Le Causeur, 14 April 2020.
Gauchet, M. (2020c). Le lien qui nous unit à l’épreuve du Covid-19. France-Culture, 12 April 2020.
Gostin, L. O. and Wiley, L. F. (2020). Governmental public health powers during the Covid-19 pandemic: Stay-at-home orders, business closures, and travel restrictions. Jama, 323 (21), pp. 2137-2138.
Hancock, J. (2020). People’s uncertainty about the novel coronavirus can lead them to believe misinformation, says Stanford Scholar. Stanford News, 16 March 2020.
Jamieson, K. H. and Albarracin, D. (2020). The relation between media consumption and misinformation at the outset of the SARS-CoV-2 pandemic in the US. The Harvard Kennedy School Misinformation Review. https://206.191.184.172/handle/1/42661740
Kasuga, N. (2020). Total social fact: structuring, partially connecting, and reassembling. Revue du MAUSS, 2 (36), pp. 101-110.
Kiel, E. (2020). Corona - die Unfähigkeit zu lernen? Merkur: deutsche Zeitschrift für europäisches Denken, 24 April 2020.
Ladeur, K.H. (2007). Verantwortung für Institutionen. In L. Heidbring & A. Hirsch (eds), Staat ohne Verantwortung? Frankfurt: Campus.
Leggewie, C. (2020). Corona-pandemie: Namenloser Ausnahmezustand? Corona&Society Blog, 15 May 2020.
MacMillan, M. (2020). The world after Covid-19. Economist, 9 May 2020.
McGinty, M. and Gyenes, N. (2020). A dangerous misinfodemic spreads alongside the SARS-COV-2 pandemic. Harvard Kennedy School Misinformation Review (HKS), 12 May 2020.
McIntyre, K. (2020). Jill Suttie, How to be intentional about consuming coronavirus news. Greater Good Magazine, 30 March 2020.
Merrefield, C. (2020). Americans view the coronavirus pandemic through the lens of media trust and politics. Journalist's Resource, 12 May 2020, https://journalistsresource.org/studies/politics/polarization/media-trust-politics-lockdown-support/
Miller, R. (2018). Transforming the future: Anticipation in the 21st century. New York: Taylor & Francis.
Moore, R. C., Lee, A., Hancock, J. T., Halley, M. and Linos, E. (2020). Experience with social distancing early in the Covid-19 pandemic in the United States: Implications for Public Health Messaging. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.08.20057067v1
Pew Research Center (2020a). Cable TV and COVID-19: How Americans perceive the outbreak and view media coverage differ by main news source, 1 April 2020.
Pew Research Center (2020b). Americans are turning to media, government and others for Covid-19 news, 29 April 2020.
Pew Research Center (2020c). 53% of Americans say the Internet has been essential during the Covid-19 outbreak, 30 April 2020.
Pew Research Center (2020d). Fewer Americans now say media exaggerated Covid-19 risks, but big partisan gaps persist, 6 May 2020.
Reemtsma, J. P. (2020). Impfangst als Weltverschwörung. Tageszeitung, 20 May 2020.
Rogoff, K. (2020). A coronavirus recession could be supply side with a 1970‘s flavor. The Guardian, 3 March 2020.
Strauss-Kahn, D. (2020). L’être, l’avoir et le pouvoir dans la crise. Politique Internationale, 10 April 2020, https://www.leclubdesjuristes.com/letre-lavoir-et-le-pouvoir-dans-la-crise/
Sunstein, C. (2020). Why coronavirus (and other) falsehoods are believable. Bloomberg, 31 March 2020. https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2020-03-31/coronavirus-and-other-falsehoods-are-believable-research-shows
Sunstein, C. and Thaler, R. (2016). The two friends who changed how we think about how we think. The NewYorker, 7 December 2016. https://www.newyorker.com/books/page‐turner/the‐two‐friends‐who‐changedhow‐we‐think‐about‐how‐we‐think
Taleb, Ν.Ν., Read, R., Douady, R., Norman, J. and Bar-Yam, Y. (2014). The precautionary principle (with application to the genetic modification of organisms). https://arxiv.org/abs/1410.5787
Tierney, J. (2020). How to overcome your brain’s fixation on bad things. Greater Good Magazine, 13 January 2020.
Tufekci, Z. (2020). It wasn’t just Trump who got it wrong. The Atlantic, 24 March 2020.
Zeri, P., Tsekeris, C. and Tsekeris, T. (2019). The social power dynamics of post-truth politics: How the Greek youth perceives the "powerful" foreigners and constructs the image of the European partners. Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe, No 142. London: London School of Economics and Political Science.