Η μάσκα στη σύγχρονη πανδημία: κοινωνιολογικές προσεγγίσεις και ζητήματα ερμηνείας

PDF
Δημοσιευμένα: Oct 22, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.25129
Λέξεις-κλειδιά:
πανδημία κοινωνικές αλλαγές αισθήσεις επικοινωνία μάσκα
Maria Valasaki
Πανεπιστήμιο Κρήτης
https://orcid.org/0000-0002-8786-9731
Περίληψη

Η πανδημία  που προκλήθηκε από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 ανέδειξε πληθώρα ζητημάτων, τα οποία χρήζουν διερεύνησης υπό σύγχρονες διεπιστημονικές οπτικές. Ένα από τα θέματα που έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα όχι μόνο τις κοινωνικές επιστήμες αλλά το κάθε άτομο χωριστά είναι αυτό της μάσκας, το οποίο τίθεται στο σύντομο αυτό κείμενο στο επίκεντρο της συζήτησης. Η χρήση της μάσκας προβληματοποιείται σε σχέση με τις αισθήσεις, όπως τις προσεγγίζει ο Simmel (2017), ενώ οι τελευταίες ανοίγουν το δρόμο για διερωτήσεις σχετικά με τις έντονες κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων μηνών. Συγκεκριμένα, η χρήση της μάσκας φαίνεται να επηρεάζει όχι αυτή καθαυτήν την αίσθηση της ακοής, αλλά κυρίως τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τους άλλους και τον εαυτό μας μέσω αυτής και τον τρόπο που χρησιμοποιούμε το σώμα μας σε σχέση με αυτήν˙ φαίνεται να δημιουργούνται νέα επικοινωνιακά μονοπάτια. Από την προβληματοποίηση των αισθήσεων φαίνεται ότι ο ιατρικός λόγος διαπλέκεται με τον πολιτικό και παρεισφρέει στην καθημερινότητα αφήνοντας τα μοντέλα εξουσίας να διαφανούν, δημιουργώντας παράλληλα σχήματα όπως απομόνωση-ασφάλεια, τα οποία μορφοποιούν το σύγχρονο επικοινωνιακό πλαίσιο και τον εαυτό. Υπό μια, επομένως, σύντομη «καλειδοσκοπική» οπτική, η μάσκα κατανοείται ως σύμβολο με πολλαπλά νοήματα, προσ-καλώντας στην απόδοση σημασιών και στον επαναπροσδιορισμό εννοιών.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Maria Valasaki, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Αναφορές
Βαλασάκη, Μ. (2020). Νεανική Πάρκινσον: ενσώματες εμπειρίες και καθημερινές πρακτικές. Διδακτορική διατριβή. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Bauman, Z. (2009). Ρευστοί καιροί (μτφρ.: Γεωρμάς Κ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Beck, U. (2015). Κοινωνία της διακινδύνευσης: Καθ’ οδόν προς μία άλλη νεωτερικότητα (μτφρ.: Οικονόμου Η.). Αθήνα: Πεδίο.
Giddens, A. (2002). Ο κόσμος των ραγδαίων αλλαγών: πώς επιδρά η παγκοσμιοποίηση στη ζωή μας (μτφρ.: Γεώρμας Κ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Goffman, E. (επιμ.: Λιβιεράτος Κ.) (2001). Στίγμα: σημειώσεις για τη διαχείριση της φθαρμένης ταυτότητας (μτφρ.: Μακρυνιώτη Δ.). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Goffman, E. (επιμ.: Λιβιεράτος Κ.) (2006). Η παρουσίαση του εαυτού στην καθημερινή ζωή. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Illouz, E. (2017). Ψυχρή τρυφερότητα: Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού (μτφρ.: Στασινοπούλου Μ.). Αθήνα: Oposito.
Simmel, G. (2017). Μητροπολιτική Αίσθηση: Οι μεγαλουπόλεις και η διαμόρφωση της συνείδησης: Κοινωνιολογία των Αισθήσεων (μτφρ.: Μεϊτάνη Ι.). Αθήνα: Άγρα.
Simmel, G. (2018). Η μόδα. Αθήνα: Πλέθρον.
Τζανάκης, Μ. και Σαββάκης, Μ. (2006). Βιογραφική ρήξη και αφήγηση: Μεθοδολογικές επισημάνσεις. Ανακοίνωση στο Συνέδριο -Σεμινάριο Ζητήματα µμεθοδολογίας της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, Τμήμα Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο 25-28 Οκτωβρίου 2003, σελ. 37-64.
Bury, M. (1991). The sociology of chronic illness: a review of research and prospects. Sociology of Health and Illness, 13 (4), pp. 451-468. https://doi.org/10.1111/j.1467-9566.1991.tb00522.x
Wittum, K.J. (2013). The effects of surgical masks on speech perception in noise. Research thesis. The Ohio State University. https://core.ac.uk/download/pdf/159556821.pdf