Φαίδρος - Ηθικά Νικομάχεια: μορφές της πρακτικής φιλοσοφίας


Ηλίας Σούλιος
Abstract
Δεν διατίθεται περίληψη
Article Details
  • Section
  • Άρθρα
Downloads
Download data is not yet available.
Author Biography
Ηλίας Σούλιος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Τμήμα Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια
References
Φαίδρος, 244a-245d /265 a-d.
Ό.π., 245 c-e.
Ό.π., 246a.
Ό.π., 246b. Η περιγραφή αφορά την απαρχή τhς ουράνιας πορείας.
H πρώτη µορφή τους εμφανίζεται στη περιγραφή της πορείας µε τους θεούς: 246b, 247b, 248 a-b, ενώ στη συνέχεια μεταφέρεται στην περίπτωση της τέταρτης µανίας, της ερωτικής (Μαντική Απολλώνια, Τελετουργική Διονυσιακή, Ποιητική των Μουσών και Αφροδίτης, Ερωτική): 253 d-e, 256 a-c.
Πολιτεία, 580d-581a.
Ηθικά Νικομάχεια, 1102a.
Φαίδρος, 247 c-d.
Ό.π., 248 a-b. Συγκεκριμένα στο κείµενο (µτφ: .. από τις υπόλοιπες όµως ψυχές αυτῄ που µπορεί να ακολουθεί χωρίς καμία δυσκολία τους θεούς ύψωσε ψηλά στον εκτός του ουρανού τόπο την κεφαλή του ηνιόχου και συμπεριλήφθηκε στην περιφορά, τρομαγμένῃ μάλιστα από τα άλογα και αντικρίζοντας µε δυσκολία τα όντα. Η δεύτερη πάλι άλλοτε µεν σηκώνει ψηλά το κεφάλι, άλλοτε το κατεβάζει χαμηλά, και επειδή πιέζεται από τα άλογα, άλλα όντα τ' αντικρίζει, ορισµένα όµως όχι. Οι υπόλοιπες πάλι,
όλες επιθυμούν την άνοδο, και αν και έχουν έλλειψη δυνάµεων, ακολουθούν και συμπαρασύρονται ώστε γα καταποντίζονται, κρατώντας η µία την άλλη κα συνθλίβοντας την, προσπαθώντας η µία να υψωθεί ψηλότερα από την άλλη. Θόρυβος λοιπόν μεγάλος ακούγεται και ανταγωνισμός µέχρι τέλους και ιδρώτας πολύς χύνεται, και εξαιτίας μάλιστα των σφαλμάτων των ηνιόχων πολλές ψυχές ακρωτηριάζονται, πολλές μάλιστα χάνουν το μεγαλύτερο µέρος του πτερώματος...).
Ό.π., 249 a-b.
Πέρα από την τριμερή απεικόνιση της ψυχής και τη σύνδεση του Hνίοχου µε τον ορθό λόγο, συνεχίζοντας ο Πλάτων στη θεωρία περί ανάµνησης (249d-251c) εισάγει παράλληλα µε τα εσωτερικής µορφής, Πυθαγορικής και Ορφικής, στοιχεία (250 b-c) το ζήτηµα της ορθής διαχείρισης - μετέπειτα αναφορά στον Θέυθ- της μνήμης (249 c-d).
Στο πλαίσιο του διαλόγου όπου η παλινωδία οδεύει προς το τέλος της, 255b, 257b.
ΗΝ, 1144b.
Ό.π., 1112a. Συγκεκριµένα ο Αριστοτέλης αναφέρει: "... Σκεφτόμαστε και διαβουλευόµαστε, αντίθετα για πράγματα που εξαρτώνται από τη δική µας δύναμη και που μπορούν να πραγματοποιηθούν: αυτά είναι, στην πραγματικότητα τα μόνα που έχουν μείνει..".
Ό.π., 1114b.
Ό.π., 1107b. Ήδη από το δεύτερο βιβλίο διατυπώνει σαφώς ὁτι "... η αρετή λοιπόν είναι µία έξη που α) επιλέγεται ελεύθερα από το άτομο, β) βρίσκεται στο μέσον, όμως το σε σχέση προς εμάς, το μέσον που καθορίζεται από τη λογική- πιο συγκεκριμένα, από τη λογική πιστεύω, που καθορίζει ο φρόνιμος άνθρωπος. Είναι μεσότητα µεταξύ δύο κακιών, που σπό τη µια βρίσκεται από τῃν πλευρά της υπερβολής και η άλλη από την πλευρά µιας έλλειψης...”.
Ό.π., 1109b. "...Οφείλουµε επίσης να εξετάσουμε και να δούμε προς ποια κατεύθυνσῃ έχουµε από τῃ φύσῃ µας μεγαλύτερη ροπή: Ο καθένας µας, ως γνωστόν, έχει τη δική του φυσική ροπή και αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε επισημαίνοντας τι µας ευχαριστεί και τι μας δυσαρεστεί. Πρέπει λοιπόν να τραβούμε τον εαυτό µας προς την αντίθετη κατεύθυνση: όσο πιο πολύ θα απομακρυνόµαστε από το λάθος και από το σφάλμα, τόσο πιο εύκολα θᾳ φτάσουµε στο µέσον- έτσι δεν κάνουν και όσοι προσπαθούν
γα ισιώσουν τα στραβά ξύλα;".
Ὀ.π., 1109b.
Ό.π., 1114b. "... Αν ο καθένας είναι κατά κάποιον τρόπο ο αίτιος της ἑξης του, τότε ο ίδιος θα είναι, κατά κάποιο τρόπο, ο αίτιος ότι το τάδε πράγμα του φαίνεται αγαθό, αν δεν είναι έτσι, τότε κανένας δεν είναι υπεύθυνος για τις κακές του πράξεις...".
Ό.π., 1119b. ".. Ο σώφρον άνθρωπος επιθυµεί αυτά που πρέπει µε τον τρόπο που πρέπει τη στιγμή που πρέπει: αυτό ακριβώς ορίζει και ο λόγος...".
Στον Φαίδρο ο Σωκράτης πριν από το τέλος της παλινωδίας (256b) του σημειώνει: ".. και όταν δε φτάσουν στο τέλος της ζωής τους, µε το να γίνουν πτερωτοί και ανάλαφροι έχουν νικήσει στην µια από τις τρεις μάχες, τις αληθινά ολυμπιακές και το μεγαλύτερο και ανώτερο αγαθό από αυτά δεν µπορεί να δώσει στον άνθρωπο ούτε η ανθρώπινη σωφροσύνη, ούτε η θεϊκή μανία..".
Most read articles by the same author(s)