Το γαλλικό εγχείρημα αναθεώρησης του μαρξισμού και ο δημοκρατικός στοχασμός: η ιδιαίτερη θέση της σκέψης του Κώστα Παπαϊωάννου


Ζαχαρούλα Θεοδώρου
Abstract

Το παρόν άρθρο εστιάζει στην ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος επανανάγνωσης του K. Marx και των επιγόνων του από τον Κώστα Παπαϊωάννου, εντός του γαλλικού στοχασμού. Αρχικά, επιχειρεί να εντάξει τη σκέψη του Παπαϊωάννου στο ευρύτερο πνευματικό περιβάλλον της περιόδου από τη δεκαετία του ’60 και έπειτα (αναζητώντας συγκλίσεις και αποκλίσεις), όπου ο στοχασμός του Κ. Μαρξ αναθεωρείται (ή και υπερβαίνεται) με έμφαση στη δημοκρατία και τον αντι-ολοκληρωτισμό: ομάδα Socialisme ou Barbarie (Καστοριάδης και Lefort), ο ετερόδοξος μαρξισμός του H. Lefebvre, η φαινομενολογική ανάγνωση του Merleau-Ponty, η ελευθεριακή προσέγγιση του Κ. Marx από τον Maximilien Rubel. Εν συνεχεία, δίνονται επιμέρους, εξειδικευμένα στοιχεία της προσέγγισης του Κ. Παπαϊωάννου σε αναφορά με το δημοκρατικό πρόταγμα: οι χειραφετητικές και ολοκληρωτικές δυναμικές εντός του έργου του Marx, το δίπολο ριζοσπαστική δημοκρατία και επανάσταση, το προμηθεϊκό στοιχείο, Η Κριτική του Εγελιανού Πολιτικού Δικαίου, η θέση της οικονομίας-εργασίας και των ιστορικών νομοτελειών, η διαμόρφωση μιας μαρξιστικής ορθοδοξίας ως μιας Ψυχρής Ιδεολογίας (1967). Τέλος, επιχειρείται μια συνολική αποτίμηση της προσφοράς του στη μελέτη του Μαρξ και στην ανάπτυξη μιας κριτικής θεωρίας.

Article Details
  • Section
  • Άρθρα
Downloads
Download data is not yet available.
References
Bordes, François. Kostas Papaioannou (1925-1981). Les idées contre le néant. Paris: La Bibliothèque, 2015.
Frager, Dominique. Socialisme ou Barbarie. L'aventure d'un groupe (1946-1969). Paris: Syllepse, 2009.
Lefebvre, Henri. Le Matérialisme Dialectique. Paris: Presses Universitaires de France, 1990.
Papaioannou, Kostas. “Hegel et Marx: l’ interminable débat.” Στο Karl Marx. Critique du droit politique hegelien. Μτφρ. Κώστας Παπαϊωάννου. Paris: Allia.
Raynaud, Philippe. “Preface.” Στο Kostas Papaioannou. Marx et les Marxistes. Paris: Gallimard, 2001.
Rosanvallon, Pierre. Η δική μας διανοητική και πολιτική ιστορία. 1968-2018. Μτφρ. Κατερίνα Λαμπρινού. Επιστημονική επιμ. Γιάννης Μπαλαμπανίδης. Αθήνα: Πόλις.
Rubel, Maximilien. Marx critique du marxisme. Paris: Payot, 1974.
Worms, Frédéric. La Philosophie en France au XXe siècle. Moments. Paris: Gallimard, 2009.
Δεληβογιατζής, Σωκράτης. “Οι περιπέτειες της διαλεκτικής και η φιλοσοφία της ιστορίας.” Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση Ι (1984): 264-277.
Καστοριάδης, Κορνήλιος. “Τα κινήματα της δεκαετίας του '60." Στο E. Morin — C. Lefort —K. Καστοριάδης. Μάης του '68: η ρωγμή. Παράρτημα: είκοσι χρόνια μετά. Μτφρ. Γιώργος Καράμπελας. Επιμ. Δήμητρα Μεσσήνη. Αθήνα: Ύψιλον, 2018.
Φλυτζάνης, Ιωάννης. “Κριτική κοινωνική θεωρία για τη δημοκρατία και πολιτική δικαιωμάτων: επανεξετάζοντας το έργο του Henri Lefebvre.” Διδακτορική Διατριβή, Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2021.
Most read articles by the same author(s)