Ἔθνη Θρᾳκῶν στὴ Θράκη τοῦ Αἰγαίου κατὰ τοὺς ἑλληνιστικοὺς καὶ ρωμαϊκοὺς χρόνους I. Κορπίλοι καὶ Κορπιλική


Published: May 13, 2021
Keywords:
Θράκη θρακικὰ φῦλα Κορπίλοι Κορπιλική Thrace ancient tribes Corpili
Μαρία-Γαβριέλλα Παρισάκη
Abstract

Of two articles devoted to the Thracian tribes attested in Aegean Thrace during the Hellenistic and Roman periods, the first, published here, focuses on the tribe of the Corpiloi (the second article, under the title ‘Ἔθνη Θρᾳκῶν στὴ Θράκη τοῦ Αἰγαίου κατὰ τοὺς ἑλληνιστικοὺς καὶ ρωμαϊκοὺς χρόνους, ΙΙ. Σαπαῖοι καὶ Σαπαϊκή’, devoted to the Sapaioi, will be published in the following volume of Τεκμήρια). The relevant testimonia, exclusively literary, range from the first century BC ‒or the beginning of the second century BC, for those who accept the emendation Coreli-Corpili in the text of Livy‒ to the beginning of the second century AD. They consist of short references in Strabo, Pliny the Elder, and Solinus, a reference to the στενὰ τῶν Κορπίλων by Appian in conjunction with the battle of Philippi in 42 BC, as well as a reference to a Κορπιλικὴ στρατηγία in Claudius Ptolemy. The present article tries to define Corpiloi’s localization, suggesting the lower course of the Hebrus river, mainly to the west but also, possibly, to the east of the river, up to the north of Ainos. In view of their relatively short emergence in ancient sources, the article also addresses the question of Corpiloi’s relation to the region’s major tribes, namely the Odrysai and the Sapaioi. Finally, a brief and preliminary overview of the region’s archaeological map indicates integration into the region’s wider cultural sphere.

Article Details
  • Section
  • Articles
Downloads
Download data is not yet available.
References
Βεληγιάννη-Τερζῆ, Χρ. 2004. Οι ελληνίδες πόλεις και το βασίλειο των Οδρυσών: από Αβδήρων πόλεως μέχρι Ίστρου ποταμού. Θεσσαλονίκη.
Βλαχόπουλος, Ἀ., Τσιαφάκη, Δ. (ἐπιμ.). 2017. Αρχαιολογία – Μακεδονία και Θράκη. Ἀθήνα.
Brixhe, Cl., Ζουρνατζῆ, Ἀ., Παρδαλίδου, Χρ. 2015. «Ένας επιγραφικός θησαυρός», στὸ Π. Τσατσοπούλου-Καλούδη (ἐπιμ.), Αρχαία Ζώνη Ι: Το ιερό του Απόλλωνα. Κομοτηνή, 210-563.
Γαλάνη-Κρίκου, Μ., Τασακλάκη Μ., Τσέλεκας, Π. 2015. Αρχαία Ζώνη IVα: Η νομισματοκοπία της Ζώνης. Κομοτηνή.
Γουρίδης, Ἀθ. 2009. «Ανιχνεύοντας τη θρακική ενδοχώρα: η περίπτωση του κεντρικού Έβρου», στὸ Ζ. Μπόνιας, J. Perreault (ἐπιμ.), Έλληνες και Θράκες στην παράλια ζώνη και την ενδοχώρα της Θράκης στα χρόνια πριν και μετά τον Μεγάλο Αποικισμό. Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου, Θάσος, 26-27 Σεπτεμβρίου 2008. Θάσος, 237-252.
Εὐστρατίου Ν., Καλλιντζῆ, Ν. 1994. Μάκρη: Αρχαιολογικές έρευνες 1988-1993. Θεσσαλονίκη.
Ἡλιοπούλου, Σ. 2015. Αρχαία Ζώνη ΙΙΙα: Το Νεκροταφείο. Ταφικά έθιμα και πρακτικές. Κομοτηνή.
Κουτσουμανῆς, Μ. 2007. «Πλωτινόπολις Διδυμοτείχου: Στα ίχνη της διαδρομής της κατά τους κλασικούς και ρωμαϊκούς χρόνους», στὸ Ἀθ. Ἰακωβίδου (ἐπιμ.), Η Θράκη στον ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο. Πρακτικά του 10ου Διεθνούς Συνεδρίου Θρακολογίας, Κομοτηνή-Αλεξανδρούπολη, 18-23 Οκτωβρίου 2005. Ἀθήνα, 326-332.
Κουτσουμανῆς, Μ., Τσόκα, Ἀθ., Κεκές, Χρ. 2009. «Η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας στη Θυρέα και στην Πλωτινόπολη Διδυμοτείχου», ΑΕΜΘ 23, 465-470.
Λαζαρίδης, Δ.Ἰ. 1974. Η ενδοχώρα της αιγαιακής Θράκης. Ἀθήνα.
Μάτσας, Δ. 2017. «Νομός Έβρου. Ιστορικό και αρχαιολογικό περίγραμμα. Προϊστορικοί χρόνοι», στὸ Βλαχόπουλος, Τσιαφάκη 2017, 526-530.
Μπακαλάκης, Γ. 1961. Ἀρχαιολογικὲς ἔρευνες στὴ Θράκη 1959-1960. Θεσσαλονίκη.
Παρδαλίδου, Χρ. 2015. «Κεραμική», στὸ Π. Τσατσοπούλου-Καλούδη (ἐπιμ.), Αρχαία Ζώνη Ι: Το ιερό του Απόλλωνα. Κομοτηνή, 566-705.
Παρισάκη, Μ.-Γ. 2000-2003. «Τὰ στενὰ τῶν Κορπίλων καὶ τῶν Σαπαίων. Ἡ ἐπανεξέταση ἑνὸς τοπογραφικοῦ προβλήματος», ΗΟΡΟΣ 14-16, 345-362.
Παρισάκη, Μ.-Γ. Ὑπὸ ἔκδοση. «Ἔθνη Θρᾳκῶν στὴ Θράκη τοῦ Αἰγαίου κατὰ τοὺς ἑλληνιστικοὺς καὶ ρωμαϊκοὺς χρόνους ΙΙ. Σαπαῖοι καὶ Σαπαϊκή», Τεκμήρια 16.
Σαμοθράκης, Ἀχ. 1963. Λεξικὸν γεωγραφικὸν καὶ ἱστορικὸν τῆς Θρᾴκης ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων μέχρι τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, 2η ἔκδ., Ἀθήνα.
Τερζοπούλου, Δ. 1998. «Ταφικός τύμβος στη Λάδη Διδυμοτείχου», ΑΕΜΘ 12, 19-29.
Τερζοπούλου, Δ. 2013. «Ο ταφικός τύμβος της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης νομού Έβρου. Τα ανασκαφικά δεδομένα και τα κτερίσματα από τις καύσεις των νεκρών» (διδ. διατρ., Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης). (Διαθέσιμη διαδικτυακά ἀπὸ τὸ Ἐθνικὸ Κέντρο Τεκμηρίωσης – Ἐθνικὸ Ἀρχεῖο Διδακτορικῶν Διατριβῶν:
http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/37646#page/1/mode/2up) (προσπελάστηκε στὶς 5/1/2021).
Τριαντάφυλλος, Δ. 1984. «Ἀνασκαφὴ στὰ Ρίζια τοῦ Ἕβρου», ΠΑΕ, 95-106.
Τριαντάφυλλος, Δ. 1986. «Υπαίθρια ιερά στη χώρα των Κικόνων», Θρακικά Χρονικά 41, 57-66.
Τριαντάφυλλος, Δ. 1987. «Δοκιμαστική ανασκαφή στα Ρίζια του Έβρου», ΑΕΜΘ 1, 487-497.
Τριαντάφυλλος, Δ. 1990. «Οχυρωματικοί περίβολοι στην ενδοχώρα της αιγαια­κής Θράκης», στὸ Μνήμη Λαζαρίδη. Πόλις και Χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη. Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου, Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986. Θεσσαλονίκη, 683-693.
Τριαντάφυλλος, Δ. 1993. «Σωστικές και δοκιμαστικές ανασκαφές 1993. Στρύμη, Πεντάλοφος, Κομνηνά», ΑΕΜΘ 7, 601-618.
Τριαντάφυλλος, Δ. 1994. «Ανασκαφή ταφικών τύμβων στην περιοχή Ορεστιάδας», ΑΕΜΘ 8, 349-357.
Τριαντάφυλλος, Δ. 1997. «Ένας διαχρονικός τύμβος στο Σπήλαιο Έβρου», ΑΕΜΘ 11, 625-632.
Τριαντάφυλλος, Δ. 2000. «Λάδη Διδυμοτείχου. Τύμβος αυτοκρατορικών χρόνων σε θέση νεολιθικού οικισμού», ΑΕΜΘ 14, 1-7.
Τριαντάφυλλος, Δ. 2007. «Αρχαιολογικές μαρτυρίες για την παρά τον Έβρο και τον Άρδα χώρα των Οδρυσών», στὸ Ἀθ. Ἰακωβίδου (ἐπιμ.), Η Θράκη στον ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο. Πρακτικά του 10ου Διεθνούς Συνεδρίου Θρακολογίας, Κομοτηνή-Αλεξανδρούπολις, 18-23 Οκτωβρίου 2005. Ἀθήνα, 626-638.
Τριαντάφυλλος, Δ. 2017. «Νομός Έβρου. Ιστορικό και αρχαιολογικό περίγραμμα. Ιστορικοί χρόνοι», στὸ Βλαχόπουλος, Τσιαφάκη 2017, 531-537.
Τριαντάφυλλος, Δ., Τερζοπούλου, Δ. 1995. «Ανασκαφή ταφικών τύμβων στο Ρήγιο Διδυμοτείχου», ΑΕΜΘ 9, 473-485.
Τριαντάφυλλος Δ., Τερζοπούλου, Δ. 1996. «Ταφικοί τύμβοι της Θράκης. Συμπεράσματα ανασκαφικών ερευνών», ΑΕΜΘ 10Β, 927-948.
Τριαντάφυλλος, Δ., Τερζοπούλου, Δ. 2017. «Ο ταφικός τύμβος της Μικρής Δοξιπάρας - Ζώνης» στὸ Βλαχόπουλος, Τσιαφάκη 2017, 552-557.
Τσατσοπούλου, Π. 2015. «Εισαγωγή», στὸ Π. Τσατσοπούλου-Καλούδη (ἐπιμ.), Αρχαία Ζώνη Ι: Το ιερό του Απόλλωνα. Κομοτηνή, 16-112.
Τσατσοπούλου-Καλούδη, Π. 2005. Εγνατία οδός. Ιστορία και διαδρομή στο χώρο της Θράκης. Ἀθήνα.
Archibald, Z.H. 1998. The Odrysian Kingdom of Thrace. Orpheus Unmasked (Oxford Monographs on Classical Archaeology). Ὀξφόρδη.
Boteva, D. 2017. «‘Under Cover of Carrying Succour to the Byzantines’. King Philip V of Macedon against Thracian Chiefs (Analysis of Liv. XXXIX, 35, 4)», στὸ D. Stoyanova, Gr. Boykov, I. Lozanov (ἐπιμ.), Cities in Southeastern Thrace. Continuity and Transformation. Σόφια, 115-124.
von Bredow, Ι. 1999. «Stammesnamen und Stammeswirklichkeit I. Zu den Stammesbezeichnungen der Thraker an der nordägäischen Küste vom 8.-5. Jh. v. Chr. von der Chersones bis zu Neapolis», Orbis Terrarum 5, 3-13.
Briscoe, J. 2008. A Commentary on Livy, Books 38-40. Νέα Ὑόρκη.
Briscoe, J. 2012. A Commentary on Livy, Books 41-45. Ὀξφόρδη.
Delev, P. 2007. «The Thracian Bessi», AUSofia-Faculté d’Histoire 100, 6-65.
Delev, P. 2009. «Once More on the Thracian Strategies of Claudius Ptolemy», στὸ Gedenkschrift für Professor Velizar Velkov. Σόφια, 245-253.
Delev, P. 2014. История на племената в югозападна Тракия през I хил. пр. Хр. (=A History of the Tribes of South-Western Thrace in the First Millennium B.C.). Σόφια (στὰ βουλγαρικά, μὲ ἀγγλικὴ περίληψη στὶς σσ. 469-488).
Delev, P. 2016. «Between Pharsalus and Philippi: Thrace in the Forties BC», Thracia 21, 49-59.
Detschew, D. 1976. Die thrakischen Sprachreste, 2η ἔκδ., Βιέννη.
Donati, J.C., Avramidou, Am. Ὑπὸ ἔκδοση. «Exploring the Topography and Landscape of Aegean Thrace through Historical Aerial Photographs», στὸ Between the Aegean and the Danube: Thracians, Greeks and Celts in the Balkans during the Classical and Hellenistic Periods, Sofia 19-23 September 2018.
Fol, A. 1975. Тракия и Балканите през ранно-елинистическата епоха (=Thrace and the Balkans in the Early Hellenic Epoch). Σόφια (στὰ βουλγαρικά, μὲ ἀγγλικὴ περίληψη στὶς σσ. 258-268).
Gerov, B. 1978. «Плиний Стари като извор за тракийските земи» (=«Der Ältere Plinius als Quelle für die thrakische Länder»), Filologija 3, 3-20 (= Beiträge zur Geschichte der römischen Provinzen Moesien und Thrakien. Gesammelte Aufsätze. Ἄμστερνταμ 1998, 411-428) (στὰ βουλγαρικά, μὲ γερμανικὴ περίληψη).
Hatzopoulos, Μ.Β. 1983. « La politique thrace des derniers Antigonides », Pulpudeva 4, 80-87.
Iliev, J. 2015. «The Roman Conquest of Thrace (188 B.C.-45 A.D.)», Aristonothos 9, 129-142.
Isaac, B. 1986. The Greek Settlements in Thrace until the Macedonian Conquest (Studies of the Dutch Archaeological and Historical Society 10). Leiden.
Jones, A.H.M. 1971. Cities of the Eastern Roman Provinces, 2η ἔκδ., Ὀξφόρδη.
Loukopoulou, L.D. 1987. «Provinciae Macedoniae finis orientalis: The Establishment of the Eastern Frontier», στὸ M.B. Hatzopoulos, L.D. Loukopoulou, Two Studies in Ancient Macedonian Topography (Μελετήματα 3). Ἀθήνα, 61-110.
Loukopoulou, L.D. 1989. Contribution à l’histoire de la Thrace Propontique (Μελετήματα 9). Ἀθήνα.
Loukopoulou, L.D. 2004. «Thrace from Nestos to Hebros», στὸ M.H. Hansen, T.H. Nielsen (ἐπιμ.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by the Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation. Ὀξφόρδη, 870-884.
Lyubenova, D. 2017. «Kypsela through Its History and Coinage (4th-3rd Century BC)», στὸ D. Stoyanova, G. Boykov, I. Lozanov (ἐπιμ.), Cities in Southeastern Thrace. Continuity and Transformation. Σόφια, 103-110.
Meloni, P. 1953. Perseo e la fine della monarchia macedone. Cagliari.
Mihailov, Μ. 1967. «Към въпроса за стратегиите в Тракия» (=« Sur les stratégies en Thrace »), AUSofia – Faculté des Lettres 61/2, 31-50 (στὰ βουλγαρικά μὲ γαλλικὴ περίληψη).
Mottas, Fr. 1989. « Les voies de communication antiques de la Thrace Égéenne », στὸ H.E. Herzig, R. Frei-Stolba (ἐπιμ.), Labor omnibus unus. Gerold Walser zum 70. Geburtstag dargebracht von Freunden, Kollegen und Schülern (Historia Einzelschriften 60). Στουτγκάρδη, 82-104.
Pantos, P.Α. 2001. «Der Tumulus in der Nähe von Nea Orestias, Bezirk Evros, im Griechischen Thrakien», στὸ Ἀλ. Ἀλεξανδρῆ, Ἰφ. Λεβέντη (ἐπιμ.), Καλλίστευμα. Μελέτες προς τιμήν της Όλγας Τζάχου-Αλεξανδρή. Ἀθήνα, 425-432.
Parissaki, Μ.-G. 2009. « Étude sur l’organisation administrative de la Thrace à l’époque romaine. L’histoire des stratégies », REG 122, 319-357.
Parissaki, M.-G., 2013. « L’abolition du système des stratégies en Thrace et le programme d’urbanisation de l’empereur Trajan. Réflexions sur le processus d’une réforme administrative », στὸ M.-G. Parissaki (ἐπιμ.), Thrakika Zetemata II: Aspects of the Roman Province of Thrace (Μελετήματα 69). Ἀθήνα, 65-84.
Parissaki, M.-G. 2015. «Reconstructing the Tribal History of the Middle Strymon Valley: The Impact of the Muletarovo Inscription», στὸ L. Vagalinski, E. Nankov (ἐπιμ.), Heraclea Sintica: From the Hellenistic Polis to Roman Civitas (4th c. BC-6th c. AD) (Papers of the American Research Center in Sofia 2). Σόφια, 36-46.
Parissaki, M.-G., 2018. «In Search of Territories in Southwestern Thrace: The Peraia of Samothrace, the Strategy of Korpilike and the Civitas of Traianopolis», στὸ L. Vagalinski, M. Raycheva, D. Boteva, N. Sharankov (ἐπιμ.), Cities, Territories and Identities. Proceedings of the First International Roman and Late Antique Thrace Conference, Plovdiv 3rd-7th October 2016. Σόφια, 13-20.
Parissaki, M.-G. ‘Yπὸ ἔκδοση. « Thrace et Cyzique », στὸ N. Badoud, A. Robu (ἐπιμ.), Les Italiens dans l’espace égéen à l’époque hellénistique. Recensement géographique, analyse historique. Actes du colloque de l’Université de Fribourg, 19-20.01.2017. Βασιλεία.
Paunov, E.I. 2013. From Koine to Romanitas: The Numismatic Evidence for Roman Expansion and Settlement in Bulgaria in Antiquity (Moesia and Thrace, ca. 146 BC – AD 98/117) (ἀδημ. διδ. διατριβή, Πανεπιστήμιο τοῦ Cardiff (https://cardiff.academia.edu/EvgeniPaunov) (προσπελάστηκε στὶς 5/1/2021).
Saripanidi, V. 2017. «Constructing Continuities with a ‘Heroic’ Past: Death and Political Ideology in the Archaic Macedonian Kingdom», στὸ A. Tsingarida, I.S. Lemos (ἐπιμ.), Constructing Social Identities in Early Iron Age and Archaic Greece (Étude d’Archéologie 12). Βρυξέλλες, 73-170.
Sharankov, N. 2015. «Нови данни за тракийските стратези», Arheologija (Sofia) 56/1-2, 62-78.
Sharankov, N. 2016. «Notes on Greek Inscriptions from Bulgaria», Studia Classica Serdicensia V – Monuments and Texts in Antiquity and Beyond. Essays for the Centenary of Georgi Mihailov (1915-1991). Σόφια, 305-361.
Tacheva, M. 1983. «Кьм историческата география на древна Тракия», Vekove 1983/6, 5-8 (στὰ βουλγαρικά, ἄνευ ξενόγλωσσης περίληψης).
Tacheva, M. 2000. «Тракийските стратегии и Траяновата урбанизация», στὸ Vlast i Sotsium v rimska Trakija i Mizija. Σόφια, 32-47 (στὰ βουλγαρικά, ἄνευ ξενόγλωσσης περίληψης).
Tafel, G.L.Fr. 1842. De via militari romanorum Egnatia qua Illyricum, Macedonia et Thracia iungebantur. Τυβίγγη (ἐπανέκδ. Λονδῖνο 1972).
Thollard, P. 1987. Barbarie et civilisation chez Strabon. Étude critique des livres III et IV de la Géographie. Παρίσι.
ΤΙΒ 6 = Soustal, P. 1991. Thrakien (Thrake, Rodope und Haimimontos), Tabula Imperii Byzantini, τόμ. 6. Βιέννη.
Triantafyllos, D., Terzopoulou, D. (ἐπιμ.). 2010. Horses and Wagons in the Ancient World. Proceedings of a One-Day Scientific Meeting, Orestiada-Greece, September 30, 2006. Ὀρεστιάδα.
Tomaschek, W. 1893. Die alten Thraker. Eine ethnologische Untersuchung (Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften 128/4). Βιέννη, 1-130.
Most read articles by the same author(s)