Επιγραφές και σπαράγματα από την Έδεσσα, την Άρνισσα και την Αλμωπία
Abstract
Seventeen (17) inscribed monuments are presented in this article. Most of them (nos. 1-13) are findings from the area of the Citadel and of the Lower City of ancient Edessa, Macedonia, two of them come from the neighbouring site of modern Arnissa and, lastly, another two come from the region of ancient Almopia, Macedonia. Dating to the Roman Imperial and Early Christian periods, most of them belong to the class of funerary monuments. Humble in their majority as they may be, they are hereby grouped together as they yield new material as to the onomastikon, funerary poetry, as well as to the sculptural production and funerary iconographic repertory of ancient Edessa and adjacent areas.
Article Details
- How to Cite
-
Χρυσοστόμου Α., Καλαϊτζή Μ., & Πασχίδης Π. (2015). Επιγραφές και σπαράγματα από την Έδεσσα, την Άρνισσα και την Αλμωπία. Tekmeria, 12, 29–80. https://doi.org/10.12681/tekmeria.311
- Issue
- Vol. 12: (2013-2014)
- Section
- Articles
Copyright
The copyright for articles in this journal is retained by the author(s), with first publication rights granted to the journal. Authors who submit articles to this journal confirm that third-party intellectual property rights are not violated in any way. By virtue of their appearance in this open access journal, articles can be used freely, with proper attribution, for educational and other non-commercial purposes. The National Hellenic Research Foundation retains the right to publish papers that appear in ΤΕΚΜΗΡΙΑ in any form, including electronic, the journal may assume in the future. It also retains the right to deposit articles published in ΤΕΚΜΗΡΙΑ in its institutional repository.
Sample attribution: Author, article title, first published in ΤΕΚΜΗΡΙΑ, Vol. No., Year, Pages.
Downloads
Download data is not yet available.
References
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Έδεσσα (Έδεσσα 2008)
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Έδεσσα. Τα νεκροταφεία (Βόλος 2013)
Χρυσοστόμου, Α., «Αρχαιολογικός χώρος Έδεσσας. Οι χώροι 11ος-30ος αριστερά της νότιας πύλης, βόρεια και νότια της Α΄ αριστερής παρόδου» ΑΕΜΘ 24 (2010) (υπό έκδοση)
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Έδεσσα. Η οχύρωση. Λεύκωμα και ψηφιακό βιβλίο (Έδεσσα 2014)
Χρυσοστόμου, Α., «Η λίμνη Βεγορίτιδα και η ευρύτερη περιοχή της. Το αρχαιολογικό παρελθόν, παρόν και μέλλον», στο Κ. Μοσχάκης (επιμ.), Η λίμνη Βεγορίτιδα σήμερα. Συμπεράσματα, Προτάσεις, Έργα. Πρακτικά επιστημονικής συνάντησης, Άρνισσα 23 Μαΐου 2004 (Θεσσαλονίκη 2004) 55-88
Χρυσοστόμου, Α., «Τέσσερις νέες επιγραφές από την Έδεσσα και την Αλμωπία», Τεκμήρια 11 (2012) 115-138
Χρυσοστόμου, Α., «Σωστική ανασκαφή κατά το 2004 στο οικόπεδο Ζουντ Ομπάϊντ στην Έδεσσα. Γωνία Αρχιερέως Μελετίου και Κοραή. Ο.Τ. 130», ΑΕΜΘ 18 (2004) [2006] 591-608
Vérilhac, A.-M., Παῖδες ἄωροι. Poésie funéraire (Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών 41, Αθήνα 1978, 1982)
Κοντογουλίδου, Ε., «Μία ανάγλυφη επιτύμβια στήλη με επίγραμμα από τη Νεκρόπολη των Αιγών», Μελετήματα Ημαθίας 3 (2011) 15-41
Enßlin, W., RE XIV [1930] 1416-21, λ. Mara αρ. 1-2)
Janko, R., The Iliad: A Commentary. Volume IV: books 13-16 (Καίμπριτζ 1992) 359.
Enßlin, W., RE XIV (1930), λ. Mari / Mares 1711-12, αρ. 1-4
Hatzopoulos, M. B. - Loukopoulou, L. D., Recherches sur les marches orientales des Téménides (Anthémonte-Kalindoia) (Μελετήματα 11, Αθήνα 1992-1996) II 286, σημ. 3
Feissel, D., Recueil des inscriptions chrétiennes de Macédoine du IIIe au Vie siècle (BCH Supplément VIII, Αθήνα 1983)
Αδάμ-Βελένη, Π. Μακεδονικοί βωμοί (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αρ. 84, Αθήνα 2002).
Richter, G. M. A., The Furniture of the Greeks, Etruscans and Romans (Λονδίνο 1966)
Pfuhl, Ε. – Möbius, Η. Die ostgriechischen Grabreliefs, τ. 1 (Mainz am Rhein, 1977)
Kalaitzi, Μ., Figured Tombstones from Macedonia, fifth – first century BC (Διδ. διατρ., Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, 2007)
Αλλαμανή, Β., Επιτύμβιες στήλες και ανάγλυφα από τη Βέροια και την περιοχή της (Διδ. διατρ., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2008)
von Moock, D. W., Die figürlichen Grabstelen Attikas in der Kaiserzeit. Studien zur Verbreitung, Chronologie, Typologie und Ikonographie (Mainz am Rhein 1998)
Hallett, C. H., στο R. R. R. Smith et al., Roman Portrait Statuary from Aphrodisias (Mainz am Rhein 2006) 151-152.
Scholl, Α., Die attischen Bildfeldstelen des 4. Jhs. v. Chr. Untersuchungen zu den kleinformatigen Grabreliefs im spätklassischen Athen (Βερολίνο 1996)
Couilloud, M.-T., Les monuments funéraires de Rhénée. Délos XXX (Παρίσι, 1974)
Sakellariou, Μ. Β., (επιμ.), Macedonia. 4000 Years of Greek History and Civilization (Αθήνα 1988)
Stéfanidou-Tivériou, Th., «Les héros de Palatiano. Une nouvelle proposition de restitution et d’interprétation du groupe statuaire», BCH 133 (2009) 345-387, κυρίως σελ. 357-360.
Γουναροπούλου, Λ. και Μ.Β. Χατζόπουλος, Επιγραφές Κάτω Μακεδονίας (μεταξύ του Βερμίου όρους και του Αξιού ποταμού). Τεύχος Α΄: Επιγραφές Βεροίας (Αθήνα, 1998)
Kalaitzi, Μ., «The Representation of Children on Classical and Hellenistic Tombstones from Ancient Macedonia», στο A.-M. Guimier-Sorbets – Y. Morizot (επιμ.), L’enfant et la mort dans l’antiquité I. Nouvelles recherches dans les nécropoles grecques. Le signalement des tombes d’enfants. Actes de la table ronde internationale organisée à Athènes, École française d’Athènes, 29-30 mai 2008 (Travaux de la Maison René Ginouvès 12, Παρίσι 2010) 327-346
Παντερμαλής, Δ., Δίον. Η ανακάλυψη (Αθήνα 1999) 240-41.
Robert, L. La Carie II. Le plateau de Tabai (Παρίσι 1954)
Tataki, A. B., The Roman Presence in Macedonia. Evidence from Personal Names (Μελετήματα 46, Αθήνα 2006) 84-85 αρ. 19.
Spiliopoulou-Donderer, I., Kaiserzeitliche Grabaltäre Niedermakedoniens. Untersuchungen zur Sepulkralskulptur einer Kunstlandschaft im Spannungsfeld zwischen Ost und West (Mannheim και Möhnesee 2002)
Kalaitzi, M., «The theme of the banqueter on Hellenistic Macedonian tombstones», στο C. M. Draycott - M. Stamatopoulou (επιμ.), Dining and Death: Interdisciplinary perspectives on the ‘funerary banquet’ in ancient art, burial and belief (Leuven: Peeters) - υπό έκδοση.
Alexandrescu-Vianu, M. «Les stèles funéraires de la Macédoine romaine», Dacia 19 (1975) 183-200
Voutiras, E., «In locum domini: Un vilicus et sa famille?», ŽΑ 47 (1997) 227-38.
Hamiaux, M., Musée du Louvre. Les sculptures grecques II. La période hellénistique (IIIe–Ier siècles av. J.-C.) (Παρίσι 1998)
Tataki, A. B., Macedonian Edessa. Prosopography and Onomasticon (Αθήνα 1994)
Τερζοπούλου, Δ., «Θεόμορφες απεικονίσεις θνητών στα ταφικά μνημεία της Μακεδονίας», Εγνατία 14 (2010) 123-54
Boschung, D., Antike Grabaltäre aus den Nekropolen Roms (Βέρνη, 1987)
Kleiner, D.E.E., Roman Imperial Funerary Altars with Portraits (Ρώμη, 1987)
Dexheimer, D., Oberitalische Grabaltäre. Ein Beitrag zur Sepulkralkunst der römischen Kaiserzeit (Οξφόρδη, 1998)
Στεφανίδου-Τιβερίου, Θ., «Οι τοπικές σαρκοφάγοι της Θεσσαλονίκης» στο Π. Αδάμ-Βελένη – Δ. Τερζοπούλου (επιμ.), Αγρός – Οικία – Κήπος – Τόπος (Θεσσαλονίκη 2012) 122-137.
Τσαϊλακόπουλος, Ν., Η ίδρυση και ο εμπλουτισμός του Αρχαιολογικού Μουσείου Εδέσσης (Θεσσαλονίκη 1985)
Βαβρίτσας, Α., «Αρχαία Έδεσσα: Σύντομο χρονικό της ανασκαφής» στο Γ. Κιουτούτσκας (επιμ.), Πρακτικά Α΄ Πανελλήνιου Επιστημονικού Συμπόσιου Η Έδεσσα και η περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός (Έδεσσα 4, 5 και 6 Δεκεμβρίου 1992) (Έδεσσα 1995) 13-26
Χρυσοστόμου, Α., «Αρχαία Έδεσσα: η εξωαστική χρήση του χώρου», στο Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη. 20 χρόνια. Επετειακός τόμος (Θεσσαλονίκη 2009) 463-476
Pilhofer, P., Philippi II. Katalog der Inschriften von Philippi 2 (Wissenschaftliche Untersuchungen zum Neuen Testament 119, Tübingen 2009)
Janin, R., Les églises et les monastères des grands centres byzantins (Bithynie, Hellespont, Latros, Galèsios, Trébizonde, Athènes, Thessalonique) (Παρίσι 1975)
Χρυσοστόμου, A., «Νέοι δρόμοι πάνω σε παλιούς από την Έδεσσα στη Βεγορίτιδα», ΑΕΜΘ 23 (2009) [2013] 95-104
Hatzopoulos, M. B. Cultes et rites de passage en Macédoine (Μελετήματα 19, Αθήνα 1994)
Γιούνη, Μ. Σ., Provincia Macedonia: Θεσμοί ιδιωτικού δικαίου στη Μακεδονία επί Ρωμαιοκρατίας, (Αθήνα και Κομοτηνή 2000) 296
Χρυσοστόμου, Α., «Αλμωπία. Οδοιπορικό στο μονοπάτι του χρόνου», στο Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου, από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια. Ιστορία, αρχαιολογία, τέχνη στον Νομό Πέλλας, 15-16 Ιουνίου 2002 (Θεσσαλονίκη 2003) 139-163
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Αλμωπία, από τα προϊστορικά έως τα πρωτοβυζαντινά χρόνια (Θεσσαλονίκη 1994)
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Έδεσσα. Τα νεκροταφεία (Βόλος 2013)
Χρυσοστόμου, Α., «Αρχαιολογικός χώρος Έδεσσας. Οι χώροι 11ος-30ος αριστερά της νότιας πύλης, βόρεια και νότια της Α΄ αριστερής παρόδου» ΑΕΜΘ 24 (2010) (υπό έκδοση)
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Έδεσσα. Η οχύρωση. Λεύκωμα και ψηφιακό βιβλίο (Έδεσσα 2014)
Χρυσοστόμου, Α., «Η λίμνη Βεγορίτιδα και η ευρύτερη περιοχή της. Το αρχαιολογικό παρελθόν, παρόν και μέλλον», στο Κ. Μοσχάκης (επιμ.), Η λίμνη Βεγορίτιδα σήμερα. Συμπεράσματα, Προτάσεις, Έργα. Πρακτικά επιστημονικής συνάντησης, Άρνισσα 23 Μαΐου 2004 (Θεσσαλονίκη 2004) 55-88
Χρυσοστόμου, Α., «Τέσσερις νέες επιγραφές από την Έδεσσα και την Αλμωπία», Τεκμήρια 11 (2012) 115-138
Χρυσοστόμου, Α., «Σωστική ανασκαφή κατά το 2004 στο οικόπεδο Ζουντ Ομπάϊντ στην Έδεσσα. Γωνία Αρχιερέως Μελετίου και Κοραή. Ο.Τ. 130», ΑΕΜΘ 18 (2004) [2006] 591-608
Vérilhac, A.-M., Παῖδες ἄωροι. Poésie funéraire (Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών 41, Αθήνα 1978, 1982)
Κοντογουλίδου, Ε., «Μία ανάγλυφη επιτύμβια στήλη με επίγραμμα από τη Νεκρόπολη των Αιγών», Μελετήματα Ημαθίας 3 (2011) 15-41
Enßlin, W., RE XIV [1930] 1416-21, λ. Mara αρ. 1-2)
Janko, R., The Iliad: A Commentary. Volume IV: books 13-16 (Καίμπριτζ 1992) 359.
Enßlin, W., RE XIV (1930), λ. Mari / Mares 1711-12, αρ. 1-4
Hatzopoulos, M. B. - Loukopoulou, L. D., Recherches sur les marches orientales des Téménides (Anthémonte-Kalindoia) (Μελετήματα 11, Αθήνα 1992-1996) II 286, σημ. 3
Feissel, D., Recueil des inscriptions chrétiennes de Macédoine du IIIe au Vie siècle (BCH Supplément VIII, Αθήνα 1983)
Αδάμ-Βελένη, Π. Μακεδονικοί βωμοί (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αρ. 84, Αθήνα 2002).
Richter, G. M. A., The Furniture of the Greeks, Etruscans and Romans (Λονδίνο 1966)
Pfuhl, Ε. – Möbius, Η. Die ostgriechischen Grabreliefs, τ. 1 (Mainz am Rhein, 1977)
Kalaitzi, Μ., Figured Tombstones from Macedonia, fifth – first century BC (Διδ. διατρ., Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, 2007)
Αλλαμανή, Β., Επιτύμβιες στήλες και ανάγλυφα από τη Βέροια και την περιοχή της (Διδ. διατρ., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2008)
von Moock, D. W., Die figürlichen Grabstelen Attikas in der Kaiserzeit. Studien zur Verbreitung, Chronologie, Typologie und Ikonographie (Mainz am Rhein 1998)
Hallett, C. H., στο R. R. R. Smith et al., Roman Portrait Statuary from Aphrodisias (Mainz am Rhein 2006) 151-152.
Scholl, Α., Die attischen Bildfeldstelen des 4. Jhs. v. Chr. Untersuchungen zu den kleinformatigen Grabreliefs im spätklassischen Athen (Βερολίνο 1996)
Couilloud, M.-T., Les monuments funéraires de Rhénée. Délos XXX (Παρίσι, 1974)
Sakellariou, Μ. Β., (επιμ.), Macedonia. 4000 Years of Greek History and Civilization (Αθήνα 1988)
Stéfanidou-Tivériou, Th., «Les héros de Palatiano. Une nouvelle proposition de restitution et d’interprétation du groupe statuaire», BCH 133 (2009) 345-387, κυρίως σελ. 357-360.
Γουναροπούλου, Λ. και Μ.Β. Χατζόπουλος, Επιγραφές Κάτω Μακεδονίας (μεταξύ του Βερμίου όρους και του Αξιού ποταμού). Τεύχος Α΄: Επιγραφές Βεροίας (Αθήνα, 1998)
Kalaitzi, Μ., «The Representation of Children on Classical and Hellenistic Tombstones from Ancient Macedonia», στο A.-M. Guimier-Sorbets – Y. Morizot (επιμ.), L’enfant et la mort dans l’antiquité I. Nouvelles recherches dans les nécropoles grecques. Le signalement des tombes d’enfants. Actes de la table ronde internationale organisée à Athènes, École française d’Athènes, 29-30 mai 2008 (Travaux de la Maison René Ginouvès 12, Παρίσι 2010) 327-346
Παντερμαλής, Δ., Δίον. Η ανακάλυψη (Αθήνα 1999) 240-41.
Robert, L. La Carie II. Le plateau de Tabai (Παρίσι 1954)
Tataki, A. B., The Roman Presence in Macedonia. Evidence from Personal Names (Μελετήματα 46, Αθήνα 2006) 84-85 αρ. 19.
Spiliopoulou-Donderer, I., Kaiserzeitliche Grabaltäre Niedermakedoniens. Untersuchungen zur Sepulkralskulptur einer Kunstlandschaft im Spannungsfeld zwischen Ost und West (Mannheim και Möhnesee 2002)
Kalaitzi, M., «The theme of the banqueter on Hellenistic Macedonian tombstones», στο C. M. Draycott - M. Stamatopoulou (επιμ.), Dining and Death: Interdisciplinary perspectives on the ‘funerary banquet’ in ancient art, burial and belief (Leuven: Peeters) - υπό έκδοση.
Alexandrescu-Vianu, M. «Les stèles funéraires de la Macédoine romaine», Dacia 19 (1975) 183-200
Voutiras, E., «In locum domini: Un vilicus et sa famille?», ŽΑ 47 (1997) 227-38.
Hamiaux, M., Musée du Louvre. Les sculptures grecques II. La période hellénistique (IIIe–Ier siècles av. J.-C.) (Παρίσι 1998)
Tataki, A. B., Macedonian Edessa. Prosopography and Onomasticon (Αθήνα 1994)
Τερζοπούλου, Δ., «Θεόμορφες απεικονίσεις θνητών στα ταφικά μνημεία της Μακεδονίας», Εγνατία 14 (2010) 123-54
Boschung, D., Antike Grabaltäre aus den Nekropolen Roms (Βέρνη, 1987)
Kleiner, D.E.E., Roman Imperial Funerary Altars with Portraits (Ρώμη, 1987)
Dexheimer, D., Oberitalische Grabaltäre. Ein Beitrag zur Sepulkralkunst der römischen Kaiserzeit (Οξφόρδη, 1998)
Στεφανίδου-Τιβερίου, Θ., «Οι τοπικές σαρκοφάγοι της Θεσσαλονίκης» στο Π. Αδάμ-Βελένη – Δ. Τερζοπούλου (επιμ.), Αγρός – Οικία – Κήπος – Τόπος (Θεσσαλονίκη 2012) 122-137.
Τσαϊλακόπουλος, Ν., Η ίδρυση και ο εμπλουτισμός του Αρχαιολογικού Μουσείου Εδέσσης (Θεσσαλονίκη 1985)
Βαβρίτσας, Α., «Αρχαία Έδεσσα: Σύντομο χρονικό της ανασκαφής» στο Γ. Κιουτούτσκας (επιμ.), Πρακτικά Α΄ Πανελλήνιου Επιστημονικού Συμπόσιου Η Έδεσσα και η περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός (Έδεσσα 4, 5 και 6 Δεκεμβρίου 1992) (Έδεσσα 1995) 13-26
Χρυσοστόμου, Α., «Αρχαία Έδεσσα: η εξωαστική χρήση του χώρου», στο Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη. 20 χρόνια. Επετειακός τόμος (Θεσσαλονίκη 2009) 463-476
Pilhofer, P., Philippi II. Katalog der Inschriften von Philippi 2 (Wissenschaftliche Untersuchungen zum Neuen Testament 119, Tübingen 2009)
Janin, R., Les églises et les monastères des grands centres byzantins (Bithynie, Hellespont, Latros, Galèsios, Trébizonde, Athènes, Thessalonique) (Παρίσι 1975)
Χρυσοστόμου, A., «Νέοι δρόμοι πάνω σε παλιούς από την Έδεσσα στη Βεγορίτιδα», ΑΕΜΘ 23 (2009) [2013] 95-104
Hatzopoulos, M. B. Cultes et rites de passage en Macédoine (Μελετήματα 19, Αθήνα 1994)
Γιούνη, Μ. Σ., Provincia Macedonia: Θεσμοί ιδιωτικού δικαίου στη Μακεδονία επί Ρωμαιοκρατίας, (Αθήνα και Κομοτηνή 2000) 296
Χρυσοστόμου, Α., «Αλμωπία. Οδοιπορικό στο μονοπάτι του χρόνου», στο Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου, από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια. Ιστορία, αρχαιολογία, τέχνη στον Νομό Πέλλας, 15-16 Ιουνίου 2002 (Θεσσαλονίκη 2003) 139-163
Χρυσοστόμου, Α., Αρχαία Αλμωπία, από τα προϊστορικά έως τα πρωτοβυζαντινά χρόνια (Θεσσαλονίκη 1994)
