Αντιλήψεις και προσδοκίες γονέων και νηπιαγωγών για τη σημασία της μεταξύ τους συνεργασίας στο πλαίσιο συμμετοχής σε κοινωνικοπαιδαγωγικό πρόγραμμα για την προαγωγή του γραμματισμού των παιδιών
Δημοσιευμένα:
Dec 31, 2024
Λέξεις-κλειδιά:
συνεργασία νηπιαγωγείου - οικογένειας γραμματισμός αντιλήψεις προσδοκίες γονείς νηπιαγωγοί κοινωνικοπαιδαγωγικό πλαίσιο
Περίληψη
Ο σχεδιασμός κοινωνικοπαιδαγωγικών προγραμμάτων για την προώθηση του γραμματισμού ξεκινά από την προσχολική ηλικία και πρέπει να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες όλων όσοι συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στη βάση αυτού του προσανατολισμού, η εξέταση των απόψεων και των προσδοκιών όλων των εμπλεκομένων συμβάλλει στην κινητοποίηση και την ενεργό συμμετοχή τους, ενισχύοντας τη δημιουργία ενός συνεργατικού δικτύου μεταξύ σχολείου και οικογένειας. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται τα ευρήματα μιας ποιοτικής έρευνας η οποία μελέτησε τις αντιλήψεις και τις προσδοκίες εν ενεργεία νηπιαγωγών και γονέων για τη σημασία της συνεργασίας σχολείου – οικογένειας στο πλαίσιο της συμμετοχής τους σε ένα κοινωνικοπαιδαγωγικό πρόγραμμα με έμφαση στον γραμματισμό. Διενεργήθηκαν 14 ημιδομημένες συνεντεύξεις, με 7 νηπιαγωγούς και 7 μητέρες. Από τη θεματική ανάλυση του υλικού προέκυψε ένα σχήμα διαφορετικών αντιλήψεων συμμετοχής και προσδοκιών για κάθε ομάδα συμμετεχόντων. Η διαφοροποίηση εδράζεται κατά βάση στη νοηματοδότηση που η κάθε ομάδα συμμετεχόντων φαίνεται να αποδίδει στη σημασία της συνεργασίας οικογένειας - σχολείου για την κατάκτηση και την προαγωγή του γραμματισμού και στους ρόλους του κάθε πλαισίου. Οι νηπιαγωγοί υποστηρίζουν το ενδεχόμενο συμμετοχής σε ένα σχετικό πρόγραμμα γιατί θα τους εξασφαλίσει την οργάνωση και τη συστηματικότητα των ενεργειών ώστε να ξεπεράσουν την έλλειψη σχετικών γνώσεων, ενώ οι γονείς επενδύουν στα θετικά οφέλη για όλους και στην αναβάθμιση του δικού τους ρόλου προς όφελος των παιδιών.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Παπαναστασάτου Ε., & Πεντέρη Ε. (2024). Αντιλήψεις και προσδοκίες γονέων και νηπιαγωγών για τη σημασία της μεταξύ τους συνεργασίας στο πλαίσιο συμμετοχής σε κοινωνικοπαιδαγωγικό πρόγραμμα για την προαγωγή του γραμματισμού των παιδιών. Θέματα Επιστημών Αγωγής, 3(1), 77–95. https://doi.org/10.12681/thea.36749
- Τεύχος
- Τόμ. 3 Αρ. 1 (2024)
- Ενότητα
- Επιστημονική Αρθρογραφία
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Addi-Raccah, A., & Grinshtain, Y. (2022). Teachers’ professionalism and relations with parents: Teachers’ and parents’ views. Research Papers in Education, 37(6), 1142-1164. https://doi.org/10.1080/02671522.2021.1931949
Admiraal, W., Schenke, W., De Jong, L., Emmelot, Y., & Sligte, Η. (2021). Schools as professional learning communities: What can schools do to support professional development of their teachers? Professional Development in Education, 47(4), 684-698. http://doi.org/10.1080/19415257.2019.1665573
Ανδρούσου, Α. (2005). Πώς σε λένε; Διεργασίες μιας επιμορφωτικής παρέμβασης στη μειονοτική εκπαίδευση. Gutenberg.
Baum, A. C., & McMurray-Schwarz, P. (2004). Preservice teachers' beliefs about family involvement: Implications for teacher education. Early Childhood Education Journal , 32, 57–61. https://doi.org/10.1023/B:ECEJ.0000039645.97144.02
Braun, V., & Clarke, V. (2012). Thematic analysis. In: H. Cooper (Ed.), APA Handbook of Research Methods in Psychology (pp.51-77). American Psychological Association.
Bryman, A. (2012). Social research methods, 4th edition. Oxford University Press.
Caspe, M. (2003). How teachers come to understand families. The School Community Journal, 13(1), 115-132.
Creswell, J. W. (2016). Research in education: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Ion.
Czippan, K., Varga, A., & Benedict, F. (2010). Support: Partnership and participation for a sustainable tomorrow. https://www.ensi.org/global/downloads/Publications/386/SUPPORT%20Final%20report.pdf
Darling – Hammond, L. (1993). Reframing the school reform agenda. Phi Delta Kappan, 74(10), 752-761.
Ditrano, C. J., & Silverstein, L. B. (2006). Listening to parents' voices: Participatory action research in the schools. Professional Psychology: Research and Practice, 37(4), 359–366. https://doi.org/10.1037/0735-7028.37.4.359
Duffy, G., & Gallagher, T. (2017). Shared Education in contested spaces: How collaborative networks improve communities and schools. Journal of Educational Change, 18, 107–134. https://doi.org/10.1007/s10833-016-9279-3
Epstein, J. L. (2018). School, family, and community partnerships in teachers’ professional work. Journal of Education for Teaching 44(3), 397–406. https://doi.org/10.1080/02607476.2018.1465669
Epstein, J. L., Sanders, M. G., Simon, B. S., Salinas, K. C., Jansorn, N. R., & Van Voorhis, F. L. (2002). School, family, and community partnerships: Your handbook for action (2nd ed.). Corwin Press.
Giovacco-Johnson, T. (2009). Portraits of partnership: The Hopes and Dreams Project. Early Childhood Education(37), 127–135. https://doi.org/10.1007/s10643-009-0332-1
Gonzalez-DeHass, A. R., & Willems, P. P. (2003). Examining the underutilization of parent involvement in the schools. School Community Journal, 13, 85-99.
Goodall, J. (2018). Learning-centred parental engagement: Freire reimagined. Educational Review, 70(5), 603–621. https://doi.org/10.1080/00131911.2017.1358697
Gorski, P. (2016). Poverty and the ideological imperative: A call to unhook from deficit and grit ideology and to strive for structural ideology in teacher education. Journal of Education for Teaching, 42(4), 378–386. https://doi.org/10.1080/02607476.2016.1215546
Hannon, L., & O’Donnell, G. (2022). Teachers, parents, and family-school partnerships: Emotions, experiences, and advocacy. Journal of Education for Teaching, 48(2), 241-255. https://doi.org/10.1080/02607476.2021.1989981
Hauge, K. (2019). Teachers’ collective professional development in school: A review study. Cogent Education, 6(1), 1619223. http://doi.org/10.1080/2331186X.2019.1619223
Incognito, O., & Pinto, G. (2023). Longitudinal effects of family and school context on the development on emergent literacy skills in preschoolers. Current Psychology, 42, 9819–9829. https://doi.org/10.1007/s12144-021-02274-6
Ίσαρη, Φ., & Πουρκός, Μ. (2015). Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας [Προπτυχιακό εγχειρίδιο]. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://hdl.handle.net/11419/5826
Kilpatrick, S., Johns, S., & Mulford, B. (2003). Maturing school–community partnerships: Developing learning communities in rural Australia. Launceston.
Lawson, M. A. (2003). School-family relations in context. Urban Education, 38, 133 - 77. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/0042085902238687
Levine, L. A. (2002). Teacher's Perceptions of Parental Involvement [microform]: How It Affects Our Children's Development in Literacy / Lee Ann Levine. [Washington, D.C.]: ERIC Clearinghouse https://eric.ed.gov/?id=ED465438
Lohmann, M. J., Heathcote, A.R., & Boothe, K. A. (2018). Addressing the barriers to family-school collaboration: A brief review of the literature and recommendations for practice. International Journal of Early Childhood Special Education, 10(1), 25-31.
Mackety, D. M., & Linder-VanBerschot, J. A. (2008). Examining American Indian perspectives in the Central Region on parent involvement in children's education. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED502499.pdf
Marsick, V. J., Watkins, K. E., & Boswell, S.A. (2013). Schools as learning communities. Reshaping Learning: Frontiers of Learning Technology in a Global Context, 71-88. http://doi.org/10.1007/978-3-642-32301-0_3
Ματσαγγούρας, Η., & Βέρδης, Α. (2003). Γονείς, εταίροι στην εκπαίδευση: Απόψεις Ελλήνων γονέων υπό τη σύγχρονη προβληματική. Επιστημονικό Βήμα, 2, 5- 23.
Μπία, Δ. (2008, 12–14 Δεκεμβρίου). Η αλληλεπίδραση γονέων και σχολείου στα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην προσχολική αγωγή [Εισήγηση συνεδρίου]. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΠΕΕΚΠΕ, Ναύπλιο, Ελλάδα.
Μυλωνάκου -Κεκέ, Η. (2013). Κοινωνική παιδαγωγική. Θεωρητικές, επιστημολογικές και μεθοδολογικές διαστάσεις. Διάδραση.
Μυλωνάκου–Κεκέ, Η. (2019). Σχολείο, οικογένεια και κοινότητα. Συνεργασία, ενδυνάμωση και ανάπτυξη. Αρμός.
Μυλωνάκου-Κεκέ, Η. (2021). Κοινωνική Παιδαγωγική. Θεωρία και Πράξη. Παπαζήσης.
Mu, G., Gordon, D., Xu, J., Cayas, A., & Madesi, S. (2023). Benefits and limitations of partnerships amongst families, schools, and universities: A systematic literature review. International Journal of Educational Research, 120, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2023.102205
Mutton, T., Burn, K., & Thompson, I. (2018). Preparation for family-school partnerships within initial teacher education programmes in England. Journal of Education for Teaching, 44(3), 278–295. https://doi.org/10.1080/02607476.2018.1465624
Nowell, L. S., Norris, J. M., White, D. E., & Moules, N. J. (2017). Thematic Analysis: Striving to meet the trustworthiness criteria. International Journal of Qualitative Methods, 16(1), 1-13. https://doi.org/10.1177/1609406917733847
Paccaud, A., Keller, R., Luder, R., Pastore G., & Kunz, A. (2021). Satisfaction with the collaboration between families and schools –the parent’s view. Frontiers in Education, 6, 646878. https://doi.org/10.3389/feduc.2021.646878
Παπαναστασάτου, Ε., & Πεντέρη, Ε. (2020). «Ο ρόλος της συνεργασίας οικογένειας και σχολείου για την κατάκτηση του γραμματισμού: προτάσεις για τον σχεδιασμό σχετικών παρεμβάσεων στο νηπιαγωγείο». Θεωρία και Έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής, 53, 31-50. https://periodiko.inpatra.gr/issue/issue53/mobile/index.html#p=6
Πεντέρη, Ε. (2010). Ερευνώντας την πράξη, κάνοντας πράξη την έρευνα στο νηπιαγωγείο: Ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Στο Κ. Πετρογιάννης (Επιμ.),. Πρακτικά του 10ου Πανελλήνιου Μετεκπαιδευτικού Συνεδρίου Παιδαγωγών Προσχολικής Ηλικίας Τ.Ε.Ι., “Η αξιολόγηση και η έρευνα δράσης σημαντικά εργαλεία για την ποιότητα και την ανανέωση των παιδαγωγικών πρακτικών “ (σσ. 48-59). Πανελλήνιος σύνδεσμος βρεφονηπιαγωγών Τ.Ε.Ι.
Penderi, E. (2011). Types of parental involvement in the Greek kindergarten. What do policy and research indicate? In E. Catarsi & J-P. Pourtois (Eds.), Education familiale et services pour l’enfance (Premier Volume, pp. 202-205). Firenze University Press.
Penderi, E., Karoussou, A., & Papanastasatou, E. (2023). Α multidimensional-multilevel approach to literacy-related parental involvement and its effects on preschool children's literacy competences: a sociopedagogical perspective. Education Sciences- Special Issue: Emergent Literacy in the Early Years, 13(12), 1192. https://doi.org/10.3390/educsci13121192
Πεντέρη, Ε., & Παπαναστασάτου, Ε. (2022). Γονική εμπλοκή και ικανότητες γραμματισμού παιδιών νηπιαγωγείου: κοινωνικοπαιδαγωγικές και αναπτυξιακές προεκτάσεις. Ψυχολογία, 27(2), 80–98. https://doi.org/10.12681/psy_hps.31763
Πεντέρη, Ε., & Πετρογιάννης, Κ. (2013). Σύνδεση σχολείου-οικογένειας και το ζήτημα της μεταξύ τους συνεργασίας: Kριτική παρουσίαση βασικών θεωρητικών μοντέλων. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 1(1), 2–26. https://doi.org/10.12681/hjre.8790
Πεντέρη Ε., & Πετρογιάννης Κ. (2024). Η σχέση σχολείου, οικογένειας και κοινότητας στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία. Θεωρητικές, ερευνητικές και πρακτικές προσεγγίσεις - Κοινωνικοπαιδαγωγικές και αναπτυξιακές διαστάσεις για την γονική εμπλοκή. Gutenberg.
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2022α). Πρόγραμμα Σπουδών Για την Προσχολική Εκπαίδευση – Διευρυμένη Εκδοχή (2η Έκδοση, 2022 ΙΕΠ). Στο πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» του ΙΕΠ με MIS 5035542.
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2022β). Οδηγός νηπιαγωγού - Υποστηρικτικό υλικό. Πυξίδα: Θεωρητικό και μεθοδολογικό πλαίσιο. Διευρυμένη εκδοχή. Στο πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» " του ΙΕΠ με MIS 5035542.
Peters, M. P., Fain, J. G., & Duncan, S. (2018). Explore for more: Enhancing students' literacy through a school-family-university partnership. International Journal of Education and Literacy Studies, 6(3), 9-19. http://doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.6n.3p.9
Reparaz , C. & Angeles Sotes- Elizalde, M. (2019). Parental involvement in schools in Spain and Germany: Evidence from PISA 2015. International Journal of Educational Research, 93, 33-52. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2018.10.001
Schecter, S. R., & Sherri, D. L. (2009). Value added? Teachers’ investments in and orientations toward parent involvement in education. Urban Education, 44(1), 59-87. https://doi.org/10.1177/0042085908317676
Swick, K.J., & Hooks, L.M. (2005). Parental experiences and beliefs regarding inclusive placements of their special needs children. Early Childhood Education Journal, 32, 397-402. https://doi.org/10.1007/S10643-005-0011-9
Tracey, L. (2023). Editor’s introductory note. Education Sciences – SpecialSpecial Issue: Emergent Literacy in the Early Years. 13(12). https://www.mdpi.com/journal/education/special_issues/48UQZ631L0
Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα. Κριτική.
Τσιώλης, Γ. (2015) Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: διλήμματα, δυνατότητες, διαδικασίες. Στο Γ. Πυργιωτάκης & Χρ. Θεοφιλίδης (Επιμ.), Ερευνητική Μεθοδολογία στις Κοινωνικές Επιστήμες και στην Εκπαίδευση. Συμβολή στην επιστημολογική θεωρία και την ερευνητική πράξη (σελ. 473-498). Πεδίο.
Τσιώλης, Γ. (2018) Θεματική ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Στο Γ. Ζαϊμάκης (Επιμ.), Ερευνητικές διαδρομές στις κοινωνικές επιστήμες. Θεωρητικές – μεθοδολογικές συμβολές και μελέτες περίπτωσης (σελ. 97-125). Πανεπιστήμιο Κρήτης.
UNICEF (2019). A world ready to learn: Prioritizing Quality Early Childhood education quality Early Childhood Education: global report. https://www.unicef.org/media/57926/file/A-world-ready-to-learn-advocacy-brief-2019.pdf
Vincent, C. (2017). The children have only got one education and you have to make sure it’s a good one: Parenting and parent-school relations in a neoliberal age. Gender and Education, 29(5), 541–557. https://doi.org/10.1080/09540253.2016.1274387
West, R. E., & Williams, G. S. (2017). “I don’t think that word means what you think it means”: A proposed framework for defining learning communities. Educational Technology Research and Development, 65, 1569–1582. https://doi.org/10.1007/s11423-017-9535-0
Williams, T., & Sanchez, B. (2012). Parental involvement (and involvement) at an inner-city high school.Urban Education, 20(10), 1-28. https://doi.org/10.1177/0042085912437794
Ζαϊμάκης, Γ. (2018). Ερευνητικές διαδρομές στις κοινωνικές επιστήμες. Θεωρητικές - μεθοδολογικές συμβουλές και μελέτες περίπτωσης. Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Ζάχος, Δ. (2007). Σχέσεις εκπαιδευτικών και γονέων στο σύγχρονο Ελληνικό δημόσιο σχολείο: Μια μελέτη περίπτωση. Στο Γ. Καψάλης & Α. Κατσίκης (Επιμ.)., Πρακτικά του Συνεδρίου «Η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και οι προκλήσεις της εποχής μας» (σσ. 928-938). Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Επιστημών Αγωγής.
Zellman, G., & Perlman, M. (2006). Parental involvement in child care settings: Conceptual and measurement issues. Early Child Development and Care, 176(5), 521-538. http://dx.doi.org/10.1080/03004430500147490
