Σχεδιασμός ενός εργαλείου διερεύνησης των αντιλήψεων των σχεδιαστών δραστηριοτήτων ενός Φεστιβάλ Επιστήμης Η ανάδειξη του θεωρητικού πλαισίου και ο μετασχηματισμός του σε μεθοδολογική προοπτική

¨Έρευνα για την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες και την Τεχνολογία, Τόμος 3, Αρ. 1 (2023)
PDF
Δημοσιευμένα: Ιουν 5, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/riste.33664
Λέξεις-κλειδιά:
Φεστιβάλ Επιστήμης Διαδραστική Έκθεση Αντιλήψεις Σχεδιαστών Διαδραστικής Έκθεσης Μη Τυπική Εκπαίδευση Μετασχηματισμός Επιστημονικής Γνώσης
Ελπινίκη Παππά
ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών
https://orcid.org/0000-0001-7984-983X
Δημήτρης Κολιόπουλος
ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών
https://orcid.org/0000-0003-3581-5894
Περίληψη

Το παρόν άρθρο έχει ως στόχο να θέσει τα θεωρητικά και μεθοδολογικά θεμέλια για τη μελέτη των αντιλήψεων των σχεδιαστών σχετικά με τη διαδικασία σχεδιασμού δραστηριοτήτων που αποτελούν μέρος της δράσης εκείνης η οποία είναι γνωστή ως διαδραστική έκθεση ενός φεστιβάλ επιστήμης. Πιο συγκεκριμένα, κατ' αρχάς πρόκειται να παρουσιάσουμε ένα γενικό θεωρητικό πλαίσιο προερχόμενο από τρία ερευνητικά πεδία κοινό χαρακτηριστικό των οποίων είναι ο μετασχηματισμός της επιστημονικής γνώσης όταν αυτή αποτελεί αντικείμενο εκπαίδευσης ή/και δημόσιας κατανόησής της. Στη συνέχεια, θα επιχειρήσουμε να συγκροτήσουμε μια εκδοχή θεωρητικού πλαισίου το οποίο όμως να έχει λειτουργικό χαρακτήρα, δηλαδή, να είναι δυνατή η προσαρμογή του στις ειδικές συνθήκες της διάδοσης της επιστημονικής γνώσης σε περιβάλλον διαδραστικής έκθεσης ενός φεστιβάλ επιστήμης και, συγχρόνως, να μπορεί να οδηγεί σε μια μεθοδολογική προοπτική της αντιμετώπισης του βασικού ερευνητικού ερωτήματος. Τέλος, θα παρουσιαστεί λεπτομερώς η στρατηγική και η τεχνική διερεύνησης των αντιλήψεων των σχεδιαστών μιας τέτοιας διαδραστικής έκθεσης, ενώ θα αναδυθούν και επί μέρους ερευνητικές υποθέσεις ως προϊόντα αυτής ακριβώς της διαδικασίας τεκμηρίωσης της μεθοδολογικής στρατηγικής που θα περιγράψουμε.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρο Ερευνητικό

Οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα και παρέχουν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης μαζί με την αδειοδότηση της εργασίας με CC-BY-NC-SA, που επιτρέπει σε άλλους να μοιράζονται αυτή την εργασία με αναγνώριση του συγγραφικού δικαιώματος και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Ελπινίκη Παππά, ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών

Η Ελπινίκη Παππά είναι Βιολόγος με ειδίκευση στις Νευροεπιστήμες και Υποψήφια Διδάκτορας στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΕΑΠΗ) του Πανεπιστημίου Πατρών. Η διατριβή της επικεντρώνεται στη διερεύνηση των αντιλήψεων των σχεδιαστών επιστημονικών δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε περιβάλλοντα μη τυπικής εκπαίδευσης, όπως το Φεστιβάλ Επιστήμης. Είναι ενεργή εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ έχει ασχοληθεί επαγγελματικά με το σχεδιασμό και την υλοποίηση εκδηλώσεων για την επικοινωνία της επιστήμης στο ευρύ κοινό καθώς και με τη δημιουργία εξωσχολικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, που αφορούν μαθητές ηλικίας 9-15 ετών.

Δημήτρης Κολιόπουλος , ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ο Δημήτρης Κολιόπουλος είναι Καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης
και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΕΑΠΗ) του Πανεπιστημίου Πατρών.
Αποφοίτησε το 1979 από την Φυσικομαθηματική Σχολή του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και είναι διδάκτορας των Επιστημών της Αγωγής του
Πανεπιστημίου Πατρών με μεταπτυχιακές σπουδές στην Επιστημονική
Μουσειολογία στο Πανεπιστήμιο Paris 7. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα
επικεντρώνονται στη μελέτη των επιστημολογικών και διδακτικών διαστάσεων του
μετασχηματισμού της επιστημονικής γνώσης σε σχολική γνώση φυσικών επιστημών
σε τυπικά ή μη τυπικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και στην ανάπτυξη αντίστοιχου
διδακτικού υλικού. Επί μακρόν ασχολείται με την επιμόρφωση εκπαιδευτικών οι
οποίοι διδάσκουν φυσικές επιστήμες σε διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Αναφορές
Γιαννακουδάκη, Κ. (2023). Αξιοποίηση μη τυπικών περιβαλλόντων μάθησης για την προσέγγιση θεμάτων έρευνας αιχμής στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Αθήνα: Μεταίχμιο. ISBN: 978-960-455-284-9.
Creswell, J.W. (2011). Η έρευνα στην εκπαίδευση. Αθήνα: Ίων. ISBN: 978-960-697-061-0.
Καριώτογλου Π. (2021). Ο Διδακτικός Μετασχηματισμός Περιεχομένου και η Αναγκαιότητα στη Διδακτική Φυσικών Επιστημών: Ζητήματα, Ευρήματα και Προτάσεις. Έρευνα για την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες και την Τεχνολογία, 1(1), 39–62.
https://doi.org/10.12681/riste.27268. DOI: https://doi.org/10.12681/riste.27268
Κουλαϊδής, Β., Δημόπουλος, Κ., Σκλαβενίτη, Σ. & Χρηστίδου, Β. (2002). Τα κείμενα της τεχνο-επιστήμης στο δημόσιο χώρο. Αθήνα: Μεταίχμιο. ISBN: 960-375-319-X.
Κουλαϊδής, Β., Αποστόλου, Α. & Καμπουράκης, Κ. (2008). Η Φύση των Επιστημών. Διδακτικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Child Services. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
https://www.geitonas.edu.gr/uploads/2/7/2/9/27298113/nosbook.pdf.
Ραβάνης, Κ. (2016). Εισαγωγή στη Διδακτική και στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών. Αθήνα: Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών. ISBN: 978-960-578-020-3.
Φιλιππουπολίτη, Α. (2021). Μουσεία, επιστήμες, τεχνολογία. Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Χαλκιά, Κ. (2010). Διδάσκοντας φυσικές επιστήμες. Τόμος Α'. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκης. ISBN: 978-960-16-3390-9.
Achiam, M. & Marandino, M. (2014). A framework for understanding the conditions of science representation and dissemination in museums. Museum Management and Curatorship, 29(1), 66–82. DOI: https://doi.org/10.1080/09647775.2013.869855
https://doi.org/1080/09647775.2013.869855.
Altay, S., & Lakhlifi, C. (2019). Are science festivals a good place to discuss heated topics? JCOM, 19(1), A07. DOI: https://doi.org/10.22323/2.19010207
https://doi.org/10.31219/osf.io/et7nx. DOI: https://doi.org/10.31219/osf.io/et7nx
Arsac, G., Chevallard, Y., Martinand, A. & Tiberghien, A. (1994). La transposition didactique à l’épreuve [Didactic transposition to the test]. Grenoble: La Pensée Sauvage. ISBN: 2 85919 098 8.
Artigue, M., Dillon, J., Harlen, W. & Léna, P. (2012). Learning through inquiry. Fibonacci Project. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
file:///Users/dk/Downloads/learning_through_inquiry.pdf.
Avraamidou, L. & Roth, W-M. (2016). Intersections of Formal and Informal Science. Routledge. ISBN: 978-1-315-66841-3. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315668413
Bélanger, C. (2007). Le projet de rénovation de l'exposition permanente de la Cité des enfants 5-12 ans à la Cité des sciences et de l'Industrie de Paris [The renovation project of the permanent exhibition of the Cité des Enfants 5-12 years at the Cité des Sciences et de l'Industrie in Paris]. Rapport de stage. Université du Québec à Montréal. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
https://mbam.academia.edu/Charl%C3%A8neB%C3%A9langer.
Bensaude-Vincent, Β. (2001). A genealogy of the increasing gap between science and the public. Public Understanding of Science, 10(1), 99-113. DOI: https://doi.org/10.1088/0963-6625/10/1/307
https://doi.org/10.3109/a03685.
Boyette, T., & Ramsey, J. R. (2019). Does the messenger matter? Studying the impacts of scientists and engineers interacting with public audiences at science festival events. JCOM, 18(2), A02. https://doi.org/10.22323/2.18020202. DOI: https://doi.org/10.22323/2.18020202
Bucchi, M., & Trench, M. (Eds). (2021). Handbook of Public Communication of Science and Technology. Routledge. ISBN: 978-1-003-03924-2. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003039242-1-1
Bultitude, K., McDonald, D., & Custead, S. (2011). The Rise and Rise of Science Festivals: An international review of organized events to celebrate science. International Journal of Science Education, Part B, 1, 165-188.
https://doi.org/10.1080/21548455.2011.588851. DOI: https://doi.org/10.1080/21548455.2011.588851
Canovan, C. (2020). More than a grand day out? Learning on school trips to science festivals from the perspectives of teachers, pupils and organizers. International Journal of Science Education, Part B, 10(1), 1-16.
https://doi.org/10.1080/21548455.2019.1680904. DOI: https://doi.org/10.1080/21548455.2019.1680904
Chevallard, Υ. (1991). La transposition didactique (Didactic transposition]. Grenoble: La Pensée Sauvage. ISBN: 9782859190781.
Dimopoulos, K. & Koulaidis, V. (2003). Science and Technology Education for Citizenship: The Potential Role of the Press. Science Education, 87(2), 241 - 256.
https://doi.org/10.1002/sce.10054. DOI: https://doi.org/10.1002/sce.10054
DSC (Dundee Science Centre) (2016). Evaluation report: Dundee Science Festival. Dundee Science Centre. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
http://sciencefestivals.uk/wp-content/uploads/2018/01/Dundee-Science-Festival-2016-evaluation-report.pdf.
Evagorou, M., Avraamidou, L. & Constantinou, C. P. (2005). Science Fairs as mechanisms for University-School-Community collaborations in Cyprus. Proceedings of HSci2005-2nd International Conference in Rethymno, July 13-16, 2005. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
http://www.clab.edc.uoc.gr/2nd/pdf/96.pdf.
Fogg-Rogers, L. (2017). UK Science Festival Network pilot evaluation 2017. UK Science Festival Network. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
https://uwe-repository.worktribe.com/output/883350/uk-science-festival-network-pilot-evaluation-2017.
Georgopoulou, P., Meli, K. & Koliopoulos, D. (2022). An interpretive and pedagogical approach of archaeological collections in the light of natural sciences: The notion of Science Educative Islet. Review of Science, Mathematics, and ICT Education, 16(1), 49-75.
https://doi.org/10.26220/rev.3818.
Goujon, C. (2018). Scientific knowledge practices, didactic transactions with students and a large public. Scientists from their laboratory to the specific context of the French event "Festival of science". PhD thesis [In French]. Ανακτήθηκε στις 2/6/2020 από:
https://hal.archives-ouvertes.fr/tel-01692314.
Guichard, J. & Martinand, J-L. (2000). Médiatique des Sciences [Science communication in museums]. Paris: Presses Universitaires de France. ISBN: 9782130501930. DOI: https://doi.org/10.3917/puf.guich.2000.01
Hauan, N.P. & DeWitt, J. (2017). Comparing Materials for Self-Guided Learning in Interactive Science Exhibitions. Visitor Studies, 20(2), 165-186.
https://doi.org/10.1080/10645578.2017.1404349. DOI: https://doi.org/10.1080/10645578.2017.1404349
Idema, J., & Patrick, P. G. (2019). Experiential learning theory: Identifying the impact of an Ocean Science Festival on family members and defining characteristics of successful activities. International Journal of Science Education, Part B, 9(3), 214–232.
https://doi.org/10.1080/21548455.2019.1614238. DOI: https://doi.org/10.1080/21548455.2019.1614238
Jensen, E. & Buckley, N. (2014). Why people attend science festivals: interests, motivations, and self-reported benefits of public engagement with research. Public Understanding of Science, 23(5), 5575–5573.
https://doi.org/10.1177/0963662512458624. DOI: https://doi.org/10.1177/0963662512458624
Kennedy, E.B., Jensen, E.A., Verbeke, M. (2017). Preaching to the scientific converted: Evaluating inclusivity in science festival audiences. International Journal of Science Education, Part B, 8(1), 14–21.
https://doi.org/10.1080/21548455.2017.1371356. DOI: https://doi.org/10.1080/21548455.2017.1371356
Kersting, M., Steier, R. & Venville, G. (2021) Exploring participant engagement during an astrophysics virtual reality experience at a science festival, International Journal of Science Education, Part B, 11(1), 17-34,
https://doi.org/10.1080/21548455.2020.1857458. DOI: https://doi.org/10.1080/21548455.2020.1857458
Lévy-Leblond, J-M. (2004). Science in want of culture. Paris: Futuribles. ISBN: 978-2843873096.
Meunier, A. (2018). L’éducation dans les musées: Une forme d’éducation non formelle [Education in museums: A type of non-formal education]. Στο D. Jacobi (Ed.), Culture et éducation non-formelle [Culture and non-formal education]. 35-52. Montréal: Presses de l’Université du Québec. ISBN: 978-2-7605-4454-3.
Panagopoulou M., Stefanidou, C., Chalkidis A., Skordoulis C. & Gazeas K. (2019). A Science Festival approach to History of Science: The case of Galileo’s Dialogue. Proceedings of the 15th International History Philosophy and Science Teaching Conference. 549-556, Aristotle University of Thessaloniki. ISBN: 978-618-5271-79-4.
Paul, J., Lederman, N.G. & Groß, J. (2016). Learning experimentation through science fairs, International Journal of Science Education, 38(15), 2367-2387.
https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1243272. DOI: https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1243272
Peterman, K. & Young, D. (2015). Mystery shopping: An innovative method for observing interactions with scientists during public science events. Visitor Studies 18(1), 83–102.
https://doi.org/10.1080/10645578.2015.1016369. DOI: https://doi.org/10.1080/10645578.2015.1016369
Ramsey, J. R., & Boyette, T. (2021). Science Festival” may not mean what we think it means: an analysis of how researchers and practitioners use this term. JCOM, 20(7), A01.
https://doi.org/10.22323/2.20070201. DOI: https://doi.org/10.22323/2.20070201
Rose, K.M., Korzekwa, K., Brossard, D., Scheufele, D.A. & Heisler, L. (2017). Engaging the public at a science festival: Findings from a panel on human gene editing. Science Communication, 39(2), 2502–2577. DOI: https://doi.org/10.1177/1075547017697981
https://doi.org/10.1177/10755470176979.
Sardo A.M. & Grand, A. (2016). Science in culture: Audiences’ perspective on engaging with science at a summer festival. Science Communication, 38(2):2512–2560. DOI: https://doi.org/10.1177/1075547016632537
https://doi.org/10.1177/107554701663253.
Schiele, B., Classen, M., & Shi, S. (2012). Science communication in the world. Springer. ISBN: 978-9400742789. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-007-4279-6
Schiele, B. (2021). Science museums and centers. Evolution and contemporary trends. Στο M. Bucchi & B. Trench (Eds.) Routledge Handbook of Public Communication of Science and Technology. Routledge. ISBN: 978-1-003-03924-2.
Science Festival Alliance (2013). 2012 annual report of the Science Festival Alliance. Ανακτήθηκε στις 6/2/2023 από:
http://sciencefestivals.org/resource/2012-science-festival-alliance-annual-report/.
Simonneaux, L., & Jacobi, D. (1997). Language constraints in producing prefiguration posters for a scientific exhibition. Public Understanding of Science, 6(4), 383-408.
https://doi.org/10.1088/0963-6625/6/4/005. DOI: https://doi.org/10.1088/0963-6625/6/4/005
Stocklmayer, S., Gore, M. & Bryant, C. (2001). Science communication in theory and practice. Kluwer Academic Publishers. ISBN: 1402001304. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-0620-0
Tiberghien, A. (1997). Learning and teaching: Differentiation and relation. Research in Science Education, 27(3), 359–382.
https://doi.org/10.1007/BF02461759. DOI: https://doi.org/10.1007/BF02461759
Triquet E. (1993). Analysis of the genesis of a science exhibition. For an approach of media transposition. PhD thesis [In French]. Université Claude-Bernard.
Triquet, E. (2005). Note de synthèse pour l'habilitation à diriger des recherches [Summary note for the authorization to supervise research]. Université de Bourgogne.
Van Beynen, K. & Burress, T. (2018). Debris, diatoms, and dolphins: Tracking child engagement at a public science festival. International Journal of Science Education, Part B, 8(4), 355-365.
https://doi.org/10.1080/21548455.2018.1506189. DOI: https://doi.org/10.1080/21548455.2018.1506189
Wiehe, B. (2014). When science makes us who we are: Known and speculative impacts of science festivals. JCOM, 13(4), C02.
https://doi.org/10.22323/2.13040302. DOI: https://doi.org/10.22323/2.13040302