Η συμμετοχή των μεταναστών σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουν 30, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/haea.31595
Λέξεις-κλειδιά:
Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας μετανάστες κίνητρα εμπόδια συμμετοχή μαθησιακό περιβάλλον
Παρασκευή Δάκου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Ελένη Πρόκου
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη

Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει τη συμμετοχή των μεταναστών στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ), εξετάζοντας τα κίνητρα συμμετοχής τους, τα πιθανά εμπόδια που συνάντησαν πριν εγγραφούν, και εκείνα που, ενδεχομένως, αντιμετωπίζουν αναφορικά με τη φοίτηση ή/και τη μαθησιακή διαδικασία, καθώς και τις αντιλήψεις αυτών για το μαθησιακό περιβάλλον του ΣΔΕ. Πραγματοποιήθηκαν 18 ημιδομημένες σε βάθος συνεντεύξεις με εκπαιδευόμενους μετανάστες από 4 Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι συμμετέχοντες παρακινήθηκαν να εγγραφούν στο ΣΔΕ τόσο από εσωτερικά όσο και εξωτερικά κίνητρα, ενώ πλήθος εμποδίων, κυρίως καταστασιακά ή/και προδιαθετικά, παρακώλυσε την εγγραφή τους. Παρόμοια εμπόδια επίδρασαν στη φοίτηση και τη μαθησιακή διαδικασία αυτών, συνδυαστικά με εκείνα που ανέκυψαν λόγω της επιβεβλημένης εξ αποστάσεως λειτουργίας των ΣΔΕ για την ανάσχεση του κορωνοϊού. Ωστόσο, έχουν αναπτύξει θετική στάση απέναντι στο μαθησιακό περιβάλλον του ΣΔΕ, υπερτονίζοντας την ικανοποίησή τους και εξαίροντας την υποστήριξη των εκπαιδευτών.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
  2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για τη μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
  3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στις προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Adelman, H. S. & Taylor, L. (in press). Classroom climate. In S. W. Lee, P. A. Lowe, & E Robinson (Eds.), Encyclopedia of School Psychology. Sage.
Ager, A., & Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166-191. Doi: https://doi.org/10.1093/jrs/fen016
Aldridge, J. (2012). Working with vulnerable groups in social research: Dilemmas by default and design. Qualitative Research, 14(1), 112–130. doi: 10.1177/1468794112455041
Aljohani, O. H., & Alajlan, S. M. (2020). Motivating adult learners to learn at adult education schools in Saudi Arabia. Adult Learning, 31(4), 150-160.
Almohamed, A., & Vyas, D. (2016). Vulnerability of displacement. In Proceedings of the 28th Australian Conference on Computer-Human Interaction, November 29 – December 2 2016 (pp. 125-134). Association for Computing Machinery doi: 10.1145/3010915.3010948
Ayres, L. (2008). Semi–structured interview. In L. M. Given (Eds.), The SAGE encyclopedia of qualitative research methods (Vols. 1-0, p. 811). SAGE Publications, Inc. doi: http://dx.doi.org/10.4135/9781412963909.n420
Baharudin, S. N. A., Murad, M., & Mat, N. H. H. (2013). Challenges of adult learners: A case study of full-time postgraduates students. Procedia-social and behavioral sciences, 90, 772-781.
Beder, H., & Valentine, T. (1987). Lowa’s basic education students: Descriptive profiles based on motivation, cognitive ability, and socio-demographic variables. University of Iowa: Department of Education.
Beder, H. W., & Valentine, T. (1990). Motivational profiles of adult basic education students. Adult Education Quarterly, 40(2), 78-94. doi: 10.1177/0001848190040002002
Bergman, M., Gross, J. P. K., Berry, M., & Shuck, B. (2014). If life happened but a degree didn’t: Examining factors that impact adult student persistence. The Journal of Continuing Higher Education, 62(2), 90-101. doi: 10.1080/07377363.2014.915445
Boeren, E. (2019). Foreign-born adults’ participation in educational activities: Evidence from Europe. European Education, 51(2), 127-146.
Boeren, E., Holford, J., Nicaise, I., & Baert, H. (2012). Why do adults learn? Developing a motivational typology across 12 European countries. Globalisation, Societies and Education, 10(2), 247-269.
Brule, N. & Eckstein, J. J. (2018). Vulnerable Groups. In M. Allen (Eds), The SAGE encyclopedia of communication research methods (pp. 1871 – 1874). SAGE Publications, Inc. doi: https://dx.doi.org/10.4135/9781483381411.n673
Bryman, A. (2016). Μέθοδοι κοινωνικής έρευνας. Gutenberg.
Carlsen, A., Holmberg, C., Neghina, C., & Owusu-Boampong, A. (2016). Closing the gap: Opportunities for distance education to benefit adult learners in higher education. UNESCO Institute for Lifelong Learning.
Commission of the European Communities (2000). A memorandum on lifelong learning. Commission of the European Communities.
Creswell, J. W. (2016). Η έρευνα στην εκπαίδευση: Σχεδιασμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση της ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας. Ίων/Έλλην.
Cross, P. K. (1978). The missing link: Connecting adult learners to learning resources. College Entrance Examination Board.
Cross, P. K. (1981). Adults as learners: Increasing participation and facilitating learning. Jossey – Bass Publishers.
Custodio, B., & O'Loughlin, J. B. (2017). Students with interrupted formal education: Bridging where they are and what they need. Corwin Press.
Dæhlen, M., & Ure, O. B. (2009). Low‐skilled adults in formal continuing education: does their motivation differ from other learners? International Journal of Lifelong Education, 28(5), 661-674.
Darkenwald, G. G., & Gavin, W. J. (1987). Dropout as a function of discrepancies between expectations and actual experiences of the classroom social environment. Adult Education Quarterly, 37(3), 152-163.
Desjardins, R. (2020), "PIAAC Thematic Review on Adult Learning", OECD Education Working Papers, No. 223, OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/864d2484-en
Digaletou, D., & Moustakas, L. (2019). Adult learners' views regarding lifelong learning and the participatory educational techniques use: The case of second chance schools in Greece. International Journal of Development Research, 9(03), 26781-26785.
Djundeva, M., & Ellwardt, L. (2020). Social support networks and loneliness of Polish migrants in the Netherlands. Journal of Ethnic and Migration Studies, 46(7), 1281–1300. https://doi.org/10.1080/1369183x.2019.1597691
Etikan, I., Musa, S. A., & Alkassim, R. S. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American Journal of Theoretical and Applied Statistics, 5(1), 1-4.
Falasca, M. (2011). Barriers to adult learning: Bridging the gap. Australian Journal of Adult Learning, 51(3), 583-590.
Frey, J. H. (2004). Open – ended questions. In M. S. Lewis-Beck, A. Bryman, & T. Futing – Liao (Eds.), The SAGE encyclopedia of social science research methods (Vols. 1-0, p. 767). Sage Publications, Inc. doi: 10.4135/9781412950589
Galusha, J.M. (1997). Barriers to learning in distance education. Interpersonal Computing and Technology Journal, 5(3), 6-14.
Giddens, A. (2002). Κοινωνιολογία. Gutenberg.
Gu, C. J. (2019). Interviewing immigrants and refugees: Reflexive engagement with research subjects. In: S. J. Gold and S. J. Nawyn (Eds.), The Routledge International Handbook of Migration Studies (2nd edition, pp. 565-581). Routledge.
Hiemstra, R. (1991). Aspects of effective learning environments. New Directions for Adult and Continuing Education, 50, 5-12. doi: 10.1002/ace.36719915003
Imel, S. (1995). Inclusive adult learning environments. ERIC Digest No.162.
Jimoyiannis, A., & Gravani, M. (2011). Exploring adult digital literacy using learners' and educators' perceptions and experiences: The case of the second chance schools in Greece. Journal of Educational Technology & Society, 14(1), 217-227.
Kanakaris, V., & Pavlis - Korres, M. (2021). Investigating the Educational Needs of Elderly People Within the Scope of an Educational Program on the Use of Social Media Networks by Smartphones. In P. Ordóñez de Pablos, M. Lytras, & X. Zhang (Eds.), IT and the Development of Digital Skills and Competences in Education (pp. 100-121). IGI Global. doi: https://doi.org/10.4018/978-1-7998-4972-8.ch007
Khatri, R. (2016). Supporting adult learners with refugee experiences through English language instruction. BC TEAL Journal, 1(1), 82-91.
Knowles, M. S., Holton, E., & Swanson, R. (2005). The adult learner: The definitive classic in adult education and human resource development. Elsevier.
Lu, Y., & Gatua, M. W. (2014). Methodological considerations for qualitative research with immigrant populations: Lessons from two studies. The Qualitative Report, 19(30), 1-16. doi: 10.46743/2160-3715/2014.1035
MacKeracher, D., Suart, T., & Potter, J. (2006). State of the field report: Barriers to participation in adult learning. Canadian Council on Learning.
Madu, C. O., & Obiozor, O. R. (2012). Conducive learning environment: A panacea for effective learning among adult learners. Nigerian journal of Research and Production (NIJOREP), 2(1), 112-119.
McGregor, S. (2018a). Overview of research design and methods. In Understanding and evaluating research: A critical guide (pp. 207-226). SAGE Publications, Inc. doi: https://dx.doi.org/10.4135/9781071802656.n8
McGregor, S. (2018b). Reporting qualitative research methods. In Understanding and evaluating research: A critical guide (pp. 227–253). SAGE Publications, Inc. doi: https://dx.doi.org/10.4135/9781071802656.n9
Moos, R. H., & Moos, B. S. (1978). Classroom social climate and student absences and grades. Journal of Educational Psychology, 70(2), 263-269. doi: 10.1037/0022-0663.70.2.263
Morgan, D. L. & Ravitch, S. M. (2018). Trustworthiness. In B. B. Frey (Eds.), The SAGE Encyclopedia of Educational Research, Measurement, and Evaluation (pp. 1729-1731). SAGE Publications, Inc. doi: https://dx.doi.org/10.4135/97815063261
Morris, A. (2015). The what and why of in-depth interviewing. In A practical introduction to in-depth interviewing (pp. 1-16). SAGE Publications Ltd. doi: https://www.doi.org/ 10.4135/9781473921344
Moser, H. (2012). Opening Doors to Adult Education to Migrants. Guidelines for working with Education Ambasadors. Grundtvig „Learning Community “.Interneto prieiga: http://www. learningcommunity. Eu
Nápoles – Springer, A. M., & Stewart, A. L. (2006). Overview of qualitative methods in research with diverse populations: Making research reflect the population. Medical care, 44(11), 5-9. doi: 10.1097/01.mlr.0000245252.14302.f4
OECD (2019). Settling in 2018: Indicators of immigrant integration. OECD Publishing. doi: https://doi.org/10.1787/9789264307216-8-en
Ogbuanya, T.C., Attahiru, A., Momngu - Tiough, D., & Olubunmi – Obe, M. (2017). Influence of psychosocial environment on students’ achievement in basic electricity in government technical colleges in Niger State, Nigeria. Global Journal of Pure and Applied Mathematics, 13(8), 4199-4221.
Oliveira, M.M., Penedo, A.S., & Pereira, V.S. (2018). Distance education: Advantages and disadvantages of the point of view of education and society. Dialogia, 139-152.
Rogers, A. (1999). Η εκπαίδευση ενηλίκων. Μεταίχμιο.
Rogers, J. (2001). Adults learning. Open University Press.
Sieber, J. E. (2004). Informed consent. In M. S. Lewis-Beck, A. Bryman, & T. Futing – Liao (Eds), The SAGE encyclopedia of social science research methods (pp. 494-497). Sage Publications, Inc. doi: https://dx.doi.org/10.4135/9781412950589.n430
Söhn, J. (2016). Back to school in a new country? The educational participation of adult immigrants in a life-course perspective. Journal of International Migration and Integration, 17(1), 193-214.
Stewart, M., Anderson, J., Beiser, M., Mwakarimba, E., Neufeld, A., Simich, L., & Spitzer, D. (2008). Multicultural meanings of social support among immigrants and refugees. International Migration, 46(3), 123-159. doi: 10.1111/j.1468-2435.2008.00464.x
Sweet, R. (1986). Student dropout in distance education: An application of Tinto’s model. Distance Education, 7(2), 201-213. doi: 10.1080/0158791860070204
The APA Presidential Task Force on Immigration. (2013). Crossroads: The psychology of immigration in the new century. Journal of Latina/o Psychology, 1(3), 133-148. doi: https://doi.org/10.1037/lat0000001
UNESCO (2019). Education as healing: Addressing the trauma of displacement through social and emotional learning (Policy Paper 38). Global Education Monitoring Report.
UNESCO (2009). Institute for Lifelong Learning (UIL). Global report on adult learning and education. UNESCO Institute for Lifelong Learning.
Γαλάνης, Π. (2018). Μέθοδοι συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 35 (2), 268-277.
Γκελαμέρης, Δ. Β. (2015). Πώς οι νέες διαδικτυακές τεχνολογίες διαμορφώνουν την ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση στο άμεσο μέλλον. Ανοικτή Εκπαίδευση: Το Περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 11(1), 51-71. doi: https://doi.org/10.12681/jode.9820
Γριβοπούλου, Α., Καρακατσάνη, Δ., Ρόμπολας, Π., Χατζής, Ι. (2021). Ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των ενήλικων εκπαιδευομένων εν μέσω πανδημίας: Η περίπτωση του ΣΔΕ Μεσολογγίου. International Journal of Educational Innovation, 3(3), 28-40.
Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. (1995). Λευκό βιβλίο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση: Διδασκαλία και μάθηση προς την κοινωνία της γνώσης. Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Ίσαρη, Φ., & Πουρκός, Μ. (2015). Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας: Εφαρμογές στην ψυχολογία και στην εκπαίδευση. ΣΕΑΒ.
Καραλής, Θ. (2020). Κίνητρα και εμπόδια για τη συμμετοχή των ενηλίκων στη δια βίου εκπαίδευση (2011 -2019). ΙΝΕ – ΓΣΕΕ & ΙΜΕ – ΓΣΕ.
Κόκκος, Α. (2008). Εισαγωγή στην Εκπαίδευση Ενηλίκων: Θεωρητικές Προσεγγίσεις. ΕΑΠ.
Κ.Υ.Α. Δ1α/Γ.Π.οικ.: 71342. Έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της Επικράτειας για το διάστημα από το Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2020 έως και τη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2020. ΦΕΚ 4899/Β/6-11-2020.
Κ.Υ.Α. ΔΙα/Γ.Π.οικ. 29922/2021. Έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της Επικράτειας για το διάστημα από την Παρασκευή, 14 Μαΐου 2021 και ώρα 6:00 έως και τη Δευτέρα, 24 Μαΐου 2021 και ώρα 6:00. ΦΕΚ 1944/Β/13-5-2021.
Μαντζούκας, Σ. (2007). Ποιοτική έρευνα σε έξι εύκολα βήματα. Νοσηλευτική 46 (1), 236-246.
Μπούρδας, Δ., Ντουσάκης, Ε., Κρεμμυδά, Σ., & Αποστολίδη, Κ. (2017). Διερευνητική καταγραφή των προσδοκιών των εκπαιδευομένων στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Χανίων. Εκπαίδευση Ενηλίκων, 40, 49-61.
Μυστακίδου, Θ. (2015). Αποτελεσματικότητα Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας: Απόψεις εκπαιδευομένων ΣΔΕ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Εκπαίδευση Ενηλίκων και Πολιτισμός στην Κοινότητα, 17. http://cretaadulteduc.gr/blog/? p=928
Νόμος 4019/2011. Κοινωνική οικονομία και κοινωνική επιχειρηματικότητα και λοιπές διατάξεις. ΦΕΚ Α’ 216/30.9.2011
Παντελάκη, Α. (2014). Προλογικό σημείωμα. Στο Α. Αθανασίου, Α. Μπαλντούκας, & Ρ. Παναούρα, Εγχειρίδιο προς εκπαιδευτές ενηλίκων: Βασικές αρχές διδασκαλίας ενηλίκων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (σσ. 6-7). Πανεπιστήμιο Frederick.
Παπασταμάτης, Α. (2010). Εκπαίδευση ενηλίκων για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Εκδόσεις Ι. Σιδέρης.
Πρόκου, Ε. (2020). Εκπαίδευση ενηλίκων και εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε καιρούς κρίσης [αρχείο video]. Εισήγηση στο 1o Διεθνές Διαδικτυακό Εκπαιδευτικό Συνέδριο: Από τον 20ο στον 21ο αιώνα μέσα σε 15 ημέρες: Η απότομη μετάβαση της εκπαιδευτικής μας πραγματικότητας σε ψηφιακά περιβάλλοντα. Στάσεις-Αντιλήψεις- Σενάρια-Προοπτικές-Προτάσεις, 3, 4 & 5 Ιουλίου 2020, Media Pedagogy Research Group, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. https://www.youtube.com/watch?v=Lsl4CxQ74K8
Σωτηρίου, Χ. Χ., & Τσάρπα, Ι. (2021). Η λειτουργία των δομών Διά Βίου Μάθησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης την περίοδο της πανδημίας: Η περίπτωση των ΙΕΚ, ΣΔΕ και Σχολών ΟΑΕΔ. 1ο Διεθνές Διαδικτυακό Εκπαιδευτικό Συνέδριο Από τον 20ο στον 21ο αιώνα μέσα σε 15 ημέρες, (1), 502-511.
Ταρατόρη, Ε., Κουγιουρούκη, Μ., Στραβάκου, Π., Αλβανόπουλος, Γ., Καλπακίδου, Κ., Πεγιάδου, Κ., Τοπουζέλη, Φ., & Φράγκου, Τ. (2008). Τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας: Θεωρία – Έρευνα. ΑΦΟΙ Κυριακίδη.
Τζώτζου, Μ. Δ. (2014). Χαρακτηριστικά των ενηλίκων εκπαιδευομένων και εμπόδια μάθησης στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Στο Κ. Δ. Μαλαφάντης, Β. Παπαδοπούλου, Σ. Αυγητίδου, Γ. Ιορδανίδης, & Ι. Μπέτσας (Επιμ.), Πρακτικά 9ου πανελλήνιου συνεδρίου της παιδαγωγικής εταιρείας Ελλάδος με θέμα “Ελληνική παιδαγωγική και εκπαιδευτική έρευνα”, (Τόμος Α’, σσ. 476-478).
Τσιμπουκλή, Α. (2008). Η εκπαίδευση ειδικών ομάδων. Στο Δ. Βαϊκούση, Ι. Βαλάκας, Ε. Γιαννακοπούλου, Ι. Γκιάστας, Α. Κόκκος, & Α. Τσιμπουκλή, Εισαγωγή στην εκπαίδευση ενηλίκων: Εκπαιδευτικές μέθοδοι - Ομάδα εκπαιδευόμενων (σσ. 279-298). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Τσιμπουκλή, Ά., & Φίλλιπς, Ν. (2010). Εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων – Πρόγραμμα εκπαίδευσης από απόσταση διάρκειας 100 ωρών: Διεργασία ομάδας – Εκπαίδευση και υποστήριξη κοινωνικά ευπαθών ομάδων. ΙΔΕΚΕ. https://docplayer.gr/29563814-Eiagogi-stin-ekpaideysi-ekpaideyton-enilikon-2i-didaktikienotita-ekpaideytiko-yliko.html
Τσιούμης, Κ. (2014). Διαπολιτισμική εκπαίδευση και διαχείριση ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Στο Α. Κυρίδης (Επιμ.), Ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και διά βίου μάθηση (σσ. 244- 260). Εκδόσεις Gutenberg.
Υπουργική Απόφαση 5953/2014. Κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.). ΦΕΚ 1861/Β/8-7-201
Ψηφίδου, Ρ., Κυριακοπούλου, Α., & Κατσίκης, Ι. (2021). Εξ αποστάσεως επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση κατά την πανδημία: Προσαρμογές και προκλήσεις για εκπαιδευόμενους και εκπαιδευτές στην Ευρώπη. Στο Α. Σοφός, Α. Κώστας, Γ. Φούζας, & Β. Παράσχου (Επιμ.), Πρακτικά του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου «Από τον 20ο στον 21ο αιώνα μέσα σε 15 ημέρες: Η απότομη μετάβαση της εκπαιδευτικής μας πραγματικότητας σε ψηφιακά περιβάλλοντα. Στάσεις-Αντιλήψεις-Σενάρια-Προοπτικές-Προτάσεις» (σσ. 85 – 93). Ελληνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. doi: http://dx.doi.org/10.12681/on