Εφαρμογή και αποτίμηση της μεθόδου «Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία» στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

PDF
Δημοσιευμένα: Jun 30, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/haea.31840
Λέξεις-κλειδιά:
Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία Κριτικός στοχασμός Έρευνα-δράση
Μαρία Χρήστου
ΕΑΠ
https://orcid.org/0000-0001-5643-5415
Περίληψη

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η παρουσίαση της έρευνας που εκπονήθηκε από την υπογράφουσα με θέμα τον τρόπο εφαρμογής της μεθόδου «Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία», σε ομάδα μόνιμων εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων της Αθήνας και του Πειραιά, αφού είχε προηγηθεί επιμόρφωσή τους στη συγκεκριμένη μέθοδο. Στόχοι της έρευνας ήταν οι εξής: α) η διερεύνηση της δυνατότητας αποτελεσματικής εφαρμογής όλων των σταδίων της μεθόδου από τους εκπαιδευτικούς, ώστε να επιτυγχάνεται ο μετασχηματισμός των στερεοτυπικών απόψεων των μαθητών, και β) η διερεύνηση του κατά πόσο η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών συντελεί στην αποτελεσματική εφαρμογή της μεθόδου σε πραγματικές συνθήκες διδασκαλίας. Αρχικά παρουσιάζεται συνοπτικά το θεωρητικό πλαίσιο της έρευνας, το οποίο εστιάζει σε πέντε βασικούς τομείς: Στη Θεωρία Μετασχηματισμού και τη Δομο-αναπτυξιακή προσέγγιση της μετασχηματίζουσας μάθησης, στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, στη θέση που κατέχει η Μετασχηματίζουσα Μάθηση στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, στη δυνατότητα αξιοποίησης της Τέχνης ως μέσο ανάπτυξης μετασχηματίζουσας μάθησης και στην ίδια τη μέθοδο «Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία». Σχετικά με τη μεθοδολογία της έρευνας που ακολουθήθηκε, λαμβάνοντας υπόψη τον στόχο της έρευνας, η έρευνα-δράση κρίθηκε ως πλέον κατάλληλη και αποτελεσματική. Ακολουθεί παρουσίαση της μεθόδου της έρευνας, των ευρημάτων και των αποτελεσμάτων της έρευνας, συζήτηση και προτάσεις. Επισημαίνεται ότι το παρόν κείμενο αποτελεί συνοπτική παρουσίαση της διδακτορικής διατριβής «Αποτίμηση της εφαρμογής της μεθόδου «Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία» στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση», η οποία εκπονήθηκε από τη συγγραφέα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο την περίοδο 2016–2020. Σε όλο το κείμενο χρησιμοποιείται ένα γένος, χάριν οικονομίας του λόγου, χωρίς αυτό να παραπέμπει σε οποιαδήποτε διάκριση με βάση το φύλο.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
  2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για τη μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
  3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στις προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
ARTiT (2012). Έκθεση Αξιολόγησης. Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων.
Βεργίδης, Δ. Ανάγνου, Β., Βάθη, Π., Βαλμάς, Θ., Βοζαϊτης, Γ., Μαρκοπούλου, Μ., Τζιντζίδης Α., Τουρκάκη, Δ. (2010). Εξωτερική αξιολόγηση του προγράμματος «Εισαγωγική Επιμόρφωση για νεοδιόριστους και προσλαμβανόμενους ως αναπληρωτές εκπαιδευτικούς σχολικού έτους 2009- 2010». Πανεπιστήμιο Πατρών, ΟΕΠΕΚ.
Βεργίδης, Δ., Δ. Ανάγνου, Β., Βάθη, Π., Βαλμάς, Θ., Βοζαϊτης, Γ., Μαρκοπούλου, Μ., Τζιντζίδης Α., Τουρκάκη, Δ. (2011). Εξωτερική αξιολόγηση του προγράμματος Εισαγωγική Επιμόρφωση για νεοδιόριστους και προσλαμβανόμενους ως αναπληρωτές εκπαιδευτικούς σχολικού έτους 2010- 2011. Πανεπιστήμιο Πατρών, ΟΕΠΕΚ.
Βεργίδης, Δ., & Βαλμάς Θ. (2011). Οι επιμορφωτικές ανάγκες των νεοδιόριστων δασκάλων. Στο Β. Οικονομίδης (Επιμ.), Εκπαίδευση και επιμόρφωση εκπαιδευτικών. Πεδίο.
Βρατσάλης, Κ. (2005). Τα παιδαγωγικά εμπόδια στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Στο Κ. Βρατσάλης (Επιμ.), Διδακτική εμπειρία και παιδαγωγική θεωρία. Νήσος.
Cohen, L., & Manion, L. (1994). Research Methods in Education. Routledge.
Cohen, L., Manion, L. Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Μεταίχμιο.
Dewey, J. (1934/1980). Art as Experience. Reprint. The Berkley Publishing Group.
Efland, D.A. (2002). Art and Cognition: Integrating the Visual Arts in the Curriculum. Teachers College, Columbia University.
Eisner, E. (2002). The Arts and the Creation of Mind. Yale University Press.
Elliot, J. (1991). Action research for educational change. Milton Keynes.
Gardner, H. (2007). The synthesizing mind: Making sense of the deluge of information. In. Sanchez-Sorondo, M., et al. (Eds.), Globalization and education (pp. 3-18). Walter de Gruyter.
Greene. M. (2000). Releasing the Imagination: Essays on Education, the Arts, and Social Change. Jossey-Bass.
Freire P. (1978). Pedagogy in Process. Seabury Press.
Freire, P. & Shor, I. (2011). Απελευθερωτική Παιδαγωγική. Μεταίχμιο.
Kegan, R. (1986). “The Child Behind the Mask”. In W.H. Reid et al. (Eds.), Unmasking the Psychopath (pp. 45 – 77). W.W. Norton.
Kegan, R. (1994). In over our heads. Harvard University Press.
King, P.M., & Kitchener, K.S. (1994). Developing Reflective Judgment. Jossey-Bass.
King, P.M., & Kitchener, K.S. (2004). Reflective Judgment: Theory and Research on the Development of Epistemic Assumptions Through Adulthood. Educational Psychologist, 39 (1), 5-18.
Κόκκος, Α. & Συνεργάτες. (2011). Εκπαίδευση μέσα από τις Τέχνες. Μεταίχμιο.
Κόκκος, Α. (2017). Εκπαίδευση και Χειραφέτηση: Μετασχηματίζοντας στερεοτυπικές αντιλήψεις στο σχολείο και στην εκπαίδευση ενηλίκων. ΕΕΕΕ.
Κόκκος, Α. & Παυλάκης, Μ. (2014). Οι οριζόντιες ικανότητες στις επιχειρήσεις (Business Skills). ΣΕΒ.
Kokkos, A. (2021). Exploring Art for Perspective Transformation. Brill/Sense.
Μέγα, Γ. (2018). Τρόποι εκφοράς του στοχασμού των ανηλίκων και ενηλίκων: Παράλληλοι δρόμοι ή τεμνόμενες διαδρομές; Μεταδιδακτορική έρευνα. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Mezirow, J. (1990). Fostering Critical Reflection in Adulthood. A Guide to Transformative and Emancipatory Learning. San Francisco: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (1991). Transformative Dimensions of Adult Learning. San Francisco: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (1998). On Critical Reflection. Adult Education Quarterly, 48, 185-198. American Association for Adult and Continuing Education: Sage Publications.
Mezirow, J. (2007). Μαθαίνοντας να σκεφτόμαστε όπως ένας ενήλικος. Κεντρικές έννοιες της θεωρίας του μετασχηματισμού. Στο: J. Mezirow & Συνεργάτες (Επιμ.) Η Μετασχηματίζουσα Μάθηση [μτφ. Γ. Κουλαουζίδης] (σσ. 43-71). Μεταίχμιο.
Μπόνου, Α. (2018). Μετασχηματισμός Δυσλειτουργικών Αντιλήψεων στην ΣΤ' τάξη του Δημοτικού σχολείου, με την αξιοποίηση μεθόδων εκπαίδευσης ενηλίκων. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Παπαναούμ, Ζ. (2003). Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Τυπωθήτω.
Πατούνα, Α., Στελλάκου, Β., Κουτούζης, Μ., Βερέβη, Α. & Θωμαδάκη, Ε. (2005). Τα μαθήματα Παιδαγωγικής στο πρόγραμμα σπουδών και ο διαγωνισμός του ΑΣΕΠ: Ενδείξεις για τις επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών. Στο Γ. Μπαγάκης (επιμ.) Επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού (σελ. 263-275). Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Perkins, D. (1994). The Intelligent Eye: Learning to Think by Looking at Art. Los Angeles. The Getty Education Institute for the Arts.
Project Zero (2022). http://www.pz.harvard.edu/
Σέργης Σ., & Κουτρομάνος Γ. (2013). Η επίδραση της επιμόρφωσης στις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών για τους εκπαιδευτικούς. Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση, 6 (1-2), 67-84. http://earthlab.uoi.gr/thete/index.php/thete/article/view/157
Τσούτσα, Σ. & Κεδράκα, Κ. (2013). Παράγοντες που επηρεάζουν τους φιλολόγους στην παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ μετά την επιμόρφωσή τους στις νέες τεχνολογίες ανά ειδικότητα: η περίπτωση των φιλολόγων του Ν. Καβάλας. «εκπ@ιδευτικός κύκλος, 2(1), 93-110. https://journal.educircle.gr/images/teuxos/2013/2/teyxos2_5.pdf
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων/Παιδαγωγικό Ινστιτούτο α. (2003). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.). Γενικό Μέρος. http://ebooks.edu.gr/info/cps/1Geniko_Meros.pdf
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων/Παιδαγωγικό Ινστιτούτο β. (2003). Δ.Ε.Π.Π.Σ. – Α.Π.Σ. Γλώσσα. http://ebooks.edu.gr/info/cps/2deppsaps_GlossasDimotikou.pdf
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων/Παιδαγωγικό Ινστιτούτο γ. (2003). Δ.Ε.Π.Π.Σ. – Α.Π.Σ. Ιστορία. http://ebooks.edu.gr/info/cps/9deppsaps_Istorias.pdf
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων/Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δ. (2003). Δ.Ε.Π.Π.Σ. – Α.Π.Σ. Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή. http://ebooks.edu.gr/info/cps/10deppsaps_kpa.pdf
Χρήστου, Μ. (2015). Ανάπτυξη οριζόντιων ικανοτήτων με τη χρήση της Τέχνης στο Δημοτικό. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Χρήστου, Μ. (2020). Αποτίμηση της εφαρμογής της μεθόδου «Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία» στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διδακτορική διατριβή. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Χρήστου, Μ. (2022). Η εφαρμογή της θεωρίας της μετασχηματίζουσας μάθησης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. eκπ@ιδευτικός κύκλος, 10(2), 313-330. https://journal.educircle.gr/images/teuxos/2022/teuxos2/teyxos_10_2_17.pdf