Απομυθοποιώντας το Φυσικό – Ανακτώντας την Αλλοτρίωση: Φεμινισμοί και Τεχνοεπιστήμη στο Πλαίσιο της Ψηφιακότητας

PDF
Δημοσιευμένα: Jan 24, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/automaton.28582
Λέξεις-κλειδιά:
φύλο τεχνοεπιστήμη κυβερνοφεμινισμός ψηφιακότητα ξενοφεμινισμός
Ευαγγελία Χορδάκη
Περίληψη
Το εμβληματικό έργο της Ντόνα Χάραγουει, Το Μανιφέστο των Σάιμποργκ, εκκίνησε μια νέα συζήτηση στον επαναπροσδιορισμό των κλασικών αντινομιών του Διαφωτισμού, στις οποίες στηρίχτηκαν οι κανονιστικές κατηγορίες και οι ταυτότητες της νεωτερικότητας. Ο διάλογος αυτός, αποτυπώθηκε στη δεκαετία του 1990 στην έννοια του κυβερνοφεμινισμού, ενός όρου που περισσότερο λειτούργησε ως πεδίο αναζήτησης παρά ως μια ενοποιημένη θεωρία. Εκκινώντας από το πεδίο των Σπουδών Επιστήμης και Τεχνολογίας, ο στόχος του άρθρου είναι η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ ψηφιακότητας και φεμινιστικής σκέψης. Εστιάζοντας στη συμπαραγωγή των έμφυλων ταυτοτήτων και της τεχνοεπιστήμης σε ιστορική προοπτική, παρουσιάζονται οι προβληματισμοί ή/και δυνατότητες από τη διασταύρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού με το πολύμορφο πεδίο του κυβερνοφεμινισμού. Παίρνοντας απόσταση από προσεγγίσεις που εξετάζουν την τεχνοεπιστήμη είτε ως αναπόφευκτα απελευθερωτική και ενδυναμωτική είτε ως κατ’ ανάγκη χώρο αναπαραγωγής έμφυλων στερεοτύπων, επιχειρείται ο εντοπισμός των μετασχηματισμών και των αλληλεπιδράσεων φύλου και τεχνοεπιστήμης. Μια τέτοια προσέγγιση μας βοηθάει να αναστοχαστούμε την πολιτική δράση στην εποχή της ψηφιακότητας. Πρόκειται για το ξετύλιγμα ενός νήματος που ενώνει το σάιμποργκ με τον ξενοφεμινισμό και αναδιαμορφώνει ένα σημαντικό σύνολο ερωτημάτων τόσο στις Πολιτισμικές Σπουδές και στις Σπουδές Φύλου, όσο και στις Σπουδές Επιστήμης και Τεχνολογίας, καθιστώντας τελικά τον μεταξύ τους διάλογο αναγκαίο.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

 

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

       1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

       2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

       3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

 

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Barad, Karen. 2003. «Posthumanist performativity: toward an understanding of how matter comes to matter». Signs 28(3): 801 – 831.
Berg, Anne-Jorunn & Lie, Merete. 1995. «Feminism and Constructivism: Do Artifacts Have Gender?». Science, Technology, & Human Values 20(3), 332-351.
Braidotti, Rosi. 2020. «Κυβερνοφεμινισμός με διαφορά». Στο Μανώλης Πατηνιώτης (επιμ.), Ευαγγελία Χορδάκη (μτφρ.) Εισαγωγή στις Ψηφιακές Σπουδές, 293-316. Θεσσαλονίκη: Ροπή.
Cottom, Tressie. McMillan 2016. «Black Cyberfeminism: Intersectionality, Institutions and Digital Sociology». Στο Jessie Daniels, Karen Gregory & Tressie McMillan Cottom (επιμ.) Digital Sociologies. Bristol: Policy Press.
Daniels, Jessie. 2009. «Rethinking Cyberfeminism(s): Race, Gender, and Embodiment». Women’s Studies Quarterly 37(1/2): 101-124.
Everett, Anna. 2004. «On Cyberfeminism and Cyberwomanism: High Tech Mediations of Feminism’s Discontents». Signs: Journal of Women in Culture and Society 30(1): 1278- 1286.
Gajjala, Radhika & Mamidipudi, Annapurna. 1999. «Cyberfeminism, Technology, and International “Development”». Gender and Development 7(2): 8-16.
Gajjala, Radhika. 2014. «Woman and Other Women: Implicit Binaries in Cyberfeminisms». Communication and Critical/Cultural Studies, 1-5.
Graham, Elaine. 1999. «CYBORGS OR GODDESSES? Becoming divine in a cyberfeminist age». Information, Communication & Society 2(4): 419-438.
Halberstam, Judith. 1991. «Automating Gender: Postmodern Feminism in the Age of the Intelligent Machine». Feminist Studies 17(3): 439-460.
Haraway, Donna. 1985. «A Cyborg Manifesto: Science, Technology, and the Socialist-Feminism in the 1980s». Socialist Review 15(2): 65-107.
Haraway, Donna. 1991. «Situated knowledges: The Science Question in Feminism and the Privilege of the Partial Perspective». Feminist Studies 14(3): 575-599.
Harding, Sandra. 1986. The Science Question in Feminism. Νέα Υόρκη: Cornell University Press.
Hawthorne, Susan. & Klein, Renate, επιμ. CyberFeminism. Connectivity, Critique, Creativity. Spinifex, 1999.
Hester, Helen. 2018. Xenofeminism. Κέιμπριτζ: Polity Press.
Hinsey, Vera. 2013. «Girls Get Digital: A Critical View of Cyberfeminism». On Our Terms: The Undergraduate Journal of the Athena Center for Leadership Studies at Barnard College 1(1): 25-32.
Hoffman, Donna. L. & Novak Thomas .P. 1998. «Bridging the Racial Divide on the Internet». Science 280: 390-391.
Kolko, Elizabeth., Nakamura, Lisa & Rodman, GIlbert B., επιμ. Race in Cyberspace. New York and London: Routledge, 2000.
Kuhn, Thomas. 1962. The structure of Scientific Revolutions. Σικάγο: University of Chicago Press.
Kumarini, Silva, Mendes, Kaitlynn, Mondloch, Kate, Payne, Jenny, Gunnarsson, Marino, Alessandra & Timeto, Federica. 2010. «Commentary and Criticism». Feminist Media Studies 10(2): 229 — 248.
Laboria Cuboniks. 2019. Το μανιφέστο του Ξενοφεμινισμού: Μια πολιτική για την Αλλοτρίωση. Άλεξ Δημητρίου (μτφρ.), Ilan Manouach (επιμ.). Αθήνα: Τοποβόρος.
Mojab, Shahrzad. 2001. «The Politics of “Cyberfeminism” in the Middle East: The Case of Kurdish Women». Race, Gender & Class 8(4), 42-61.
Nakamura, Lisa. 2002. Cybertypes. Race, Ethnicity and Identity on the Internet. Νέα Υόρκη & Λονδίνο: Routledge.
Paasonen, Susanna. 2011. «Revisiting cyberfeminism». Communications 36: 335-352. Πατηνιώτης, Μανώλης, επιμ. 2020 Εισαγωγή στις Ψηφιακές Σπουδές. Θεσσαλονίκη: Ροπή.
Ρεντετζή, Μαρία, επιμ. 2012 Το Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου. Αθήνα: Εκκρεμές.
Richter, Sarah. 2018. «Xenofeminism». Women & Performance: a journal of feminist theory 28(3): 283- 286.
Sismondo, Sergio. 2016. Εισαγωγή στις Σπουδές Επιστήμης και Τεχνολογίας. Βαρβάρα Σπυροπούλου (μτφρ.), Μανώλης Πατηνιώτης (επιμ.). Αθήνα: Liberal Books.
Stephan, Rita. 2013. «Cyberfeminism and its Political Implications for Women in the Arab World»,
https://www.e-ir.info/2013/08/28/cyberfeminism-and-its-political-implications-for-womenin- the-arab-world/
Wajcman, Judy. 2010. «Feminist theories of technology». Cambridge Journal of Economics 34(1): 143-152.
Weber, Jutta. 2006. «From Science and Technology to Feminist Technoscience». Στο K. Davis, M. Evans & J. Lorber (Hg.) Handbook of Gender and Women´s Studies, 397-414. Λονδίνο: Sage.
Winner, Langdon. 1980. «Do Artifacts Have Politics?». Daedalus 109(1): 121-136.
Wolmark, Jenny., επιμ. Cybersexualities. A Reader in Feminist Theory, Cyborgs and Cyberspace. Εδιμβούργο: Edinburgh University Press, 1999