Διογκώνοντας το Ψηφιακό «Εγώ» Μια κριτική προσέγγιση του ναρκισσισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέσω ενός έργου ψηφιακής τέχνης

Αυτόματον 2.2: Νεότητα και Ψηφιακή Εμπειρία
PDF
Δημοσιευμένα: Sep 24, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/automaton.35473
Λέξεις-κλειδιά:
κριτική ψηφιακή τέχνη μέσα κοινωνικής δικτύωσης οδηγούμενη-από-δεδομένα διαδραστική εγκατάσταση επιτήρηση των δεδομένων ναρκισσισμός
Κατερίνα Αντωνοπούλου
Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη

Η έλευση του Παγκόσμιου Ιστού 2.0 και η ακόλουθη εκτόξευση της δημοτικότητας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ανήγαγε τη συγκρότηση της ψηφιακής ταυτότητας του υποκειμένου σε αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρούνται τάσεις υπερ-προβολής μιας επιμελημένης εκδοχής του εαυτού και μιας πλαστής εικονικής ευτυχίας, που ενίοτε τροφοδοτούν ναρκισσιστικές συμπεριφορές. Ερευνητές μελετούν την αμφίδρομη σχέση μεταξύ ναρκισσισμού και δραστηριότητας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ καλλιτέχνες της ψηφιακής τέχνης προσεγγίζουν κριτικά τις τεχνολογικά διαμεσολαβημένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τις ασυμμετρίες εξουσίας που παράγονται στο κοινωνικό διαδίκτυο. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται το καλλιτεχνικό έργο inflated_ego, που εξετάζει κριτικά τα παραπάνω ζητήματα, εστιάζοντας στην υπέρμετρη προβολή μιας εξιδανικευμένης εικόνας του εαυτού στα κοινωνικά δίκτυα και τη συνεχή προσπάθεια απόσπασης θετικών αντιδράσεων από τα άλλα μέλη του δικτύου. Το έργο αποτελείται από μια οδηγούμενη-από-δεδομένα διαδραστική εγκατάσταση που αλλάζει δυναμικά, σύμφωνα με δεδομένα που ανακτά από την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης «Facebook». Στο άρθρο μελετάται η σχέση μεταξύ ναρκισσισμού και κοινωνικών δικτύων, καθώς και η σχέση μεταξύ της υπερ-προβολής του ποσοτικοποιημένου εαυτού και των στρατηγικών επιτήρησης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το έργο inflated_ego και γίνεται αναφορά στην εν δυνάμει συμβολή της ψηφιακής τέχνης στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης γύρω από τα προαναφερθέντα ζητήματα.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

 

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

       1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

       2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

       3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

 

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Akrich, Madeleine. 1997. «The de-scription of technical objects». Στο Building Technology / Shaping Society: Studies in sociotechnical change, επιμέλεια Wiebe E. Bijker και John Law, 205-224. Cambrige, MA: The MIT Press.
Antonopoulou, Caterina. 2022. «eCO2system: exploring the environmental and social impact of the Internet’s materiality through a data-driven media art installation». Στο Proceedings of the 27th International Symposium on Electronic Arts. ISEA International.
Antonopoulou, Caterina. 2019. «Augmented objects interacting with social media activity». Στο Proceedings of the 2nd International Conference on Digital Culture & AudioVisual Challenges. Interdisciplinary Creativity in Arts and Technology. Aachen, Germany: CEUR BAVO. 2007. «Cultural Activism». Στο Cultural Activism Today. The Art of Over-Identification, 6-9. Rotterdam: Episode publishers.
Campbell, W. Keith, and McCain, Jessica. 2018. «Theoretical Perspectives on Narcissism and Social Media: The Big (and Beautiful) Picture». Στο The Handbook of Trait Narcissism: Key Advances, Research Methods, and Controversies, 443-453. Cham: Springer.
Dourish, Paul. 2001. Where the Action Is: The Foundations of Embodied Interaction. Cambridge, MA: The MIT Press.
Foucault, Michel. 2008. The Birth of Biopolitics: Lectures at the Collège de France, 1978–79. New York: Palgrave Macmillan.
Fuchs, Christian. 2014. Social Media: A Critical Introduction. London: SAGE.
Heidegger, Martin. 1962. Being and Time. New York: Harper & Row.
Hodder, Ian. 2014. Συνύφανση: Μια αρχαιολογία των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και πραγμάτων. Μετάφραση Ν. Κούρκουλος. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Lasch, Christopher. 1979. The culture of narcissism: American life in an age of diminishing expectations. New York: Norton & Company Ltd.
Lupton, Deborah. 2013. «Understanding the human machine». IEEE Technology and Society Magazine 32(4): 25-30. doi: 10.1109/MTS.2013.2286431.
Lyon, David. 1994. The Electronic Eye: The Rise of Surveillance Society. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Miller, Joshua D., Brian J. Hoffman, Eric T. Gaughan, Brittany Gentile, Jessica Maples, and W. Keith Campbell. 2011. «Grandiose and vulnerable narcissism: A nomological network analysis». Journal of Personality 79(5): 1013–1042. doi: 10.1111/j.1467-6494.2010.00711.x.
Rancière, Jacques. 2018. Δυσφορία στην αισθητική. Μετάφραση Θ. Συμεωνίδης. Αθήνα: Εκδόσεις Εκκρεμές.
Ross, Andrew. 2013. «In Search of the Lost Paycheck». Στο Digital Labor: The Internet as Playground and Factory, επιμέλεια Trebor Scholz, 13-32. New York: Routledge.
Shearing, Clifford D., and Phillip C. Stenning. 1985. «From the Panopticon to Disneyworld: Τhe Development of Discipline». Στο Perspectives in Criminal Law, 300-304. Toronto: Canada Law Book Ink.
Solove, Daniel J. 2007. «‘I’ve Got Nothing to Hide’ and Other Misunderstandings of Privacy». San Diego Law Review 44, 745-772. https://ssrn.com/abstract=998565.
Zuboff, Shoshana (2015). «Big other: surveillance capitalism and the prospects of an information civilization». Journal of Information Technology 30(1), 75–89. doi: 10.1057/jit.2015.5.
Αντωνοπούλου, Κατερίνα. 2021. «Η υλικότητα της ψηφιακής τέχνης. Πρακτικές ένταξης αντικειμένων καθημερινής χρήσης σε κοινωνικοπολιτικά καλλιτεχνικά έργα». Διδακτορική Διατριβή. Μυτιλήνη: Πανεπιστήμιο Αιγαίου. https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/51287.
Γεωργίου, Αλέξανδρος. 2022. «Ταξίδι στη Μελβούρνη: Ένα σχόλιο με αφορμή το επεισόδειο “Nosedive”». Στο Black Mirror: Ο μαύρος καθρέφτης της ψηφιακότητας, επιμέλεια Δέσποινα Καταπότη, 291-302. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη
Δραγώνα, Δάφνη. 2016. «Το παιχνίδι των δεδομένων: οι ασυμμετρίες εξουσίας και οι δυνατότητες αντίστασης στο παιγνιώδες διαδίκτυο». Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/37722
Πετρίδης, Πέτρος. 2022. «Τεχνικές παιγνιοποίησης και νέες μορφές ψηφιακής επιτήρησης». Στο Black Mirror: Ο μαύρος καθρέφτης της ψηφιακότητας, επιμέλεια Δέσποινα Καταπότη, 277-290. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη
Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμ.) 2014. Χρηστικό λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών, Εθνικό Τυπογραφείο.