ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 1975 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ;

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουν 14, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/enedim.22501
Λέξεις-κλειδιά:
γεωμετρία σχολικά εγχειρίδια εικόνες Ανθρωπολογική Θεωρία της Διδακτικής
Ευαγγελία Δακορώνια (Evangelia Dakoronia)
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Μαρίνος Αναστασάκης (Marinos Anastasakis)
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Περίληψη

Η παρούσα ερευνητική μελέτη εστιάζει στο ρόλο και στην χρήση των εικόνων στα σχολικά εγχειρίδια της Γεωμετρίας του Λυκείου από το 1975 μέχρι σήμερα. Σκοπός μας είναι να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται στους μαθητές οι διάφορες γεωμετρικές έννοιες μέσω τριών κατηγοριών εικόνων καθώς και να διαπιστώσουμε αν και κατά πόσο έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες που θέτει η εκάστοτε συγγραφική ομάδα. Από τα αποτελέσματα διαπιστώθηκε ότι οι εικόνες που σχετίζονται με αποδείξεις είναι η δημοφιλέστερη κατηγορία, όμως με την πάροδο του χρόνου η χρήση τους μειώνεται. Χρησιμοποιώντας την Ανθρωπολογική Θεωρία της Διδακτικής οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι στα σχολικά εγχειρίδια αποδίδεται πλέον λιγότερο έμφαση στην αποδεικτική διαδικασία και συνδέσαμε αυτό το εύρημα με το ευρύτερο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Νέοι Ερευνητές
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons BY και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Ευαγγελία Δακορώνια (Evangelia Dakoronia), Πανεπιστήμιο Κρήτης
Μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης, "Μαθηματικά και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση"
Μαρίνος Αναστασάκης (Marinos Anastasakis), Πανεπιστήμιο Κρήτης

Διδάκτορας στο Κέντρο Μαθηματικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Loughborough 

Αναφορές
Ελληνική
Αγγελή, Α. & Γαγάτσης, Α. (2017). Κατανόηση γεωμετρικού σχήματος και πώς αυτό λειτουργεί στην ανάπτυξη γεωμετρικού συλλογισμού και γεωμετρικής απόδειξης. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ: Η Μαθηματική Γνώση για τη διδασκαλία και η ανάπτυξή της (σσ. 713-722). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ
Βουκελάτου, Σ. (2017). Έμφυλες αναπαραστάσεις στο σχολικό εγχειρίδιο των μαθηματικών της Β’ Γυμνασίου. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ: Κοινονικο-πολιτισμικές, πολιτικές και θεσμικές διαστάσεις της μάθησης και της διδασκαλίας (σσ. 568-578). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ
Γαγάτσης, Α., Γρίδος, Π. & Σαμαρτζής, Π. (2017). Χωρική ικανότητα και δημιουργικότητα: σύμμαχοι στη μαθηματική απόδειξη. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ: Η Μαθηματική Γνώση για τη διδασκαλία και η ανάπτυξή της (σσ. 743-752). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Γκενέ, Κ., Ζαχάρος, Κ., Λαβίδας, Κ. & Κουστουράκης, Γ. (2017). Ανάλυση σχολικών εγχειριδίων μαθηματικών ως προς τον διαθεματικό τους χαρακτήρα. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ: Κοινονικο-πολιτισμικές, πολιτικές και θεσμικές διαστάσεις της μάθησης και της διδασκαλίας (σσ. 579-588). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Γκενέ, Κ., Κανελλοπούλου, Β. & Κολέζα, Ε. (2015). Μέτρηση μήκους με μη τυπικές και τυπικές μονάδες από μαθητές της τετάρτης δημοτικού. Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Ερευνητικές ή θεωρητικές εργασίες στο χώρο της διδακτικής των μαθηματικών που δεν εντάσσονται στους παραπάνω άξονες (σσ. 409-418). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Δατσογιάννη, Α., Ελευθερίου, Π., Μιχαήλ, Π., & Παναγή, Ν. (2015). Χωρική ικανότητα και δημιουργηκότητα μαθητών Ελλάδας και Κύπρου: διερεύνηση της σχέσης των δύο εννοιών. Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Δημιουργικότητα στη μαθηματική εκπαίδευση (σσ. 106-115). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ
Κολέζα, Ευγενία (2017). Θεωρία και πράξη στη διδασκαλία των μαθηματικών. Αθήνα: Gutenberg.
Χαιρέτη, Μ. (2009). Τα λάθη και οι παρανοήσεις των μαθητών στα μαθηματικά και η διδακτική αξιοποίησή τους. Ιωάννινα: Διπλωματική εργασία
Παπαγεωργίου, Μ. & Τζεκάκη, Μ. (2017). Κατανόηση μαθητών Α’ Λυκείου για το ρόλο των αξιωμάτων και των ορισμών στη Γεωμετρία. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Η μαθηματική δραστηριότητα στη σχολική τάξη (σσ. 193-202). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Παπανικολάου, Χ. & Καλαβάσης, Φ. (2017). Μελέτη της εισαγωγής της έννοιας της εκτίμησης στα σχολικά μαθηματικά της Α’, Β’ και Γ’ Δημοτικού. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Μαθηματική δραστηριότητα στη σχολική τάξη (σσ. 224-234). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Σκουμπουρδή (Chrisanthi Skoumpourdi), Χ., & Βαϊτσίδη (Georgia Vaitsidi), Γ. (2019). Η διερευνητική προσέγγιση στη μαθηματική εκπαίδευση: συνδέσεις, διαφοροποιήσεις, καινοτομίες. Έρευνα στη Διδακτική των Μαθηματικών, 0(12), 8 - 22. doi:https://doi.org/10.12681/enedim.21142.
Στουραΐτης, Κ. & Πόταρη, Δ. (2015). Διαλεκτικές αντιθέσεις και μετατοπίσεις στη διδασκαλία των μαθηματικών. Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Επαγγελματική ανάπτυξη «δημιουργικών» εκπαιδευτικών (σσ. 248-257). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Τουλτσινάκη, Μ. & Σταυρόπουλος, Π. (2015). Ο ρόλος της γεωμετρίας στην κατανόηση των συμβόλων της άλγεβρας σε μαθητές με προβλήματα όρασης. Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Ίσες ευκαιρίες στη μαθηματική εκπαίδευση (σσ. 187-196). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Χαραλαμπίδου, Ε. & Κλώθου, Ά. (2017). Δραστηριότητες γεωμετρίας μέσα στο παιχνίδι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση: η περίπτωση της πρώτης τάξης. Πρακτικά 7ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Εν.Ε.Δι.Μ.: Μαθηματική δραστηριότητα στη σχολική τάξη (σσ. 278-287). Αθήνα: ΕΝΕΔΙΜ.
Ξενόγλωσση
Apple, M. (1992). The text and cultural politics. Educational Researcher (21), (pp. 4–11).
Ball, D. L., Hoyles, C., Jahnke, H. N., & Movshovitz-Hadar, N. (2002). The teaching of proof. In Proceedings of the International Congress of Mathematicians (3), (pp. 907–920).
Bosch M., Gascón J. (2014) Introduction to the Anthropological Theory of the Didactic (ATD). In: Bikner-Ahsbahs A., Prediger S. (eds) Networking of Theories as a Research Practice in Mathematics Education. Advances in Mathematics Education. Springer, Cham.
Castell, S., Luke, A., & Luke, C. (Ed.) (1988). Language, authority, and criticism: Readings on the school textbook. (6th ed.) London: Falmer Press.
Chevallard, Y. (2006). Steps towards a new epistemology in Mathematics Education. In M. Bosch (Ed.), Proceedings of the IV Congress of the European Society for Research in Mathematics Education (pp. 21–30).
Chevallard Y., Sensevy G. (2014) Anthropological Approaches in Mathematics Education, French Perspectives. In: Lerman S. (eds) Encyclopedia of Mathematics Education. Springer, Dordrecht.
Despina, D. and Harikleia, L. (2014). Addition and Subtraction Word Problems in Greek Grade A and Grade B Mathematics Textbooks: Distribution and Children’s Understanding. International Journal for Mathematics Teaching and Learning.
Elia, I., & Philippou, G. (2004). The functions of pictures in problem solving. In M. Johnsen Hoines, & A. Berit Fuglestad (Eds.), Proceedings of the 28th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education: Vol. 2 (pp. 327–334). Bergen: PME.
Fischbein, E. (1993). The theory of figural concepts. Educational Studies in Mathematics, 24(2): 139–162.
González-Martin, A.S., Nardi, E. & Biza, I. (2011). Conceptually driven and visually rich tasks in texts and teaching practice: the case of infinite series. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 42 (5), (pp. 565-589).
Guo, X. (2001). From “Bible” to “Material”—Argument on the transformation of teachers’ view of textbook. Higher Teacher Education Research, 13(6), 17–21.
Inglis, M. & Foster, C. (2018). Five Decades of Mathematics Education Research. Journal for Research in Mathematics Education, 49(4), (pp. 462-500).
Johannsson, M. (2003). Textbooks in mathematics education—A study of textbooks as the potentially implemented curriculum. Luleå: Universitetstryckeriot, Licentiate Thesis at Luleå University of Technology, Department of Mathematics.
Kuzniak A, Vivier L. (2009) A French Look on the Greek Geometrical Working Space at Secondary School Level, Proceedings of CERME 6, Lyon, France.
Mouzakitis, A. (2006). A comparative analysis of Italian and Greek Euclidean geometry textbooks: A case study. Philosophy of Mathematics Education Journal, 19.
Papadopoulos, I. (2008) Complex and Non-Regular Shapes: Their Evolution in Greek Textbooks (1749–1971). Science & Education 17, 115–129. https://doi.org/10.1007/s11191-006-9055-5.
Patsopoulos, D., & Patronis, T. (2006). The theorem of Thales: A study of the naming of theorems in school. The International Journal for the History of Mathematics Education, 1(1).
Pepin, B., & Haggarty, L. (2001). Mathematics textbooks and their use in English, French and German classrooms: A way to understand teaching and learning cultures. Zentralblatt for the Didactics of Mathematics, 33(5), (pp. 158–175).
Qi, C., Zhang, X., & Huang, D. (2018). Textbook Use by Teachers in Junior High School in Relation to Their Role. In L. Fan, L. Trouche, C. Qi, S. Rezat, & J. Visnovska (Eds.), Research on Mathematics Textbooks and Teachers’ Resources. ICME-13 Monographs. Springer, Cham.
Remillard J.T. (2018) Examining Teachers’ Interactions with Curriculum Resource to Uncover Pedagogical Design Capacity. In: Fan L., Trouche L., Qi C., Rezat S., Visnovska J. (Eds) Research on Mathematics Textbooks and Teachers’ Resources. ICME-13 Monographs. Springer, Cham.
Remillard, J., & Heck, D. J. (2014). Conceptualising the curriculum enactment process in mathematics education. ZDM—International Journal on Mathematics Education, 46(5), 705–718. doi:10.1007/s11858-014-0600-4.
Shield, M., & Dole, S. (2013). Assessing the potential of mathematics textbooks to promote deep learning. Educational Studies in Mathematics, 82, 183–199.
Spiropoulou, D., Roussos, G., & Voutirakis, J. (2005). The role of environmental education in compulsory education: The case of mathematics textbooks in Greece. Published by Shannon Research Press Adelaide, South Australia, 6(3), 400-406.
Stray, C. (1994). Paradigms regained: Towards a historical sociology of the textbook. Journal of Curriculum Studies, 26(1), 1-29.
Toumasis, Ch. (1990). The epos of Euclidean geometry in Greek secondary education (1836-1985): Pressure of change and resistance. Educational Studies in Mathematics, 21, 491–508.
Valverde, G. A., Bianchi, L. J., Wolfe, R. G., Schmidt, W. H., & Houang, R. T. (2002). According to the book: Using TIMSS to investigate the translation of policy into practice through the world of textbooks. Dordrecht, Netherlands: Kluwer Academic Publisher.
Xenofontos, C. & Papadopoulos, C. E. (2015). Opportunities of learning through the history of mathematics: The example of national textbooks in Cyprus and Greece. International Journal for Mathematics Teaching and Learning.
Zacharos, K., & Koustourakis, G. (2011). A critical approach to school mathematical knowledge: The case of realistic problems in Greek primary schooltextbooks for seven-year-old pupils. Acta Didactica Napocensia, 4(1), 39–51.