Διερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στην πρόθεση συμπεριφοράς για μείωση του οικολογικού αποτυπώματος στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για την αειφορία σε βιοσυστήματα

PDF (ελληνικά)
Published: Dec 5, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/ees.23202
Ευάγγελος Γιαννακόπουλος
Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Γεωπονικών Επιστημών Τμήμα Επιστήμης Βιοσυστημάτων & Γεωργικής Μηχανικής
https://orcid.org/0000-0002-1196-7474
Abstract

Η παρούσα μελέτη διερευνά τους παράγοντες που επιδρούν στην πρόθεση για διαμόρφωση συμπεριφοράς (Behavioral Intention) με στόχο την μείωση του οικολογικού αποτυπώματος (Ecological Footprint) σε βιοσυστήματα (biosystems). Εκατόν τριάντα τέσσερα άτομα από την περιοχή Μεσολογγίου, περιοχή που γειτνιάζει με βιότοπο προστατευμένο από συνθήκη Natura 2000, απάντησαν σε ερωτηματολόγιο το οποίο δομήθηκε με βάση την θεωρία της Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς (Theory of Planned Behavior-TPB). Τα δεδομένα αναλύθηκαν με δείκτες περιγραφικής στατιστικής προκειμένου να εξεταστούν οι  μεταβλητές που διαμορφώνουν την πρόθεση της συμπεριφοράς του ατόμου για  Αειφορία (Αειφόρο Σχολείο). Το μοντέλο βρέθηκε να είναι στατιστικά σημαντικό (p<0.05), ενώ το 61.90% της διακύμανσης της πρόθεσης συμπεριφοράς ερμηνεύτηκε με βάση τις ανεξάρτητες μεταβλητές του μοντέλου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το μοντέλο της TPB αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο πρόθεσης συμπεριφοράς και ευαισθητοποίησης μιας τοπικής κοινότητας προς την αειφόρο ανάπτυξη αναδεικνύοντας την ανακύκλωση στην πηγή, μέσω της κομποστοποίησης, ως μια αειφορική δράση που μπορεί να οδηγήσει στην  μείωση του οικολογικού αποτυπώματος στον τοπικό οικοσύστημα.

Article Details
  • Section
  • Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC-BY-NC-SA that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
Downloads
Download data is not yet available.
References
Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes 50, 179-211.
Ajzen, I. (1992). Constructing a TPB questionnaire: Conceptual and methodological considerations (revised, 2020), http://people.umass.edu/aizen/tpb.html.
Alocilja, E. C. (2013). Principles of Biosystems Engineering. Department of Biosystems and Agricultural Engineering, Michigan State University, USA.
Armitage C. & Conner M. (2001). Efficacy of the theory of planned behaviour: A metaanalytic review. British Journal of Social Psychology, 40, 471-499.
Babbie, E. (2011). Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική Α.Ε.
Beedle. J., & Rehman. T. (2000). Using social-psychology models to understand farmers’ conservation behavior. Journal of Rural Studies 16, 117-127.
Bruyninckx, H. (2015). Towards global sustainability. European Environment Agency NEWSLETTER, 3/2015.
http://europeanenvironmentagencyeea.cmail20.com/t/ViewEmail/d/2CC197C4CACC2B25/42FF61B37C47253A44D0DD5392A9C75A#C
Casper, J. K. (2010). Greenhouse Gases: Worldwide Impacts (Global Warming). Facts On Files, Inc. 10001 NY. ISBN: 978-0816072644
Cheung, S.F., Chan D.K.-S. & Wong Z.S.-Y. (1999). Reexamining the Theory of Planned Behavior in Understanding Wastepaper Recycling. Environment and Behavior, 31, 587-612.
European Environment Agency (EEA). Προστατευόμενες περιοχές της ΕΕ – Natura 2000. Newsletter (ανακτήθηκε 10.10.2019). https://ec.europa.eu/environment/basics/natural-capital/natura2000/index_el.htm
Ζαχαρίου, Α., Καίλα, Μ., & Κατσίκης, Α. (2008). Αειφόρο Σχολείο: διαπιστώσεις, επιδιώξεις και προοπτικές. Θέματα επιστημών και τεχνολογίας στην εκπαίδευση 1(3), σ.269-288.
Davis, G., Phillips P.S., Read A.D. & Iida Y. (2006). Demonstrating the need for the development of internal research capacity: Understanding recycling participation using the Theory of Planned Behaviour in West Oxfordshire, UK. Resources, Conservation and Recycling, 46, 115–127.
Davis, G., O’ Callaghan F. & Knox K. (2009). Sustainable attitudes and behaviours amongst a sample of non-academic staff. A case study from an Information Services Department, Griffith University, Brisbane. International Journal of Sustainability in Higher Education, 10(2), 136-151.
Demirkaya, H. (2009). Prospective primary school teachers’ understanding of the environment: a qualitative study. European Journal of Educational Studies, 1(1), 5-81.
Δημητρίου, Α., (2005). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Περιβάλλον, Αειφορία. Θεωρητικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ, Θεσσαλονίκη. ISBN: 9789604582143
Harrison, R. M., Hester, R. E. (2018). Plastics and the Environment. 1st Ed., Royal Society of Chemistry. ISBN: 978-1-78801-241-6.
Huckle, J. (1993). Environmental education and sustainability: A view from critical theory. In.: Fien (ed.), Environmental Education: A Pathway to Sustainability (pp. 43-68). Geelong: Deakin University Press
Gabhane, J., William, S.P., Bidyadhar, R., Bhilawe, P., Anand, D., Vaidya, A.N., Wate, S.R. (2012). Additives aided composting of green waste: Effects on organic matter degradation, compost maturity, and quality of the finished compost. Bioresource Technol. 114, 382-388. https://doi.org/10.1016/j.biortech.2012.02.040
Gruenewald, D. A. (2003). Foundations of place: a multidisciplinary framework for place-conscious education. American Educational Research Journal 40(3), 619–54. https://doi.org/10.3102/00028312040003619
East R. (1993). Investment decisions and the theory of planned behavior. Journal of Economy Psychology, 14, 337-75
Ιωάννου, Θ. & Λαζαρίδη, Κ. (2012). Ανάδειξη των καθοριστικών παραγόντων επηρεασμού της πρόθεσης των φοιτητών για ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασίας και έντυπου χαρτιού. Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 2 (47).
Javeau, J. (1996). Η έρευνα με ερωτηματολόγιο. Αθήνα: Τυπωθήτω - Γ. Δαρδανός.
Knussen C., Yule F., MacKenzie J. & Wells M. (2004). An analysis of intentions to recycle household waste: The roles of past behaviour, perceived habit, and perceived lack of facilities. Journal of Environmental Psychology, 24, 237–246.
Καλαβρουζιώτης, Ι. (2008). Αειφορική διαχείριση εδαφικών πόρων. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2008. ISBM 978-960-233-185-9
Καλλία-Αντωνίου, Α. (2011). Προς μια Ευρωπαϊκή Κοινωνία της Ανακύκλωσης. Περιοδικό Αμφιβίον, 9, 11-15. http://www.ekby.gr/ekby/el/amphivion_el/issue91.pdf
Κεφαλογιάννη, Ζ. (2008). Αειφορική Ανάπτυξη και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Για μια ηθική της πράξης. 4ο Συνέδριο ΠΕΕΚΠΕ 12-14/12/2008
Mckinley, S., Williams, I.D. (2007). Assessing the environmental impacts of home composting. Proceedings Sardinia 2007, Eleventh International Waste Management and Landfill Symposium. S. Margherita di Pula, Cagliari, Italy; 1 - 5 October 2007 by CISA, Environmental Sanitary Engineering Centre, Italy. http://waste.com.br/textos/145.pdf
Mahmud S.N.D. & Osman K. 2010. The determinants of recycling intention behavior among the Malaysian school students: an application of theory of planned behaviour. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 119–124.
Mannetti L., Pierro A. & Livi S. (2004). Recycling: Planned and self-expressive behaviour. Journal of Environmental Psychology 24, 227–236
Martin J., & Hodges-Kulinna, P. (2004). Self-Efficacy theory and the theory of planned behavior: teaching physically active physical education classes. Research Quarterly for Exercise and Sport, 75(3), 288-297. https://doi.org/10.1080/02701367.2004.10609161
Miller, G. T. (1996). Βιώνοντας στο περιβάλλον 2,προβλήματα περιβαλλοντικών συστημάτων. Εκδόσεις ΙΩΝ (9η Έκδ.) Αθήνα.
Nunnally J.C. & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
Rio Declaration. (1992). Report of The United Nations Conference on Environment and Development. Rio de Janeiro, 3–14 June 1992, Annex I, Rio Declaration on Environment and Development.
Pohanish, R. P. (2014). Sittig's Handbook of Pesticides and Agricultural Chemicals. William Andrew Publishing, Norwich, NY, USA. ISBN: 978-4557-3148-0
Runyan, C., D'Odorico, P. (2016). Global Deforestation. Cambridge University Press, 1st Ed., 10013 NY. ISBN-13: 978-1107135260
Salleh, S. & Laxman, K. (2015). Examining the effect of external factors and context-dependent beliefs of teachers in the use of ict in teaching: using an elaborated theory of planned behavior. Journal of Educational Technology Systems, 43(3) 289–319. https://doi.org/10.1177/0047239515570578
Taylor, S. & Todd P. (1995). An integrated model of waste management behavior: A test of household recycling and composting intentions. Environment and Behavior 27(5), 603-630.
Taylor, S. & Todd, P. (2006). Understanding the Determinants of Consumer Composting Behavior. Journal of Applied Social Psychology, 27(7), 602-628. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.1997.tb00651.x
Teo, T., Zhou, M. & Noyes, J. (2016). Teachers and technology: development of an extended theory of planned behavior. Educational Technology Research and Development, 64(6), 1033–1052. https://doi.org/10.1007/s11423-016-9446-5
Tilbury, D. (1995). Environmental Education for Sustainability: Defining the New Focus of Environmental Education in the 1990s, Environmental Education Research, 1(2), 195-212.
Tonglet, M., Phillips, P. S. & Read, A. D. (2004). Using the Theory of Planned Behaviour to investigate the determinants of recycling behaviour: a case study from Brixworth, UK. Resources, Conservation and Recycling, 41, 191–214.
UNESCO (1997). “LOCAL AGENDA 21 – Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Αειφόρος Ανάπτυξη”. Declaration of Thessaloniki (Θεσσαλονίκη, 8-12 Δεκεμβρίου).
UNESCO. (1978). Intergovernmental Conference on Environmental Education. (Tbilisi USSR, 74 - 26 October 1977). Final Report, Paris: UNESCO.
Marcel van der Perk (2014). Soil and Water Contamination. 2nd Ed., CRC Press Taylor and Francis Group. ISBN 9780415893435
Marcel van der Perk (2014). Soil and Water Contamination. 2nd Ed., CRC Press Taylor and Francis Group. ISBN 9780415893435
West S.G., Finch J.F. & Curran P.J. (1995). Structural Equation Models with non normal data variables: problems and remedies. In R. H. Hoyle (Ed.): Structural Equation Modeling: Concepts, Issues, and Applications, 56-75. London: Sage.
Woodhouse, J. & Knapp, C. E. (2000). Place-Based Curriculum and Instruction. ERIC Clearinghouse on Rural Education and Small Schools. Ανακτήθηκε από http://www.ericdigests.org/2001–3/place.htm.
Worrell, E. and Reuter, M.A. (2014). Handbook of Recycling: State-of-the-art for Practitioners, Analysts, and Scientists (table of contents). Elsevier Inc., USA.
Yakubu, A. (2010). Fixing multicollinearity instability in the prediction of body weight from morphometric traits of white fulani cows. Central European Agriculture 11, 487-492.
Φορέα Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού (2016). Μεσολόγγι: Σκουπιδότοπος η ανατολική Κλείσοβα και ο δίαυλος των αλυκών. https://www.agrinioculture.gr/2016/12/15/mesolongi-skoupidotopos-i-anatoliki-klisova-ke-o-diavlos-ton-alikon/
ΥΠΕΠΕΘ (2010). ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση/Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων, Υπουργείο Παιδείας Και Πολιτισμού. ISBN ΣΕΙΡΑΣ: 978-9963-0-9115-7
ΥΠΑΠΕ. (2015). Το δίκτυο NATURA 2000 και προστατευόμενες περιοχές. https://geodata.gov.gr/dataset/to-diktuo-natura-2000-kai-prostateuomenes-periokhes