Amethyst occurrences in Tertiary volcanic rocks of Greece: mineralogical and genetic implications

Περίληψη

Ηφαιστειακά πετρώματα της Ελλάδας, που καλύπτουν ένα εύρος ηλικιών από το Ολιγόκαινο έως σήμερα, φιλοξενούν εμφανίσεις αμέθυστου. Τα ηφαιστειακά αυτά πετρώματα αποτελούνται από ασβεσταλκαλικές-σοσονιτικές λάβες και πυροκλαστίτες όξινης έως ενδιάμεσης σύστασης. Οι αμέθυστοι, εμφανίζονται σε φλέβες πουαναπτύσσονται στην περιφέρεια μεταλλοφοριών πορφυρικού ή/και υψηλής-θείωσης επιθερμικού τύπου, όπως στις περιοχές Κίρκη, Σάπες, Κορνοφωλιά/Σουφλί και Λέσβο. Επίσης, αμέθυστοι έχουν εντοπιστεί και στη Μήλο, που ανήκει στο σύγχρονο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου. Οι αμεθυστούχες φλέβες συνοδεύονται από υδροθερμικές εξαλλοιώσεις διαφόρων τύπων όπως σερικιτική, Κ-ούχος, αργιλλική, προπυλιτική και ζεολιθική. Η κρυστάλλωση των αμέθυστων πραγματοποιήθηκε κατά τα τελευταία στάδια της μαγματικής-υδροθερμικής δραστηριότητας, από ουδέτερα έως αλκαλικά ρευστά, όπως υποδεικνύουν τα συνοδά ορυκτά που περιλαμβάνουν αδουλάριο, ασβεστίτη, σμεκτίτη, σερικίτη, χλωρίτη, σιδηροπυρίτη, ζεόλιθους και πιο σπάνια βαρίτη, αλίτη, επίδοτο και φθορίτη. Συνήθεις μορφές εμφάνισης περιλαμβάνουν κολλοειδείς και ζωνώδεις δομές σε εναλλαγές με χαλκηδόνιο η/και ανθρακικά ορυκτά. Μελέτες ρευστών εγκλεισμάτων και ορυκτολογικών παραγενέσεων, υποδεικνύουν θερμοκρασίες σχηματισμού μεταξύ 174-246°C (Σάπες), 100-175°C (Κίρκη-Κορνοφωλιά) και 223-234°C (Λέσβος), κάτω από οξειδωτικές συνθήκες. Παρατηρείται μίξη μετεωρικού ή θαλασσινού νερού (όπως υποδηλώνει η παρουσία αλίτη και βαρύτη) με ανερχόμενα υδροθερμικά ρευστά. Είναι σημαντικό να αξιολογηθεί το δυναμικό των παραπάνω εμφανίσεων αμέθυστου, για πιθανή χρήση τους ως πολύτιμοι λίθοι.