Αξιολόγηση του γραπτού λόγου μαθητών με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (Μελέτη περίπτωσης πέντε μαθητών δημοτικού)

pdf
Δημοσιευμένα: May 6, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/....34808
Λέξεις-κλειδιά:
δεξιότητες γραπτού λόγου, αυτισμός άτυπα τεστ γνωστικές διεργασίες
Ξανθή Στυλιανή - Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Δασκάλα Ειδικής Αγωγής σε Τμήμα Ένταξης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
https://orcid.org/0000-0003-4854-7091
Περίληψη

Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκαν δεξιότητες και γνώσεις γραπτού λόγου σε πέντε μαθητές με αυτισμό, ηλικίας 9–12 ετών. Στόχος ήταν η λειτουργική εκτίμηση των γλωσσικών-μεταγλωσσικών και γνωστικών-μεταγνωστικών δεξιοτήτων των μαθητών μέσω άτυπης δομημένης αξιολόγησης βασισμένης στο αναλυτικό πρόγραμμα. Αξιολογήθηκαν τόσο δεξιότητες μηχανισμού της γραφής όσο και γνωστικές-μεταγνωστικές δεξιότητες. Από την αξιολόγηση των μαθητών με μία συστοιχία δοκιμασιών, στην οποία συνδυάζονται έργα ψυχομετρικών κριτηρίων γλωσσικής επάρκειας με άτυπα τεστ επίδοσης στη γλώσσα και έργα ελεύθερης γραφής κειμένου, διαπιστώνονται διαβαθμίσεις στην ικανότητα του γραπτού λόγου ανάλογα με το είδος της δοκιμασίας και το είδος της αυτιστικής διαταραχής των μαθητών και παρέχονται χρήσιμες πληροφορίες για τις γνωστικές τους διεργασίες και τις ατομικές τους ανάγκες. Με βάση αυτά τα ευρήματα η εργασία πραγματεύεται τους παράγοντες που επηρέασαν καθοριστικά τη διαφορετική επίδοση των μαθητών σε δεξιότητες παραγωγής γραπτού λόγου και αφορούν περιορισμούς και ελλείμματα σε γλωσσικές δεξιότητες και γνωστικούς μηχανισμούς.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles

Ενημέρωση για τα πνευματικά δικαιώματα

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ’ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για   σκοπό µη   κερδοσκοπικό,   εκπαιδευτικής  ή ερευνητικής  φύσης,  υπό  την προϋπόθεση  να αναφέρεται  η  πηγή προέλευσης  και να  διατηρείται  το  παρόν  µήνυµα. Ερωτήματα  που αφορούν τη χρήση της εργασίας για κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να απευθύνονται προς τους συγγραφεα-είς. Οι απόψεις  και  τα  συμπεράσματα  που  περιέχονται  σε  αυτό  το  έγγραφο  εκφράζουν το-ους συγγραφέα-είς  και  δεν  πρέπει  να  ερμηνευθεί  ότι  αντιπροσωπεύουν τις επίσηµες θέσεις  του Ινστιτούτου  Μελετών  και  Eρευνών  Γενικής  και Ειδικής Εκπαίδευσης (Ι.Μ.Ε.Γ.Ε.Ε.).

 

Copyright notice

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.

 

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Ξανθή Στυλιανή - Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Δασκάλα Ειδικής Αγωγής σε Τμήμα Ένταξης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Η κ. Ξάνθη Στυλιανή είναι Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο στο Κοινό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση Ατόμων με Προβλήματα Προφορικού και Γραπτού Λόγου της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών και διδάσκει σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε τμήμα ένταξης. Είναι τελειόφοιτος της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ιωαννίνων και του ΠΤΔΕ του ΕΚΠΑ με μετεκπαίδευση στο ΜΔΔΕ του ΠΤΔΕ του ΕΚΠΑ στην Ειδική Αγωγή και Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό στη Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη του ΕΚΠΑ. Συμμετείχε ως ερευνήτρια σε διαχρονικές έρευνες και έχει δημοσιεύσει αρκετές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά. Διετέλεσε κριτής σε επιστημονικά περιοδικά, σε συνέδρια, σε διαδικτυακούς διαγωνισμούς, σε θεσμούς αριστείας και καλών πρακτικών και συμμετείχε ως επιμορφώτρια σε ΠΕΚ της Αθήνας.

 

Αναφορές
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed.). Washington DC: Author.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Asaro-Saddler, K., & Saddler, B. (2010). Planning instruction and self-regulation training: effects on writers with autism spectrum disorders. Exceptional Children, 77, 107-124.
Βογινδρούκας, Ι. (2005). Πραγματολογικές δεξιότητες σε παιδιά με αυτισμό. ΕΛΨΕ, 12 (2), 276-292.
Broun, L. (2009). Take the pencil out of the process. Teaching Exceptional Children, 42, 14-21.
Brown, H. M., Johnson, A. M., Smyth, R. E., & Oram Cardy, J. (2014). Exploring the persuasive writing skills of students with high-functioning autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 8(11), 1482–1499. http://doi.org/10.1016/j.rasd.2014.07.017
Γεώργας, Δ. Δ., Παρασκευόπουλος, Ι. Ν., Μπεζεβέγκης, Η. Γ., & Γιαννίτσας, Ν. Δ. (1997). Ελληνικό WISC-III: Wechsler κλίμακες νοημοσύνης για παιδιά. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Church, C., Alisanki, S., & Amanullah, S. (2000). The social, behavioral, and academic experiences of children with Asperger syndrome. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 15, 12-20.
Durrleman, S., Hippolyte, L., Zufferey, S., Iglesias, K., & Hadjikhani, N. (2015). Complex syntax in autism spectrum disorders: a study of relative clauses. International journal of language & communication disorders, 50(2), 260-267.
Dockrell, J. E., Ricketts, J., Charman, T., & Lindsay, G. (2014). Exploring writing in products in students with language impairments and autism spectrum disorders. Learning and Instruction, 32, 81-90. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2014.01.008
Eigsti, I. M., de Marchena, A. B., Schuh, J. M., & Kelley, E. (2011). Language acquisition in autism spectrum disorders: A developmental review. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(2), 681–691.
Fuentes, C. T., Mostofsky, S. H, & Bastian, A. J. (2009). Children with autism show specific handwriting impairments. Neurology, 73, 1532-1537.
Ζάχος, Γ. Η., & Ζάχος, Δ. Η. (1998). Δυσλεξία. Αντιμετώπιση-Αποκατάσταση. Οδηγίες εφαρμογής προγράμματος. Αθήνα: Κέντρο Ψυχολογικών Μελετών.
Kamio, Y., Robins, D., Kelley, E., Swainson, B., & Fein, D. (2007). Atypical lexical/semantic processing in high-functioning autism spectrum disorders without early language delay. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37, 1116–1122.
Καμπούρογλου, Μ., & Παπαντωνίου, Μ. (2003). Ανάπτυξη και Διαταραχές επικοινωνίας και λόγου στον αυτισμό. Ίδρυμα για το παιδί «Η Παμμακάριστος». http://www.epsyme.gr/admin/files/2_Epikoinonia_Epimorfosi.pdf.
Perovic, A., Modyanova, N., & Wexler, K. (2013a). Comparison of grammar in neurodevelopmental disorders: The case of binding in Williams syndrome and autism with and without language impairment. Language Acquisition, 20 (2), 133–154.
Πόρποδας, Κ., Διακογιώργη, Κ., Δημάκος, Ι., Καραντζή, Ι., Παλαιοθόδωρος, Α., Υφαντή, Κ., Τσαγγάρη, Γ., & Καραμπέτσου, Μ. (2007). Εργαλείο διαγνωστικής διερεύνησης δυσκολιών στο γραπτό λόγο των μαθητών Γ- ΣΤ’ Δημοτικού. ΥΠΕΠΘ- ΕΠΕΑΕΚ (2).
Roberts, J. A, Rice, M. L., & Tager-Flusberg, H. (2004). Tense marking in children with autism. Applied Psycholinguistics, 25, 429–448.
Schaeffer, J. (2016). Linguistic and Cognitive Abilities in Children with Specific Language Impairment as Compared to Children with High-Functioning Autism. Language Acquisition, 23, 1-19.
Σπαντιδάκης, Ι. (2011). Προβλήματα παραγωγής γραπτού λόγου παιδιών σχολικής ηλικίας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Τερζή, Α., Μαρίνης, Θ., Φρανσίς, Κ., & Κωτσοπούλου, Α. (2011). Χαρτογράφηση του γλωσσικού προφίλ των ελληνόφωνων ατόμων στο Φάσμα Αυτιστικών Διαταραχών. Πρόγραμμα επιστημονικών μελετών 2011, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση.
Terzi, A., Marinis, Th., Francis, K., & Kotsopoulou, A. (2013). Grammatical abilities of Greek-speaking children with autism. Language Acquisition, 21, 4-44.
Terzi, A., Marinis, Th., & Francis, K. (2016). The Interface of Syntax with Pragmatics and Prosody in Children with Autism Spectrum Disorders. Journal Autism Dev Disord, 46, 2692–2706. doi: 10.1007/s10803-016-2811-8
Τζουριάδου, M., Συγκολλίτου, E., Αναγνωστοπούλου, E., & Βακόλα, I. (2008). Ψυχομετρικό Κριτήριο Γλωσσικής Επάρκειας Λ-α-Τ-ω. Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης-Τμήμα Ψυχολογίας, ΑΠΘ.
ΥΠΕΠΘ -ΠΙ. (2007). Νέα Σχολικά εγχειρίδια - Γλώσσα Ε’& ΣΤ’ Δημοτικού. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο-Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων. Ανακτήθηκε τον Νοέμβριο 2017 από www.pi-schools.gr
Walenski, M., Tager-Flusberg, H., & Ullman, M. T. (2006). Language in Autism. In Steven O. Moldin and John L.R. Rubenstein (eds), Understanding Autism: From Basic Neuroscience to Treatment (pp 175-204). Boca Raton, FL: CRC Press.
Walenski, M., Stewart, H., Mostofsky, S. H., & Ullman, M. T. (2014). Inflectional morphology in high-functioning autism: Evidence for speeded grammatical processing. Research in Autism Spectrum Disorders, 8, 1607–1621.
Φλωράτου, Μ-Μ. (1998). Μαθησιακές δυσκολίες και όχι τεμπελιά: Διδακτικά προγράμματα για την αντιμετώπιση προβλημάτων στο σχολείο και στο σπίτι σε ανάγνωση, γραφή και ορθογραφία (4η έκδ.). Αθήνα: Οδυσσέας.
Zhou, P., Crain, S., Gao, L., Tang, Y., & Jia, M. (2015). The Use of Grammatical Morphemes by Mandarin-Speaking Children with High Functioning Autism. Journal Autism Dev Disord, 45, 1428–1436.
Ziatas, K., Durkin, K., & Pratt, C. (1998). Belief term development in children with autism, Asperger syndrome, specific language impairment, and normal development: Links to theory of mind development. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 39, 755–763.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)