Διαφάνεια γλωσσικών συστημάτων, κατάκτηση επιμέρους δεξιοτήτων και δυσλεξία

pdf
Δημοσιευμένα: May 6, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/....39918
Λέξεις-κλειδιά:
διαφάνεια γλωσσικών συστημάτων δυσλεξία κατάκτηση ορθογραφημένης γραφής κατάκτηση ανάγνωσης
Τσακαλίδου Σοφία - Μεταδιδακτορική ερευνήτρια - Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0001-5500-1586
Περίληψη

Τα συστήματα του γραπτού λόγου μπορεί να είναι σημασιογραφικά, συλλαβικά ή αλφαβητικά. Τα αλφαβητικά ορθογραφικά συστήματα τοποθετούνται σε ένα συνεχές αδιαφάνειας/ διαφάνειας ανάλογα με το πόσο συνεπής είναι ο κώδικάς τους. Στο παρόν άρθρο εξετάζεται η διαφάνεια διάφορων γλωσσών με εστίαση στις γλώσσες: Ελληνική, Γερμανική και Αγγλική. Καταγράφεται η επίδραση της (α)διαφάνειας των γλωσσικών συστημάτων στην κατάκτηση επιμέρους δεξιοτήτων, όπως η ανάγνωση και η ορθογραφημένη γραφή. Επίσης, εξετάζεται η επίδραση της διαφάνειας ενός γλωσσικού συστήματος στα άτομα με δυσλεξία.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles

Ενημέρωση για τα πνευματικά δικαιώματα

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ’ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για   σκοπό µη   κερδοσκοπικό,   εκπαιδευτικής  ή ερευνητικής  φύσης,  υπό  την προϋπόθεση  να αναφέρεται  η  πηγή προέλευσης  και να  διατηρείται  το  παρόν  µήνυµα. Ερωτήματα  που αφορούν τη χρήση της εργασίας για κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να απευθύνονται προς τους συγγραφεα-είς. Οι απόψεις  και  τα  συμπεράσματα  που  περιέχονται  σε  αυτό  το  έγγραφο  εκφράζουν το-ους συγγραφέα-είς  και  δεν  πρέπει  να  ερμηνευθεί  ότι  αντιπροσωπεύουν τις επίσηµες θέσεις  του Ινστιτούτου  Μελετών  και  Eρευνών  Γενικής  και Ειδικής Εκπαίδευσης (Ι.Μ.Ε.Γ.Ε.Ε.).

 

Copyright notice

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.

 

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Balassi, E. (2002). Phonetik/Phonologie und Ausspracheschulung. Phonetik, Band A. Postgraduiertenstudium in Deutsch als Fremdsprache. Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών, Πάτρα.
Balassi, E. (2004). Aussprachefehler griechischer Germanistikstudenten. Muttersprache, 3, 244-252.
Balassi, E. (2016). Phonetik/Phonologie des Deutschen und Griechischen und ihre Didaktisierung. Εκδόσεις Πεδίο.
Balassi, E. (unter Druck). Aussprachebuch für Kinder. Lehrerhandbuch. Kreta: Kounalaki Verlag.
Bleyhl, W. (2000). Fremdsprachen in der Grundschule. Grundlagen und Praxisbeispiele. Schroedel Verlag.
Dieling, H., & Hirschfeld, U. (2000). Phonetik lehren und lernen. Fernstudieneinheit 21. Langenscheidt.
Everatt, J., & Elbehri, G. (2008). Dyslexia in different orthographies: Variability in transparency . In G. Reid, A. Fawcett, F. Manis & L. Siegel (Eds.): The Sage Dyslexia Handbook. Sage.
Ganschow, L., & Schneider, E. (2006b). Assisting Students with Foreign Language Learning Difficulties in School. In International Dyslexia Association (Ed.), Perspectives on Language and Literacy. Special Edition, 32. International Dyslexia Association. http://www.ldonline.org/article/22725/
Ganschow, L., & Schneider, E. (2006a). At-Risk Students and the Study of Foreign Language in School. Factsheet. The International Dyslexia Association (IDA).
Goswami, U., Schneider, W., & Scheurich, B. (1999). Report. Picture naming deficits in developmental dyslexia in German. Developmental Science, 2(1), 53-38. 10.1111/1467-7687.00054
Holton, D., Mackridge, P., & Φιλιππάκη-Warburton, Ε. (2012). Γραμματική της ελληνικής γλώσσας. (Μετάφραση: Β. Σπυρόπουλος). Εκδόσεις Πατάκη.
http://eida.org/dyslexia-basics/
http://www.aiditalia.org/
http://www.bdadyslexia.org.uk/about
http://www.bvl-legasthenie.de/legasthenie/wissenschaft.html
Hutzler, F., & Wimmer, H. (2003). Eye movements of dyslexic children when reading in a regular orthography. Brain and Language, 89, 235–242. 10.1016/S0093-934X(03)00401-2
Joshi, M. R., & Carreker, S. (2009). Spelling. Development, assessment and instruction. In G. Reid (Ed.), The Routledge companion to dyslexia (pp. 113-125). Routledge.
Katsaounis, N. (2013). SS13 Einführung in die Linguistik II: Phonetik-Phonologie. Sitzung am 04.04.2013. Aristoteles Universität Thessaloniki, Philosophische Fakultät, Abteilung für Deutsche Sprache und Philologie.
Landerl, K. (2001). Word Recognition Deficits in German: More evidence from a representative sample. Dyslexia, 7, 183–196. 10.1002/dys.199
Landerl, K., Wimmer, H., & Frith, U. (1997). The impact of orthographic consistency on dyslexia: A German-English comparison. Cognition, 63, 315-334. 10.1016/S0010-0277(97)00005-X
Lanzinger, I. M. (2006). Legasthenie in der Fremdsprache Englisch. Erster Österreichischer Dachverband Legasthenie. Dyslexia Research Center.
Manno, G. (2004). Early English in german-speaking Switzerland. In B. Hufeisen & G. Neuner (Eds.), The Plurilingualism project: Tertiary language learning – German after English (pp. 153-172). European Centre for Modern Languages & Council of Europe Publishing.
Miles, E. (2000). Dyslexia May Show a Different Face in Different Languages. Dyslexia, 6, 193–201. 10.1002/1099-0909(200007/09)6:3<193::AID-DYS170>3.0.CO;2-P
Riddick, B. (2001). Dyslexia and inclusion: Time for a social model of disability perspective? International Studies in Sociology of Education 11(3), 223-236. 10.1080/09620210100200078
Russak, S., & Kahn-Horwitz, J. (2013). English as a Foreign Language Spelling: Comparisons between Good and Poor Spellers. Journal of Research in Reading, Early View.
Seymour, P., Aro, M., & Erskine, J. M. (2003). Foundation literacy acquisition in European orthographies. British Journal of Psychology 94, 143-174. 10.1348/000712603321661859
Spencer, K. (2000). Is English a dyslexic language? Dyslexia. Special Issue: Multilingualism and Dyslexia (Part Two), 6(2), 152-162. 10.1002/(SICI)1099-0909(200004/06)6:2<152::AID-DYS158>3.0.CO;2-P
Spencer, K. (2010). Predicting children’s word-reading accuracy for common English words: The effect of word transparency and complexity. British Journal of Psychology 101, 519–543. 10.1348/000712609X470752
Talli, I. (2010). Linguistic abilities in developmental dyslexia and specific language impairment (SLI): a comparative and cross-linguistic approach. (Unpublished Doctoral Dissertation). L’Université Paris Descartes & Aristotle University of Thessaloniki.
von Suchodoletz, W. (2007a). Lese-Rechtschreibstörung (LRS) im Sprachenvergleich und im Fremdsprachenunterricht. Dyslexia in Different Languages and the Effect of Dyslexia on Foreign Language Learning. Sprache-Stimme-Gehör, 31, 126-131.
von Suchodoletz, W. (2007b). Welche Behandlung ist bei der Legasthenie wirksam? Monatsschrift Kinderheilkunde, 4, 351–356. 10.1007/s00112-007-1478-9
Wimmer, H. (1996). The Nonword Reading Deficit in Developmental Dyslexia: Evidence from Children Learning to Read German. Journal of experimental child psychology 61, 80–90. 10.1006/jecp.1996.0004
Ziegler, J. C., Perry, C., Ma-Wyatt, A., Ladner, D., & Schulte-Körne, G. (2003). Developmental dyslexia in different languages: Language-specific or universal? Journal Experimental Child Psychology, 86, 169–193.
Εγκύκλιος του ΥΠ.Ε.Π.Θ. (Γ6/106/3.4.1992 ΥΠ.Ε.Π.Θ.).
Κωνσταντινίδου, Μ., & Δουκλιάς, Σ. Δ. (2010). Μέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίας της ορθογραφικής δεξιότητας. Σε Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία. Μάθηση και διαταραχές (σελ. 371-394). Gutenberg-Ψυχολογία/33.
Κωτσόπουλος, Ι. (2005). Δυσλεξία: Νεότερα ευρήματα για την αιτιολογία, παθογένεια και θεραπευτική αντιμετώπιση. Εγκέφαλος - Αρχεία νευρολογίας και ψυχιατρικής, 42(2). http://www.encephalos.gr/full/42-2-01g.htm
Νικολόπουλος, Δ. (2007). Αναγνωστικές Δυσκολίες/ Δυσλεξία: Βασικές Επισημάνσεις, Διλήμματα και Εκπαιδευτική Πρακτική. Δημήτρης Νικολόπουλος. Σε: Ε. Μακρή-Μπότσαρη (Επιμ.), Θέματα Διαχείρισης Προβλημάτων Σχολικής Τάξης (σελ. 8-28). Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Περιστέρη, Ε. (2008). Η εκμάθηση της αγγλικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας από δυσλεξικούς μαθητές με μητρική γλώσσα την ελληνική: δυσκολίες και διδακτικές προτάσεις αντιμετώπισης. Σε E. Τζελέπη-Γιαννάτου (Eπιμ.), Θέματα Διαχείρισης Προβλημάτων Σχολικής Τάξης (σελ. 66-79). Τόμος Β΄. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Πετρούνιας, Ε. (2002). Νεοελληνική Γραμματική και Συγκριτική («Αντιπαραθετική») Ανάλυση. Τόμος Α΄. Γενικές Γλωσσικές Αρχές, Φωνητική, Εισαγωγή στη Φωνολογία. Μέρος Α΄: Θεωρία. University Studio Press.
Πετρούνιας, Ε. (2002). Νεοελληνική Γραμματική και Συγκριτική («Αντιπαραθετική») Ανάλυση. Τόμος Α΄. Γενικές Γλωσσικές Αρχές, Φωνητική, Εισαγωγή στη Φωνολογία. Μέρος Α΄: Θεωρία. University Studio Press.
Πόρποδας, Κ. Δ. (2003). Διαγνωστική αξιολόγηση και αντιμετώπιση των Μαθησιακών Δυσκολιών στο Δημοτικό Σχολείο (Ανάγνωση, Ορθογραφία, Δυσλεξία, Μαθηματικά). Έκδοση στο πλαίσιο υλοποίησης του Έργου ΕΠΕΑΕΚ 2000-2006 του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Μέτρο 1.1., Ενέργεια 1.1.3, Κατηγορία Πράξεων Α) με θέμα «Επιμόρφωση και Εξειδίκευση Εκπαιδευτικών και Στελεχών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες». Πανεπιστήμιο Πατρών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Εργαστήριο Γνωστικής Ανάλυσης της Μάθησης Γλώσσας και Δυσλεξίας. Ερευνητική και Διαγνωστική Μονάδα Δυσλεξίας, Ανάγνωσης και Γραφής.
Πρωτόπαπας, Α. (2010). Η διαφάνεια του ελληνικού ορθογραφικού συστήματος. Σε: Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία. Μάθηση και διαταραχές (σελ. 67-104). Gutenberg-Ψυχολογία/33.
Τσακαλίδου, Σ. (2020). Διδασκαλία της ορθογραφημένης γραφής σε μαθητές Δημοτικού με δυσλεξία στο μάθημα της Γερμανικής ως Β΄ ξένης γλώσσας (Αδημοσίευση διδακτορική διατριβή). Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Φιλοσοφική σχολή, τμήμα Γερμανικής Γλώσσας & Φιλολογίας. https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/48757