test Ιστορίες καλοσύνης: Μια ποιοτική διερεύνηση των αντιλήψεων παιδιών πρώτης σχολικής ηλικίας για την έννοια της καλοσύνης|Ερευνώντας τον κόσμο του παιδιού

Ιστορίες καλοσύνης: Μια ποιοτική διερεύνηση των αντιλήψεων παιδιών πρώτης σχολικής ηλικίας για την έννοια της καλοσύνης

PDF
Δημοσιευμένα: Oct 17, 2025
Εκδόσεις:
2025-10-17 (1)
Λέξεις-κλειδιά:
καλοσύνη φιλοκοινωνικές συμπεριφορές πρώτη παιδική ηλικία θεματική ανάλυση
Μαρια Βαϊράμη
Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0009-0000-4419-8109
Περίληψη

H παρούσα έρευνα διερευνά τις αντιλήψεις παιδιών πρώτης σχολικής ηλικίας για την έννοια της καλοσύνης. Το δείγμα αποτέλεσαν 28 παιδιά, 15 αγόρια και 13 κορίτσια, (M = 6,7 έτη, T.A. = .45), μαθητές και μαθήτριες της A' τάξης δημοσίων δημοτικών σχολείων. Μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων, διερευνήθηκε πώς τα παιδιά κατανοούν και αποδίδουν νόημα στην καλοσύνη με βάση τις προσωπικές τους εμπειρίες. Η θεματική ανάλυση των δεδομένων ανέδειξε έξι βασικούς θεματικούς άξονες: (α) πράξη βοήθειας, (β) συναισθηματική υποστήριξη, (γ) τρόπος συμπεριφοράς, (δ) κοινωνική αξία/ηθική πράξη, (ε) κοινωνική συνύπαρξη και (στ) αμοιβαία συμπεριφορά. Στις αφηγήσεις των παιδιών η καλοσύνη συνδέθηκε με πράξεις μοιράσματος, βοήθειας, συνεργασίας, φροντίδας και ευγένειας, με καθημερινές πρακτικές αλλά και με συμπεριφορές που αφορούν το "κοινό καλό". Τα ευρήματα αναδεικνύουν μια πολυδιάστατη κατανόηση της καλοσύνης, η οποία θεμελιώνεται στη φιλοκοινωνική συμπεριφορά, την ενσυναίσθηση, τον ηθικό συλλογισμό και την κοινωνική ρύθμιση. Η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία των καθημερινών εμπειριών στη διαμόρφωση της έννοιας της καλοσύνης και παρέχει χρήσιμες κατευθύνσεις για τον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων που βασίζονται στην καλοσύνη και προάγουν τις φιλοκοινωνικές συμπεριφορές των παιδιών.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Algoe, S. B. (2019). Positive interpersonal processes. Current Directions in Psychological Science, 28(2), 183–188. https://doi.org/10.1177/0963721419827272
Batson, C. D. (2023). Empathic concern: What it is and why it’s important. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780197610923.001.0001
Bear, G. G., & Soltys, A. (2020). Developing social and emotional competencies and self-discipline. In G. G. Bear (Ed.), Improving school climate: Practical strategies to reduce behavior problems and promote social and emotional learning (pp. 47–66). Routledge.
Binfet, J. T., & Gaertner, A. (2015). Children’s conceptualizations of kindness at school. Canadian Children, 40 (3), 27–40. https://doi.org/10.18357/jcs.v40i3.15167
Binfet, J.-T., & Passmore, H.-A. (2017). The Who, What, and Where of School Kindness: Exploring Students’ Perspectives. Canadian Journal of School Psychology, 34(1), 22-37. https://doi.org/10.1177/0829573517732202
Blair, C., & Raver, C. C. (2015). School readiness and self-regulation: A developmental psychobiological approach. Annual Review of Psychology, 66(1), 711–731. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-010814-015221
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
Brophy-Herb, H. E., Lee, R. E., Nievar, M. A., & Stollak, G. (2007). Preschoolers' social competence: Relations to family characteristics, teacher behaviors and classroom climate. Journal of Applied Developmental Psychology, 28(2), 134–148.https://doi.org/10.1016/j.appdev.2006.12.004
Brownell, C. A., Svetlova, M., & Nichols, S. R. (2009). To share or not to share: When do toddlers respond to another's needs? Infancy, 14(1), 117–130. https://doi.org/10.1080/15250000802569868
Carnevale, F. A. (2020). A “thick” conception of children’s voices: A hermeneutical framework for childhood research. International Journal of Qualitative Methods, 19, Article 1609406920933767. https://doi.org/10.1177/1609406920933767
Chawla, L. (2009). Growing up green: Becoming an agent of care for the natural world. Journal of Developmental Processes, 4(1), 6–23.
Contreras-Huerta, L. S. (2023). A cost-benefit framework for prosocial motivation—Advantages and challenges. Frontiers in Psychiatry, 14, Article 1170150. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1170150
Dahl, A., & Paulus, M. (2019). From interest to obligation: The gradual development of human altruism. Child Development Perspectives, 13, 10–14. https://doi.org/10.1111/cdep.12298
Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school-based universal interventions. Child Development, 82(1), 405–432. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01564.x
Dunn, J. (2006). Moral development in early childhood and social interaction in the family. In M. Killen & J. G. Smetana (Eds.), Handbook of moral development (pp. 331–350). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Eisenberg, N., & Fabes, R. A. (2006). Emotion regulation and children's socioemotional competence. In L. Balter & C. S. Tamis-LeMonda (Eds.), Child psychology: A handbook of contemporary issues (2nd ed., pp. 357–381). Psychology Press.
Fraser, H. (2004). Doing narrative research: Analysing personal stories line by line. Qualitative Social Work, 3(2), 179–201. https://doi.org/10.1177/1473325004043383
Greig, A. D., Taylor, J., & MacKay, T. (2007). Doing research with children: A practical guide (2nd ed.). Sage Publications.
Hay, D. F., & Cook, K. V. (2007). The transformation of prosocial behavior from infancy to childhood. In C. A. Brownell & C. B. Kopp (Eds.), Socioemotional development in the toddler years: Transitions and transformations (pp. 45–65). Guilford Press.
Hayes, T. (2017). Kindness: caring for self, others and nature—Who cares and why? In J.Horton & M. Pier, (Eds.) Children, Young People and Care (pp. 175–191). Routledge.
Hoffman, M. L. (2008). Empathy and prosocial behavior. In M. Lewis, J. M. Haviland-Jones, & L. F. Barrett (Eds.), Handbook of emotions (3rd ed., pp. 440–455). The Guilford Press.
Jones, D. E., Greenberg, M., & Crowley, M. (2015). Early social-emotional functioning and public health: The relationship between kindergarten social competence and future wellness. American Journal of Public Health, 105(11), 2283–2290. https://doi.org/10.2105/AJPH.2015.302630
Killen, M., & Smetana, J. G. (Eds.). (2006). Handbook of moral development. Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Kohlberg, L. (1981). Essays on moral development. Volume I: The philosophy of moral development. Harper & Row.
Lim, M. H., Hennessey, A., Qualter, P., Smith, B. J., Thurston, L., Eres, R., & Holt-Lunstad, J. (2025). The KIND Challenge community intervention to reduce loneliness and social isolation, improve mental health, and neighbourhood relationships: An international randomized controlled trial. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 60(4), 931–942. https://doi.org/10.1007/s00127-024-02740-z
Malti, T. (2021). Kindness: A perspective from developmental psychology. European Journal of Developmental Psychology, 18(5), 629–657. https://doi.org/10.1080/17405629.2020.1837617
Malti, T., Ongley, S. F., Peplak, J., Chaparro, M. P., Buchmann, M., Zuffianò, A., & Cui, L. (2016). Children's sympathy, guilt, and moral reasoning in helping, cooperation, and sharing: A 6-year longitudinal study. Child Development, 87(6), 1783–1795. https://doi.org/10.1111/cdev.12632
Neale, B. (2019). What is qualitative longitudinal research? Bloomsbury Academic.
Perkins, N., Smith, P., & Chadwick, P. (2022). Young children's conceptualisations of kindness: A thematic analysis. Frontiers in Psychology, 13, Article 909613. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.909613
Pryce, S., & Frederickson, N. (2013). Bullying behaviour, intentions and classroom ecology. Learning Environments Research, 16(2), 183–199. https://doi.org/10.1007/s10984-013-9137-7
Qiu, X., Gao, M., Zhu, H., Li, W., & Jiang, R. (2024). Theory of mind, empathy, and prosocial behavior in children and adolescents: A meta-analysis. Current Psychology, 43, 1-18. https://doi.org/10.1007/s12144-024-05762-7
Seligman, M., Steen, T., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress: Empirical validation of interventions. American Psychologist, 60(5), 874–884. https://doi.org/10.1037/0003-066X.60.5.874
Shin, L. J., Layous, K., Choi, I., Na, S., & Lyubomirsky, S. (2020). Good for self or good for others? The well-being benefits of kindness in two cultures depend on how the kindness is framed. The Journal of Positive Psychology, 15(6), 795–805. https://doi.org/10.1080/17439760.2019.1651894
Smetana, J. G. (2006). Social-cognitive domain theory: Consistencies and variations in children's moral and social judgments. In M. Killen & J. G. Smetana (Eds.), Handbook of moral development (pp. 119–153). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Smeets, E., Neff, K., Alberts, H., & Peters, M. (2014). Meeting suffering with kindness: Effects of a brief self‑compassion intervention for female college students. Journal of Clinical Psychology, 70(9), 794–807.https://doi.org/10.1002/jclp.22076
Spinrad, T. L., & Eisenberg, N. (2019). Socialization of moral emotions and behavior. In The Oxford Handbook of Parenting and Moral Development (pp. 57–72).
Stamp, P., Bosacki, S., & Talwar, V. (2024). Kindness is the language that the deaf can hear and the blind can see: kindness, theory of mind and well-being in adolescents. Children, 11(12), 1555. https://doi.org/10.3390/children11121555
Sun, Y., Blewitt, C., Edwards, S., Fraser, A., Newman, S., Cornelius, J., & Skouteris, H. (2023). Methods and ethics in qualitative research exploring young children’s voice: A systematic review. International Journal of Qualitative Methods, 22, Article 16094069231152449. https://doi.org/10.1177/16094069231152449
Vaish, A., Missana, M., & Tomasello, M. (2011). Three-year-old children intervene in third-party moral transgressions. The British Journal of Developmental Psychology, 29(1), 124–130. https://doi.org/10.1348/026151010X532888
Warneken, F., & Tomasello, M. (2006). Altruistic helping in human infants and young chimpanzees. Science, 311(5765), 1301–1303. https://doi.org/10.1126/science.1121448
Wentzel, K. R. (2015). Prosocial behavior and social competence. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation at school (2nd ed., pp. 279–300). Routledge.
World Medical Association. (2013). World Medical Association Declaration of Helsinki: Ethical principles for medical research involving human subjects. JAMA, 310(20), 2191–2194. https://doi.org/10.1001/jama.2013.281053
Verba, B., & Vu, P. (2024). Kindness in the classroom: Evaluating the impact of direct kindness instruction on school and emotional outcomes in second-grade students. The Canadian Journal of Action Research, 24(3), 54–70. https://doi.org/10.33524/cjar.v24i3.697