Το νευροβιολογικό υπόστρωμα της νοημοσύνης: Ανατομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου που συνδέονται με γνωστικές ικανότητες
Δημοσιευμένα:
Jun 15, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
IQ Νοημοσύνη Νευρωνικό υπόστρωμα Ανατομία εγκεφάλου Λειτουργία Εγκεφάλου
Περίληψη
Οι σύγχρονες νευροαπεικονιστικές τεχνικές έχουν επιτρέψει την άμεση διερεύνηση του νευροβιολογικού υποστρώματος της νοημοσύνης και έχουν οδηγήσει στην αλματώδη ανάπτυξη της γνώσης μας γύρω από τις ατομικές διαφορές στις γνωστικές λειτουργίες. Η παρούσα ανασκόπηση παρουσιάζει σύγχρονα ευρήματα πάνω στη σχέση της νοημοσύνης με ανατομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου. Αναλυτικότερα, τα ανατομικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη νοημοσύνη είναι ο όγκος του εγκεφάλου, το πάχος του φλοιού, η μικροδομή της λευκής ουσίας και το πάχος του μεσολόβιου. Τα λειτουργικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τη νοημοσύνη συνίστανται στο βαθμό ενεργοποίησης του προμετωπιαίου λοβού και άλλων περιοχών του βρεγματο-μετωπιαίου δικτύου, στην ταχύτητα της νευρωνικής αγωγιμότητας, στο ρυθμό μεταβολισμού της γλυκόζης στον εγκέφαλο και στην κατεύθυνση της εγκεφαλικής πλευρίωσης. Παρουσιάζονται ακόμη σύγχρονες νευροβιολογικές θεωρίες για τη νοημοσύνη και συγκεκριμένα η θεωρία της νευρωνικής αποτελεσματικότητας και η θεωρία της βρεγματο-μετωπιαίας ενσωμάτωσης της νοημοσύνης.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Τόμπρου Δ.-Μ., Ντόλκα Ε., & Παπαδάτου-Παστού Μ. (2017). Το νευροβιολογικό υπόστρωμα της νοημοσύνης: Ανατομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου που συνδέονται με γνωστικές ικανότητες. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 22(1), 14–29. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23264
- Τεύχος
- Τόμ. 22 Αρ. 1 (2017)
- Ενότητα
- ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΕΙΣ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Alexander, J., O’ Boyle, M. W., & Benbow, C. (1996). Developmental
advanced EEG alpha power in gifted
male and female adolescents. International Journal of
Psychophysiology, 23, 25-31.
Andreasen, N. C., Flaum, M., Swayze, V. W., O’Leary, D.
S., Alliger, R., Cohen, G., Ehrhardt, J., & Yuh, W. T. C.
(1993). Intelligence and brain structure in normal individuals.
American Journal of Psychiatry, 150,130-
Ashburner, J., & Friston, K.J. (2000). Voxel-based morphometry
- The methods. NeuroImage, 11, 805-821.
Ashtari, M., Cervellione, K. L., Hasan, K. M., Wu, J., McIlree,
C., Kester, H., & Kumra, S. (2007). White matter
development during late adolescence in healthy
males: A cross-sectional diffusion tensor imaging
study. Neuroimage, 35, 501-510.
Atherton, M., Zhuang, J., Bart, W.M., Hu, X.P., & He, S.
(2003). A functional MRI study of high-level cognition.
I. The game of chess. Cognitive Brain Research,
(1), 26-31.
Basten, U., Hilger, K., & Fiebach, C. J. (2015). Where
smart brains are different: A quantitative meta-analysis
of functional and structural brain imaging studies
on intelligence, Intelligence, 51, 10-27.
Bates, T. C., & Rock, A. (2004). Personality and information
processing speed: Independent influences on intelligent
performance. Intelligence, 32, 33-46.
Berl, Μ. Μ., Μayo, J., Parks, E. N., Rosenberger, L. R.,
VanMeter, J., Ratner, N. B., … & Gaillard, W. D.
(2012). Regional differences in the developmental
trajectory of lateralization of the language network.
Human Brain Mapping, 35(1), 270-284.
Binet, A. (1905). A propos la mesure de l’intelligence.
L’Annee Psychologique, 2, 411-465.
Booth T., Bastin M.E., Penke L., Maniega S.M., Murray C.,
Royle N.A., & Starr, J. M. (2013). Brain white matter
tract integrity and cognitive abilities in communitydwelling
older people: The Lothian Birth Cohort,
Neuropsychology, 27(5), 595-607.
Breier, J. I., Hasan, K. M., Zhang, W., Men, D., & Papanicolaou,
A. C. (2008). Language dysfunction after
stroke and damage to white matter tracts evaluated
using diffusion tensor imaging. American Journal of
Neuroradiology, 29, 483-487.
Bressler, S. L., & Ding, M. (2006). Event-Related Potentials.
Wiley Encyclopedia of Biomedical Engineering.
Christoff, K., Prabhakaran, V., Dorfman, J., Zhao, Z.,
Kroger, J. K., Holyoak, K. J., & Gabrieli, J. D. E.
(2001). Rostrolateral prefrontal cortex involvement in
relational integration during reasoning. Neuroimage,
, 1136-1149.
Colom, R. (2007). Intelligence? What Intelligence? The
Behavioral and Brain Sciences, 30, 155-156.
Colom, R. (2014). From the earth to the brain. Personality
and Individual Differences, 61, 3-6.
Colom, R., Haier, R. J., Head, K., Alvarez-Linera, J.,
Quiroga, M. A., Shih, P. C., & Jung, R. E. (2009). Gray
matter correlates of fluid, crystallized, and spatial intelligence:
Testing the P-FIT model. Intelligence,
(2), 124-135.
Colom, R., Jung, R. E., & Haier, R. J. (2006). Distributed
brain sites for the g-factor of intelligence. Neuroimage,
, 1359-1365.
Colom, R., Jung, R. E., & Haier, R. J. (2007). General intelligence
and memory span: Evidence for a common
neuroanatomic framework. Cognitive Neuropsychology,
(8), 867-878.
Deary, I. J., Strand, S., Smith, P., & Fernandes, C. (2007).
Intelligence and educational achievement. Intelligence,
(1), 13-21.
Deutsch, G. K., Dougherty, R.F., Bammer, R., Siok, W.T.,
Gabrieli, J. D., & Wandell, B. (2005). Children’s reading
performance is correlated with white matter structure
measured by diffusion tensor imaging. Cortex,
(3), 354-63.
Doppelmayr, M., Klimesch, W., Hödlmoser, K., Sauseng,
P., & Gruber, W. (2005). Intelligence related upper alpha
desynchronization in a semantic memory task.
Brain Researh Bulletin, 66, 171-177.
Duncan, J., Seitz, R. J., Kolodny, J., Bor, D., Herzog, H.,
Ahmed, A., & Emslie, H. (2000). A neural basis for
general intelligence. Science, 289(5478), 457-460.
Everts, R., Lidzba, K., Wilke, M., Kiefer, C., Mordasini, M.,
Schroth, G., … & Steinlin, M. (2009). Strengthening of
laterality of verbal and visuospatial functions during
childhood and adolescence. Human Brain Mapping,
(2), 473-483.
Flashman, L. A., Andreasen, N. C., Flaum, M., & Swayze,
V. W. (1998). Intelligence and regional brain volumes
in normal controls. Intelligence, 25, 149-160.
Friederici, A. D. (2006). The neural basis of language development
and its impairment. Neuron, 52, 941-952.
Gaillard, W. D., Hertz–Pannier, L., Mott, S. H., Barnett, A. S.,
LeBihan, D., & Theodore, W. H. (2000). Functional
anatomy of cognitive development fMRI of verbal fluency
in children and adults. Neurology, 54(1), 180-180.
Geake, J. G., & Hansen, P. C. (2005). Neural correlates of
intelligence as revealed by fMRI of fluid analogies.
Neuroimage, 26, 555-564.
Gong, Q. Y., Sluming, V., Mayes, A., Keller, S., Barrick, T.,
Cezayirli, E., & Roberts, N. (2005). Voxel-based morphometry
and stereology provide convergent evidence
of the importance of medial prefrontal cortex
for fluid intelligence in healthy adults. Neuroimage,
, 1175-1186.
Gottfredson, L. S. (1997). Mainstream science on intelligence:
An editorial with 52 signatories, history, and
bibliography. Intelligence, 24(1), 13-23.
Gray, J. R., Chabris, C. F., & Braver, T. S. (2003). Neural
mechanisms of general fluid intelligence. Nature Neuroscience,
(3), 316-322.
Gray, J. R., & Thompson, P. M. (2004). Neurobiology of
intelligence: Science and ethics. Nature Reviews
Neuroscience, 5, 471-482.
Groen, M. A., Whitehouse, A. J. O., Badcock, N. A., &
Bishop, D. V. M. (2012). Does cerebral lateralization
develop? A study using functional transcranial
Doppler ultrasound assessing lateralisation for language
production and visuospatial memory. Brain
and Behavior, 2(3), 256-269.
Gur, R. C., Gur, R. E., Skolnick, B. E., Resnick, S. M., Silver,
F. L., Chawluk, J., & Reivich, M. (1988). Effects of
task difficulty on regional cerebral blood flow: Relationships
with anxiety and performance. Psychophysiology,
(4), 392-399.
Haier, R. J. (2009). Neuro-intelligence, neuro-metrics and
the next phase of brain imaging studies. Intelligence,
(2), 121-123.
Haier, R. J., Siegel, B. V., Nuechterlein, K. H., Hazlett, E.,
Wu, J. C., Paek, J., Browning, H. L., & Buchsbaum,
M. S. (1988). Cortical glucose metabolic rate correlates
of abstract reasoning and attention studied with
positron emission tomography. Intelligence, 12(2),
-217.
Haier, R. J., Siegel, B., Tang, C., Abel, L., & Buchsbaum,.
Το νευροβιολογικό υπόστρωμα της νοημοσύνης u 25
M.S., (1992). Intelligence and changes in regional
cerebral glucose metabolic rate following learning. Intelligence,
, 415-426.
Haier, R. J., White, N. S., & Alkire, M. T. (2003). Individual
differences in general intelligence correlate with
brain function during nonreasoning tasks. Intelligence,
, 429-441.
Haier, R. J., Jung, R. E., Yeo, R. A., Head, K., & Alkire, M.
T. (2004). Structural brain variation and general intelligence.
Neuroimage, 23, 425-433.
Halgren, Ε., Baudena, P., Clarke, J. M., Heit G.,
Marinkovic, K., Devaux, B., & Biraben, A. (1995). Intracerebral
potentials to rare target and distractor auditory
and visual stimuli. II. Medial, lateral and posterior
temporal lobe, Electroencephalography and
Clinical Neurophysiology, 94(4), 229-250.
Higgins, D. M., Peterson, J. B., Pihl, R. O., & Lee, A. G.
(2007). Prefrontal cognitive ability, intelligence, Big
Five personality, and the prediction of advanced academic
and workplace performance. Journal of Personality
and Social Psychology, 93(2), 298-319.
Holland, S. K., Plante, E., Byars, A.W., Strawsburg, R. H.,
Schmithorst, V. J., & Ball, W. S. (2001). Normal fMRI
brain activation patterns in children performing a verb
generation task. NeuroImage 14, 837-843.
Ivanovic, D. M., Leiva, B. P., Castro, C. G., Olivares, M. G.,
Jansana, J. M. M., Castro, V. G., ... & Bosch, E. O.
(2004). Brain development parameters and intelligence
in Chilean high school graduates. Intelligence,
(5), 461-479.
Jansen, A., Flöel, A., Menke, R., Kanowski, M., & Knecht,
S. (2005). Dominance for language and spatial processing:
Limited capacity of a single hemisphere.
Neuroreport, 16, 1017-1021.
Johnson, W., McGue, M. & Iacono, W.G. (2006). Genetic
and environmental influences on academic
achievement trajectories during adolescence. Developmental
Psychology, 42, 514-532.
Jung, R. E., & Haier, R. J. (2007). The parieto-frontal integration
theory (P-FIT) of intelligence: Converging
neuroimaging evidence. Behavιοral and Brain Sciences,
, 135-187.
Karama, S., Ad-Dab’bagh, Y., Haier, R. J., Deary, I. J., Lyttelton,
O. C., Lepage, C., Evans, A.C., & Brain Development
Cooperative Group (2009). Positive association
between cognitive ability and cortical thickness
in a representative US sample of healthy 6 to 18 yearolds.
Intelligence, 37(2), 145-155.
Klein, R. E., Kagan, J., Freeman, H. E., Yarbrough, C., &
Habicht, J. P. (1972). Is big smart? The relation of
growth to cognition. Journal of Health and Social Behavior,
-225.
Knecht, S., Drager, B., Flöel, A., Lohmann, H., Breitenstein,
C., Henningsen, H., & Ringelstein, E. B. (2001).
Behavioural relevance of atypical language lateralization
in healthy subjects. Brain, 124, 1657-1665.
Koechlin, E., Basso, G., Pietrini, P., Panzer, S., & Grafman,
J. (1999). The role of the anterior prefrontal cortex
in human cognition. Nature, 399, 148-151.
Kuncel, N., & Hezlett, S. (2010). Fact and fiction in cognitive
ability testing for admissions and hiring decisions.
Current Directions in Psychological Science,
(6), 339-345.
Laird, A. R., Fox, P. M., Price, C. J., Glahn, D. C., Uecker,
A. M., Lancaster, J. L., & Fox, P. T. (2005). ALE
meta analysis: Controlling the false discovery rate
and performing statistical contrasts. Human brain
mapping, 25(1), 155-164.
Larson, G.E., Haier, R.J., Lacasse, L., & Hazen, K. (1995).
Evaluation of a “mental effort” hypothesis for correlations
between cortical metabolism and intelligence.
Intelligence, 21, 267-278.
Lebel, C., & Beaulieu, C. (2009). Lateralization of the arcuate
fasciculus from childhood to adulthood and its
relation to cognitive abilities in children. Human Brain
Mapping, 30, 3563-3573.
Lee, K. H., Choi, Y. Y., Gray, J. R., Cho, S. H., Chae, J. H.,
Lee, S., & Kim, K. (2006). Neural correlates of superior
intelligence: Stronger recruitment of posterior
parietal cortex. Neuroimage, 29, 578–586.
Li, Y., Liu, Y., Li, J., Qin, W., Li, K., Yu, C., & Jiang, T.
(2009). Brain anatomical network and intelligence.
PLoS computational biology, 5(5), e1000395.
Lounasmaa, O. V., Hämäläinen, M., Hari, R., & Salmelin,
R. (1996). Information processing in the human brain:
Magnetoencephalographic approach. Proceedings
of the National Academy of Sciences, 93(17), 8809-
Luders, E., Narr, K. L., Bilder, R. M., Thompson, P. M.,
Szeszko, P. R., Hamilton, L., & Toga, A. W. (2007).
Positive correlations between corpus callosum thickness
and intelligence. Neuroimage, 37, 1457-1464.
Luders, E., Narr, K. L., Thompson, P. M., & Toga, A. W.
(2009). Neuroanatomical correlates of intelligence. Intelligence,
, 156-163.
Luders, E., Thompson, P. M., Narr, K. L., Zamanyan, A.,
Chou, Y. Y., Gutman, B., Dinov, ι. V., & Toga, A. W.
(2011). The link between callosal thickness and intelligence
in healthy children and adolescents. Neuroimage,
(3), 1823-1830.
Lust, J. M., Geuze, R. H., Groothuis, A. G. G., & Bouma.
A. (2011). Functional cerebral lateralization and dualtask
efficiency–Testing the function of human brain
lateralization using fTCD. Behavioural Brain Research,
, 293-301.
McDaniel, M. A. (2005). Big-brained people are smarter:
A meta-analysis of the relationship between in vivo
brain volume and intelligence. Intelligence, 33, 337-
Mechelli, A., Price, C. J., Friston, K. J., & Ashburner, J.
(2005). Voxel-based morphometry of the human
brain: Methods and applications. Current Medical
Imaging Reviews, 1, 105-113.
Mercure, E., Ashwin, E., Dick, F., Halit, H., Auyeung, B.,
Baron-Cohen, S., & Johnson, M. H. (2009). IQ, fetal
testosterone and individual variability in children’s
functional lateralization. Neuropsychologia, 47(12),
-2543.
Micheloyannis, S., Pachou, E., Stamb, C.J., Vourkas, M.,
Erimaki, S., & Tsirka, V., (2006). Using graph theoretical
analysis of multi channel EEG to evaluate the
neural efficiency hypothesis. Neuroscience Letters,
, 273-277.
Narr, K. L., Woods, R. P., Thompson, P. M., Szeszko, P.,
Robinson, D., Dimtcheva, T., Gurbani, M., Toga, A.
W., & Bilder, R. M. (2007). Relationships between IQ
and regional cortical gray matter thickness in healthy
adults. Cerebral Cortex, 17, 2163-2171.
Navas-S
