Ανατρέποντας τη θεώρηση των παιδιών στην ανάπτυξη: Μια πρόταση της αντιαναπτυξιακής ψυχολογίας από το βρετανικό Βορρά

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Oct 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.23612
Λέξεις-κλειδιά:
Αντιαναπτυξιακή ψυχολογία Φεμινιστική θεωρία Φεμινιστική αντιψυχολογική προσέγγιση Ανάλυση κειμένου
Erica Burman
Περίληψη

Στην εργασία αυτή σκιαγραφείται μια φεμινιστική αντιψυχολογική προσέγγιση ανάλυσης εκδοχών της παιδικής ηλικίας. Με σημείο εκκίνησης το χαρακτηρισμό του φεμινισμού ως αντιψυχολογίας από την Squire (1990), η εργασία αναλύει την ανάπτυξη του παιδιού ως κείμενο. Παρατίθενται παραδείγματα από ένα εύρος θεσμικών πρακτικών και
ειδών, με στόχο να αναδειχθούν κάποιες ανατροπές των σύγχρονων τρόπων έκφρασης της φυσιολογικοποιημένης παιδικής ηλικίας, που αναδύθηκαν πρόσφατα στο βρετανικό Βορρά. Δεν προκαλεί, ενδεχομένως, έκπληξη το γεγονός ότι οι πρόσφατες αποκλίσεις από το ορθολογικό, αυτόνομο, ενιαίο υποκείμενο της μοντέρνας αναπτυξιακής ψυχολογίας (βλ. Henriques et al, 1984. Burman 1994, 2008a) προδίδουν πολιτικές συνέχειες με παλαιότερες διατυπώσεις (ειδικά σε σχέση με τον οικογενειοκεντρισμό. Παρότι η εποχή μας έχει χαρακτηριστεί συχνά ως ευέλικτη, θα υποστηριχθεί ότι οι λανθάνουσες συνέχειες που διέπουν τις εμφανείς αλλαγές –κυρίως όσον αφορά τη διαμόρφωση έμφυλων και φυλετικά χρωματισμένων αναπαραστάσεων– αναδεικνύουν κάποια θεμελιώδη παγιωμένα στοιχεία, μολονότι τους αποδίδεται τώρα μια «δημοκρατική» χροιά. Υποστηρίζεται ότι μέσω της εξάπλωσής τους αλλά και της μεταξύ τους αντιπαράθεσης αυτά τα ποικίλα κείμενα μπορούν να τεθούν στην υπηρεσία μιας κριτικής αφήγησης. Αυτή η πολιτική-μεθοδολογική παρέμβαση λειτουργεί, πρώτον, ώστε να αποδομήσει την αντίθεση ανάμεσα στη δημοφιλή πολιτισμικά γνώση και στην ειδική γνώση (της αναπτυξιακής ψυχολογίας) και να καταδείξει την αμοιβαία υποστήριξη και νομιμοποίησή τους. Δεύτερον, μέσω αυτού του δείγματος διαθέσιμων αναπαραστάσεων της παιδικής ηλικίας αναδεικνύεται μια θεμελιώδης στρατηγική (όπως περιέγραψε και η Richards, 1998) τοποθέτησης της ψυχολογίας στην περιορισμένη (πολιτισμικά και ιστορικά) θέση της. Η εργασία τελειώνει με κάποιες γενικότερες επιστημολογικές και δεοντολογικές σκέψεις, που αφορούν τις συμμαχίες και τους ανταγωνισμούς ανάμεσα σε διεπιστημονικές προσεγγίσεις της παιδικής ηλικίας, και τη συμβολή τους στην αμφισβήτηση ευρύτερων αναπτυξιακών συστημάτων λόγου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ailwood, J. (2008). Learning or earning in the “Smart
State”. Childhood: A global journal of child
research, 15(4), 535-551.
Alldred, P. (1996). Whose expertise? Conceptualising
resistance to advice about child-rearing. In E.
Burman, G. Aitken, P. Alldred, R. Allwood, T.
Billington, A. Gordo-Lopez, C. Heenan, D. Marks,
& S. Warner (Eds.), Psychology, discourse
practice: From regulation to resistance (pp. 133-
. London: Taylor & Francis.
Alldred, P., & Burman, E. (2005). Hearing and
interpreting children’s voices: Discourse analytic
contributions. In S. Greene, & D. Hogan (Eds.),
Researching children’s experience: Approaches
and methods (pp. 175-198). London: Sage.
Avis, J. (1991). The strange fate of progressive
education. In Education Group II, Cultural Studies
University of Birmingham, Education limited:
Schooling and training and the new right since
(pp. 114-143). London: Unwin Hyman.
Billig, M. (1995). Banal nationalism. London &
Thousand Oaks: Sage Publications.
Boler, M. (1999). Feeling power: Emotions and
education. New York & London: Routledge.
Bornstein, E. (2001). Child sponsorship, evangelism
and belonging in the work of world vision
Zimbabwe. American Ethnologist, 28(3), 595-622.
Buckingham, D. (2007). Beyond technology: Children’s
learning in the age of digital culture. Cambridge:
Polity.
Burman, E. (in press). Deconstructing neoliberal
childhood. Childhood: A global Journal of Child
Research.
Burman, E. (2008a). Developments: Child, image,
nation. London & New York: BrunnerRoutledge.
Burman, E. (2008b). Deconstructing Developmental
Psychology (2nd ed). London & New York:
BrunnerRoutledge.
Burman, E. (2008c). Beyond “women vs. children” or
“womenandchildren”: Engendering childhood
and reformulating motherhood. International
Journal of Children’s Rights, 16(2), 177-194.
Burman, E. (2008d). Developmental Psychology. In
W. Stainton Rogers, & C. Willig (Eds.), Handbook
of Qualitative Psychology (pp. 407-430). London
& Thousand Oaks: Sage.
Burman, E. (2002). Therapy as memorywork:
Dilemmas of construction and reconstruction.
British Journal of Psychotherapy, 18(4), 457-469.
Burman, E. (2006a). Engendering development:
some methodological perspectives on child
labour. Forum for Qualitative Social Research,
(1) http://www.qualitative-research/net/fqs -
texte/1-06/06-1-1-e.pdf
Burman, E. (2006b). Emotions, reflexivity and
feminised action research. Educational Action
Research, 14(3), 315-332.
Burman, E. (1998). Pedagogics of post/modernity:
The address to the child in Walter Benjamin and
Jean-Francois Lyotard. In K. Lesnik-Oberstein
(Ed.), Children in Culture: Approaches to
childhood (pp. 55-88). New York & London:
MacMillan.
Burman, E. (Ed.) (1998). Deconstructing Feminist
Psychology. London: Sage.
Burman, E. (1997). False memories, true hopes:
Revenge of the postmodern on therapy. New
Formations, 30, 122-134.
Burman, E. (1995). What is it? Masculinity and
femininity and the cultural representation of
childhood. In S. Wilkinson, & C. Kitzinger (Eds.),
Feminism and Discourse (pp. 49-67). London:
Sage.
Burman, E., & MacLure, M. (2005). Deconstruction as
a method of research: Stories from the field. In B.
Somekh, & C. Lewin (Eds.), Research methods in
Social Sciences (pp. 284-293). London: Sage.
Burman, E. Aitken, G., Alldred, A., Allwood, R.,
Erica Burman
Billington, T., Goldberg, B., Gordo Lopez, A.,
Heenan, C. Marks, D., & Warner, S. (1996).
Psychology discourse practice: From regulation
to resistance. London: Taylor & Francis.
Burman, E., Alldred, P., Bewley, C., Goldberg, B.,
Heenan, C., Marks, D., Marshall, J.. Taylor, K.,
Ullah, R., & Warner. S. (1995). Challenging
women: Psychology’s exclusions, feminist
possibilities. Buckingham: Open University Press.
Casta eda, C. (2002). Figurations: Child, bodies,
worlds. Durham & London: Duke University Press.
Dahlberg, G., & Moss, P. (2005). Ethics and politics in
Early Childhood Education. London & New York:
RoutledgeFalmer.
Davies, M. M. (1989). Television is good for your kids.
London: Shipman.
Elson, D. (Ed.) (1995). Male bias in the development
process (2nd ed.). Manchester: Manchester
University Press.
Fendler, L. (2001). Educating flexible souls: The
construction of subjectivity through develop -
mentality and interaction. In K. Hultqvist, & G.
Dahlberg (Eds.), Governing the child in the new
millenium (pp. 119-142). New York & London:
RoutledgeFalmer.
Foucault, M. (1977). Language, countermemory,
practice. New York: Cornell University Press.
Franklin, B. (2002). Children’s rights and media
wrongs: Changing representations of children
and the developing rights agenda. In B. Franklin
(Ed.), The new handbook of children’s rights:
Comparative policy and practice (pp. 15-42).
London: Routledge.
Gesell, A. (1950). The first five years of life: A guide
to the study of the pre-school child. London:
Methuen.
Hardyment, C. (1988). From mangle to microwave: The
mechanization of household work. Cambridge:
Polity Press.
Hendrick, H. (1990). Constructions and recon -
structions of British childhood: An interpretive
survey, 1800 to the present. In A. James, & A.
Prout (Eds.), Constructing and reconstructing
childhood: Contemporary issues in the socio -
logical study of childhood (pp. 35-59). Basingstoke,
Hants: Falmer.
Henriques, J., Hollway, W., Urwin, C., Venn, C., &
Walkerdine, V. (1984). Changing the subject:
Psychology, social regulation and subjectivity.
London: Methuen.
Hutnyk, J. (2004). Photogenic poverty: Souvenirs and
infantilism. Journal of Visual Culture, 3(1), 77-94.
Jackson, A.Y., & Mazzei, L.A. (Eds.) (2009). Voice in
qualitative inquiry: Challenging conventional,
interpretive, and critical conceptions in qualitative
research. London & New York: Routledge.
Lafargue, P. (1883). The Right to be lazy (http://www.
marxists.org/archive/lafargue/1883/lazy/index.ht
m, accessed 6 August 2006).
Lister, R. (2005). Investing in the citizen workers of the
future. In H. Hendrick (Ed.), Child welfare and
social policy (pp. 449-462). Bristol: The Policy
Press.
Lister, R. (2006). Children (but not women) first: New
labour, child welfare and gender. Critical Social
Policy, 26(2), 315-335.
Mizen, P., Bolton, A., & Pole, C. (1999). School age
workers: The paid employment of children in
Britain. Work, Employment and Society, 13(3),
-438.
Morrow, G., & Mayall, B. (in press). A critical review of
UNICEF’s report: Child poverty in perspective: An
overview of child-wellbeing in rich countries. In A.
Morgan, E. Ziglio, M. Davies, & R. Barker (Eds.),
International health and development: Investing in
assets of individuals, communities and
organisations.
Moss, P., & Petrie, P. (2002). From children’s services
to children’s spaces. London: RoutledgeFalmer.
Nash, J. (2008). Re-thinking intersectionality. Feminist
Review, 89, 1-15.
Nieuwenhuys, O. (2008). Editorial: The ethics of
children’s rights. Childhood, 15(1), 4-11.
Nieuwenhuys, O. (2007). Embedding the global
womb: Global child labour and the new policy
agenda. Children’s Geographies, 5(1-2), 149-163.
Palmer, S. (2006). Toxic childhood: How the modern
world is damaging our children and what we can
do about it. London: Orion.
Pearson, R. (2007). Reassessing paid work and
women’s empowerment: lessons from the global
economy. In A. Cornwall, E. Harrison, & A.
Whitehead (Eds.), Feminisms in development:
Contradictions, contestations and challenges (pp.
-213). London: Zed Press.
Piaget, J. (1933). Social evolution and the new
education. Education Tomorrow, 4, 3-25.
Piper, H., & Stronach, I. (2008). Don’t touch! The
educational story of a panic. London & New York:
Routledge.
Un/thinking children in development 141
Popkewitz, K., & Bloch, M. (2001). Administering
freedom: A history of the present – rescuing the
parent to rescue the child for society. In K.
Hultqvist, & G. Dahlberg (Eds.), Governing the
child in the new millenium (pp. 85-118). New York
& London: RoutledgeFalmer.
Pupavac, V. (1998). Children’s rights and the
infantilisation of citizenship. Human Rights Law
Review (March), 3-8.
Pupavac, V. (2002). The international children’s rights
regime. In D. Chandler (Ed.), Re-thinking Human
Rights: Critical approaches to international politics
(pp. 57-75). London: Palgrave.
Richards, G. (1997). Putting Psychology in its place.
London: Sage.
Rose, N. (1985). The Psychological complex:
Psychology, politics and society in England 1869-
London: Routledge & Kegan Paul.
Rose, N. (1990). Governing the soul: The shaping of
the private self. London: Routledge.
Squire, C. (1990). Feminism as antipsychology. In E.
Burman (Ed.), Feminists and psychological
practice (pp. 76-88). London: Sage (available on
www.discourseunit.com).
Stainton, R. R., & Stainton, R. W. (1998). Word
children. In K. Lesnik-Oberstein (Ed.), Children in
culture: Approaches to childhood (pp. 178-203).
London: Palgrave/Macmillan.
Staples, D. (2007). Women’s work and the ambivalent
gift of entropy. In P. Ticineto Clough with J. Halley
(Eds.), The affective turn: Theorizing the social.
(pp. 119-150). Durham & London: Duke
University Press.
Steedman, C. (1995). Strange dislocations: Childhood
and the idea of human interiority 1780-1930.
London: Routledge.
Sutton-Smith, B., & Kelly B. D. (1984). The idealisation
of play. In P. Smith (Ed.), Play in Animals and
Humans (pp. 305-322). Oxford: Blackwell.
Sutton-Smith, B. (1997). The ambiguity of play.
London: Harvard University Press.
Thorne, B. (1987). Re-visioning women and social
change: Where are the children? Gender &
Society, 1(1), 85-109.
Urwin, C. (1985). Constructing motherhood: The
persuasion of normal development. In C.
Steedman, C. Urwin, & V. Walkerdine (Eds),
Language, gender and childhood (pp. 164-203).
London: Routledge & Kegan Paul.
Walkerdine, V. (1984). Developmental Psychology
and the child-centred Pedagogy. In J. Henriques,
W. Hollway, C. Urwin, C. Venn, & V. Walkerdine
(Eds.), Changing the subject: Psychology, social
regulation and subjectivity (pp. 153-202). London:
Methuen.
Walkerdine, V., & Lucey, H. (1989). Democracy in the
kitchen: Regulating mothers and socialising
daughters. London: Virago.