Η θέση των χρηστριών ουσιών και εξαρτημένων γυναικών στο πεδίο των ουσιοεξαρτήσεων
Δημοσιευμένα:
Οκτ 15, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Γυναίκες Ναρκωτικά Κατάχρηση ουσιών Θέση γυναικών
Περίληψη
Στο άρθρο αυτό διερευνάται η θέση των χρηστριών ουσιών και εξαρτημένων γυναικών στο πεδίο των ουσιοεξαρτήσεων. Στόχος της έρευνάς μας είναι να μελετήσουμε, με δεδομένα από τη βιβλιογραφία χωρών του δυτικού κόσμου και την Ελλάδα, τον ισχυρισμό κριτικών φεμινιστικών και μετανεωτερικών ερευνητριών ότι η εξάρτηση από ουσίες προσδιορίστηκε ιστορικά ως ένα ζήτημα που αφορούσε κυρίως τους άνδρες. Γενικά, από την επισκόπηση φαίνεται ότι το ζήτημα της εμπειρίας των γυναικών με ουσίες αποσιωπήθηκε και διαστρεβλώθηκε τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Εν κατακλείδι, υποστηρίζουμε ότι, παρά τις προόδους που έχουν γίνει στο πεδίο της έρευνας, η παλαιότερη θέση της Ettorre (1992), ότι η έρευνα στο χώρο των εξαρτήσεων «συγκαλύπτει» τη σημαντικότητα της χρήσης ουσιών στις γυναίκες ως κοινωνική ομάδα και ίσως σκόπιμα να την «υπονομεύει», παραμένει επίκαιρη.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Παπαθανασίου Μ., Ποταμιανός Γ., & Χαρίτου - Φατούρου Μ. (2020). Η θέση των χρηστριών ουσιών και εξαρτημένων γυναικών στο πεδίο των ουσιοεξαρτήσεων. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 19(2), 160–174. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23614
- Τεύχος
- Τόμ. 19 Αρ. 2 (2012)
- Ενότητα
- ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Abadinsky, H. (1997). Drug abuse: An introduction.
Chicago: Nelson-Hall.
Aldrich, M. R. (1994). Historical notes on women
addicts. Journal of Psychoactive Drugs, 26, 61-64.
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic
and statistical manual of mental disorders-IV-TR.
Washington, DC: American Psychiatric
Association.
Βαδιακά, Μ., & Τσίκα, Ο. (1990). Κοκαΐνη και κύηση.
Ιατρική, 57 6), 551-556.
Basow, S. A. (1992). Gender stereotypes and roles
(3rd ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
Berenson, D. (1991). Powerlesness-liberatingn or
enslaving? Responding to the feminist critique of
the twelve steps. In C. Bepko (Ed.), Feminism and
addiction (pp. 67-84). NY: The Haworth Press.
Bourgois, P. (2002). Anthropology and epidemiology
on drugs: The challenges of crossmethodological
and theoretical dialogue.
International Journal of Drug Policy, 13, 259-269.
Brett, P. J., Graham, K., & Smythe, C. (1995). An
analysis of specialty journals on alcohol, drugs
and addictive behaviors for sex bias in research
methods and reporting. Journal of Studying
Alcohol, 56, 24-34.
Brown, S. (1998). Marty Μann and the evolution of
alcoholic anonymous. Retrieved 4/10, 2008, from
www.addictionrecov.org/paradigm/P_PR_F98/Ma
rty_Mann.html
Cherubin, C. E., Schaefer, R. A., Rosenthal, W. S.,
Mcginn, T., Forte, F., Purcell, R., & Walmsley, P.
(1976). The natural history of liver disease in
former drug users. American Journal of the
Medical Sciences, 272(3), 244-254.
Clark, M. O., & Lewis, J. F. (1973). Incidence of
hepatitis-associated antigen among patients in a
methadone clinic. Southern Medical Journal,
(3), 389-390.
Collins, L. H. (2002). Alcohol and drug addiction in
women: Phenomenology and prevention. In M.
Ballou, & L. S. Brown (Eds.), Rethinking mental
health and disorder (feminist perspectives) (pp.
-230). NY: Guildford.
Crikelair, G. F. (1957). Drug addiction in recon -
structive surgery. Plastic & Reconstructive
Surgery, 19(5), 424-430.
De Leon, G., & Wexler, H. K. (1973). Heroin addiction,
Its relation to sexual behavior and sexual
experience. Journal of Abnormal Psychology,
(1), 36-38.
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για
τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ). (2007). ΕΚΤΕΠΝ 2006:
Ετήσια έκθεση για την κατάσταση των ναρκωτι-
κών και των οινοπνευματωδών στην Ελλάδα 2006.
Αθήνα: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο
Ψυχικής Υγιεινής.
Ettorre, E. (1992). Women and substance use.
Hampshire: Macmillan.
Ettorre, E. (2004). Revisioning women and drug use:
Gender sensitivity, embodiment and reducing
harm. International Journal of Drug Policy, 15,
-335.
Ettorre, E. (2007). Revisioning women drug use:
Gender, power and the body. Harmpshire:
Palgrave Macmillan.
Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης ναρκωτικών
και τοξικομανίας (EMCDDA) (2005). Ετήσια Έκ-
θεση: Η κατάσταση του προβλήματος των ναρ-
κωτικών στην Ευρώπη. Λουξεμβούργο: Υπηρεσία
Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτή-
των.
European Monitoring Gentre for Drugs and Drug
Addiction (EMCDDA) (2006). Women and drug
use in Europe: 8th march 2006. Retrieved 5/11,
Fields, F. R., & Fullerton, J. R. (1975). Influence of heroin
addiction of neuropsychological functioning.
Μαρία Παπαθανασίου, Γρηγόρης Ποταμιάνος και Μίκα Χαρίτου-Φατούρου
Journal of Consulting & Clinical Psychology, 43(1),
Fink, M., Freedman, A. M., Zaks, A. M., & Resnick, R.
B. (1971). Narcotic antagonists, Another
Approach to Addiction Therapy. American Journal
of Nursing, 71(7), 1359-1363.
Φουκώ, Μ. (1987/1983). Εξουσία, γνώση και ηθική
(μτφρ. Ζ. Σαρίκας). Αθήνα: Ύψιλον.
Gendreau, P., & Gendreau, L. P. (1970). The
“addiction-prone” personality. A study of
Canadian heroin addicts. Canadian Journal of
Behavioural Science, 2(1), 18-25.
Gergen, K. J. (1985). The social construction
movement in modern psychology. American Psy -
cho logy, 40(3), 266-275.
Graham, D. Y., Reul, G. J., Martin, R., Morton, J., &
Kennedy, J. H. (1973). Infective endocarditis in
drug addicts. Experiences with medical and
surgical treatment. Circulation, 48(1) (Supplement
III), III-37-III-41.
Greenfield, S. F. (2002). Women and alcohol use
disorders. Harvard Review of Psychiatry, 10(2),
-85.
Haertzen, C. A., & Hooks, N. T. (1969). Changes in
personality and subjective experience associated
with the chronic administration and withdrawal of
opiates. Journal of Nervous & Mental Disease,
(6), 606-614.
Hall, M. E. (1937). Mental and physical efficiency of
women drug addicts. Journal of Abnormal
Psychology, 33(3), 332-345.
Hall, M. E. (1938). Mental and physical efficiency of
women drug addicts. Journal of Abnormal
Psychology, 33(3), 332-345.
Jones, A. (1967). “My Birthday Is Not”. American
Journal of Nursing, 67(7), 1434-1438.
Kandall, S. R. (1996). Substance and shadow.
Cambridge, MA: Harvard University Press.
Kokkevi, A. (1994). The 1993 general population
survey in Greece: Gender differences in illicit drug
use and their implications for planning ethno -
graphic studies. Proceedings of the community
epidemiology work group (Vol. 2, pp. 329-334).
Rockville, MD: National Clearinghouse for Alcohol
and Drug Information.
Kokkevi, A., Fotiou, A., & Richardson, C. (2007). Drug
use in the general population of Greece over the
last twenty years: Results from nationwide
household surveys. European Addiction
Research, 13(167), 176.
Kokkevi, A., Malliori, M., Terzidou, M., Mostriou, A.,
& Stefanis, C. (1995). Gender differences in
substance use in high school students and the
general population: Trends between 1984 and
Proceedings of Pompidou group
symposium on women and drugs. Strasbour:
Council of Europe Publishing.
Κοκκέβη, Α., & Στεφανής, Σ. (1994). Τα ναρκωτικά
στην Ελλάδα: Η διαχρονική πορεία της χρήσης.
Αθήνα: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο
Ψυχικής Υγιεινής.
Κουτσελίνης, Α. (1974). Το πρόβλημα των ναρκωτι-
κών εν Ελλάδι. Ιατρική Επιθεώρησις Ενόπλων δυ-
νάμεων, 7, 369-373.
Kraft, T. M. B. (1970). Treatment of drinamyl
addiction, two case studies. Journal of Nervous &
Mental Disease, 150(2), 138-144.
Liappas, J., Peppas, E., Mellos, E., Pomini, V.,
Sakkas, P., & Christodoulou, G. N. (1997).
Gender differences in Greek substance abusers.
Biological Psychiatry, 42, 1.
Μαρσέλος, Μ. (1997). Εξαρτησιογόνες Ουσίες: φαρ-
μακολογία, τοξικολογία, ιστορία, κοινωνιολογία,
νομοθεσία. Αθήνα: Τυπωθήτω - Γ. Δαρδανός.
Μάτσα, Κ. (1998). Έχει πραγματικά ανάγκη η ελλη-
νική κοινωνία από ένα ειδικό για γυναίκες πρό-
γραμμα απεξάρτησης; Μήπως η ίδια η διατύπω-
ση του αιτήματος υποκρύπτει μια αντίληψη δια-
κρίσεων εις βάρος των εξαρτημένων γυναικών;
Τετράδια Ψυχιατρικής, 61, 85-91.
Mcdermott, R. (1971). Alcoholism and drug addiction.
Maintaining the methadone patient. Nursing
Research, 20(3), 277.
Mclellan, A. T., Luborsky, L., Woody, G. E., & O’Βrien,
C. P. (1980). An improved diagnostic evaluation
instrument for substance abuse patients, The
Addiction Severity Index. Journal of Nervous &
Mental Disease, 168(1), 26-33.
Measham, F. (2002). Doing gender-doing drugs.
Conceptualizing the gendering of drug cultures.
Contemporary Drug Problems, 29(2), 335-373.
Monroe, J. J., & Alexander, W. A. (1961). Identification
processes in hospitalized narcotic drug addicts.
Journal of Abnormal Psychology, 63(1), 215-218.
Mooney, D. K., & Gilbert, B. O. (1999). Predicting
alcohol consumption: The influences of
perceived opposite. The influences of perceived
opposite-sex peer expectancies and drinking
behavior. Journal of Child and Adolescent
Substance Abuse, 9, 73-84.
Η θέση των χρηστριών ουσιών και εξαρτημένων γυναικών στο πεδίο των ουσιοεξαρτήσεων 171
Nathan, P. E., & Lansky, D. (1978). Common
methodological problems in research on the
addictions. Journal of Consulting & Clinical
Psychology, 46(4), 713-726.
Ξηροτύρης, Γ. (1983). Τα ναρκωτικά και ποιοι στρέ-
φονται σε αυτά. Επιθεώρηση Χωροφυλακής.
Παπαθανασίου, Μ. (2009). Γυναίκες και ουσιοεξάρ-
τηση: Προσεγγίζοντας το λόγο τους μέσα από
την ανάλυση λόγου. Αδημοσίευτη διδακτορική
διατριβή. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα
Ψυχολογίας.
Partington, J. E. (1940). The comparative mental
efficiency of a drug addict group. Journal of
Applied Psychology, 24(1), 48-57.
Peele, S. (2000). What Addiction is and is not: The
impact of mistaken notions of Addiction. Addiction
Research & Theory, 8(6), 599-607.
Penk, W. E., & Robinowitz, R. (1980). A test of the
voluntarism hypothesis among nonvolunteering
opiate addicts who voluntarily return to treatment.
Journal of Abnormal Psychology, 89(2), 234-239.
Penk, W. E., Woodward, W. A., Robinowitz, R., & Parr,
W. C. (1980). An MMPI comparison of polydrug
and heroin abusers. Journal of Abnormal
Psychology, 89(2), 299-302.
Πετρόπουλος, Η. (1991). Το άγιο χασισάκι. Αθήνα:
Νεφέλη.
Platt, J. J. (1975). “Addiction proneness” and perso -
nality in heroin addicts. Journal of Abnormal
Psychology, 84(3), 303-306.
Schneider, R. J., Kojak, G., & Ressdorf, H. (1977).
Father-distance and drug abuse in young men.
Journal of Nervous & Mental Disease, 165(4), 269-
Scrignar, C. B., Alderette, E., Marr, L. S., Bloom, W.
A., & Mehl, G. M. (1970). The narcotic addict
rehabilitation act: A change in the federal
response to the treatment of narcotic addiction.
Southern Medical Journal, 63(1), 109-112.
Seeff, L B, Zimmerman, H. J., Wright, E. C., Schiff, E.
R., Kiernan, T., Leevy, C. M., Tamburro, C. H., &
Ishak, K. G. (1975). Hepatic disease in
asymptomatic parenteral narcotic drug abusers,
a Veterans Administration collaborative study.
American Journal of the Medical Sciences,
(1), 41-47.
Simon, W., & Lumry, G. K. (1970). Alcoholism and
drug addiction among physicians-chronic selfdestruction?
Journal of Occupational Medicine,
(11), 490.
Snowden, L., & Cotler, S. (1974).The effectiveness of
paraprofessional ex-addict counsellor in a metha -
done treatment program. Psychotherapy, Theory,
Research, Practice, Training, 11(4), 331-338.
Stefanis, C., Ballas, C., & Madianou, D. (1975). Sociocultural
and epidemiological characteristics of
hashish use in Greece. In V. Rubin (Ed.),
Cannabis and culture. Hague: Mouton.
Straussner, S. L. A., & Attia, P. R. (2002). Women’s
addiction and treatment through a historical lens.
In S. L. A. Straussner, & S. Brown (Eds.), The
handbook of addiction treatment for women:
Theory and practice (pp. 3-25). San Francisco,
CA: Jossey-Bass.
Substance Abuse and Mental Health Services
Administration (SAMHSA), Office of Applied
studies. (2007). Results from the 2006 national
survey on drug use and health: National findings
(NSDUH Series H-32 No. DHHS Publication No
SMA 07-4292). Rockville, MD: Office of Applied
Studies.
Substance Abuse and Mental Health Services
Administration (SAMHSA), Office of Applied
Studies. (October, 4, 2007). The NSDUH report:
Substance use treatment among women of
childbearing age. Rockville, MD: Office of Applied
Studies.
Thornton, G R., Holck, H. G. O., & Smith, E L. (1939).
The effect of benzedrine and caffeine upon
performance in certain psychomotor tasks.
Journal of Abnormal Psychology, 34(1), 96-113.
Trevithick, L., & Hosch, H. M. (1978). MMPI correlates
of drug addiction based on drug of choice. Journal
of Consulting & Clinical Psychology, 46(1), 180.
Τσίλη, Σ. (1995). Η τοξικομανία ως ιδεολογικό διακύ-
βευμα: Η περίπτωση της Ελλάδας. Αθήνα: ΕΚKE.
Vaillant, G. E. (1966). Parent-child cultural disparity
and drug addiction. Journal of Nervous & Mental
Disease, 142(6), 534-539.
Velasquez, M. M., & Stotts, A. L. (2003). Substance
abuse and dependence disorders in women. In
M. Kopala, & M. A. Keitel (Eds.), Handbook of
counselling women (pp. 482-505). Thousand
Oaks, London: Sage.
Westermeyer, J. (1979). Medical and nonmedical
treatment for narcotic addicts, A comparative
study from Asia. Journal of Nervous & Mental
Disease, 167(4), 205-211.
Westermeyer, J. (2004). Historical and social context
of psychoactive substance use disorders. In R. J.
Μαρία Παπαθανασίου, Γρηγόρης Ποταμιάνος και Μίκα Χαρίτου-Φατούρου
Frances, S. I. Miller, & A. H. Mack (Eds.), Clinical
textbook of addictive disorders (3rd ed., pp. 16-
. NY: Guilford Press.
Westermeyer, J., & Bourne, P. (1978). Τreatment
outcome and the role of the community in
narcotic addiction. Journal of Nervous & Mental
Disease, 166(1), 51-58.
Westermeyer, J., & Peng, G. (1977a). Οpium and
heroin addicts in Laos I. A comparative study.
Journal of Nervous & Mental Disease, 164 (5),
-350.
Westermeyer, J., & Peng, G. (1977b). Οpium and
heroin addicts in Laos: A study of matched pairs.
Journal of Nervous & Mental Disease, 164(5), 351-
Whitsett, D., & Kent, S. A. (2003). Cults and families in
society. The Journal of Contemporary Human
Services, 84(4), 491-502.
Wiener, J. M., & Egan, J. H. (1973). Heroin addiction
in an adolescent population. Journal of the
American Academy of Child Psychiatry, 12(1), 48-
