Ντροπαλή ιδιοσυγκρασία στην παιδική ηλικία: διερεύνηση του ρόλου της μητρικής νοο-προσήλωσης

PDF
Δημοσιευμένα: Mar 24, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.26243
Λέξεις-κλειδιά:
Μητέρες Μητρική νοο-προσήλωση Νοητικές καταστάσεις Ντροπαλή ιδιοσυγκρασία Παιδιά
Πλουσία Μισαηλίδη
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
https://orcid.org/0000-0002-2185-3622
Σοφία Ορφανίδου
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
https://orcid.org/0000-0002-6395-6662
Περίληψη
Η έρευνα εξέτασε τη σχέση ανάμεσα στην ντροπαλότητα – ως χαρακτηριστικό της ιδιοσυγκρασίας – των παιδιών και στην τάση των μητέρων τους να τα αντιμετωπίζουν ως πρόσωπα με νου (νοο-προσήλωση). Συγκεκριμένα, εξετάστηκε εάν οι μητέρες παιδιών ηλικίας 5-8 ετών με ντροπαλή ιδιοσυγκρασία (n = 60) και οι μητέρες μιας ομάδας ελέγχου με παιδιά χωρίς ντροπαλότητα (n = 60) διαφέρουν ως προς τη συχνότητα και το είδος των αναφορών που κάνουν στις νοητικές καταστάσεις των παιδιών τους. Ζητήθηκε αρχικά από τις μητέρες να περιγράψουν τα παιδιά τους (Meins & Fernyhough, 2010, 2015). Ακολούθως, εντοπίστηκαν στις περιγραφές των μητέρων οι αναφορές τους σε τρεις τύπους νοητικών καταστάσεων: επιστημικο-γνωστικές (π.χ. «σκέφτεται», «πιστεύει»), βουλησιακές (π.χ. «θέλει», «προσπαθεί») και συναισθηματικές (π.χ. «χαίρεται», «λυπάται»). Η ντροπαλή ιδιοσυγκρασία των παιδιών αξιολογήθηκε με εργαλεία που συμπλήρωσαν οι μητέρες και οι εκπαιδευτικοί των παιδιών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η νοο-προσήλωση διέφερε σημαντικά στις δύο ομάδες μητέρων. Οι μητέρες των παιδιών με ντροπαλή ιδιοσυγκρασία έκαναν πιο συχνές αναφορές στις νοητικές καταστάσεις των παιδιών τους και επικεντρώνονταν περισσότερο στα συναισθήματά τους από ό,τι οι μητέρες της ομάδας ελέγχου. Στη συζήτηση θίγεται η ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στα ατομικά χαρακτηριστικά των παιδιών και στη νοο-προσήλωση των μητέρων τους
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Πλουσία Μισαηλίδη, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Σοφία Ορφανίδου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Αναφορές
Baretto, A. L., Fearon, R. M. P., Osorio, A., Meins, E., & Martins, C. (2016). Are adult mentalizing abilities associated with mind-mindedness? International Journal of Behavioral Development, 40(4), 296–301. https://doi.org/10.1177/0165025415616200
Buss, A. H. (1985). A theory of shyness. In W. H. Jones, J. M. Cheek, & S. R. Briggs (Eds.), Shyness: Perspectives on research and treatment (pp. 39–46). Plenum Press. https://doi.org/10.1007/978-1-4899-0525-3_4
Buss, A. H., & Plomin, R. (1984). Temperament: Early developing personality traits. Lawrence Erlbaum Associates.
Buss, A. H., & Plomin, R. (1986). The EAS approach to temperament. In R. Plomin & J. Dunn (Eds.), The study of temperament: Changes, continuities and challenges (pp. 67–80). Lawrence Erlbaum Associates.
Coplan, R. J. (2000). Assessing nonsocial play in early childhood: Conceptual and methodological approaches. In K. Gitlin-Weiner, A. Sandgrund, & C. Schaefer (Eds.), Play diagnosis and assessment (2nd ed., pp. 563–598). Wiley.
Coplan, R. J., Prakash, K., O’Neil, K., & Armer, M. (2004). Do you ‘want’ to play? Distinguishing between conflicted-shyness and social disinterest in early childhood. Developmental Psychology, 40(2), 244–258. https://doi.org/10.1037/0012-1649.40.2.244
Coplan, R. J., Reichel, M., & Rowan, K. (2009). Exploring the associations between maternal personality, child temperament, and parenting: A focus on emotions. Personality and Individual Differences, 46(2), 241–246. https://doi.org/10.1016/j.paid.2008.10.011
Crozier, W. R. (2000). Shyness and social relationships. Shyness: Development, consolidation and change. Routledge.
Crozier, W. R. (2002). Shyness. The Psychologist, 15, 460–463. https://doi.org/10.4324/9780203183427
Demers, I., Bernier, A., Tarabulsy, G., & Provost, M. (2010). Maternal and child characteristics as antecedents of maternal mind-mindedness. Infant Mental Health Journal, 31(1), 94–112. https://doi.org/10.1002/imhj.20244
Gagné, C., Bernier, A., & McMahon, C. (2018). The role of paternal mind-mindedness in preschoolers’ self-regulated conduct. Infant and Child Development, 27(3), e2081. https://doi.org/10.1002/icd.2081
Illingworth, G., MacLean, M., & Wiggs, L. (2016). Maternal mind-mindedness: Stability over time and consistency across relationships. European Journal of Developmental Psychology, 13(4), 488–503. https://doi.org/10.1080/17405629.2015.1115342
Kagan, J. (1994). Galen’s prophecy: Temperament in human nature. Basic Books.
Kagan, J. (2003). Behavioral inhibition as a temperamental category. In R. J. Davidson, K. R. Scherer, & H. H. Goldsmith (Eds.), Handbook of affective sciences (pp. 320–331). Oxford University Press.
Kirk, E., Pine, K. J., Howlett, N., Wheatley, L., Schulz, J., & Fletcher, B. (2015). A longitudinal investigation of the relationship between maternal mind-mindedness and theory of mind. British Journal of Developmental Psychology, 33, 434–445. https://doi.org/10.1111/bjdp.12104
Laranjo, J., Bernier, A., Meins, E., & Carlson, S. M. (2014). The roles of maternal mind-mindedness and infant security of attachment in preschoolers’ understanding of visual perspectives and false beliefs. Journal of Experimental Child Psychology, 125, 48–62. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2014.02.005
Lundy, B. L. (2013). Paternal and maternal mind-mindedness and preschoolers’ theory of mind: The mediating role of interactional attunement. Social Development, 22, 58–74. https://doi.org/10.1111/sode.12009
Lundy, B., & Fyfe, G. (2016). Preschoolers’ mind-related comments during collaborative problem-solving: Parental contributions and developmental outcomes. Social Development, 25(4), 722–741. https://doi.org/10.1111/sode.12176
McMahon, C. A., & Bernier, A. (2017). Twenty years of research on parental mind-mindedness: Empirical findings, theoretical and methodological challenges, and new directions. Developmental Review, 46, 54–80. https://doi.org/10.1016/j.dr.2017.07.001
McMahon, C. A., & Meins, E. (2012). Mind-mindedness, parenting stress, and emotional availability in mothers of preschoolers. Early Childhood Research Quarterly, 27, 245–252. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2011.08.002
Meins, E. (1997). Security of attachment and the social development of cognition. Psychology Press.
Meins, E., Centifanti, L., Fernyhough, C., & Fishburn, S. (2013). Maternal mind-mindedness and children’s behavioral difficulties: Mitigating the impact of low socioeconomic status. Journal of Abnormal Child Psychology, 41, 543–553. https://doi.org/10.1007/s10802-012-9699-3
Meins, E., & Fernyhough, C. (2010). Mind-mindedness coding manual (Version 2.0). [Unpublished manuscript]. Durham University, Durham, UK.
Meins, E., & Fernyhough, C. (2015). Mind-mindedness coding manual (Version 2.2). [Unpublished manuscript]. University of York, York, UK.
Meins, E., Fernyhough, C., Russell, J., & Clark‐Carter, D. (1998). Security of attachment as a predictor of symbolic and mentalising abilities: A longitudinal study. Social development, 7(1), 1–24. https://doi.org/10.1111/1467-9507.00047
Meins, E., Fernyhough, C., Arnott, B., Turner, M., & Leekam, S. R. (2011). Mother‐ versus infant‐centered correlates of maternal mind‐mindedness in the first year of life. Infancy, 16(2), 137–165. https://doi.org/10.1111/j.1532-7078.2010.00039.x
Meins, E., Fernyhough, C., Wainwright, R., Clark-Carter, D., Gupta, M. D., Fradley, E., & Tuckey, M. (2003). Pathways to understanding mind: Construct validity and predictive validity of maternal mind-mindedness. Child Development, 74(4), 1194–1211. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00601
Meins, E., Fernyhough, C., Wainwright, R., Das Gupta, M., Fradley, E., & Tuckey, M. (2002). Maternal mind-mindedness and attachment security as predictors of theory of mind understanding. Child Development, 73(6), 1715–1726. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00501
Milligan, K., Khoury, J. E., Benoit, D., & Atkinson, L. (2015). Maternal attachment and mind-mindedness: The role of emotional specificity. Attachment and Human Development, 17(3), 302–318. https://doi.org/10.1080/14616734.2014.996573
Paulussen-Hoogeboom, M. C., Stams, G. J. J., Hermanns, J., & Peetsma, T. T. (2007). Child negative emotionality and parenting from infancy to preschool: A meta-analytic review. Developmental Psychology, 43(2), 438–453. https://doi.org/10.1037/0012-1649.43.2.438
Park, S. Y., Belsky, J., Putnam, S., & Crnic, K. (1997). Infant emotionality, parenting, and 3-year inhibition: Exploring stability and lawful discontinuity in a male sample. Developmental Psychology, 33(2), 218–227. https://doi.org/10.1037/0012-1649.33.2.218
Rapee, R. M., & Coplan, R. J. (2010). Conceptual relations between anxiety disorder and fearful temperament. New Directions for Child and Adolescent Development, 127, 17–31. https://doi.org/10.1002/cd.260
Rothbart, M. K. (1981). Measurement of temperament in infancy. Child Development, 52(2), 569–578. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1981.tb03082.x
Rothbart, M. K., Ahadi, S. A., Hershey, K. L., & Fisher, P. (2001). Investigations of temperament at three to seven years: The Children's Behavior Questionnaire. Child Development, 72(5), 1394–1408. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00355
Rubin, K. H., Burgess, K. B., & Coplan, R. J. (2002). Social withdrawal and shyness. In P. K. Smith & C. H. Hart (Eds.), Blackwell handbook of childhood social development (pp. 330–352). Blackwell.
Rubin, K. H., Burgess, K. B., & Hastings, P. D. (2002). Stability and social-behavioral consequences of toddlers’ inhibited temperament and parenting behaviors. Child Development, 73(2), 483–495. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00419
Rubin, K. H., Coplan, R. J., & Bowker, J. C. (2009). Social withdrawal and shyness in childhood and adolescence. Annual Review of Psychology, 60(1), 141–171. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.60.110707.163642
Rubin, K. H., Nelson, L. J., Hastings, P. D., & Asendorpf, J. (1999). The transaction between parents’ perceptions of their children’s shyness and their parenting styles. International Journal of Behavioral Development, 23, 937–958. https://doi.org/10.1080/016502599383612
Schmidt, L. A., Polak, C. P., & Spooner, A. L. (2001). Biological and environmental contributions to childhood shyness: A diathesis–stress model. In W. Crozier & L. E. Alden (Eds.), International handbook of social anxiety: Concepts, research and interventions relating to the self and shyness (pp. 29–51). Wiley.
Wang, L., Zhu, L., & Wang, Z. (2017). Parental mind-mindedness but not false belief understanding predicts Hong Kong children’s lie-telling behavior in a temptation resistance task. Journal of Experimental Child Psychology, 162, 89–100. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2017.04.023
Wood, J., McLeod, B., Sigman, M., Hwang, W. C., & Chu, B. (2003). Parenting and childhood anxiety: Theory, empirical findings, and future directions. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44, 134–151. https://doi.org/10.1111/1469-7610.00106
Xu, Y., Farver, J. M., Chang, L., Zhang, Z., & Yu, L. (2007). Moving away or fitting in?: Understanding shyness in Chinese children. Merrill-Palmer Quarterly, 53, 527–556. https://doi.org/10.1353/mpq.2008.0005