Η μεταφραστική γραφή ως ανάμνηση και το παράδειγμα των ομηρικών κειμένων.
Περίληψη
Ce travail porte sur l’intérêt que la notion de mémoire présente pour l’analyse comparative de l’ écriture traductrice, notamment dans le cas de la traduction des textes anciens. Sont discutées,
dans un premier temps, certaines questions d’ordre théorique que pose Walter Benjamin aussi bien dans ses propres travaux que par l’intermédiaire d’une de ses références philosophiques les plus paradoxales, à savoir Henri Bergson. Nous tâchons ainsi de mettre en relief le rôle assumé par des procédés de mémoire dans la manière dont la traduction littéraire reconstruit l’idée même du passé et de sa survivance et entame des relations historiques qui dépassent les cadres des taxinomies et catégories afférentes données. Par ailleurs, l’approche proposée remet en question les polarités de la fidélité et de la liberté ou de la domestication et de la distanciation traductrices, en soulignant l’importance cruciale de l’incertitude et de l’instabilité sémantique et stylistique de l’écriture de la traduction. Dans sa deuxième partie, le travail discute la pertinence d’une telle approche pour l’étude du cas des traductions de la poésie homérique en différentes langues européennes modernes. On insiste, en particulier, sur le débat entre Matthew Arnold and Francis Newman pour ce qui est des traductions anglophones du XIXe siècle et sur celui de la traduction néohellénique de Kazantzakis - Kakridis. Cette dernière mettrait en évidence la spécificité du cas grec marqué par le double fait de la distance historique et de la parenté linguistique entre le passé de l’original et le présent de la traduction.
dans un premier temps, certaines questions d’ordre théorique que pose Walter Benjamin aussi bien dans ses propres travaux que par l’intermédiaire d’une de ses références philosophiques les plus paradoxales, à savoir Henri Bergson. Nous tâchons ainsi de mettre en relief le rôle assumé par des procédés de mémoire dans la manière dont la traduction littéraire reconstruit l’idée même du passé et de sa survivance et entame des relations historiques qui dépassent les cadres des taxinomies et catégories afférentes données. Par ailleurs, l’approche proposée remet en question les polarités de la fidélité et de la liberté ou de la domestication et de la distanciation traductrices, en soulignant l’importance cruciale de l’incertitude et de l’instabilité sémantique et stylistique de l’écriture de la traduction. Dans sa deuxième partie, le travail discute la pertinence d’une telle approche pour l’étude du cas des traductions de la poésie homérique en différentes langues européennes modernes. On insiste, en particulier, sur le débat entre Matthew Arnold and Francis Newman pour ce qui est des traductions anglophones du XIXe siècle et sur celui de la traduction néohellénique de Kazantzakis - Kakridis. Cette dernière mettrait en évidence la spécificité du cas grec marqué par le double fait de la distance historique et de la parenté linguistique entre le passé de l’original et le présent de la traduction.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Βἀρσος Γ. (2012). Η μεταφραστική γραφή ως ανάμνηση και το παράδειγμα των ομηρικών κειμένων. Σύγκριση, 22, 7–20. https://doi.org/10.12681/comparison.28
- Τεύχος
- Τόμ. 22 (2012)
- Ενότητα
- Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό Σύγκριση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό Σύγκριση διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Alexandra Lianeri & Vanda Zajko, Translation and the Classic : Identity as Change in the History of Culture, Oxford, Oxford University Press, 2008.
Walter Benjamin, «Το έργο του μεταφραστή» στο Δοκίμια φιλοσοφίας της γλώσσας, μτφρ.Φώτης Τερζάκης, Αθήνα, Νήσος, 1999
Walter Benjamin, «Ορισμένα μοτίβα στον Μπωντλαίρ» στο Σαρλ Μπωντλαίρ ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2002
Henri Bergson,Matière et mémoire: Essai sur la relation du corps à l’esprit, PUF : Paris, Quadrige Presses Univesitaires de France, 1939
Γιώργος Βάρσος, «Ζητούμενα μιας μεταφυσικής της μνήμης», Αξιολογικά, 22, Αθήνα, Νήσος, 2009
Gilles Deleuze, Le Bergsonisme, Presses Univesitaires de France, Paris, 1966
Walter Benjamin, Gesammelte Schriften,V, I, Frankfurt am Main, Suhrkamp Verlag, 1982
Antoine Berman, La Traduction et la lettre ou l’Auberge du lointain, Paris, Editions du Seuil, 1999
Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility: A History of Translation , London, Routledge, 1995
Friedrich Schleiermacher, Des différentes méthodes de traduire, Paris, Éditions du Seuil, 1999
J. - L. Ladmiral, «La traduction: des textes classiques?» στο S. Nicosia (dir.) La traduzione dei testi classici. Teoria, prassi, storia,Atti del Convegno di Palermo, 6-9 Aprile 1988,Napoli, M. D’Auria, 1991
Τάκης Καγιαλής, «Η μετάφραση της ποίησης στον μοντερνισμό: κέντρο και περιφέρεια» στο Η γλώσσα της λογοτεχνίας και η γλώσσα της μετάφρασης, Θεσσαλονίκη, Κέντρο Ελληνικής
Γλώσσας, 1998
George Steiner & Aminadav Dykman (eds), Homer in English, London,Penguin Books, 1996
Philip Young,The Printed Homer: A 3000 Year Publishing and
Translation History of the Iliad and the Odyssey,London, MacFarland Publishers, 2003
Χόρχε Λουίς Μπόρχες, «Οι [αγγλικές] μεταφράσεις του Ομήρου», μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Μετάφραση 06-07, 11, Αθήνα, 2007
Mathhew Arnold, «On Translating Homer», in On the Classical Tradition, Ann Arbor, The University of Michigan Press, 1960
Francis Newman, Homeric Translation in Theory and Practice, London,Williams and Norgate, 1861
Geοrges Mounin, Οι ωραίες άπιστες, μτφρ. Διαπανεπιστημιακό – Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2002
Λάμπρος Πόλκας, «Οδύσσεια: Πρωτότυπο και μεταφράσεις», Παλίμψηστον, 12, Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Δε-
κέμβριος 1992
Ζερβού Αλεξάνδρα,«Μια ματιά στην παρούσα μετάφραση ή Η Οδύσσεια ανάμεσα στο παραμύθι και το μυθιστόρημα»,στο Όμηρος, Οδύσσεια: Μεταγραφή σε πεζό λόγο(1932), Αθήνα, Μαΐστρος, 2005
Ι. Θ. Κακριδής, Το μεταφραστικό πρόβλημα,Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1948 (πρώτη έκδοση στη Θεσσαλονίκη, 1936)
Walter Benjamin, «Το έργο του μεταφραστή» στο Δοκίμια φιλοσοφίας της γλώσσας, μτφρ.Φώτης Τερζάκης, Αθήνα, Νήσος, 1999
Walter Benjamin, «Ορισμένα μοτίβα στον Μπωντλαίρ» στο Σαρλ Μπωντλαίρ ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2002
Henri Bergson,Matière et mémoire: Essai sur la relation du corps à l’esprit, PUF : Paris, Quadrige Presses Univesitaires de France, 1939
Γιώργος Βάρσος, «Ζητούμενα μιας μεταφυσικής της μνήμης», Αξιολογικά, 22, Αθήνα, Νήσος, 2009
Gilles Deleuze, Le Bergsonisme, Presses Univesitaires de France, Paris, 1966
Walter Benjamin, Gesammelte Schriften,V, I, Frankfurt am Main, Suhrkamp Verlag, 1982
Antoine Berman, La Traduction et la lettre ou l’Auberge du lointain, Paris, Editions du Seuil, 1999
Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility: A History of Translation , London, Routledge, 1995
Friedrich Schleiermacher, Des différentes méthodes de traduire, Paris, Éditions du Seuil, 1999
J. - L. Ladmiral, «La traduction: des textes classiques?» στο S. Nicosia (dir.) La traduzione dei testi classici. Teoria, prassi, storia,Atti del Convegno di Palermo, 6-9 Aprile 1988,Napoli, M. D’Auria, 1991
Τάκης Καγιαλής, «Η μετάφραση της ποίησης στον μοντερνισμό: κέντρο και περιφέρεια» στο Η γλώσσα της λογοτεχνίας και η γλώσσα της μετάφρασης, Θεσσαλονίκη, Κέντρο Ελληνικής
Γλώσσας, 1998
George Steiner & Aminadav Dykman (eds), Homer in English, London,Penguin Books, 1996
Philip Young,The Printed Homer: A 3000 Year Publishing and
Translation History of the Iliad and the Odyssey,London, MacFarland Publishers, 2003
Χόρχε Λουίς Μπόρχες, «Οι [αγγλικές] μεταφράσεις του Ομήρου», μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Μετάφραση 06-07, 11, Αθήνα, 2007
Mathhew Arnold, «On Translating Homer», in On the Classical Tradition, Ann Arbor, The University of Michigan Press, 1960
Francis Newman, Homeric Translation in Theory and Practice, London,Williams and Norgate, 1861
Geοrges Mounin, Οι ωραίες άπιστες, μτφρ. Διαπανεπιστημιακό – Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2002
Λάμπρος Πόλκας, «Οδύσσεια: Πρωτότυπο και μεταφράσεις», Παλίμψηστον, 12, Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Δε-
κέμβριος 1992
Ζερβού Αλεξάνδρα,«Μια ματιά στην παρούσα μετάφραση ή Η Οδύσσεια ανάμεσα στο παραμύθι και το μυθιστόρημα»,στο Όμηρος, Οδύσσεια: Μεταγραφή σε πεζό λόγο(1932), Αθήνα, Μαΐστρος, 2005
Ι. Θ. Κακριδής, Το μεταφραστικό πρόβλημα,Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1948 (πρώτη έκδοση στη Θεσσαλονίκη, 1936)
