Le narrateur alexakien face à l’ailleurs : l’Afrique et l’Australie dans les romans de Vassilis Alexakis

Περίληψη

Ο αλεξακικός αφηγητής απέναντι στον άλλο τόπο: Η Αφρική και η Αυστραλία στα μυθιστορήματα του Βασίλη Αλεξάκη

Ο Βασίλης Αλεξάκης έχει επανειλημμένως επιλέξει για τα μυθιστορήματά του αφηγητές οι οποίοι, όντας σε αναζήτηση περιπέτειας, παίρνουν τη συνειδητή απόφαση να στραφούν στον άλλο τόπο και να ζήσουν εξωτικές εμπειρίες. Σε αυτό το άρθρο, θα μελετήσουμε δύο μυθιστορήματα, την Καρδιά της Μαργαρίτας (1999) και τις Ξένες λέξεις (2002), προκειμένου να συγκρίνουμε τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας προσέγγισε και χρησιμοποίησε στην πεζογραφία του την Αυστραλία και την Αφρική, δύο γεωγραφικούς χώρους που συχνά υπόκεινται σε δυτικές φαντασιώσεις. Αυτά τα δύο έργα μπορούν να εξεταστούν παράλληλα, επειδή ο αφηγητής «μεταφέρεται» σε έναν άγνωστο και μακρινό προορισμό για έναν σκοπό που υπερβαίνει το τουριστικό ταξίδι. Αυτά τα δύο μυθιστορήματα παρουσιάζουν επίσης το πλεονέκτημα ότι έχουν εκδοθεί διαδοχικά με διαφορά τριών ετών στις αρχές της χιλιετίας, γεγονός που μας επιτρέπει να συγκρίνουμε δύο αναπαραστάσεις του ξένου τόπου σε μια συγκεκριμένη περίοδο του αλεξακικού έργου. Ο απώτερος στόχος μας είναι να εξετάσουμε την ένταση που χαρακτηρίζει αυτούς τους δύο αφηγητές μεταξύ μιας δηλωμένης επιθυμίας να ταχθούν ως υπερασπιστές των μειονοτικών ταυτοτήτων και μιας τάσης να ενισχύσουν προϋπάρχοντα πρότυπα κυριαρχίας στην προσέγγιση του άλλου τόπου. Για τον σκοπό αυτόν, διασαφηνίζουμε πρώτα τους λόγους για την παρουσία αυτών των τρίτων τόπων –ούτε ελληνικών ούτε γαλλικών– στο αλεξακικό έργο εκείνη την εποχή, αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους Η καρδιά της Μαργαρίτας και οι Ξένες λέξεις ενδείκνυνται για να μελετηθούν υπό αυτή την οπτική. Μετά από μια θεωρητική ανάπτυξη επικεντρωμένη στην αναπαράσταση του Άλλου και στις εξουσιαστικές σχέσεις που είναι παρούσες στην ταξιδιωτική λογοτεχνία, θα εστιάσουμε στην ανάλυση της εμφανούς έντασης ανάμεσα στις νεο-ανθρωπιστικές παρορμήσεις του συγγραφέα και σε ορισμένα προβληματικά αντιπροσωπευτικά σχήματα που εντοπίζονται στα δύο παραπάνω έργα.