Οι τίτλοι των μυθιστορημάτων: Θεωρητικό – ερμηνευτικό σχήμα και παραδειγματική εφαρμογή

PDF
Δημοσιευμένα: Feb 1, 2012
DOI: https://doi.org/10.12681/comparison.33
Σταυρούλα Τσούπρου
Περίληψη
Leo Hoek in his semeiotic analysis of titles offers a functional interpretative scheme for the title of the novel in general. According to this, the semeiotic relations that are developed and concern the title include the following elements: 1. The sum of the linguistic signs / the Syntax of the title. 2. The sum of the abstract mental representations provoked by the aforesaid / the Semantics (Sémantique)or the Semasiology of the title. 3. The sum of the objects to which these mental representations
refer / the Sigmatics (Sigmatique) of the title. 4. The sum of the individuals who transmit or comprehend the aforesaid linguistic signs / the Pragmatics (Pragmatique) or Pragmatology of the title (these relations are certainly not independent of one another). The analysis of titles presented here combines Hoek’s semeiotic analysis with Genette’s conclusions on the paratextual functions of the title, in order to clarify the relations between the ‘saying’ and the ‘doing’ of each specific title, that is to clarify what each title does, how and why it does it.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό Σύγκριση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό Σύγκριση διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Σταυρούλα Τσούπρου
Η Σταυρούλα Γ. Τσούπρου γεννήθηκε το 1968 στην Αθήνα και για μεγάλο διάστημα εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα ως φιλόλογος της ελληνικής, της αγγλικής και της γαλλικής γλώσσας (κατέχει επίσης διπλώματα της Γερμανικής, της Ιταλικής και της Ισπανικής). Έχει δημοσιεύσει μελέτες της για μία σειρά παλαιότερων, αλλά και σύγχρονων πεζογράφων, κυρίως, αλλά και ποιητών, ενώ συνεργάζεται με τις εφημερίδες Η Κυριακάτικη Αυγή, Η Καθημερινή και
Ελευθεροτυπία, καθώς και με το περιοδικό Διαβάζω, όπου είχε την επιμέλεια μέρους των φιλολογικών αφιερωμάτων. Επίσης,έχει συγγράψει την Εισαγωγή για το μυθιστόρημα του Henri Stendhal Το κόκκινο και το μαύρο. Χρονικό του 19ου αιώνα, Πάπυρος 2009. Στο ερευνητικό έργο της έχει ασχοληθεί συστηματικά με την Θεωρία της Λογοτεχνίας και την εφαρμογή της στην
Ανάλυση των λογοτεχνικών κειμένων, ενώ έχει συμμετάσχει με ανακοίνωση σε περισσότερα από δεκαπέντε διεθνή συνέδρια και διεπιστημονικές ημερίδες
στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2006-2009 δίδαξε τα μαθήματα της «Νεοελληνικής
Λογοτεχνίας», της «Νεοελληνικής Φιλολογίας» και της «Συγκριτικής Γραμματολογίας» στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.Το 2007 εκδόθηκαν τα βιβλία της Τάσος
Αθανασιάδης. Με τα μάτια της γενιάς μας και Οι “παιδιάστικες” ιστορίες του Κοσμά Πολίτη, ενώ το 2009 εκδόθηκε από το Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη η Διατριβή της με τίτλο «Το Παρακείμενο και η …–(Δια)κειμενικότητα ως Σχόλιο στο πεζογραφικό έργο του Τάσου Αθανασιάδη (και στα 21 εγκιβωτισμένα ποιήματα του πεζογράφου)».
Αναφορές
Μπαμπινιώτης Γ., Εισαγωγή στην Σημασιολογία, Δέσποινα Μαυρομμάτη, Αθήνα, 1985

Μπαμπινιώτης Γ., Γλωσσολογία και Λογοτεχνία. Από την Τεχνική στην Τέχνη του Λόγου, Δέσποινα Μαυρομμάτη, Αθήνα, 1984

Hoek Leo H.,La marque du titre. Dispositifs sémiotiques d’ une
pratique textuelle, Mouton, 1981

«Ο έντιτλος λόγος» του G.Jacques στο Εισαγωγή στις σπουδές τής λογοτεχνίας. Μέθοδοι του κειμένου, διευθ. Delcroix Maurice – Hallyn Fernand, επιμ.-μετ. Ι. Ν. Βασιλαράκης, Αθήνα, εκδ. Gutenberg, 1997

Petöfi (Transformationsgrammatiken und eine ko-textuelle Texttheorie. Grundfragen und Konzeptionen, Frankfurt am Main, Athenäum,1971)

«Η Λειτουργία του τίτλου στην ποίηση του Κ. Π. Καβάφη (Προκαταλήψεις και παρανοήσεις)», στο Η Ζωή των Σημείων. Πρακτικά του Τρίτου Συνεδρίου Σημειωτικής. Ιωάννινα, Σμίλη, 1995

Πασχαλίδης Γρηγόρης, «Περί τίτλων:Οι τίτλοι μέσα και ανάμεσα στα λογοτεχνικά κείμενα και την ερμηνεία τους», στο Λόγου Χάριν, Νο 4, (Καλοκαίρι 1996), Βιβλιοπωλείον της«Εστίας»

Σταυροούλα Τσούπρου, «Ο Τάσος Αθανασιάδης και το «είδος» των μυθιστορημάτων του»,στο Πόρφυρας, τχ. 108 (Κέρκυρα, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2003)

αναδ. Σταυρούλα Γ. Τσούπρου, Τάσος Αθανασιάδης. Με τα μάτια
της γενιάς μας, Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη, 2007

Πασχαλίδης Γρηγόρης, Η Ποιητική της Αυτοβιογραφίας,Αθήνα, Σμίλη, 1993

Φαρίνου – Μαλατάρη Γεωργία,«Το παρα-κείμενο της πεζογραφίας του Ξενόπουλου», Νέα Εστία, τχ. 1738 αφιέρωμα στον Γρ.Ξενόπουλο (Οκτώβριος 2003)

Genette Gérard, Paratexts, Thresholds of interpretation,
Translated by Jane E. Lewin, Cambridge University Press, 1997

Έρη Σταυροπούλου στο άρθρο της «Η σημασία και η λειτουργία των τίτλων τής πεζογραφίας του Παπαδιαμάντη», στα Πρακτικά Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη Αθήνα
1-5 Νοεμβρίου 2001, Εταιρία Παπαδιαμαντικών Σπουδών, Αθήνα, εκδόσεις Δόμος, 2002

Άννα Τζούμα, «Ο Λόγος της Κριτικής», Η Άλως, τχ. 3-4 (φθινόπωρο 1996)
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)