Papadiamantis’s short stories on screen: The case of Nestoras Matsas’s film The Immigrant.
Abstract
In this paper I attempt a comparative study of Nestoras Matsas’s film The Immigrant (1965) and two short stories by Alexandros Papadiamantis, The American (1891) and Fortune from America
(1901), on which the movie is loosely based. The film belongs to the category of film adaptation called ‘‘commentary’’, where an original literary text is taken and either purposely or inadvertently altered in some respects. Matsas transposes the action from the 1870’s to the 1960’s and uses his literary source to propose a reflection on the work life of Greek emigrants of the post-war period.The film also has an historical value, since it is the first screen adaptation of Papadiamantis’s fiction.Issues discussed are plot, methods of characterization, structure, narrative techniques, function of scenery and the depiction of traditional Greek life.
(1901), on which the movie is loosely based. The film belongs to the category of film adaptation called ‘‘commentary’’, where an original literary text is taken and either purposely or inadvertently altered in some respects. Matsas transposes the action from the 1870’s to the 1960’s and uses his literary source to propose a reflection on the work life of Greek emigrants of the post-war period.The film also has an historical value, since it is the first screen adaptation of Papadiamantis’s fiction.Issues discussed are plot, methods of characterization, structure, narrative techniques, function of scenery and the depiction of traditional Greek life.
Article Details
- How to Cite
-
Αγάθος Θ. (2013). Papadiamantis’s short stories on screen: The case of Nestoras Matsas’s film The Immigrant. Comparison, 23, 119–127. https://doi.org/10.12681/comparison.24
- Issue
- Vol. 23 (2013)
- Section
- Articles
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution Non-Commercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
Downloads
Download data is not yet available.
References
Linda Costanzo Cahir, “Short Stories into Film”, Literature Into Film: Theory And Practical Approaches, Jefferson N.C., McFarland, 2006
Άγγελος Ρούβας,Χρήστος Σταθακόπουλος, Ελληνικός Κινηματογράφος. Ιστορία-Φιλμογραφία-Βιογραφικά,Α΄τόμος 1905-1970, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα,2005
Κωνσταντίνος Κυριακός, «Λογοτεχνία και ελληνικός κινηματογράφος. Το παράδειγμα διασκευών του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στην οθόνη», στον τόμο: Φ. Ταμπάκη-Ιωνά, Μ.Ε. Γαλάνη (επιμ.), Από τη λογοτεχνία στον κινηματογράφο / Du texte écrit au texte filmique, Αθήνα,Αιγόκερως, 2011
Απόστολος Σαχίνης (Το Νεοελληνικό μυθιστόρημα. Ιστορία και κριτική, Αθήνα,Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1980 (πέμπτη έκδοση
διορθωμένη)
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο(«Ο άγονος έρωτας ή Desinit in piscem», Η αδιάπτωτη μαγεία: Παπαδιαμάντης 1991 – Ένα αφιέρωμα, Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, 1992
Έρη Σταυροπούλου «Η σημασία και η λειτουργία των τίτλων της πεζογραφίας του Παπαδιαμάντη», στον τόμο: Πρακτικά Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Αθήνα 1-5 Νοεμβρίου 2011, Αθήνα,Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών/ Δόμος,2002
Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη (Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη, 1887-1910, Αθήνα, Κέδρος, 1987
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Ο Αμερικάνος», στον τόμο:Άπαντα, τόμος δεύτερος, κριτική έκδοση: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Αθήνα,Δόμος, 1984
Rene Wellek & Austin Warren, Theory of Literature, Λονδίνο, Penguin Books, 1985, σ.219 [1η έκδοση: 1949 // ελληνική έκδοση: Rene Wellek & Austin Warren, Θεωρία της λογοτεχνί-
ας, μτφρ. Σταύρος Γεώργιος Δεληγιώργης, Αθήνα, Δίφρος, 1965].
Elizabeth Constantinides, “The Ancient Made Modern: Greek Myth and Papadiamantis”,Classical and Modern Literature, τχ. 9 (1989)
R. S. Peckham, “Memory and Homelands:Papadiamantis and geographical imagination”,Κάμπος (Cambridge Papers in Modern Greek),τχ. 3 (1995)
Νικόλαος Α. Ε. Καλοσπύρος, Η αρχαιογνωσία του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Αθήνα, Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών/ Δόμος, 2002
Σ. Ν. Φιλιππίδης, «Κυκλική διάρθρωση τόπων στα διηγήματα ‘‘Ο Αμερικάνος’’ του Παπαδιαμάντη και ‘‘Το Λιος’’ του Βενέζη», στο βιβλίο του ίδιου Τόποι. Μελετήματα για τον αφηγηματικό λόγο επτά νεοελλήνων πεζογράφων. Παπαδιαμάντης – Κονδυλάκης – Θεοτόκης – Χατζόπουλος– Καζαντζάκης – Βενέζης – Καραγάτσης, Αθήνα,Καστανιώτης, 1997
Παναθήναια, τεύχη 15-16, 1-15/5/1901 και 15-31/5/1901
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Η τύχη απ’ την Αμέρικα», στον τόμο: Άπαντα, τόμος τρίτος, κριτική έκδοση: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος,Αθήνα, Δόμος, 1984
Αγγελική Παπαγεωργοπούλου («Η παρουσία του γκροτέσκου στη διηγηματογραφία του Παπαδιαμάντη και του Charles Dickens», Σύγκριση/ Comparaison, τχ. 13 (2002)
Guy (Michel) Saunier, Εωσφόρος και Άβυσσος. Ο προσωπικός μύθος του Παπαδιαμάντη, Αθήνα, Άγρα, 2001
Geoffrey Wagner, The Novel and the Cinema, Rutherford, NJ, Fairleigh Dickinson University Press, 1975
Michael Palin και Gillian Parker, The English Novel and the Movies, Nέα Υορκη, Ungar,1981
Dudley Andrews, Concepts in Film Theory,Οξφόρδη, Οxford University Press, 1984
Roland Barthes (“Introduction à l’analyse structural des récits”, L’aventure sémiologique, Παρίσι, Seuil, 1985 [1η έκδοση:1966]
Brian McFarlane(Novel to Film. An Introduction to the Theory
of Adaptation, Οξφόρδη, Clarendon Press, 1996
Imelda Wheelan (“Adaptations. The Contemporary Dilemmas”, στο Deborah Cartmell & Imelda Wheelan (επιμ.), Adaptations, From Text to Screen, Screen to Text, Nέα Υόρκη, Routledge,1999
Δέσποινα Κακλαμανίδου,Όταν το μυθιστόρημα συνάντησε τον κινηματογράφο, Αθήνα, Αιγόκερως, 2006
Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, «Τα δώρα του μετανάστη», στον τόμο: Αθηνά Καρτάλου,Αφροδίτη Νικολαϊδου, Θάνος Αναστόπουλος
(επιμ.), Σε ξένο τόπο. Η μετανάστευση στον ελληνικό κινηματογράφο 1956-2006, Αθήνα, Αιγόκερως, 2006
Έρη Σταυροπούλου («Η εικόνα της Αμερικής στην ελληνική λογοτεχνία του 19ου αιώνα.Ανάμεσα στον εξωτισμό και την ουτοπία», Σύγκριση / Comparaison, τχ. 16 (2005)
Christian Metz, L’énonciation impersonnelle ou le site du film, Παρίσι, Méridiens Klincksieck,1991
Francis Vanoye και Anne Goliot-Lété, Précis d’analyse filmique, Παρίσι, Nathan, 1982
Γιάννη Λεοντάρη, «Ρόλοι και λειτουργίες του αφηγητή στη λογοτεχνική και την κινηματογραφική αφήγηση: Πρώτα στοιχεία για μια εισαγωγή στη συγκριτική αφηγματολογία», Σύγκριση / Comparaison,τχ. 12 (2001)
Κωστής Παλαμάς, «Η Μούσα του Παπαδιαμάντη. Όταν εζούσε», Κωστή Παλαμά Άπαντα, Αθήνα, Μπίρης, χ.χ., τόμ. 10
Οδυσσέας Ελύτης («Η μαγεία του Παπαδιαμάντη», Εν λευκώ, Αθήνα, Ίκαρος, 1992
Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, «Η γλώσσα του Αλέξανδρου Πα-
παδιαμάντη και η σημερινή γλωσσική πραγματικότητα», Η λέξη, τχ. 162 (Μάρτης-Απρίλης 2001)
Τέλλος Άγρας, «Πώς βλέπομε σήμερα τον Παπαδιαμάντη», Κριτικά, τόμος. τρίτος,φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος,Αθήνα, Ερμής, 1984
Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, «Το σχοίνισμα της γραφής», εφημ. Ελευθεροτυπία,Βιβλιοθήκη, 1 Οκτωβρίου 2011
Στέφανος Δάφνης («Το χιούμορ στον Παπαδιαμάντη», Βωμός,
χρ. Α΄, αρ. 8, 9, 10 (Μάρτης-Απρίλης 1919)
Κώστας Στεργιόπουλος(«Το απροσδόκητο βάθος της παπαδιαμαντικής γραφής», Περιδιαβάζοντας, Αθήνα,Κέδρος, 1986
Π. Δ. Μαστροδημήτρης (Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία, Αθήνα, Δόμος, 1990
Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού («Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Η
παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τόμ. ΣΤ΄ (1880-1900), Αθήνα, Σοκόλης, 1997
Χριστόφορος Μηλιώνης («Παπαδιαμάντης και ηθογραφία ή Ηθογραφίας αναίρεσις», στον τόμο: Πρακτικά Α΄ Διεθνούς
Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.Σκιάθος 20-24 Σεπτεμβρίου 1991, Αθήνα, Δόμος,1996
Χρυσάνθη Σωτηροπούλου (Η ελληνική κινηματογραφία
1960-1970: Μια χαμένη ευκαιρία»,στο βιβλίο της ίδιας Η διασπορά στον ελληνικό κινηματογράφο. Επιδράσεις και επιρροές στη
θεματολογική εξέλιξη των ταινιών της περιόδου 1945-1986, Αθήνα, Θεμέλιο, 1995
Βασίλης Βαμβακάς, «Η “μετανάστευση” του ελληνικού κινηματογράφου από το εμπορικό στο πολιτικό στίγμα», στον τόμο: Φωτεινή Τομαή-Κωνσταντοπούλου (επιμ.), Η μετανάστευση στον κινηματογράφο, Αθήνα, Παπαζήσης, 2004
Γιώργος Ιωάννου, «Ο της Φύσεως Έρως»,Τετράδια Ευθύνης, αρ. 15 [Μνημόσυνο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: Εκατό χρόνια από την κοίμησή του], Αθήνα 1981
Άγγελος Ρούβας,Χρήστος Σταθακόπουλος, Ελληνικός Κινηματογράφος. Ιστορία-Φιλμογραφία-Βιογραφικά,Α΄τόμος 1905-1970, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα,2005
Κωνσταντίνος Κυριακός, «Λογοτεχνία και ελληνικός κινηματογράφος. Το παράδειγμα διασκευών του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στην οθόνη», στον τόμο: Φ. Ταμπάκη-Ιωνά, Μ.Ε. Γαλάνη (επιμ.), Από τη λογοτεχνία στον κινηματογράφο / Du texte écrit au texte filmique, Αθήνα,Αιγόκερως, 2011
Απόστολος Σαχίνης (Το Νεοελληνικό μυθιστόρημα. Ιστορία και κριτική, Αθήνα,Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1980 (πέμπτη έκδοση
διορθωμένη)
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο(«Ο άγονος έρωτας ή Desinit in piscem», Η αδιάπτωτη μαγεία: Παπαδιαμάντης 1991 – Ένα αφιέρωμα, Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, 1992
Έρη Σταυροπούλου «Η σημασία και η λειτουργία των τίτλων της πεζογραφίας του Παπαδιαμάντη», στον τόμο: Πρακτικά Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Αθήνα 1-5 Νοεμβρίου 2011, Αθήνα,Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών/ Δόμος,2002
Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη (Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη, 1887-1910, Αθήνα, Κέδρος, 1987
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Ο Αμερικάνος», στον τόμο:Άπαντα, τόμος δεύτερος, κριτική έκδοση: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Αθήνα,Δόμος, 1984
Rene Wellek & Austin Warren, Theory of Literature, Λονδίνο, Penguin Books, 1985, σ.219 [1η έκδοση: 1949 // ελληνική έκδοση: Rene Wellek & Austin Warren, Θεωρία της λογοτεχνί-
ας, μτφρ. Σταύρος Γεώργιος Δεληγιώργης, Αθήνα, Δίφρος, 1965].
Elizabeth Constantinides, “The Ancient Made Modern: Greek Myth and Papadiamantis”,Classical and Modern Literature, τχ. 9 (1989)
R. S. Peckham, “Memory and Homelands:Papadiamantis and geographical imagination”,Κάμπος (Cambridge Papers in Modern Greek),τχ. 3 (1995)
Νικόλαος Α. Ε. Καλοσπύρος, Η αρχαιογνωσία του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Αθήνα, Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών/ Δόμος, 2002
Σ. Ν. Φιλιππίδης, «Κυκλική διάρθρωση τόπων στα διηγήματα ‘‘Ο Αμερικάνος’’ του Παπαδιαμάντη και ‘‘Το Λιος’’ του Βενέζη», στο βιβλίο του ίδιου Τόποι. Μελετήματα για τον αφηγηματικό λόγο επτά νεοελλήνων πεζογράφων. Παπαδιαμάντης – Κονδυλάκης – Θεοτόκης – Χατζόπουλος– Καζαντζάκης – Βενέζης – Καραγάτσης, Αθήνα,Καστανιώτης, 1997
Παναθήναια, τεύχη 15-16, 1-15/5/1901 και 15-31/5/1901
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Η τύχη απ’ την Αμέρικα», στον τόμο: Άπαντα, τόμος τρίτος, κριτική έκδοση: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος,Αθήνα, Δόμος, 1984
Αγγελική Παπαγεωργοπούλου («Η παρουσία του γκροτέσκου στη διηγηματογραφία του Παπαδιαμάντη και του Charles Dickens», Σύγκριση/ Comparaison, τχ. 13 (2002)
Guy (Michel) Saunier, Εωσφόρος και Άβυσσος. Ο προσωπικός μύθος του Παπαδιαμάντη, Αθήνα, Άγρα, 2001
Geoffrey Wagner, The Novel and the Cinema, Rutherford, NJ, Fairleigh Dickinson University Press, 1975
Michael Palin και Gillian Parker, The English Novel and the Movies, Nέα Υορκη, Ungar,1981
Dudley Andrews, Concepts in Film Theory,Οξφόρδη, Οxford University Press, 1984
Roland Barthes (“Introduction à l’analyse structural des récits”, L’aventure sémiologique, Παρίσι, Seuil, 1985 [1η έκδοση:1966]
Brian McFarlane(Novel to Film. An Introduction to the Theory
of Adaptation, Οξφόρδη, Clarendon Press, 1996
Imelda Wheelan (“Adaptations. The Contemporary Dilemmas”, στο Deborah Cartmell & Imelda Wheelan (επιμ.), Adaptations, From Text to Screen, Screen to Text, Nέα Υόρκη, Routledge,1999
Δέσποινα Κακλαμανίδου,Όταν το μυθιστόρημα συνάντησε τον κινηματογράφο, Αθήνα, Αιγόκερως, 2006
Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, «Τα δώρα του μετανάστη», στον τόμο: Αθηνά Καρτάλου,Αφροδίτη Νικολαϊδου, Θάνος Αναστόπουλος
(επιμ.), Σε ξένο τόπο. Η μετανάστευση στον ελληνικό κινηματογράφο 1956-2006, Αθήνα, Αιγόκερως, 2006
Έρη Σταυροπούλου («Η εικόνα της Αμερικής στην ελληνική λογοτεχνία του 19ου αιώνα.Ανάμεσα στον εξωτισμό και την ουτοπία», Σύγκριση / Comparaison, τχ. 16 (2005)
Christian Metz, L’énonciation impersonnelle ou le site du film, Παρίσι, Méridiens Klincksieck,1991
Francis Vanoye και Anne Goliot-Lété, Précis d’analyse filmique, Παρίσι, Nathan, 1982
Γιάννη Λεοντάρη, «Ρόλοι και λειτουργίες του αφηγητή στη λογοτεχνική και την κινηματογραφική αφήγηση: Πρώτα στοιχεία για μια εισαγωγή στη συγκριτική αφηγματολογία», Σύγκριση / Comparaison,τχ. 12 (2001)
Κωστής Παλαμάς, «Η Μούσα του Παπαδιαμάντη. Όταν εζούσε», Κωστή Παλαμά Άπαντα, Αθήνα, Μπίρης, χ.χ., τόμ. 10
Οδυσσέας Ελύτης («Η μαγεία του Παπαδιαμάντη», Εν λευκώ, Αθήνα, Ίκαρος, 1992
Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, «Η γλώσσα του Αλέξανδρου Πα-
παδιαμάντη και η σημερινή γλωσσική πραγματικότητα», Η λέξη, τχ. 162 (Μάρτης-Απρίλης 2001)
Τέλλος Άγρας, «Πώς βλέπομε σήμερα τον Παπαδιαμάντη», Κριτικά, τόμος. τρίτος,φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος,Αθήνα, Ερμής, 1984
Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, «Το σχοίνισμα της γραφής», εφημ. Ελευθεροτυπία,Βιβλιοθήκη, 1 Οκτωβρίου 2011
Στέφανος Δάφνης («Το χιούμορ στον Παπαδιαμάντη», Βωμός,
χρ. Α΄, αρ. 8, 9, 10 (Μάρτης-Απρίλης 1919)
Κώστας Στεργιόπουλος(«Το απροσδόκητο βάθος της παπαδιαμαντικής γραφής», Περιδιαβάζοντας, Αθήνα,Κέδρος, 1986
Π. Δ. Μαστροδημήτρης (Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία, Αθήνα, Δόμος, 1990
Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού («Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης», Η
παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τόμ. ΣΤ΄ (1880-1900), Αθήνα, Σοκόλης, 1997
Χριστόφορος Μηλιώνης («Παπαδιαμάντης και ηθογραφία ή Ηθογραφίας αναίρεσις», στον τόμο: Πρακτικά Α΄ Διεθνούς
Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.Σκιάθος 20-24 Σεπτεμβρίου 1991, Αθήνα, Δόμος,1996
Χρυσάνθη Σωτηροπούλου (Η ελληνική κινηματογραφία
1960-1970: Μια χαμένη ευκαιρία»,στο βιβλίο της ίδιας Η διασπορά στον ελληνικό κινηματογράφο. Επιδράσεις και επιρροές στη
θεματολογική εξέλιξη των ταινιών της περιόδου 1945-1986, Αθήνα, Θεμέλιο, 1995
Βασίλης Βαμβακάς, «Η “μετανάστευση” του ελληνικού κινηματογράφου από το εμπορικό στο πολιτικό στίγμα», στον τόμο: Φωτεινή Τομαή-Κωνσταντοπούλου (επιμ.), Η μετανάστευση στον κινηματογράφο, Αθήνα, Παπαζήσης, 2004
Γιώργος Ιωάννου, «Ο της Φύσεως Έρως»,Τετράδια Ευθύνης, αρ. 15 [Μνημόσυνο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: Εκατό χρόνια από την κοίμησή του], Αθήνα 1981
