Θεματική περιοχή και περιεχόμενο

Τα Τεκμήρια δημοσιεύουν επιστημονικά άρθρα από το ευρύτερο γνωστικό πεδίο της αρχαιογνωσίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην αρχαία ιστορία, την επιγραφική, τη νομισματική, την τοπογραφία και την ιστορική γεωγραφία, καθώς και στη δημοσίευση, αναδημοσίευση ή αξιοποίηση επιγραφικών και νομισματικών τεκμηρίων. Όλες οι υποβαλλόμενες εργασίες, που εμπίπτουν στο πεδίο ενδιαφερόντων του περιοδικού, εξετάζονται υπό τον όρο ότι είναι πρωτότυπες και έχουν αποσταλεί προς δημοσίευση μόνο στα Τεκμήρια. Προς το παρόν, τα Τεκμήρια δεν δημοσιεύουν μεμονωμένες βιβλιοκρισίες. Οι γλώσσες δημοσίευσης είναι η ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική και ιταλική.

Διαδικασία Ομότιμης Αξιολόγησης

Οι υποβληθείσες εργασίες γίνονται δεκτές προς δημοσίευση με βασικά κριτήρια τη θεματική τους συνάφεια με τα ενδιαφέροντα του περιοδικού και, κυρίως, την επιστημονική τους αξία, όπως αυτή τεκμηριώνεται από «τυφλή» αξιολόγηση, διενεργούμενη από ειδικούς εξωτερικούς κριτές. Εργασίες που προωθούνται στο στάδιο της κρίσης αποστέλλονται σε δύο εξωτερικούς κριτές, από τους οποίους ζητείται να τις αξιολογήσουν εντός 45 ημερών, εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές συνθήκες. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της κρίσης, η εκδοτική επιτροπή ενημερώνει τον/την συγγραφέα για την απόφαση αποδοχής του άρθρου προς δημοσίευση, ως έχει ή κατόπιν αλλαγών, ή απόρριψής του, καθώς επίσης και για το περιεχόμενο των αξιολογήσεων. Σε περίπτωση διισταμένων αξιολογήσεων, η εργασία αποστέλλεται σε τρίτο κριτή.

Παρότι η τελική ευθύνη για τα δημοσιευόμενα άρθρα ανήκει στους συγγραφείς τους, η εκδοτική επιτροπή αποδίδει μεγάλη σημασία στην αξιολόγηση των άρθρων από καταξιωμένους ειδικούς επιστήμονες, μοναδικό μέσο διασφάλισης του κύρους του περιοδικού, αλλά και της ουσιαστικής βελτίωσης των προς δημοσίευση άρθρων. Κατά συνέπεια, ευχαριστεί εκ των προτέρων τους αξιολογητές για το επίπονο και αφανές έργο τους. 

Αρχές αξιολόγησης

Όλα τα υποβαλλόμενα άρθρα που εμπίπτουν στο πεδίο ενδιαφερόντων του περιοδικού, υπό τον όρο ότι είναι πρωτότυπα και έχουν αποσταλεί προς δημοσίευση μόνο στα Τεκμήρια, εξετάζονται από την εκδοτική επιτροπή η οποία αποφασίζει καταρχήν αν θα αποσταλούν για αξιολόγηση. Τα άρθρα που πρόκειται να αξιολογηθούν, αποστέλλονται σε δύο κριτές για «τυφλή» αξιολόγηση. Η διαδικασία αυτή, εχέγγυο για μία αμερόληπτη και αξιόπιστη κρίση των άρθρων, διέπεται από τις ακόλουθες αρχές:

• Η ταυτότητα του συγγραφέα δεν αποκαλύπτεται στους κριτές ούτε, αντίστοιχα, εκείνη των κριτών στο συγγραφέα.
• Οι αξιολογητές δεν επιτρέπεται να δημοσιοποιούν το άρθρο ή το περιεχόμενό του πριν από την τελική του δημοσίευση.
• Η εκδοτική επιτροπή δεν παρεμβαίνει κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης.
• Η εκδοτική επιτροπή δεν παρακάμπτει τη γνώμη των κριτών. Σε περίπτωση σοβαρής διχογνωμίας μεταξύ των δύο κριτών, το υποβληθέν άρθρο αποστέλλεται και σε τρίτο κριτή, ο οποίος ενημερώνεται για τη διάσταση απόψεων.
• Οι συγγραφείς δεν επιτρέπεται να αγνοήσουν τις υποδείξεις των κριτών χωρίς επαρκή αιτιολόγηση. Η εκδοτική επιτροπή ελέγχει τη συμμόρφωση των συγγραφέων προς τις προτεινόμενες από τους αξιολογητές αλλαγές.   

Διαδικασία αξιολόγησης

Η εκδοτική επιτροπή αναζητεί τους καταλληλότερους κριτές για το συγκεκριμένο άρθρο. Εάν οι κριτές απαντήσουν θετικά στο αίτημα της εκδοτικής επιτροπής, καλούνται να αποστείλουν την αξιολόγησή τους στην εκδοτική επιτροπή εντός 45 ημερών, εκτός αν συντρέχουν ειδικές συνθήκες. Οφείλουν επίσης να είναι διαθέσιμοι για τυχόν συμπληρωματικές διευκρινίσεις.

Περιεχόμενο αξιολόγησης

Η έκθεση αξιολόγησης αποτελείται από δύο τμήματα:

• Προκαταρκτική αξιολόγηση: Οι κριτές καλούνται αρχικά να αποφανθούν εάν το υποβληθέν άρθρο μπορεί να γίνει δεκτό προς δημοσίευση ή όχι. Στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να διατυπώσουν διεξοδικά και με σαφήνεια τους λόγους της απόρριψης. Εάν το άρθρο κρίνεται επαρκές για δημοσίευση, οι κριτές θα πρέπει να το  κατατάξουν σε μια από τις τρεις παρακάτω κατηγορίες:
  • Προς δημοσίευση χωρίς διορθώσεις ουσίας
  • Προς δημοσίευση με ορισμένες διορθώσεις ουσίας
  • Προς δημοσίευση (π.χ. λόγω του εξαιρετικού ενδιαφέροντος του θέματος ή των πηγών που παρουσιάζονται) μόνον μετά από σημαντικό αριθμό διορθώσεων και αναθεωρήσεων ουσίας
• Κυρίως αξιολόγηση: Στο τμήμα αυτό, οι κριτές εκθέτουν αναλυτικά τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους για διόρθωση, συμπλήρωση, βελτίωση τόσο του περιεχομένου (μεθοδολογία, επιχειρηματολογία, βιβλιογραφική τεκμηρίωση) του άρθρου, όσο και του γραπτού λόγου. Οι παρατηρήσεις αυτές μπορούν να καταγραφούν είτε σε χωριστό έγγραφο (με επαρκή επισήμανση των χωρίων στα οποία αναφέρονται) είτε με τη μορφή ηλεκτρονικών σχολίων στο αρχείο κειμένου του ίδιου του άρθρου. Στην πρώτη περίπτωση συνιστάται να διακρίνονται οι υποδείξεις επί του περιεχομένου από εκείνες που αφορούν τη γλωσσική διατύπωση, τις παραπομπές κλπ.

Οι αξιολογητές δεν χρειάζεται να ασχοληθούν με τη συμμόρφωση των συγγραφέων προς τις εκδοτικές οδηγίες του περιοδικού· ο έλεγχος αυτός ανήκει στις αρμοδιότητες της εκδοτικής επιτροπής.

Τέλος, οι αξιολογητές παρακαλούνται να αποφεύγουν τις αυστηρά προσωπικές κρίσεις σε περιπτώσεις διαφωνίας τους με συγκεκριμένες απόψεις των συγγραφέων, όταν οι τελευταίες είναι επαρκώς τεκμηριωμένες και άρτια διατυπωμένες. Στις περιπτώσεις αυτές είναι προτιμότερο να επικεντρώνονται στην ποιότητα και τη δομή της επιχειρηματολογίας, καθώς και στην επάρκεια της βιβλιογραφικής τεκμηρίωσης, παρά στην προσωπική τους γνώμη. 

Συχνότητα δημοσίευσης

Το περιοδικό Τεκμήρια εκδίδεται σε ετήσια βάση.

Συντελεστής

Η ετήσια έντυπη έκδοση του περιοδικού Τεκμήρια χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών. 

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ "ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ"

Η ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Τεκμήρια πραγματοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Η ανάπτυξή της χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας, Φάση Δ-Κοινωνικά Δίκτυα» (http://www.epset.gr/) με ανάδοχο το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ‘Ψηφιακή Σύγκλιση’ του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς 2007-2013 που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση- Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και κρατικούς πόρους

Ιστορικό περιοδικού

Τo περιοδικό Τεκμήρια, με τον υπότιτλο «Συμβολές στην ιστορία του ελληνικού και ρωμαϊκού κόσμου» εκδόθηκε αρχικά το 1995 στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία των Ιωάννη Τουλουμάκου, τότε καθηγητή της Αρχαίας Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, και  Άγγελου Χανιώτη, τότε καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και τώρα καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας και Κλασσικών Σπουδών στο Institute for Advanced Study του Πρίνστον. Στην πρώτη αυτή φάση δημοσιεύθηκαν οκτώ τόμοι. Τη συνέχιση της έκδοσης ανέλαβε από το 2008 το τότε Ινστιτούτο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας (ΚΕΡΑ) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (από το 2012 Τμήμα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας). Κατά τη νέα αυτή φάση, άρχισαν να εκδίδονται τα Τεκμήρια ως περιοδικό ανοικτής ηλεκτρονικής πρόσβασης. Στη νέα Επιστημονική Επιτροπή του περιοδικού συμμετείχαν οι Χαράλαμπος Κριτζάς,  Παντελής Νίγδελης, Δημήτριος Παντερμαλής, Άγγελος Χανιώτης, και Μιλτιάδης Χατζόπουλος, ενώ καθήκοντα επιμελητή της έκδοσης ανέλαβε ο Άγγελος Π. Ματθαίου. Στη δεύτερη αυτή φάση εκδόθηκαν δύο τόμοι. Τέλος, από το 2012 και εξής, στην Εκδοτική Επιτροπή των Τεκμηρίων θα συμμετέχουν με τετραετή θητεία ερευνητές του ΚΕΡΑ (για την περίοδο 2012-2015 οι Καλλιόπη Κρητικάκου-Νικολαροπούλου, Ευαγγελινή Μάρκου, Μαρία-Γαβριέλλα Παρισάκη, Πασχάλης Πασχίδης), ενώ η Επιστημονική Επιτροπή από τον τόμο 12 και εξής θα αποτελείται από τους Alexandru Avram, Χαράλαμπο Κριτζά, John Ma, Patrick Marchetti, Κώστα Μπουραζέλη, Παντελή Νίγδελη, Christof Schuler, Denis Feissel, Άγγελο Χανιώτη και Μιλτιάδη Χατζόπουλο.

Και στις τρεις φάσεις της εκδοτικής τους ιστορίας, τα Τεκμήρια δημοσιεύουν επιστημονικές μελέτες από το ευρύτερο γνωστικό πεδίο της αρχαιογνωσίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην αρχαία ιστορία, την επιγραφική, τη νομισματική, την τοπογραφία και την ιστορική γεωγραφία, καθώς και στη δημοσίευση, αναδημοσίευση ή αξιοποίηση επιγραφικών και νομισματικών τεκμηρίων.