Σύγχρονες πρακτικές και αντιστάσεις των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη διδασκαλία της Ιστορίας

PDF
Δημοσιευμένα: Δεκ 31, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/thea.31787
Λέξεις-κλειδιά:
Διδακτική της Ιστορίας Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση σύγχρονες τάσεις διδασκαλίας
Ασημίνα Ανδρίκου
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Χαράλαμπος Ματσκαλίδης
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Περίληψη

Η σχολική πραγματικότητα για τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας διαφαίνεται να μη συνάδει με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και τις επιταγές του επιστημονικού ακαδημαϊκού χώρου. Για τον λόγο αυτό διενεργήθηκε η παρούσα μελέτη με σκοπό να αποτυπώσει τις απόψεις των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, εν γένει, τις διδακτικές πρακτικές που αξιοποιούν και τα μαθησιακά οφέλη που επιδιώκουν στη διδασκαλία της Ιστορίας. Η έρευνα κατέδειξε ότι παρά τη φίλα προσκείμενη στάση των εκπαιδευτικών στις νέες μεθόδους, οι ίδιοι/ες αξιοποιούν πιο παρωχημένες μεθόδους όταν καλούνται να διδάξουν πρακτικά το μάθημα, επομένως κρίνεται αναγκαία η συστηματική επιμόρφωση των εν ενεργεία εκπαιδευτικών ώστε να εξοικειωθούν με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης στη Διδακτικής της Ιστορίας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθρογραφία
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αθανασιάδης, Χ. (2015). Τα αποσυρθέντα βιβλία. Έθνος και σχολική Ιστορία στην Ελλάδα, 1858 - 2008. Αλεξάνδρεια.
Αθανασοπούλου, Α. (2006). Παρατηρήσεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας στο Δημοτικό Σχολείο. Παιδαγωγικά Ρεύματα στο Αιγαίο, 2, 60 – 67.
Ανδρίκου, Α. (2022). Διερεύνηση των απόψεων και των πρακτικών υποψήφιων εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της Ιστορίας μέσα από την εφαρμογή και την αξιολόγηση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων [Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας]. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eadd/51066
Αποστολίδου, Ε. (2019). Μαθήματα Διδακτικής της Ιστορίας. Πεδίο.
Avdela, E. (2000). The teaching of history in Greece. Journal of Modern Greek Studies. 18, 239 – 253.
Αυγητίδου, Σ. (2014). Οι εκπαιδευτικοί ως ερευνητές και στοχαζόμενοι επαγγελματίες. Υποστηρίζοντας την επαγγελματική μάθηση για μία συνεργατική και συμμετοχική εκπαίδευση. Gutenberg.
Bender, Th. (2004). The Education of Historians for the Twenty-First Century. University of Illinois Press.
Booth, M. B. (1987). Ages and Concepts: A Critique of the Piagetian Approach to History Teaching. In: C. Portal (Ed.), The History Curriculum for Teachers (pp. 22 – 38). Falmer Press.
Booth, M. B. (1993). Students’ historical thinking and the national history curriculum in England. Theory and Research in Social Education. 21(2), 105 - 127.
Brophy, J. & VanSledright, B. (1997). Teaching and learning history in elementary schools. Teachers College Press.
Egea Vivancos, A. & Arias Ferrer, L. (2018). What is historically significant? Historical thinking through the narratives of college students. Educação e Pesquisa. [online]. 44. DOI: https://dx.doi.org/10.1590/s1678- 4634201709168641.
Enriquez, P.G. (2003). La historia local: Una estrategia de investigación y de enseñanza. Docencia e Investigación: revista de la Escuela Universitaria de Magisterio de Toledo, 28(13). 73 - 88.
Evans, R. W. (2004). The Social Studies Wars: What Should We Teach the Children? Teachers College Press.
Hauessler Bohan, C., & Davis, O. L. (1998). Historical Constructions: How Social Studies Student Teachers’ Historical Thinking is reflected in their Writing of History. Theory and Research in Social Education, 26, 173 - 197.
Haydn, T. (2011). History teaching and ICT. In: I. Davies (Ed.), Debates in History Teaching (pp. 236 – 248). Routledge.
Husbands, C. (2004). Τι σημαίνει διδασκαλία της ιστορίας; Γλώσσα, ιδέες και νοήματα. (μτφ. Α. Λυκούργος). Μεταίχμιο.
Joram, E. & Gabriele, A. (1998). Preservice teacher’s prior beliefs: Transforming obstacles into opportunities. Teaching and Teacher Education, 14(2), 175 – 191.
Kasvikis, K. & Kouseri, G. (2019). Antiquity revisited: Challenges and opportunities in the creation of the new Greek history curriculum. History Education Research Journal, 16(2), 182 – 194.
Κάββουρα, Δ. (2011). Διδακτική της Ιστορίας: Επιστήμη, Διδασκαλία, Μάθηση. Μεταίχμιο.
Καγιαδάκη, Α. (2018). Ιστορία και τοπική ιστορία στο Νηπιαγωγείο. Θεωρητικά ζητήματα, μεθοδολογικά ερωτήματα και πρακτική εφαρμογή [Αδημοσίευτη Διπλωματική Εργασία]. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Κασβίκης, Κ. & Ανδρέου, Α. (2008). Περιβάλλοντα ιστορικής εκπαίδευσης εκτός σχολείου: ιστορικό τοπίο, αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία, μνημεία και «τόποι» πολιτισμικής αναφοράς. Στο: Ν. Νικονάνου, Κ. Κασβίκης (Επιμ.), Εκπαιδευτικά ταξίδια στο χρόνο. Εμπειρίες και ερμηνείες του παρελθόντος (σσ. 122 – 152). Πατάκης.
Κασβίκης, Κ. (2020). Εξερευνώντας το μινωικό Παλαίκαστρο: ιστορική σκέψη, αρχαιολογική εκπαίδευση και τοπική κοινωνία. Στο: Γ. Κόκκινος & Π. Γατσωτής (Επιμ.), Για μια σφαιρική και πολυδιάστατη ιστορική εκπαίδευση (σσ. 174 – 210). Πεδίο.
Κασίδου, Σ. (2008). «Η ιστορία είναι ένα χαζό, βαρετό και ηλίθιο μάθημα, γεμάτο ονόματα και χρονολογίες»: Το περιεχόμενο της έννοιας «Ιστορία» μέσα από τον γραπτό λόγο των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο: Α. Ανδρέου (επιμ.), Η διδακτική της ιστορίας στην Ελλάδα και η έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια (σσ. 511 – 547). Μεταίχμιο.
Κόκκινος, Γ. (2020). Εκβάλλοντας στην ίδια κοίτη: Θεωρία/ επιστημολογία της ιστορίας, ιστορία της ιστοριογραφίας, διδακτική της ιστορίας. Στο: Γ. Κόκκινος & Π. Γατσωτής (Επιμ.), Για μια σφαιρική και πολυδιάστατη ιστορική εκπαίδευση (σσ. 50 – 58). Πεδίο.
Κωνσταντάρος, Κ. (2018). Η Διδασκαλία του Μαθήματος της Ιστορίας στην Πρωτοβάθμια & Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Γρηγόρης.
Lee, P.J. (1991). Historical Knowledge and the National Curriculum. In: R. Aldrich (Ed.), History in the National Curriculum (pp. 39 – 65). Kogan Page.
Μακαρατζής, Γ. (2017). Η ένταξη της πολυπρισματικότητας στο μάθημα της ιστορίας. Μια έρευνα - δράση στο πρωτοβάθμιο σχολείο [Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης]. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eadd/40177
Μαυροσκούφης, Δ. (2005). Αναζητώντας τα ίχνη της ιστορίας. Ιστοριογραφία, διδακτική μεθοδολογία και ιστορικές πηγές. Αφοί Κυριακίδη.
Μαυροσκούφης, Δ. (2008). Τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας. Καταστροφική διδακτική ή στρατηγική πρόκλησης ηθικών πανικών; Στο: Α. Ανδρέου (Επιμ.), Η Διδακτική της Ιστορίας στην Ελλάδα και η Έρευνα στα Σχολικά Εγχειρίδια (σσ. 69 – 80).Μεταίχμιο.
Μαυροσκούφης, Δ. (2009) Η διαμόρφωση της ιστορικής κουλτούρας των μαθητών του Λυκείου: από τη σχολική στη δημόσια ιστορία. Νέα Παιδεία, 130, 38 –50.
Μπακιρτζή – Σαρδέλη, Ε., & Γεωργιάδης, Μ. (2015). Η ενδοσχολική επιμόρφωση και οι μέντορες στη διαμόρφωση επαγγελματικής ταυτότητας και επαγγελματικής ανάπτυξης του εκπαιδευτικού. Νέος Παιδαγωγός, 6, 138 –146.
Μπούρα, Σ. (2019). Εκπαίδευση και καινοτομία, υπό το πρίσμα των εκπαιδευτικών. i – Teacher, 18, 415 – 426.
Nakou, I. & Apostolidou, E. (2010). Debates in Greece. Textbooks as the Spinal Cord of History Education and the Passionate Maintenance of a Traditional Historical Culture. In: I. Nakou & I. Barca (Eds.), Contemporary Public Debates Over History Education. A volume in International Review of History Education (pp. 115 – 131). IAP.
Νάκου, Ει. (2000). Τα παιδιά και η Ιστορία. Ιστορική σκέψη, γνώση και ερμηνεία. Μεταίχμιο.
Oppong, C.A. (2018). A case study of trainee teachers’ mental models of history teaching before and after an initial history teaching professional development course. History Education Research Journal, 15(2), 248 – 263.
Palikidis, A. (2020). Why is Medieval History Controversial in Greece? Revising the Paradigm of Teaching the Byzantine Period in the New Curriculum (2018-19). Espacio. Tiempo y Educacion, 7(2), 177 – 191.
Παραφέστα, Σ. & Σμυρναίος, Λ. Α. (2020). «Ωχ! Πάλι Ιστορία!»: Διερευνώντας την πλήξη στη διδασκαλία της Ιστορίας. Επιστήμες Αγωγής, 1, 94 – 111.
Ρεπούση, Μ. (2000). Διδακτική της ιστορίας. Στοχασμοί, διεργασίες και ζητούμενα 1880 – 1980: η ιστορική γνώση ως ιστορική σκέψη. Τα Ιστορικά, 17(33), 319 – 378.
Ρεπούση, Μ. (2004). Μαθήματα ιστορίας. Μεταίχμιο.
Σακκά, Β. (2006). Η αρχική εκπαίδευση/ κατάρτιση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν Ιστορία: Η ελληνική πραγματικότητα, η ευρωπαϊκή πολιτική και οι «συστάσεις» του Συμβουλίου της Ευρώπης και κάποια ερωτήματα. Παιδαγωγικά Ρεύματα στο Αιγαίο, 2, 39 – 59.
Von Borries, B. (2000). Methods and Aims of Teaching History in Europe. A Report on Youth and History. In: P. N. Stearns, P. Seixas, S. Wineburg, (eds). Knowing, Teaching and Learning History. National and International Perspectives. New York University Press. 246 - 261.
Von Heyking, A. (2004). Historical Thinking in the Elementary Years: A Review of Current Research. Canadian Social Studies. 39(1). Ανακτήθηκε 9 Ιουνίου 2022 από https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1073974.pdf
Yarema, A. E. (2002). A Decade of Debate: Improving Content and Internet in History Education. The History Teacher, 35(3), 369 - 397.
Υπ. Απόφαση 160476/Δ1/2021, Πρόγραμμα Σπουδών για την Προσχολική Εκπαίδευση, Εφημερίδα της Κυβέρνησης. (ΦΕΚ, 5961/B/17.12.2021).