Σύγχρονες πρακτικές και αντιστάσεις των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη διδασκαλία της Ιστορίας


Ασημίνα Ανδρίκου
Χαράλαμπος Ματσκαλίδης
Abstract

Η σχολική πραγματικότητα για τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας διαφαίνεται να μη συνάδει με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και τις επιταγές του επιστημονικού ακαδημαϊκού χώρου. Για τον λόγο αυτό διενεργήθηκε η παρούσα μελέτη με σκοπό να αποτυπώσει τις απόψεις των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, εν γένει, τις διδακτικές πρακτικές που αξιοποιούν και τα μαθησιακά οφέλη που επιδιώκουν στη διδασκαλία της Ιστορίας. Η έρευνα κατέδειξε ότι παρά τη φίλα προσκείμενη στάση των εκπαιδευτικών στις νέες μεθόδους, οι ίδιοι/ες αξιοποιούν πιο παρωχημένες μεθόδους όταν καλούνται να διδάξουν πρακτικά το μάθημα, επομένως κρίνεται αναγκαία η συστηματική επιμόρφωση των εν ενεργεία εκπαιδευτικών ώστε να εξοικειωθούν με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης στη Διδακτικής της Ιστορίας.

Article Details
  • Sezione
  • Επιστημονική Αρθρογραφία
Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
Riferimenti bibliografici
Αθανασιάδης, Χ. (2015). Τα αποσυρθέντα βιβλία. Έθνος και σχολική Ιστορία στην Ελλάδα, 1858 - 2008. Αλεξάνδρεια.
Αθανασοπούλου, Α. (2006). Παρατηρήσεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας στο Δημοτικό Σχολείο. Παιδαγωγικά Ρεύματα στο Αιγαίο, 2, 60 – 67.
Ανδρίκου, Α. (2022). Διερεύνηση των απόψεων και των πρακτικών υποψήφιων εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της Ιστορίας μέσα από την εφαρμογή και την αξιολόγηση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων [Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας]. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eadd/51066
Αποστολίδου, Ε. (2019). Μαθήματα Διδακτικής της Ιστορίας. Πεδίο.
Avdela, E. (2000). The teaching of history in Greece. Journal of Modern Greek Studies. 18, 239 – 253.
Αυγητίδου, Σ. (2014). Οι εκπαιδευτικοί ως ερευνητές και στοχαζόμενοι επαγγελματίες. Υποστηρίζοντας την επαγγελματική μάθηση για μία συνεργατική και συμμετοχική εκπαίδευση. Gutenberg.
Bender, Th. (2004). The Education of Historians for the Twenty-First Century. University of Illinois Press.
Booth, M. B. (1987). Ages and Concepts: A Critique of the Piagetian Approach to History Teaching. In: C. Portal (Ed.), The History Curriculum for Teachers (pp. 22 – 38). Falmer Press.
Booth, M. B. (1993). Students’ historical thinking and the national history curriculum in England. Theory and Research in Social Education. 21(2), 105 - 127.
Brophy, J. & VanSledright, B. (1997). Teaching and learning history in elementary schools. Teachers College Press.
Egea Vivancos, A. & Arias Ferrer, L. (2018). What is historically significant? Historical thinking through the narratives of college students. Educação e Pesquisa. [online]. 44. DOI: https://dx.doi.org/10.1590/s1678- 4634201709168641.
Enriquez, P.G. (2003). La historia local: Una estrategia de investigación y de enseñanza. Docencia e Investigación: revista de la Escuela Universitaria de Magisterio de Toledo, 28(13). 73 - 88.
Evans, R. W. (2004). The Social Studies Wars: What Should We Teach the Children? Teachers College Press.
Hauessler Bohan, C., & Davis, O. L. (1998). Historical Constructions: How Social Studies Student Teachers’ Historical Thinking is reflected in their Writing of History. Theory and Research in Social Education, 26, 173 - 197.
Haydn, T. (2011). History teaching and ICT. In: I. Davies (Ed.), Debates in History Teaching (pp. 236 – 248). Routledge.
Husbands, C. (2004). Τι σημαίνει διδασκαλία της ιστορίας; Γλώσσα, ιδέες και νοήματα. (μτφ. Α. Λυκούργος). Μεταίχμιο.
Joram, E. & Gabriele, A. (1998). Preservice teacher’s prior beliefs: Transforming obstacles into opportunities. Teaching and Teacher Education, 14(2), 175 – 191.
Kasvikis, K. & Kouseri, G. (2019). Antiquity revisited: Challenges and opportunities in the creation of the new Greek history curriculum. History Education Research Journal, 16(2), 182 – 194.
Κάββουρα, Δ. (2011). Διδακτική της Ιστορίας: Επιστήμη, Διδασκαλία, Μάθηση. Μεταίχμιο.
Καγιαδάκη, Α. (2018). Ιστορία και τοπική ιστορία στο Νηπιαγωγείο. Θεωρητικά ζητήματα, μεθοδολογικά ερωτήματα και πρακτική εφαρμογή [Αδημοσίευτη Διπλωματική Εργασία]. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Κασβίκης, Κ. & Ανδρέου, Α. (2008). Περιβάλλοντα ιστορικής εκπαίδευσης εκτός σχολείου: ιστορικό τοπίο, αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία, μνημεία και «τόποι» πολιτισμικής αναφοράς. Στο: Ν. Νικονάνου, Κ. Κασβίκης (Επιμ.), Εκπαιδευτικά ταξίδια στο χρόνο. Εμπειρίες και ερμηνείες του παρελθόντος (σσ. 122 – 152). Πατάκης.
Κασβίκης, Κ. (2020). Εξερευνώντας το μινωικό Παλαίκαστρο: ιστορική σκέψη, αρχαιολογική εκπαίδευση και τοπική κοινωνία. Στο: Γ. Κόκκινος & Π. Γατσωτής (Επιμ.), Για μια σφαιρική και πολυδιάστατη ιστορική εκπαίδευση (σσ. 174 – 210). Πεδίο.
Κασίδου, Σ. (2008). «Η ιστορία είναι ένα χαζό, βαρετό και ηλίθιο μάθημα, γεμάτο ονόματα και χρονολογίες»: Το περιεχόμενο της έννοιας «Ιστορία» μέσα από τον γραπτό λόγο των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο: Α. Ανδρέου (επιμ.), Η διδακτική της ιστορίας στην Ελλάδα και η έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια (σσ. 511 – 547). Μεταίχμιο.
Κόκκινος, Γ. (2020). Εκβάλλοντας στην ίδια κοίτη: Θεωρία/ επιστημολογία της ιστορίας, ιστορία της ιστοριογραφίας, διδακτική της ιστορίας. Στο: Γ. Κόκκινος & Π. Γατσωτής (Επιμ.), Για μια σφαιρική και πολυδιάστατη ιστορική εκπαίδευση (σσ. 50 – 58). Πεδίο.
Κωνσταντάρος, Κ. (2018). Η Διδασκαλία του Μαθήματος της Ιστορίας στην Πρωτοβάθμια & Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Γρηγόρης.
Lee, P.J. (1991). Historical Knowledge and the National Curriculum. In: R. Aldrich (Ed.), History in the National Curriculum (pp. 39 – 65). Kogan Page.
Μακαρατζής, Γ. (2017). Η ένταξη της πολυπρισματικότητας στο μάθημα της ιστορίας. Μια έρευνα - δράση στο πρωτοβάθμιο σχολείο [Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης]. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eadd/40177
Μαυροσκούφης, Δ. (2005). Αναζητώντας τα ίχνη της ιστορίας. Ιστοριογραφία, διδακτική μεθοδολογία και ιστορικές πηγές. Αφοί Κυριακίδη.
Μαυροσκούφης, Δ. (2008). Τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας. Καταστροφική διδακτική ή στρατηγική πρόκλησης ηθικών πανικών; Στο: Α. Ανδρέου (Επιμ.), Η Διδακτική της Ιστορίας στην Ελλάδα και η Έρευνα στα Σχολικά Εγχειρίδια (σσ. 69 – 80).Μεταίχμιο.
Μαυροσκούφης, Δ. (2009) Η διαμόρφωση της ιστορικής κουλτούρας των μαθητών του Λυκείου: από τη σχολική στη δημόσια ιστορία. Νέα Παιδεία, 130, 38 –50.
Μπακιρτζή – Σαρδέλη, Ε., & Γεωργιάδης, Μ. (2015). Η ενδοσχολική επιμόρφωση και οι μέντορες στη διαμόρφωση επαγγελματικής ταυτότητας και επαγγελματικής ανάπτυξης του εκπαιδευτικού. Νέος Παιδαγωγός, 6, 138 –146.
Μπούρα, Σ. (2019). Εκπαίδευση και καινοτομία, υπό το πρίσμα των εκπαιδευτικών. i – Teacher, 18, 415 – 426.
Nakou, I. & Apostolidou, E. (2010). Debates in Greece. Textbooks as the Spinal Cord of History Education and the Passionate Maintenance of a Traditional Historical Culture. In: I. Nakou & I. Barca (Eds.), Contemporary Public Debates Over History Education. A volume in International Review of History Education (pp. 115 – 131). IAP.
Νάκου, Ει. (2000). Τα παιδιά και η Ιστορία. Ιστορική σκέψη, γνώση και ερμηνεία. Μεταίχμιο.
Oppong, C.A. (2018). A case study of trainee teachers’ mental models of history teaching before and after an initial history teaching professional development course. History Education Research Journal, 15(2), 248 – 263.
Palikidis, A. (2020). Why is Medieval History Controversial in Greece? Revising the Paradigm of Teaching the Byzantine Period in the New Curriculum (2018-19). Espacio. Tiempo y Educacion, 7(2), 177 – 191.
Παραφέστα, Σ. & Σμυρναίος, Λ. Α. (2020). «Ωχ! Πάλι Ιστορία!»: Διερευνώντας την πλήξη στη διδασκαλία της Ιστορίας. Επιστήμες Αγωγής, 1, 94 – 111.
Ρεπούση, Μ. (2000). Διδακτική της ιστορίας. Στοχασμοί, διεργασίες και ζητούμενα 1880 – 1980: η ιστορική γνώση ως ιστορική σκέψη. Τα Ιστορικά, 17(33), 319 – 378.
Ρεπούση, Μ. (2004). Μαθήματα ιστορίας. Μεταίχμιο.
Σακκά, Β. (2006). Η αρχική εκπαίδευση/ κατάρτιση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν Ιστορία: Η ελληνική πραγματικότητα, η ευρωπαϊκή πολιτική και οι «συστάσεις» του Συμβουλίου της Ευρώπης και κάποια ερωτήματα. Παιδαγωγικά Ρεύματα στο Αιγαίο, 2, 39 – 59.
Von Borries, B. (2000). Methods and Aims of Teaching History in Europe. A Report on Youth and History. In: P. N. Stearns, P. Seixas, S. Wineburg, (eds). Knowing, Teaching and Learning History. National and International Perspectives. New York University Press. 246 - 261.
Von Heyking, A. (2004). Historical Thinking in the Elementary Years: A Review of Current Research. Canadian Social Studies. 39(1). Ανακτήθηκε 9 Ιουνίου 2022 από https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1073974.pdf
Yarema, A. E. (2002). A Decade of Debate: Improving Content and Internet in History Education. The History Teacher, 35(3), 369 - 397.
Υπ. Απόφαση 160476/Δ1/2021, Πρόγραμμα Σπουδών για την Προσχολική Εκπαίδευση, Εφημερίδα της Κυβέρνησης. (ΦΕΚ, 5961/B/17.12.2021).