«Άραγε θα μας ξεχάσουν;» Φιλμική αφήγηση, λογοτεχνικές αναπαραστάσεις και πολιτισμική μνήμη στο Τελευταίο σημείωμα του Παντελή Βούλγαρη

ThP-2021-Kosta.pdf
Δημοσιευμένα: Jul 11, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/.30769
Λέξεις-κλειδιά:
docudrama πολιτισμική μνήμη Ιστορία λογοτεχνία κινηματογράφος
Βασιλική Κώστα
Περίληψη

Η ταινία του Παντελή Βούλγαρη, Το Τελευταίο σημείωμα (2017), εντάσσεται σε μια γενεαλογία κινηματογραφικών ταινιών γύρω από την Κατοχή και την Αντίσταση. Ήδη πριν από την προβολή της ξεκίνησε μία δημόσια συζήτηση γύρω από τη μυθοπλαστική χρήση των ιστορικών τεκμηρίων της εποχής, με ειδική αναφορά στη ναζιστική ανακοίνωση της εκτέλεσης των 200 κρατουμένων από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου την Πρωτομαγιά του 1944. Η κριτική που ασκήθηκε στην ταινία επικεντρώθηκε στην αποσιώπηση της πολιτικής ταυτότητας των κρατουμένων και στην ενδεχόμενη καλλιτεχνική λογοκρισία της ταινίας μέσω της παραγωγής της. Με κύριο άξονα το πορτραίτο του κεντρικού ήρωα, Ναπολέοντα Σουκατζίδη, στη μελέτη μου πρόκειται να εξετάσω τα πολύπλοκα όρια μεταξύ της ρεαλιστικής αναπαράστασης και της κινηματογραφικής μυθοπλασίας, όπως αυτά διαμορφώνονται μέσα στο υβριδικό είδος του τεκμηριωτικού δράματος (docudrama). Με αφορμή μάλιστα τις ιστορικές και λογοτεχνικές πηγές πάνω στις οποίες βασίστηκε το σενάριο της ταινίας, θα επιχειρήσω να αναλύσω τις σύνθετες διαδρομές αυτού του αρχείου, αλλά και τη σημασία του για τη συγκρότηση της σύγχρονης πολιτισμικής μνήμης της Αντίστασης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles

Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων άρθρων ανήκουν στο περιοδικό. Απαγορεύεται η μερική ή/και ολική αναδημοσίευση κειμένων που δημοσιεύονται στο περιοδικό, χωρίς την συγκατάθεση της των Επιμελητών ή της Συντακτικής Επιτροπής και επιβάλλεται αναφορά στην πρώτη δημοσίευσή τους στο περιοδικό Θεάτρου Πόλις.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Βασιλική Κώστα

Η Βασιλική Κώστα είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ. Το θέμα
της διατριβής της αφορά την ιστορία της λογοκρισίας και την επίδραση της στη διαμόρφωση του
λογοτεχνικού φαινομένου, εξετάζοντας την επικοινωνιακή λειτουργία της λογοτεχνίας και την πρό-
σληψη των λογοτεχνικών κειμένων στη δημόσια σφαίρα. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με ειδίκευση στη Μεσαιωνική και Νεοελληνική Φιλολογία. Στο ίδιο Τμήμα ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στη Νεοελληνική Φιλολογία με βαθμό «Άριστα». Έχει παρακολουθήσει ειδικό θεματικό σεμινάριο γύρω από τη Διδακτική της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και συμμετείχε σε ομάδα μελέτης των λογοτεχνικών περιοδικών με τη χρήση νέων τεχνολογιών για την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού. (Διοργάνωση: Εργαστήριο Νέας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 2017-2018). Είναι μέλος της Επιστημονικής Ομάδας σχεδιασμού και υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη που απευθύνονται σε μαθητές Γυμνασίου/Λυκείου (2019-2020/ 2020-2021).