Από το Z στο ...V: η ελληνική ιστορία στον κινηματογράφο του Κώστα Γαβρά


Εξώφυλλο του περιοδικού Θεάτρου Πόλις, Τεύχος #5-7 (2019-2021)
Δημοσιευμένα: Jul 11, 2022
Λέξεις-κλειδιά:
Γαβράς πολιτικός κινηματογράφος Βαρουφάκης κρίση δικτατορία
Λάμπρος Α. Φλιτούρης
Περίληψη

Η έλευση του πολιτικού κινηματογράφου και η εισδοχή του από το σύστημα του κινηματογραφικού θεάματος εντάσσεται στο πλαίσιο της προοδευτικής κατάκτησης των θεατών από τον «κινηματογράφο του νοήματος». Σε αυτή τη νέα μορφή κινηματογράφου με έντονη πολιτική συνείδηση βασικός εκπρόσωπος αναδείχθηκε ο Κώστας Γαβράς. Η μελέτη μας ασχολείται με τις «ελληνικές» ταινίες του δημιουργού και τη σχέση τους με την Ιστορία. Τόσο το Ζ (1969) όσο και το Ενήλικοι στην αίθουσα (2019) συνομιλούν ευθέως με την σύγχρονη ελληνική ιστορία συμβάλλοντας στην κινηματογραφική ανάγνωση της «ελληνικής τραγωδίας». Οι δύο ταινίες του Γαβρά που επιλέχθηκαν ήταν εκείνες που με τον έναν ή άλλο τρόπο επέλεξαν ένα «ελληνοκεντρικό» θέμα, αλλά έθεσαν ερωτήματα με μια παγκόσμια δυναμική: την σχέση εξουσίας και Κράτους, o κίνδυνος του φασισμού, τα ζητήματα δημοκρατίας και ελευθερίας. Ο Μάρκ Φερρό αναφέρει ότι η Ιστορία στον κινηματογράφο μπορεί να λειτουργήσει ως η κινηματογραφική μνήμη μιας χώρας, ως μια κινηματογραφική «ιστοριογραφία» που αφηγείται μια διαφορετική – από την επίσημη – εκδοχή της Ιστορίας που τα κοινωνικά υποκείμενα, ανάλογα με τα αισθητικά πρότυπα και τις ψυχαγωγικές συνήθειες κάθε εποχής, αποκωδικοποιούν διαφορετικά. Κι έτσι οι δύο ταινίες ξαναδιαβάζονται με διαφορετικό τρόπο και επιτρέπουν την συγκρότηση διαφορετικής αντίληψης της ιστορικής μνήμης και εν τέλει διαφορετικών αναγνώσεων της ίδιας της Ιστορίας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Λάμπρος Α. Φλιτούρης

Ο Λάμπρος Φλιτούρης είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (1996). Παρακολούθησε μαθήματα ευρωπαϊκής ιστορίας και ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Strasbourg II. Κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών νεότερης και σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας από το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. (1996-1998) και ιστορίας των διεθνών σχέσεων από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης-Paris 1 (1999). Διδάκτορας ιστορίας του Université de Versailles St Quentin en Yvelines (2004). Συνεργαζόμενο μέλος από το 2004 του Centre d’histoire culturelle des sociétés contemporaines. Δίδαξε στο Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (2005-2008). Μέλος ΣΕΠ του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου (από το 2007) στο πρόγραμμα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού (Θ.Ε. Γενική ιστορία της Ευρώπης). Λέκτορας Ευρωπαϊκής Ιστορίας 18ου-20ου αι. στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (2009-2014) και επίκουρος καθηγητής από το 2014. Είναι επίσης επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια της Limoges και των Versailles St Quentin en Yvelines. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα αφορούν την ιστορία των διεθνών πολιτισμικών σχέσεων, την σχέση ιστορίας και κινηματογράφου, την προπαγάνδα και την δημόσια ιστορία, την ιστορία του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας, το φασιστικό φαινόμενο στην Ευρώπη κ.α.