Η ελληνική και η «βαρβαρική» ταυτότητα από τον Αισχύλο στον Ευριπίδη: Από τους Πέρσες στις Τρωάδες

Περίληψη

Στους αισχύλειους Πέρσες (472 π.Χ.), ο «θούριος αρχών» Ξέρξης, «χρυσογόνου γενεάς
ισόθεος φώς», βιάζεται, γλιστρά στην Άτη και παρασύρεται στα θεϊκά δίχτυα, και
επιχειρεί να διαφεντεύσει τους Έλληνες, οι οποίοι «ουτινος δούλοι κέκληνται φώτος ούδ'
ύπήκοοι». Κάποιος «οργισ ένος δαί ονας» ορίζει την τι ωρία του υβριστή, ο οποίος
«πάντ’ έπέσπε δυσφρόνως», και ευνοεί τον ελληνικό αγώνα «ύπέρ πάντων». Ο
«δικαιοκρίτης» ίας τι ωρεί την αλαζονεία. Στις ευριπίδειες Τρωάδες (415 π.Χ.), ο
Ποσειδώνας και η Αθηνά ετοι άζουν την τι ωρία του «σοφού» Αγα έ νονα, που «τά
φίλτατ'ωλεσ', ήδονάς τάς οικοθεν τέκνων άδελφω δούς γυναικος ουνεκα», του
«κάκιστου» Μενέλαου και του « υσαρού» και «δολίου» Οδυσσέα, οι οποίοι «διά ίαν
γυναίκα και ίαν Κύπριν, θηρώντες Ελένην, υρίους άπώλεσαν». Το άρθρο εξετάζει τον
τρόπο ε τον οποίον οι δύο τραγικοί ποιητές παρουσιάζουν την ταυτότητα των Ελλήνων
και των Βαρβάρων, δρα ατοποιώντας αντίστοιχο περιστατικό: τη νικηφόρα υπέρ των
Ελλήνων έκβαση κάποιας σύρραξης (α υντικής την πρώτη φορά - επιθετικής τη δεύτερη),
κατά την κοσ οθεωρία και τη θεολογική σκέψη καθενός τους και υπό τα εκάστοτε
πολιτικοκοινωνικά συμφραζόμενα.