Η Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση μέσω της Εκπαίδευσης Βασισμένη στον Τόπο
Δημοσιευμένα:
Dec 29, 2023
Λέξεις-κλειδιά:
αντίληψη του τόπου αστική περιβαλλοντική εκπαίδευση εκπαίδευση βασισμένη στον τόπο προσχολική εκπαίδευση
Περίληψη
Σύμφωνα με τη σύγχρονη βιβλιογραφία το αστικό περιβάλλον μπορεί να αξιοποιηθεί ως πεδίο διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών, αφού οι πόλεις ως κοινωνικά και οικολογικά πεδία προσφέρουν πολλές δυνατότητες για διδασκαλία σχετικά με το περιβάλλον. Με βάση αυτή την παραδοχή επιχειρήθηκε σε ένα αστικό σχολείο της Ελλάδας (όπου λειτουργούσαν και δύο τμήματα Προσχολικής Εκπαίδευσης) να αξιοποιηθεί ως πεδίο διδασκαλίας το αστικό περιβάλλον. Έτσι εφαρμόσαμε ως παιδαγωγική προσέγγιση την “Εκπαίδευση βασισμένη στον τόπο”, στο πλαίσιο της οποίας υλοποιήθηκαν ποικίλες βιωματικές δράσεις. Σε κάποιες από αυτές συμμετείχαν και μαθητές Προσχολικής Εκπαίδευσης. Μέσα από τις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν φάνηκε πως το πεδίο αυτό της μάθησης ήταν πολύ ενδιαφέρον για τους μαθητές προσχολικής εκπαίδευσης. Μία από τις προτάσεις μας είναι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να συμβάλουν στην δημιουργία φυσικών οικοσυστημάτων στο προαύλιο των σχολείων τους ή να αξιοποιήσουν χώρους με στοιχεία φυσικών οικοσυστημάτων κοντά στο σχολείο τους, για τη διδασκαλία διαφόρων γνωστικών αντικειμένων και κυρίως των Φυσικών Επιστημών.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Φιλιππάκη Α., & Καλαϊτζιδάκη Μ. (2023). Η Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση μέσω της Εκπαίδευσης Βασισμένη στον Τόπο. Έρευνα για την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες και την Τεχνολογία, 3(2), 99–122. https://doi.org/10.12681/riste.34506
- Ενότητα
- Άρθρο Ερευνητικό
Οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα και παρέχουν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης μαζί με την αδειοδότηση της εργασίας με CC-BY-NC-SA, που επιτρέπει σε άλλους να μοιράζονται αυτή την εργασία με αναγνώριση του συγγραφικού δικαιώματος και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Hart, R. (2011) (Κ. Ταμουτσέλη, Επιμ.). Τα παιδιά συμμετέχουν. Θεωρία και πρακτική της εμπλοκής παιδιών στην ανάπτυξη της κοινότητας και τη φροντίδα του περιβάλλοντος. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. ISBN 978-960-458-268-6
Καλαϊτζιδάκη, Μ. (2019). Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην ΠΕ: Βασισμένη στον Τόπο Εκπαίδευση και Αστική Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Συσχέτιση με το Έργο του Γιάννη Παντή στην ΠΕ. Επιστήμες της Αγωγής, Τόμ. 2019, Αρ. 4 (2019): Θεματικό Τεύχος 2019, σελ. 126-145.
Κατσαρού, Ε. (2016). Εκπαιδευτική Έρευνα-Δράση: Πολύ-παραδειγματική διερεύνηση για την αναμόρφωση της εκπαιδευτικής πράξης. Κριτική. ISBN 978-960-586-099-8
Φιλιππάκη, Α. (2017). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση βασισμένη στον τόπο (place based education). Ένα πρόγραμμα παρέμβασης στο σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου μέσω Έρευνας-Δράσης. Πρακτικά 2ης Συνάντησης Υποψηφίων Διδακτόρων και Μεταπτυχιακών Φοιτητών. Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία, Θεσσαλονίκη. Ανακτήθηκε από:
Φιλιππάκη, A. (2021). "Εκπαίδευση βασισμένη στο τόπο". Μια εκπαιδευτική παρέμβαση στο Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου. Διερεύνηση επιδράσεων σε μαθητές και εκπαιδευτικούς. [Διδακτορική Διατριβή, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης]. Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών. Ανακτήθηκε στις 26/12/2023 από:
Aguilar, O., McCann, E., & Liddicoat, K. (2017). Inclusive Education. Urban Environmental Education Review. Cornel University Press. https://doi.org/10.1515/9781501712791-022
Ardoin, N. (2006). Toward an Interdisciplinary Understanding of Place: Lessons for Environmental Education. Canadian Journal of Environmental Education, 11, 112-126. ISSN: ISSN-1205-5352
Arefi, M. (1999). Non-place and placelessness as narratives of loss: Rethinking the notion of place, Journal of Urban Design, 4 (2), 179-193.https://doi.org/10.1080/13574809908724445
Aroson, M., La Sorte, F., & Nilson, C., (2014). A global analysis of the impacts of urbanization on bird and plant diversity reveals key anthropogenic drivers. Proceedings of the Royal Society B, 281.
Bennett, J. (2014). Gifted Places: The Inalienable Nature of Belonging in Place. Environment and Planning D: Society and Space, 32(4), 658–671. https://doi.org/10.1068/d4913p
Cameron J., Mulligan, M., & Wheatley, V. (2004). Building a Place- Responsive Society through Inclusive Local Projects and Networks. Local Environment. 9(2), 147-161.
Chapin, F., Power, M., Pickett, S., Freitag, A., Reynolds, J., Jackson, B., Lodge, D., Duke, C., Collins, S., Power, A., & Bartuska., A. (2011). Earth Stewardship: science for action to sustain the human-earth system. Ecosphere, 2, 89. https://doi.org/10.1890/ES11-00166.1
Chawla, L. (2006). Research Methods to Investigate Significant Life Experiences: Review and Recommendations. Environmental Education Research. 12(3-4), 359-374.
Chawla, L. & Rivkin, M. (2014). Early childhood education for sustainability in the United States of America. J. Davis & S. Elliott (Eds.), Research in early childhood education for sustainability: International perspectives and provocations, 248-265. Routledge Press. ISBN 9780415854498
Cockett, P., Dyment, J., Espinet, M., & Huang, Y. (2017). School Partnerships. Urban Environmental
Education Review. Cornel University Press. https://doi.org/10.7591/cornell/9781501705823.003.0015
Daudi, S. & Heimlich, J. (2000). Environmental Education Resources for Multi-disciplinary Learning through Non-Formal Education. EETAP Resource Library, (Information Sheet # 68)
Davenport, A. & Anderson, H. (2005). Getting from sense of place to place-based management: An interpretive investigation of place meaning and perceptions of landscape change. Society and Natural Resources, 18, 625–641. https://doi.org/10.1080/08941920590959613
Derr, V. & Tarantini, E. (2016). “Because we are all people”: Outcomes and reflections from young people’s participation in the planning and design of child-friendly public spaces. Local Environment: The International Journal of Justice and Sustainability. 21(12), 1534-1556.
Derr, V., Chawla, L., & Pevec, I. (2017). Early Childhood. Στο: A. Russ & M. Krasny (Eds.), Urban Environmental Education Review (p.p. 155-164). Cornell University Press.
Dewey, J. (1938). Experience and education. New York: Macmillan.
Duffin, M. & PEER Associates (2006). Why use Place-based Education in your school? Four answers that emerge from the findings of PEEC, the Place-based Education Evaluation Collaborative. Retrieved from:
Filippaki, A. (2023) Building a Collective School Culture to Achieve Education for Sustainability: The Contribution of Teachers’ Perceptions. Open Journal of Social Sciences, 11, 19-38. DOI: 10.4236/jss.2023.114003.
Griset, L. (2010). Meet us outside! Science Teacher, 77(2), 40–46.
Gruenewald, D. & Smith, G. (2008). Place-Based Education in the Global Age: Local Diversity. Lawrence Erlbaum Associates. ISBN 9780805858648
Halpenny, A. (2010). Pro-environmental behaviours and park visitors: the effect of place attachment. Journal of Environmental Psychology, 30, 409–421. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2010.04.006
Hart, A. (1992). Children’s Participation: From Tokenism to Citizenship. Florence: International Child Development Centre, UNISEF. ISBN: 88-85401-05-8
Howley, A. (2003). Tried and true: The rural school curriculum in the age of accountability. Educational Forum, 68(1), 14–23. https://doi.org/10.1080/00131720308984599
Howley, A., Howley, M., Camper, C., & Perko, H. (2011). Place-based Education at Island Community School. The Journal of Environmental Education, 42(4), 216-236.
Jorgensen, B. S., & R. C. Stedman (2001). Sense of place as an attitude: lakeshore owners’ attitudes toward their properties. Journal of Environmental Psychology, 21, 233–248.
Krasny, M. & Tidball G. (2009). Applying a resilience systems framework to urban environmental education. Environmental Education Research, 15, 465–482.
Krasny, M., Mukute, M., Aguilar, O., Masilela, M., & Olvitt, L. (2017). Community Environmental Education. Στο: A. Russ, & M. Krasny (Eds), Urban Environmental Education Review (pp. 124-131). Cornel University Press. https://doi.org/10.1515/9781501712791-015
Kudryavtsev, A., Stedman, R., & Krasny, M. (2012). Sense of place in environmental education. Environmental Education Research, 18, 229–250.
Lee, H. (2011). How recreation involvement, place attachment and conservation commitment affect environmentally responsible behaviour. Journal of Sustainable Tourism, 19, 895–915.
Leou, M. & Kalaitzidaki, M. (2017). Cities as classrooms. Στο: A. Russ & M. Krasny (Eds), Urban Environmental Education Review (p.p. 215-222). Cornel University Press.
Lewicka, M. (2011). Place attachment: How far have we come in the last 40 years? Journal of Environmental Psychology, 31, 207–230. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2010.10.001
Louv, R. (2005). Last Child in the Woods: Saving our Children from Nature Deficit Disorder. Algonquin Books. ISBN 10-56512-522-3
Manzo, C. & Perkins, D. (2006). Finding common ground: The importance of place attachment to community participation and planning. Journal of Planning Literature, 20, 335–350.
Massey, D. & Jess, P. (2000). A place in the world? Places, cultures and globalization. Oxford University Press. ISBN 019874191X
Moore, C. & Wong, H. (1997). Natural Learning: creating environments for rediscovering nature’s way of teaching. MIG Communications. ISBN 0-944661-24-6
Mueller A. & Abrams, E. (2005). Sense of place among New England commercial fishermen and organic farmers: Implications for socially constructed environmental education. Environmental Education Research, 11(5), 525-535. https://doi.org/10.1080/13504620500169676
Orr, D. (1994). Earth in mind: On education, environment, and the human prospect. Island Press. ISBN-10 1559634952
Payton, M., Fulton, D., & Anderson, D. (2005). Influence of place attachment and trust on civic action: a study at Sherburne National Wildlife Refuge. Society and Natural Resources, 18, 511–528. https://doi.org/10.1080/08941920590947940
Phillips, G. (2014). I want to do real things: Explorations of children’s active community participation. Στο: J. Davis & S. Elliott (Eds.), Research in Early Childhood Education for Sustainability (194-207). Routledge. ISBN 9780415854498
Russ, Α., Peters, Σ., Krasny, M., & Stedman, Ρ. (2015). Development of Ecological Place Meaning in New York City. The Journal of Environmental Education, 46(2), 73–93.
Ryan, R. (2005). Exploring the effects of environmental experience on attachment to urban natural areas. Environment and Behavior, 37, 3–42. https://doi.org/10.1177/00139165042641
Ryan, R., Kaplan, R., & Grese, R (2001). Predicting volunteer commitment in environmental stewardship programmes. Journal of Environmental Planning and Management, 44, 629–648.
Scannell, L. & Gifford, R., (2010). The relations between natural and civic place attachment and pro-environmental behavior. Journal of Environmental Psychology, 30, 289–297.
Schusler, T., Manigaulte, J., & Mackenzie, A. (2017). Positive Youth Development. In A. Russ & M. Krasny (Eds), Urban Environmental Education Review (p.p. 165-174). Cornel University Press.
Smith, A. & Sobel, D. (2010). Place and Community-based Education in Schools. New York & Routledge Taylor & Francis Group. ISBN 9780203858530
Smith, A. (2002b). Place-based Education: Learning to be where we are. Phi Delta Kappan, 83(8), 584–594. https://doi.org/10.1177/003172170208300806
Sobel, D. (2005). Place-based education: Connecting classrooms and communities. Great Barrington, the Orion Society, USA. ISSN: ISSN-1522-9734
Sobel, D. (2008). Childhood and Nature: Design Principles for Educators. Stenhouse Publishers. ISBN-10 157110741X
Stedman, C. (2002). Toward a social psychology of place: predicting behavior from place-based cognitions, attitude and identity. Environment and Behavior, 34, 561–581.
Stedman, C. (2003a). Is it really just a social construction? The contribution of the physical environment to sense of place. Society and Natural Resources, 16, 671–685.
Stedman, C. (2003b). Sense of place and forest science: Toward a program of quantitative research. Forest Science, 49, 822–829. https://doi.org/10.1093/forestscience/49.6.822
Stedman, C. (2008). What do we “mean” by place meanings? Implications of place meanings for managers and practitioners. Στο: L. Kruger, T. Hall, & M. Stiefel (Eds.), Understanding concepts of place in recreation research and management. General technical report PNW-GTR-744 (pp. 61–81). Portland, OR: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station. https://www.fs.usda.gov/biology/nsaec/products-publications-gentechreports.html
Tidball, G. & Krasny, M. (2007). From risk to resilience: What role for community greening and civic ecology in cities? Στο: A. Wals (Eds), Social learning towards a more sustainable world (p.p. 149–
. Wagengingen Academic Press. https://www.public.asu.edu/~iacmao/PGS191/Resilience%20Readng%20%234.pdf
Tuan, Y.-F., (1977). Space and place: the perspective of experience. University of Minnesota Press.
ISBN 9780816608089,
United Nations / Department of Economic and Social Affairs (2018). Revision of World Urbanization Prospects. Retrieved from:
Vaske, J. & Kobrin, K. (2001). Place attachment and environmentally responsible behavior. Journal of Environmental Education, 32, 16–21. https://doi.org/10.1080/00958960109598658
Vygotsky, S. (2000). Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των ανώτερων ψυχολογικών διαδικασιών. Gutenberg. ISBN13 9789600107005
Wals, A. (2007). Social learning towards a sustainable world: Principles, perspectives and praxis. Netherlands: Wageningen Academic Publishers.DOI: 10.1017/aee.2017.20
Weilbacher, M. (2009). Window into green. Educational Leadership, 66(8), 38–44. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:220979942
Wells, H. (2016). The Story of a Great Schoolmaster: Being a Plain Account of the Life and Ideas of Sanderson of Oundle (1924) - a biography of Frederick William Sanderson. Non-Fiction.
ISBN-13 : 978-1473333574
Wells, N. (2000). At Home with Nature: Effects of “Greenness” on Children’s Cognitive Functioning. Environment and Behavior, 32(6), 775-795. https://doi.org/10.1177/00139160021972793
Withrow-Clark R., Konrad J., & Siddall K. (2015). Sense of place and interpretation. In A. Russ (Eds), Urban Environmental Education Review (p.p. 51-54). Cornell University Civil Ecology Lab, NAAEE, EE Capacity.
