Οι Φυσικές Επιστήμες στην Πρακτική Άσκηση: μελλοντικοί/μελλοντικές νηπιαγωγοί επιλέγουν, σχεδιάζουν και αποτιμούν τους εκπαιδευτικούς τους σχεδιασμούς


Δημοσιευμένα: Dec 29, 2023
Λέξεις-κλειδιά:
μελλοντικοί/μελλοντικές εκπαιδευτικοί πρακτική άσκηση προσχολική εκπαίδευση φυσικές επιστήμες
Χρηστίνα Σιδηροπούλου
https://orcid.org/0000-0003-3485-2466
Βασιλική Πλιόγκου
https://orcid.org/0000-0002-1009-0287
Αναστάσιος Ζουπίδης
https://orcid.org/0000-0003-3097-9451
Περίληψη

Τα σύγχρονα αναλυτικά προγράμματα των Φυσικών Επιστημών (ΦΕ) υποστηρίζουν την αξιοποίηση διερευνητικών περιβαλλόντων διδασκαλίας και μάθησης, στα οποία οι διερευνητικές πρακτικές αποτελούν, ταυτόχρονα, μέσο και μαθησιακό στόχο. Ένας βασικός παράγοντας για την επίτευξη αυτής της πρότασης θεωρείται η βασισμένη στην έρευνα εκπαίδευση των μελλοντικών εκπαιδευτικών. Μέσα από τη μελέτη 45 διδακτικών σεναρίων από 30 ημερολόγια Πρακτικής Άσκησης εξετάσαμε πώς προσεγγίζουν οι μελλοντικοί/μελλοντικές νηπιαγωγοί τις θεματικές, που επιλέγουν από τον χώρο των ΦΕ και πώς αποτιμούν την προσπάθειά τους. Η έρευνα βασίστηκε στην ποιοτική ανάλυση περιεχομένου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα διδακτικά σενάρια αφορούν συχνά στην ευρύτερη περιοχή των ΦΕ και διαφοροποιούνται ως προς τη γνώση του περιεχομένου και τη διδακτική των ΦΕ. Εντοπίζεται, κυρίως, ένα μικτό μοντέλο δασκαλοκεντρικών πρακτικών με μερική εφαρμογή στοιχείων εποικοδομητισμού και αποσπασματική αξιοποίηση επιστημονικών πρακτικών. Στα περισσότερα, παρατηρείται σύνθεση από μεμονωμένα στοιχεία διαφορετικών μοντέλων διδασκαλίας ΦΕ και όχι η εφαρμογή ενός συγκεκριμένου μοντέλου με εσωτερική συνοχή.


Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρο Ερευνητικό
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ανδρούσου, Α. (2020). Εκπαίδευση εκπαιδευτικών: Νέες προκλήσεις και αλλαγές. Στο Ε. Γουργιώτου, Δ. Κακανά, Μ. Μπιρμπίλη & Κ. Χατζοπούλου (επιμ.), Πρακτικά του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου του Δικτύου Πρακτικών Ασκήσεων Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών και Παιδαγωγικά Τµήµατα, 30 χρόνια µετά: Αντιµετωπίζοντας τις νέες προκλήσεις, σελ. 887-891. Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. Ανακτήθηκε στις 5/5/2023, από:
Αυγητίδου, Σ. (2011). Η αξιοποίηση των ημερολογίων στην εκπαιδευτική έρευνα-δράση: προϋποθέσεις και διαδικασίες. Action Researcher in Education, 2, 29-48.
Αυγητίδου, Σ. (2014). Εκπαιδεύοντας του μελλοντικούς εκπαιδευτικούς: παράγοντες που διαφοροποιούν την μαθησιακή εμπειρία των υποψηφίων εκπαιδευτικών κατά την πρακτική άσκηση. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 1(2), 65–85. https://doi.org/10.12681/hjre.8938
Αυγητίδου, Σ., & Χατζόγλου, B. (2013). Η εκπαίδευση του στοχαζόμενου εκπαιδευτικού στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης: η συμβολή των ημερολογιακών καταγραφών Στο Α. Ανδρούσου & Σ. Αυγητίδου (επιμ.), Η Πρακτική Άσκηση στην Αρχική Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών: Ερευνητικές Προσεγγίσεις, σελ. 15-37. Αθήνα: Δίκτυο Πρακτικών Ασκήσεων, ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ. Ανακτήθηκε στις 5/5/2023, από:
Αυγητίδου, Σ., & Ανδρούσου, Α. (2013). Εισαγωγή. Στο Α. Ανδρούσου & Σ. Αυγητίδου (επιμ.), Η Πρακτική Άσκηση στην Αρχική Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών: Ερευνητικές Προσεγγίσεις, σελ. 15-37. Αθήνα: Δίκτυο Πρακτικών Ασκήσεων, ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ. Ανακτήθηκε στις 5/5/2023, από:
Αυγητίδου, Σ., & Σιδηροπούλου, Χ. (2020). Αποδομώντας και αναδομώντας τις πεποιθήσεις των υποψηφίων εκπαιδευτικών: Ένα πρόγραμμα παρέμβασης στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 9(1), 77-91. https://doi.org/10.12681/hjre.23311
Βοσνιάδου, Σ., Βαμβακούση, Ξ., & Σκοπελίτη, Ε. (2008). Το πρόβλημα της εννοιολογικής αλλαγής στην ψυχολογία. Νόησις, 3(1), 137-180. ISSN: 1790-3203.
Bryman, A. (2017). Μέθοδοι Κοινωνικής Έρευνας (επιμ. Α. Αϊδίνης, μτφρ. Π. Σακελλαρίου). Αθήνα: Gutenberg. ISBN: 9789600118858.
Γεωργιάδου, Σ., & Κακανά, Δ.Μ. (2020). Η πρακτική άσκηση των φοιτητών/ριών ως διαδικασία στοχασμού, αναστοχασμού και επαγγελματικής ανάπτυξης των συνεργαζόμενων εκπαιδευτικών. Στο Ε. Γουργιώτου, Δ. Κακανά, Μ. Μπιρμπίλη & Κ. Χατζοπούλου (επιμ.), Πρακτικά του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου του Δικτύου Πρακτικών Ασκήσεων Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών και Παιδαγωγικά Τµήµατα, 30 χρόνια µετά: Αντιµετωπίζοντας τις νέες προκλήσεις, σελ. 46-59. Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. Ανακτήθηκε στις 5/5/2023, από:
Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (2014). Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου. Ανακτήθηκε στις 3/5/2023, από:
Καλλέρη-Βλάχου, Μ., Ψύλλος, Δ., & Τσελφές, Β. (2008). Επιστημολογική ανάλυση διδακτικών δραστηριοτήτων Φυσικών Επιστημών στην προσχολική τάξη. Στο Β. Χρηστίδου (επιμ.), Εκπαιδεύοντας τα μικρά παιδιά στις Φυσικές Επιστήμες-Ερευνητικοί προσανατολισμοί και παιδαγωγικές πρακτικές, σελ. 125-136. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη. ISBN: 9789606020391.
Καμπεζά, Μ. (2008). Η σύνδεση της εκπαιδευτικής έρευνας με την πρακτική άσκηση στα παιδαγωγικά τμήματα της προσχολικής ηλικίας: Μια προσέγγιση ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Στο Β. Χρηστίδου (επιμ.), Εκπαιδεύοντας τα μικρά παιδιά στις Φυσικές Επιστήμες-Ερευνητικοί προσανατολισμοί και παιδαγωγικές πρακτικές, σελ. 177-190. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη. ISBN: 9789606020391.
Καριώτογλου, Π. (2006). Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου Φυσικών Επιστημών. Γράφημα. Θεσσαλονίκη. ISBN: 960-89090-0-7.
Καριώτογλου, Π., Σπύρτου, Α., Πνευματικός, Δ., & Ζουπίδης, Α. (2012). Σύγχρονες τάσεις στα Προγράμματα Σπουδών Φυσικών Επιστημών: οι περιπτώσεις της διερεύνησης και των επισκέψεων σε χώρους επιστήμης και τεχνολογίας στο Πρόγραμμα “Materials Science”. Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση,Ειδικό Αφιέρωμα: Αλληλεπιδράσεις Εκπαιδευτικής Έρευνας και Πράξης στις Φυσικές Επιστήμες, Τόμ. 5, Αρ. 1-2, σελ. 153 – 164.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2003). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (ΔΕΠΠΣ). Ανακτήθηκε στις 3/5/2023, από:
Παπακώστα, Χ. (2010). Αρχική Παιδαγωγική Κατάρτιση Εκπαιδευτικών με Έμφαση στη Στοχαστική Παρατήρηση. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα: ΦΠΨ-ΕΚΠΑ. Ανακτήθηκε στις 3/5/2023, από:
Παπούλη, Ε. (2016). H χρήση των ημερολογίων αναστοχασμού στην εκπαίδευση των φοιτητών στις επιστήμες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας: Μια προσέγγιση στα πλαίσια των κανόνων της επαγγελματικής ηθικής και δεοντολογίας. Το Βήμα του Ασκληπιού, 15(1).
Πλιόγκου, Β., & Σιδηροπούλου, Χ. (2022). Εξ αποστάσεως πρακτική άσκηση μελλοντικών εκπαιδευτικών Προσχολικής Εκπαίδευσης εν μέσω υγειονομικής κρίσης COVID-19: Οι φοιτήτριες/φοιτητές αξιολογούν την εμπειρία τους. Στο Ε. Καλεράντε, Β. Πλιόγκου, Θ. Ελευθεράκης, Γ. Τζάρτζας (επιμ.), Θεωρητικός Λόγος και Πολιτικές στις Διαδικασίες Αξιολόγησης, Τόμος Α. (σσ. 273-301). Αθήνα: Γρηγόρη.
Σοφός, Α. (2015). Σχεδιάζοντας Σενάρια Διδασκαλίας για την Πρακτική Άσκηση των Φοιτητών. Αθήνα: Γρηγόρη. ISBN: 9789603339083.
Τζιμογιάννης, Α. (2002). Αντιλήψεις και προσεγγίσεις νηπιαγωγών σχετικά με τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Νηπιαγωγείο: μία μελέτη περίπτωσης. Στο Α. Μαργετουσάκη & Π.Γ. Μιχαηλίδης (επιμ.) Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Διδακτική Φυσικών Επιστημών και Εφαρμογή των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση, 278-284, Ρέθυμνο. ISBN: 978-960-286-859-7.
Τζιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα. Αθήνα: Κριτική. ISBN: 9789602188859.
Χαϊτίδου, Μ. (2022). Τα Μοντέλα της Παιδαγωγικής Γνώσης Περιεχομένου Φυσικών Επιστημών: επιστημολογική προσέγγιση και συνοπτική περιγραφή. Έρευνα για την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες και την Τεχνολογία, 2(1), 1–38. https://doi.org/10.12681/riste.31563
Akerson, V. L., Avsar Erumit, B., & Elcan Kaynak, N. (2019). Teaching nature of science through children’s literature: An early childhood preservice teacher study. International Journal of Science Education, 41(18), 2765–2787. https://doi.org/10.1080/09500693.2019.1698785
Barenthien, J. M., & Dunekacke, S. (2022). The implementation of early science education in preschool teachers’ initial teacher education. A survey of teacher educators about their aims, practices and challenges in teaching science. Journal of Early Childhood Teacher Education, 43(4), 600-618. https://doi.org/10.1080/10901027.2021.1962443
Chaitidou, M., Spyrtou, A., Kariotoglou, P., & Dimitriadou, C. (2018). Professional Development in Inquiry-Oriented Pedagogical Content Knowledge among Primary School Teachers. The International Journal of Science, Mathematics and Technology Learning, 25(2), 17-36. https://doi.org/10.18848/2327-7971/CGP/v25i02/17-36
Cretu, D. M. (2021). Practicum in Early Childhood Education: Student Teachers’ Perspective. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 13 (1Sup1), 261-278.
Chen, Y.- C., Wu, H.- K., & Hsin, C. - T. (2022). Science teaching in kindergartens: Factors associated with teachers’ self-efficacy and outcome expectations for integrating science into teaching. International Journal of Science Education, 44(7), 1045-1066.
Gropen, J., Kook, J. F., Hoisington, C., & Clark-Chiarelli, N. (2017). Foundations of science literacy: Efficacy of a preschool professional development program in science on classroom instruction, teachers’ pedagogical content knowledge, and children’s observations and predictions. Early Education and Development, 28(5), 607–631. https://doi.org/10.1080/10409289.2017.1279527
Eckhoff, A. (2017). Partners in inquiry: A collaborative life science investigation with preservice teachers and kindergarten students. Early Childhood Education Journal, 45, 219–227.
Eshach, H. (2006). Science Literacy in Primary Schools and Pre-schools. Springer.
Handayani, A. D., Herman, T., Fatimah, S., Setyowidodo, I., & Katminingsih, Y. (2018). Inquiry based learning: a student centered learning to develop mathematical habits of mind. Journal of Physics: Conference Series, 1013, 012115. doi:10.1088/1742-6596/1013/1/012115
Hume, Α. (2009). Promoting higher levels of reflective writing in student journals. Higher Education Research & Development, 28 (3), 247-260. https://doi.org/10.1080/07294360902839859
Lippard, C. N., Tank, K., Walter, M. C., Krogh, J., & Colbert, K. (2018). Preparing early childhood preservice teachers for science teaching: Aligning across a teacher preparation program. Journal of Early Childhood Teacher Education, 39(3), 193-212.
Matengu, M., Ylitapio-Mäntylä, O., & Puroila, A. (2021). Early childhood teacher education practicums: Α literature review. Scandinavian Journal of Educational Research, 65(6), 1156-1170. https://doi.org/10.1080/00313831.2020.1833245
Moon, J.A. (2000). Learning Journals: a handbook for academics, students and professional development. London: Kogan Page Limited. https://doi.org/10.4324/9780203969212
National Research Council (2000). Inquiry and the national science education standards: A guide for teaching and learning. Washington DC: National Academy Press.
National Research Council (2012). A Framework for K-12 Science Education: Practices, Crosscutting Concepts, and Core Ideas. Washington, DC: National Academy Press.
NGSS Lead States (2013). Next generation science standards: For states, by states.
OECD (2019). TALIS 2018 Results (Volume I): Teachers and school leaders as lifelong learners. Paris: TALIS, OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en
OECD. (2017). Starting strong 2017: Key OECD indicators on early childhood education and care. Paris, France: OECD Publishing.
Onnismaa, E.-L., Tahkokallio, L., & Kalliala, M. (2015). From university to working life: an analysis of field-based studies in early childhood teacher education and recently graduated kindergarten teachers’ transition to work. Early Years, 35(2), 197-210.
O’Rourke R. (1998). The learning journal: from chaos to coherence. Assessment and Evaluation in Higher Education, 23(4), 403-413. https://doi.org/10.1080/0260293980230407
Psillos, D., Spyrtou, A., & Kariotoglou, P. (2005). Science teacher education: issues and proposals. In K.Boersma, M. Goedhart, O. de Jong, & H. Eijkelhof (Eds.), Research and the quality of science education (pp. 119-128). Springer. https://doi.org/10.1007/1-4020-3673-6
Richardson, V. (2003). Preservice teachers’ beliefs. In J. Raths, & A. McAninch (Eds.), Teacher beliefs and teacher education. Advances in teacher education (pp. 1-22.). Greenwich, CT: Information Age Publishers. ISBN: 978-1593110680.
Saçkes, M., Trundle, K. C., Bell, R. L., & O’Connell, A. A. (2011). The influence of early science experience in kindergarten on children’s immediate and later science achievement: Evidence from the early childhood longitudinal study. Journal of Research in Science Teaching, 48, 217-235.
Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57, 1-22. http://dx.doi.org/10.17763/haer.57.1.j463w79r56455411
Simon, S., & Dan, A. (2017). The first step to becoming a kindergarten teacher: Difficulties and challenges. 3rd International Conference on Higher Education Advances, 908-914.
The Teaching Council (2021). Guidelines on school placement. Revised edition 2021. Ανακτήθηκε στις 3/5/2023 από:
Treagust, D.F., Won, M., Petersen, J., & Wynne, G. (2015). Science teacher education in Australia: initiatives and challenges to improve the quality of teaching. Journal of Science Teacher Education, 26, 81–98. https://doi.org/10.1007/s10972-014-9410-3
Ulvik, M., Stokker Jensen, V., & Eide, L. (2021). Student teachers’ online sharing of challenging incidents in practice placement. European Journal of Teacher Education.
Vosniadou, S. (Ed.) (2013). International handbook of research on conceptual change (2nd ed.). New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203154472
Weatherby-Fell, N., Duchesne, S., & Neilsen-Hewett, C. (2019). Preparing and supporting early childhood pre-service teachers in their professional journey. The Australian Educational Researcher, 46, 621–637. https://doi.org/10.1007/s13384-019-00340-4
Zoupidis, A., Tselfes, V., & Kariotoglou, P. (2021). Pre-service early childhood teachers’ beliefs that influence their intention to use inquiry-based learning methods, International Journal of Early Years Education. https://doi.org/10.1080/09669760.2021.1890552
Zulfikar, T., & Mujiburrahman (2018). Understanding own teaching: becoming reflective teachers through reflective journals. Reflective Practice, 19(1), 1-13.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)