Η βιωματική Μάθηση κατά την Ενδουπηρεσιακή Εκπαίδευση στα Ψυχοπαιδαγωγικά Κέντρα: Μια Ποιοτική Μελέτη

PDF (ελληνικά)
Veröffentlicht: Ιαν 10, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/haea.36163
Νικόλαος Παππάς
Abstract

Η παρούσα έρευνα μελετά και διερευνά τη συμβολή της βιωματικής μάθησης στην απόκτηση νέων γνώσεων και ικανοτήτων στο πλαίσιο εφαρμογής βιωματικών τεχνικών σε προγράμματα ενδοεπιχειρησιακής εκπαίδευσης. Ο ερευνητής, μέσω συνεντεύξεων και στη βάση της ποιοτικής προσέγγισης, απευθύνθηκε σε δείγμα είκοσι (20) εργαζόμενων σε Ψυχοπαιδαγωγικά Κέντρα, προκειμένου να καταγραφούν και να αναλυθούν οι απόψεις και οι αντιλήψεις τους σχετικά με τη βιωματική μάθηση και ακολούθως, να διερευνηθεί η ενδεχόμενη αλλαγή των γνώσεων και απόψεών τους οι οποίες προσδίδουν αποτελεσματικότητα στην εργασία τους. Στην έρευνα αναδεικνύεται ο υψηλός βαθμός αποδοχής αλλά και εφαρμογής βιωματικών μορφών μάθησης, κυρίως μέσα από δραστηριότητες και μορφές συμμετοχικής δράσης στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων που εφαρμόζονται στο χώρο εργασίας. Καταγράφεται η ενεργητική συμμετοχή των ερωτώμενων σε προγράμματα που αξιοποιούν βιωματικές τεχνικές καθώς και ο στοχασμός πάνω στις αλλαγές που συντελούνται στο επίπεδο των απόψεων, των αντιλήψεων και των ικανοτήτων τους στο χώρο εργασίας.

Article Details
  • Rubrik
  • Articles
Creative-Commons-Lizenz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung 4.0 International.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

    1. Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
    2. Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
    3. Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
Downloads
Keine Nutzungsdaten vorhanden.
Literaturhinweise
Αθανασούλα- Ρέπα, Α., & Ιωάννου, Ν. (2008). Οι ενεργητικές εκπαιδευτικές τεχνικές στη διδακτική πράξη της εκπαίδευσης ενηλίκων. Στο Σ. Συμεωνίδου, Μ. Σωκράτους & Ε. Φτιάκα (Επιμ.), 10ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου. Ποιότητα στην Εκπαίδευση: Έρευνα και Διδασκαλία, 6-7 Ιουνίου 2008 (σσ.868-881). Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Asad, M. M., Naz, A., Churi, P., & Tahanzadeh, M. M. (2021). Virtual reality as pedagogical tool to enhance experiential learning: a systematic literature review. Education Research International, 1-17.
Αρμακόλας, Σ., Παναγιωτακόπουλος, Χ., & Φραγκούλης, I. (2019). O εκπαιδευτικός σχεδιασμός της τηλεδιάσκεψης με χρήση και αξιοποίηση συμμετοχικών–βιωματικών τεχνικών. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 10(2Α), 140-149.
Atherton, J. S. (2013). Learning and Teaching; Experiential Learning. http://www.learningandteaching.info/learning/experience.htm Experiential Learning
Βαλκάνος, Ε., & Φραγκούλης, Ι. (2010, Σεπτέμβριος 16). Η Συμβολή της Βιωματικής Μάθησης στην Ενδοεπιχειρησιακή Εκπαίδευση και Κατάρτιση. http://edu4adults.blogspot.gr/2010/09/blog-post_16.html
Βάμβουκας, Μ. Ι. (2010). Εισαγωγή στην Ψυχοπαιδαγωγική Έρευνα και Μεθοδολογία. Γρηγόρης.
Βαρβιτσιώτη, Ρ., Γούλας, Χ., Δέδε, Ι., Δημουλάς, Κ., Ζαχείλας, Λ., M., Gomes do Cormo, Costin, Α.Ε., Hansen, L. E., Καραλής, Θ., Λιντζέρης, Π., Matache, Μ., Patchev, P. Roukova, P., Werquin, P., Ν. Φωτόπουλος, Ν. & Καραλής Θ. (Επιμ.). (2010). Δια Βίου Μάθηση και Πιστοποίηση. 1-160. ΙΝΕ - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΣΕΕ.
Barron, D., Khosa, D., & Jones-Bitton, A. (2017). Experiential Learning in Primary Care: Impact on Veterinary Students’ Communication Confidence. Journal of Experiential Education, 40(4), 349-365. https://doi.org/10.1177/1053825917710038
Βεργίδης, Δ., & Κόκκος, Α.(Επιμ.). ( 2010). Εκπαίδευση Ενηλίκων: Διεθνής Προσεγγίσεις και Ελληνικές Διαδρομές, (1η έκδ.). Μεταίχμιο.
Βεργίδης, Δ., Καραλής, Θ., Κόκκος, Α., Κουλαουζίδης , Γ., Παρτώνας, Δ., & Τερλεξίδου, Μ. (2008). Παροχή Εισαγωγικών Γνώσεων και Δεξιοτήτων Επιχειρηματικότητας και Πληροφορικής σε Αυτοαπασχολούμενους, Εργαζόμενους και Εργοδότες Μικρών Επιχειρήσεων. Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων. ΙΜΕ ΓΕΣΕΒΕ http://www.imegsevee.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=109:2010-04-29-10- 17-15&catid=86:ekpaideusi&Itemid=295
Boud, D., Keogh, R., D., & Walker, D. (2002). Αναπτύσσοντας το Στοχασμό. Απόσπασμα από το βιβλίο: “Reflection: Turning Experience into Learning” (Δ. Ανδριτσάκου, Μετ.), 1-13. Kogan Page. http://www.adulteduc.gr/001/index.php?option=com_content&view=article&id=28&Itemid=43
Bonesso, S., Gerli, F., & Pizzi, C. (2015). The interplay between experiential and traditional learning for competency development. Frontiers in Psychology, 6, 1305.
Boyatzis, R., Kolb, D., & Mainemelis, C. (1999). ‘Experiential Learning Theory: Previous Research and New Directions’. The revised paper appears in: R. J. Sternberg and L. F. Zhang (Eds.), Perspectives on cognitive, learning, and thinking styles, 1-40. Lawrence Erlbaum. http://learningfromexperience.com/media/2010/08/experiential-learning-theory.pdf
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Brookfield, S. D. (1995). Adult Learning: An Overview. In A. Tuinjman (Ed.). International Encyclopedia of Education, 1-12. Pergamon Press.
Γαλάνης, Π. (2017). Εφαρμοσμένη Ιατρική Έρευνα. Μεθοδολογία σχεδιασμού των μελετών. ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 34(4), 559-566.
Γαλάνης, Π. (2018). Εφαρμοσμένη Ιατρική Έρευνα. Ανάλυση δεδομένων στην ποιοτική έρευνα. Θεματική ανάλυση. ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 35(3), 416-421.
CEDEFOP (2013). Ανάδειξη της Μάθησης: Προσδιορισμός, Αξιολόγηση και Αναγνώριση της Μη Τυπικής Μάθησης στην Ευρώπη. http://www.CEDEFOP.europa.eu/EN/Files/summary3013_el.pdf
Γκόβαρης, Χ., & Κοντάκος, A. ( 2006). Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εκπαίδευση ή Παιδαγωγική Ενηλίκων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, 1-23. http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/2527/777.pdf
Γούδας, Μ., & Χασάνδρα, Μ. (2003). Κριτήρια εγκυρότητας και αξιοπιστίας στην ποιοτική – ερμηνευτική έρευνα. (H τελική μορφή του άρθρου δημοσιεύτηκε στην Επιστημονική Επετηρίδα της Ψυχολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος), 2, 31-48. http://www.pseve.org/journal/
Clarke, V., & Braun, V. (2013). Teaching thematic analysis: Overcoming challenges and developing strategies for effective learning. The psychologist, 26(2), 120-123.
Cohen, L., & Manion, L. (1994). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας, (Χ. Μητσοπούλου, & Μ. Φιλοπούλου Μετ.). Μεταίχμιο.
Courau, S. (2000). Τα Βασικά «Εργαλεία» του Εκπαιδευτή Ενηλίκων. Μεταίχμιο.
Δεδούλη, Μ. (2002). Βιωματική μάθηση – Δυνατότητες Αξιοποίησής της στο Πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 6, 145 - 159. http://www.pischools.gr/download/publications/epitheorisi/teyxos6/deloudi.PDF
Dwyer, I. R. (2004). Employee development using adult education principles. Industrial and Commercial Training, 36(2), 79-85.
Ευστράτογλου, Α. (2004, Μάιος). Επαγγελματική Κατάρτιση. Η Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση στην Ελλάδα. Ενημέρωση, 106(3). ΙΝΕ ΓΣΕΕ-Α.Δ.Ε.Δ.Υ. http://www.inegsee.gr/sitefiles/files/106_MAIOS.pdf
Frontczak, T. N. (1998). A Paradigm for the Selection, Use, and Development of Experiential Learning Activities in Marketing Education. Marketing Education Review, 8(3), 25-33. http://library.ilsworld.com/papers/pdfs/Frontcza1998-(Fall).pdf
Gentry, J.W. (1990). What is Experiential Learning?, in The ABSEL Guide to Business Gaming and Experiential Learning (J.W. Gentry Ed.), 9-20. http://www.wmich.edu/casp/servicelearning/files/What%20is%20Experiential%20Learning.pdf
Giacomini, M.K., & Cook, D.J. (2000). "Users' guides to the medical literature: XXIII. Qualitative research in health care A. Are the result of the study valid?" JAMA. 284(3), 357-362.
Gross, Z., & Rutland, S.D. (2017). Experiential learning in informal educational settings. Int Rev Educ, 63, 1-8. https://doi.org/10.1007/s11159-017-9625-6
Ζαρίφης, Γ. (2009). Ο Κριτικός Στοχασμός στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων: Θεωρητικές Προσεγγίσεις & Πρακτικές Προεκτάσεις. Παπαζήση.
Ίσαρη, Φ., & Πουρκός, Μ. (2015). Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. http://hdl.handle.net/11419/5826
Illeris, K. (Επιμ.). (2009). Σύγχρονες Θεωρίες Μάθηση, 16 Θεωρίες Μάθησης με τα Λόγια των Δημιουργών τους. Μεταίχμιο.
Ιωσηφίδης, Θ. (2017). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας και επιστημολογία των κοινωνικών επιστήμων. Τζιόλας.
Jaques, D. (2004). Μάθηση σε Ομάδες. Εγχειρίδιο σε Όσους Συντονίζουν Ομάδες Ενήλικων Εκπαιδευομένων. Μεταίχμιο.
Jarvis, P. (2004). Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση και Κατάρτιση: Θεωρία και Πράξη (1η έκδ.). Μεταίχμιο.
Καλλινικάκη, Θ. (2010). Ποιοτικές μέθοδοι στην έρευνα της κοινωνικής εργασίας (2η εκδ.). Τόπος.
Καραλής, Θ. (2003). Η Εκπαίδευση Ενηλίκων στη Σύγχρονη Ελληνική Πραγματικότητα. http://www.adulteduc.gr/001/index.php?option=com_content&view=article&id=28&Itemid=43
Καραλής, Θ. (2013). Κίνητρα και Εμπόδια για την Συμμετοχή των Ενηλίκων στη Δια Βίου Εκπαίδευση. ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, 1-230. http://www.imegsevee.gr/ekpaideusi/662-2013-06-05-11-17-50
Κόκκος, Α. (2005). Να αναπτύξουμε τις κοινωνικές ικανότητες: Για ποιο λόγο και με ποιον τρόπο; 2ο Διεθνές Συνέδριο Επιστημονικής Ένωσης Εκπαίδευσης Ενηλίκων: Εκπαίδευση Ενηλίκων και Κοινωνικές Δεξιότητες: Δεκέμβριος 16-18, 2005 ( σσ. 5-23). Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων. http://blogs.sch.gr/kkiourtsis/files/2011/06/praktika-synedriou-EEEE.pdf
Κόκκος, Α. (Επ.Επιμ.). (2005). «Η Εμπειρική Εκπαίδευση Ενηλίκων». Εκπαίδευση Ενηλίκων, 4, 4-13. http://alexiskokkos.gr/keimena/14iempeirikiekpaideusienilikwn.pdf
Κόκκος, Α., & Μέγα, Γ. (2007). Κριτικός Στοχασμός και Τέχνη στην Εκπαίδευση, Εκπαίδευση Ενηλίκων, 12, 16-21. http://alexiskokkos.gr/keimena/19kritikosstoxasmoskaitexnistinekpaideusi.pdf
Kolb, D. (1984). Experiential learning: Experience as The Source of Learning and Development. Englewood Cliffs, Prentice Hall PTR.
Kolb, D. A., Baker, A. C., & Jensen, P. J. (2002). Conversation as Experiential Learning. http://learningfromexperience.com/media/2010/08/conversation-as-experiential-learning.pdf
Kolb, D. A., & Passarelli, A. (2010). The Learning Way-Learning from Experience as the Path to lifelong learning and Development. In Manuel London (Ed.), Oxford Handbook of Lifelong Learning, 1-37. http://learningfromexperience.com/media/2010/08/the-learning-waylearning-from-experience-as-the-path-to-lifelong.pdf
Kozlinska, I., Rebmann, A., & Mets, T. (2023). Entrepreneurial competencies and employment status of business graduates: the role of experiential entrepreneurship pedagogy. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 35(5), 724-761.
Leary, M. P., & Sherlock, L. A. (2020). Service-Learning or Internship: A Mixed-Methods Evaluation of Experiential Learning Pedagogies. Education Research International, 1–9. https://doi.org/10.1155/2020/1683270
Lankard, B. A. (1995). Development Team: New Ways of Learning in the Workplace. Clearinghouse on Adult Career and Vocational Education, 161, 1-8. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED385778.pdf
Lintzeris, P. (2021). Από αρχάριος, …ειδικός: Τροχιές απόκτησης δεξιοτήτων κατά την εργασία. ADULT EDUCATION Critical Issues, 1(1), 55–67. https://doi.org/10.12681/aeci.28799
Λυτσαρδάκης, Μ., Σταμπουλής, Μ., & Τσεκούρας, Ι. (2004). CEDEFOP: Η Χρηματοδότηση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ελλάδα: Περιγραφή του Συστήματος Χρηματοδότησης. CEDEFOP, Parorama series; 90: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. http://www.CEDEFOP.europa.eu/EN/Files/5143_el.pdf
Mason, J. (2011). Η Διεξαγωγή της Ποιοτικής Έρευνας (μτφρ. Ε. Δημητριάδου). Πεδίο.
Mezirow, J. & Τερλεξίδου, Μ.( Μετ.) (1998). Απόσπασμα από το άρθρο “On Critical Reflection”. Adult Education Quarterly, 48(3), 185-198. http://www.adulteduc.gr/001/pdfs/theoritikes/mez1.pdf?phpMyAdmin=IzNLY94N6L9IIuqEdeWoYPqSsG2&phpMyAdmin=db53c3e110bfbcb398c933c5b448fcb6
Mezirow, J. (2003). Epistemology of Transformative Learning, 2-5. http://www.adulteduc.gr/001/index.php?option=com_user&view=login&return=aHR0cDovL3d3dy5hZHVsdGVkdWMuZ3IvMDAxL2luZGV4LnBocD9vcHRpb249Y29tX2NvbnRlbnQmdmlldz1hcnRpY2xlJmlkPTY2Jkl0ZW1pZD02Nw
Mezirow, J. (2007). Η Μετασχηματίζουσα Μάθηση: Jack Mezirow και Συνεργάτες. Μεταίχμιο.
Morris, T. H. (2019). Experiential learning – a systematic review and revision of Kolb’s model. Interactive Learning Environments, 28(8), 1064–1077. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1570279
Μουζάκης, Χ. (2006). Εκπαίδευση Ενηλίκων: Η Εκπαίδευση Ενηλίκων στην Ελλάδα. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης, Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, 1-29. http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/2532/782.pdf
Mulholland, J., & Wallace, J. (2003). Strength, sharing and service: Restorying and the legitimation of research texts. British Educational Research Journal, 29(1), 5-23.
Owusu‐Agyeman, Y., & Fourie‐Malherbe, M. (2019). Using an experiential learning model to design an assessment framework for workplace learning. The Wiley handbook of global workplace learning, 95-117.
Perusso, A., Blankesteijn, M., & Leal, R. (2020). The contribution of reflective learning to experiential learning in business education. Assessment & Evaluation in Higher Education, 45(7), 1001-1015.
Πουρκός, Μ., & ∆αφέρµος, Μ. (Επιµ.). (2010). Ποιοτική Έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήµες. Επιστηµολογικά, Μεθοδολογικά και Ηθικά Ζητήµατα. Τόπος.
Radović, S., Hummel, H., & Vermeulen, M. (2021b). The Challenge of Designing ‘More’ Experiential Learning in Higher Education Programs in the field of teacher Education: A Systematic Review study. International Journal of Lifelong Education, 40(5–6), 545–560. https://doi.org/10.1080/02601370.2021.1994664
Radović, S., Hummel, H., & Vermeulen, M. (2021a). The mARC instructional design model for more experiential learning in higher education: theoretical foundations and practical guidelines. Teaching in Higher Education, 28(6), 1173–1190. https://doi.org/10.1080/13562517.2021.1872527
Robson, C. (2010). Η έρευνα του πραγµατικού κόσµου. Ένα µέσον για κοινωνικούς επιστήµονες και επαγγελµατίες ερευνητές (Β. Νταλάκου & Κ. Βασιλικού, Μετ.). Gutenberg.
Rogers, A. (1999). Η Εκπαίδευση Ενηλίκων. Μεταίχμιο.
Τσιμπουκλή, Α. (2012). Εργασία και δια βίου εκπαίδευση, προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης. (Εκπαιδευτικό υλικό). Θεματική Ενότητα: Δυναμική Ομάδας και Επικοινωνία στην Εκπαίδευση Ενηλίκων, 1-118. ΙΝΕ/ΓΣΕΕ.
Τσιμπουκλή, Α., & Φίλλιπς, Ν. (2010). Στο Α. Κόκκος & Κ. Κουτρούμπα (Επιμ.) Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων Από Απόσταση Διάρκειας 100 Ωρών, (3η Διδακτική Ενότητα), σσ. 1-101. ΥΠΕΠΘ. https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/PPP397/ENOTHTA_3.pdf
Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα. Κριτική.
Τσιώλης, Γ. (2015).Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: διλήμματα, δυνατότητες, διαδικασίες. Στο Γ. Πυργιωτάκης & Χ. Θεοφιλίδης (Επιμ.), σσ. 473-498. Ερευνητική Μεθοδολογία στις Κοινωνικές Επιστήμες και στην Εκπαίδευση. Συμβολή στην επιστημολογική θεωρία και την ερευνητική πράξη. Πεδίο.
Τσιώλης, Γ. (2018) Θεματική ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Στο Γ. Ζαϊμάκης (Επιμ.), Ερευνητικές διαδρομές στις Κοινωνικές Επιστήμες. Θεωρητικές-Μεθοδολογικές Συμβολές και Μελέτες Περίπτωσης. Πανεπιστήμιο Κρήτης: Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας.
Usher, R., & Solomon, N. (1999). Experiential learning and the shaping of subjectivity in the workplace. Studies in the Education of Adults, 31(2), 155-163.
Φίλλιπς, Ν. (2005). Η Συμβολή της Βιωματικής Μάθησης στην Απόκτηση Κοινωνικών Ικανοτήτων [Διδακτορική Διατριβή, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο]. ΕΑΔΔ. http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/17301#page/1/mode/2up
Yardley, L. (2000). "Dilemmas in qualitative health research." Psychology and Health,15, 215-228.
Yardley, S., Teunissen, P. W., & Dornan, T. (2012). Experiential learning: transforming theory into practice. Medical teacher, 34(2), 161-164.