Η διάγνωση εκπαιδευτικών αναγκών (ΔΕΑ) στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της συμμετοχής

PDF (ελληνικά)
Publicado: Ιουλ 4, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/haea.39036
Βιβή Σιδηρά
Νίκος Ι. Ναγόπουλος
Πανεπιστημίου Αιγαίου
Resumen

Το συγκεκριμένο άρθρο εστιάζει στη διάγνωση των εκπαιδευτικών αναγκών (ΔΕΑ) στην εκπαιδευτική διεργασία στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της συμμετοχής. Η ΔΕΑ αναπτύσσεται σε  ατομικό και ομαδικό επίπεδο και αποτελεί μία από τις διαδικασίες που συνθέτουν την εκπαιδευτική διεργασία. Σχεδιάζεται, υλοποιείται, αξιολογείται και ανατροφοδοτείται με βάση τις εξελίξεις των εκπαιδευτικών αναγκών. Η μάθηση ενσωματώνει την αλλαγή με σεβασμό στη διαφορετικότητα, είτε αφορά το όλο, είτε το μέρος. Οι εκπαιδευτικές ανάγκες εμπεριέχουν τις ρητά και μη ρητά εκπαιδευτικές ανάγκες, τις λανθάνουσες και τις κρυφές ανάγκες. Τα συστατικά στοιχεία τα οποία τις συνθέτουν αφορούν χαρακτηριστικά, γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, αδυναμίες, προσδοκίες, περιορισμούς και επιθυμίες. Μεθοδολογικά για τη ΔΕΑ αξιοποιούνται: η συμμετοχική παρατήρηση, η μελέτη περίπτωσης, το παιχνίδι ρόλων, το project work, η συνέντευξη, τo future workshop, κ.λπ. Οι εκπαιδευτικές ανάγκες διερευνώνται και κατά την αξιολόγηση, όπου αποτελούν αντικείμενα, άξονες ή και κριτήρια αξιολόγησης. Τα ευρήματα της αξιολόγησης ανατροφοδοτούν με νέα ή υφιστάμενα δεδομένα τις διαγνωσμένες εκπαιδευτικές ανάγκες. Παράγοντες που επηρεάζουν τη ΔΕΑ είναι ο διαθέσιμος χρόνος, η εσωτερική εκπαιδευτική πολιτική των οργανισμών εκπαίδευσης και κατάρτισης ενηλίκων (ΟΕΚΕ), το κατάλληλο καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, η υφιστάμενη τεχνογνωσία, η συμμετοχική αξιολόγηση, οι εκπαιδευτικοί ρόλοι και σχέσεις, η δυναμική της ομάδας, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο κ.λπ.

Article Details
  • Sección
  • Articles
Creative Commons License

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

    1. Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
    2. Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
    3. Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
Descargas
Los datos de descargas todavía no están disponibles.
Citas
Βάμβουκας, Μ. (2006). Εισαγωγή στην Ψυχοπαιδαγωγική Έρευνα και Μεθοδολογία (8η έκδ.). Γρηγόρης.
Βεργίδης, Δ., & Καραλής, Α. (Επιμ.). (2008). Εισαγωγή στην εκπαίδευση ενηλίκων: Σχεδιασμός, οργάνωση και αξιολόγηση προγραμμάτων (β’ έκδ.). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Βεργίδης, Δ., & Κόκκος, Α. (Επιμ.). (2010). Εκπαίδευση Ενηλίκων: Διεθνείς προσεγγίσεις και ελληνικές διαδρομές. Μεταίχμιο.
Βλασσόπουλος, Ε. (2005). Μεθοδολογία και Προσδιορισμός του Επαγγελματικού Προφίλ του «Συμβούλου Απασχόλησης». Κ.Π. EQUAL. Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Ασφάλισης, ΚΕΚ ΙΝΕ ΓΣΕΕ.
Γαλατά, Π.-Β., Βεργίδης, Δ., Δακοπούλου, Α., Καλογρίδη, Σ., Κεδράκα, Κ., & Τσιμπουκλή, Α. (Επιμ.). (2017). Η διεξαγωγή της έρευνας στην Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εγχειρίδιο Μεθοδολογίας. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Γούλας, Χ., Ζάγγος, Χ., Κάτσης, Α., Κόκκινος, Γ., Κορδάτος, Π., Μπουκουβάλας, Κ., Παλιός, Ζ., Πανδής, Π., & Φωτόπουλος, Ν. (2013). Κατάρτιση, απασχόληση, εκπαιδευτική πολιτική: Διερεύνηση της σύνδεσης της επαγγελματικής κατάρτισης με την απασχόληση. Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας.
Δημουλάς, Κ., Σιδηρά, Β., & Γαλατά, Β. (1995). Συμμετοχική Μεθοδολογία εκπαίδευσης ενηλίκων: Μέθοδοι και τεχνικές εφαρμογής. Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Μεταίχμιο.
Cousins, J. B., & Whitmore, E. (1998). Framing participatory evaluation. New Directions for Evaluation, (80), 5–23. Jossey-Bass.
Ζαβιτσάνου, Α., & Σιδηρά, Β. (1999). Οδηγός Δικτύου Προώθησης της Κοινωνικής και Οικονομικής Ένταξης/Εξέλιξης των Γυναικών: Δικτύωση Φορέων. Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. http://www.inegsee.gr
Freire, P., & Shor, I. (2011). Απελευθερωτική Παιδαγωγική: Διάλογοι για τη μετασχηματίζουσα εκπαίδευση (μτφ. Γ. Καλαουζίδης). Μεταίχμιο.
Jarvis, P. (2004). Συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση: Θεωρία και πράξη (μτφ. Α. Μανιάτη). Μεταίχμιο.
Καραλής, Θ., & Παπαγεωργίου, Η. (2012). Εκπαιδευτικό Υλικό. Θεματική Ενότητα: Σχεδιασμός, Υλοποίηση & Αξιολόγηση Προγραμμάτων Δια Βίου Εκπαίδευσης. ΙΝΕ ΓΣΕΕ. http://www.inegsee.gr
Καραλής, Θ. (2018). Η συμμετοχή ενηλίκων στη διά βίου μάθηση στην Ελλάδα: Εμπόδια και κίνητρα συμμετοχής (2011-2016). ΙΝΕ ΓΣΕΕ & ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ.
Καραλής, Θ. (2020). Μελέτη ΙΝΕ ΓΣΕΕ και ΙΜΕ ΓΣΕΒΒΕ: Κίνητρα και εμπόδια για τη συμμετοχή των ενηλίκων στη διά βίου εκπαίδευση (2011-2019). ΙΜΕ ΓΣΕΒΒΕ.
Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021). Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων. Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ.
Καραλής, Θ., & Λιντζέρης, Π. (2022). Λεξικό εκπαίδευσης ενηλίκων. Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων.
Κόκκος, Α., & Τσιμπουκλή, Α. (2011). Ο ρόλος των συναισθημάτων στην εκπαίδευση ενηλίκων: Προκλήσεις και οριοθετήσεις για τους εκπαιδευτές. Εκπαιδευτικό υλικό στο πλαίσιο βιωματικού σεμιναρίου της Επιστημονικής Ένωσης Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων. https://www.adulteduc.gr
Κόκκος, Α. (2017). Εκπαίδευση και χειραφέτηση: Μετασχηματίζοντας στερεοτυπικές αντιλήψεις στο σχολείο και στην εκπαίδευση ενηλίκων. Μεταίχμιο.
Κόκκος, Α., & Συνεργάτες. (2019). Διευρύνοντας τη θεωρία μετασχηματισμού: Η συμβολή δέκα σημαντικών στοχαστών. Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων. http://www.adulteduc.gr
Κόκκος, Α. (2020). Η ανάγκη ανασυγκρότησης της εκπαίδευσης και κατάρτισης ενηλίκων. Διανέοσις, 1–31.
Κουτούζης, Μ. (1999). Γενικές αρχές μάνατζμεντ: Τουριστική νομοθεσία και οργάνωση εργοδοτικών και συλλογικών φορέων. Τόμος Α. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Λιντζέρης, Π. (2020). Από τη συσσώρευση πληροφοριών στην απόκτηση γνώσης: Προσβλέποντας στη χειραφετητική μάθηση. Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων, (46), 3–13. https://www.adulteduc.gr
Mezirow, J., & Συνεργάτες. (2007). Η Μετασχηματίζουσα Μάθηση. Μεταίχμιο.
Παπαδόγαμβρος, Β., Δημουλάς, Κ., Κόκκος, Α., Κωνσταντάκη, Μ., Σιδηρά, Β., & Μαυρογιώργος, Γ. (2006). Εκπαιδευτικό υλικό για τους εκπαιδευτές πρακτικής άσκησης. Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.
Rogers, A. (1999). Η εκπαίδευση ενηλίκων. Μεταίχμιο.
Σιδηρά, Β., Ναγόπουλος, Ν., & Γεωργίου, Δ. (2005). Σύστημα Ποιότητας Υπηρεσιών Συμβουλευτικής Στήριξης και Απασχόλησης. ΕΥΔ της Κ.Π. EQUAL. Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Ασφάλισης, Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.
Σιδηρά, Β., & Ναγόπουλος, Ν. (2007α). Η Διαφορετικότητα στον κοινωνικό και εργασιακό χώρο. Εθνικό Θεματικό Δίκτυο Διαχείριση της Διαφορετικότητας στον Εργασιακό Χώρο. Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας.
Σιδηρά, Β., & Ναγόπουλος, Ν. (2007β). Μελέτη καλών πρακτικών: Μεθοδολογία και κριτήρια επιλογής. Εθνικό Θεματικό Δίκτυο Διαχείριση της Διαφορετικότητας στο Χώρο Εργασίας. Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας.
Σιδηρά, Β. (2012). Ανάπτυξη και προώθηση εναλλακτικών ή αλληλοσυμπληρούμενων μορφών κατάρτισης στο πεδίο της διά βίου μάθησης: Η περίπτωση της ειδικού τύπου κατάρτισης συμβούλων/στελεχών σε επιλεγμένα πεδία του Συστήματος Ποιότητας των Υπηρεσιών Συμβουλευτικής Στήριξης και Απασχόλησης. Πρακτικά 4ου Συνεδρίου «Καλές Πρακτικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων». Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων. https://www.adulteduc.gr
Σιδηρά, Β. (2015). Η συμμετοχική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου στο πεδίο της διά βίου μάθησης: Διαπιστώσεις και προβληματισμοί. Ενημέρωση, (222), 2–29. Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.
Σιδηρά, Β., & Ναγόπουλος, Ν. (2024). Εκπαίδευση ενηλίκων: Φιλοσοφία της συμμετοχής και διάγνωση εκπαιδευτικών αναγκών. Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.
Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική έρευνα. Κριτική.