DEFORMATION HISTORY AND CORRELATION OF PAIKON AND TZENA TERRANES (AXIOS ZONE, CENTRAL MACEDONIA, GREECE)

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2016
DOI: https://doi.org/10.12681/bgsg.11699
Λέξεις-κλειδιά:
κινηματική τεκτονικό κάλυμμα τεκτονικό παράθυρο
E. Katrivanos
Aristotle University of Thessaloniki, Department of Geology
A. Kilias
Aristotle University of Thessaloniki, Department of Geology
D. Mountrakis
Aristotle University of Thessaloniki, Department of Geology
Περίληψη

Τα πεδία Πάικου και Τζένας βρίσκονται στο κεντρικό τμήμα της ζώνης Αξιού, μεταξύ των οφιολιθικών λωρίδων Αλμωπίας και Παιονίας. Τεκτονοστρωματογραφικά δεδομένα φανερώνουν ότι έχουν υποστεί την ίδια πολυφασική παραμόρφωση και μεταμόρφωση, καθώς επίσης και ότι έχουν την ίδια λιθοστρωματογραφική στήλη. Η πρώτη παραμόρφωση έλαβε χώρα στο Μέσο - Άνω Ιουρασικό και συνδέεται με την τεκτονική τοποθέτηση των οφιολίθων, τη συσσώρευση των καλυμμάτων, την προσαύξηση των πεδίων και την πάχυνση του φλοιού (D1). Η μεταμόρφωση δεν ξεπερνά την πρασινοσχιστολιθική φάση (Μ1). Η ύπαρξη μιας υπολειμματικής μεταμόρφωσης HP/LT, προγενέστερης της M1, οφείλεται πιθανότατα στις συνθήκες υποβύθισης και στην υπερφόρτωση των επωθημένων οφιολίθων πάνω στο ηπειρωτικό περιθώριο, συνθήκες που χαρακτηρίζουν τα αρχικά στάδια της παραμόρφωσης. Η συμπιεστική τεκτονική και η έντονη λεπίωση με την ίδια κινηματική συνεχίζονται στο Κάτω Κρητιδικό, επηρεάζοντας όλες τις ενότητες πριν το Άνω Κρητιδικό, καθώς και τους επωθημένους οφιόλιθους και συνδέονται με χαμηλή πρασινοσχιστολιθική μεταμόρφωση (Μ2). Η πρώτη κύρια εφελκυστική φάση συμβαίνει στο Άνω Κρητιδικό και συνδέεται με το σχηματισμό λεκανών και ιζηματογένεση (D3). Κατά το Παλαιόκαινο-Ηώκαινο, συνέβη έντονη λεπίωση όλων των ενοτήτων κυρίως προς τα ΝΔ (D4). Η κατάρρευση των καλυμμάτων και τελικά η εκταφή του φλοιού συνέβη κατά το Ολιγόκαινο - Μειόκαινο, συνδεδεμένη με κανονικά ρήγματα μικρής γωνίας κλίσης και κύρια κινηματική προς τα ΝΔ (D5). Μετά το Μειόκαινο, λαμβάνει χώρα η νεοτεκτονική δράση σε εφελκυστικό έως διεφελκυστικό πεδίο (D6), συνδεόμενη με το σχηματισμό των Νεογενών και Τεταρτογενών λεκανών και τη διασπορά των πεδίων. Το υπόβαθρο και των δύο πεδίων είναι Πελαγονικής προέλευσης, αποκαλυπτόμενο ως πολλαπλό τεκτονικό παράθυρο.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Τεκτονική Γεωλογία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς θα πρέπει να είναι σύμφωνοι με τα παρακάτω: Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Οι συγγραφείς μπορούν να: Μοιραστούν — αντιγράψουν και αναδιανέμουν το υλικό με κάθε μέσο και τρόπο, Προσαρμόσουν — αναμείξουν, τροποποιήσουν και δημιουργήσουν πάνω στο υλικό.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Anders, B., Reischmann, T., Poller, U. and Kostopoulos D., 2005. Age and origin of granitic rocks
of the eastern Vardar Zone, Greece: New constrains on the evolution of the Internal
Hellenides, Journal Geol. Society London, spec. Issue, 162, 857-870.
Baroz, F., Bebien, J. and Ikenne, M., 1987. An example of HP-LT metamorfic rocks from an islandarc:
the Paikon series (Innermost Hellenides, Greece), Journal of Metamorphic Geology, 5,
-527.
Bonneau, M., Godfriaux, I., Moulas, Y., Fourcade, E. and Masse, J., 1994. Stratigraphie et structure
de la bordure orientale de la double fenetre du Paikon (Macedoine, Grece), Bulletin
Geological Society of Greece, 30/1, 105-114.
Brown, S. and Robertson, A., 1994. New structural evidence from the Mesozoic-early Tertiary
Paicon unit, Northern Greece, Bulletin Geological Society of Greece, 30/1, 159-170.
Brown, S. and Robertson, A., 2003. Sedimentary geology as a key to understanding the tectonic
evolution of the Mesozoic-Early Tertiary Paikon Massif, Vardar suture zone, N. Greece,
Sedimentary Geology, 160, 179-212.
Brown, S.A.M. and Robertson, A.H.F., 2004. Evidence for the Neotethys ocean rooted in the Vardar
zone: evidence from the Voras Mountains, NW Greece, Tectonophysics, 381, 143-173.
Federal Geological Institute of Serj, 1970. Geological map 1:500.000, Military Geographical
Institute, Belgrade.
Ferriere, J., Bonneau, M., Caridroit, M., Bellier, J.P., Gorican, S. and Kollmann, H., 2001. Les
nappes tertiaires du Paikon (zone de Vardar, Macédoine, Grèce): arguments stratigraphique
pour une nouvelle interprétation structurale, C. R. Acad. Sci. Paris, 332, 695-702.
Galeos, A., Karfakis, J. and Photiades, A., 2003. Geological map of Greece, 1:50000, Promahi sheet,
Institute of Geology and Mineral Exploration, Athens.
Godfriaux, I. and Ricou, L.E., 1991. Le Paicon, une fenetre tectonique dans les Hellenides Internes
(Macedoine, Grece), C. R. Acad. Sci. Paris, 313/2, 1479-1484.
Hanmer, S. and Passchier, C.W., 1991. Shear - Sense Indicators: A Review, Geological Survey of
Canada, 17, 72-90.
Katrivanos, E., Mountrakis, D., Kilias, A. and Pavlides, S., 2001. Preliminary results of the
geological structure and kinematics of deformation in Tzena Mt. (Paikon Subzone, Central
Macedonia, Greece), Bulletin Geological Society of Greece, 34/1, 137-147 (in Greek).
Katrivanos, E., Kilias, A. and Mountrakis, D., 2013. Kinematics of deformation and structural
evolution of the Paikon Massif (Central Macedonia, Greece): A Pelagonian tectonic window?
N. Jb. Geol. Palaeont. Abh., 269/2, 149-171.
Kilias, A., 1995. Tectonic evolution of the Olympus-Ossa Mt.: Emplacement of the blueschists unit
in eastern Thessaly and exhumation of Olympus-Ossa carbonate dome as a result of tertiary
extension (Central greece), Mineral Wealth, 96, 20-42.
Kilias, A., Frisch, W., Avgerinas, A., Dunkl, I., Falalakis, G. and Gawlick, H.J., 2010. Alpine
architecture and kinematics of deformation of the northern Pelagonian nappe pile in the
Hellenides, Austrian Journal of Earth Sciences, 103/1, 4-28.
Mavrides, A., Matarangas, D. and Karfakis, J., 1982. Geological map of Greece, 1:50000, Skra
sheet, Institute of Geology and Mineral Exploration, Athens.
Mercier, J., 1968. Etude geologique des zones Internes des Hellenides en Macedoine centralle.
Contribution a l' etude du metamorphisme et de l' evolution magmatique des zones internes
des Hellenides, Annales Geologique Pays Hellenic, 20, 1-739.
Mercier, J., Vergely, P. and Bebien, J., 1975. Les ophiolites helleniques “obductees” au Jurassique
superieur sont-elles les vestiges d’ un ocean tethysien ou d’ une mer marginale perieuropeene?
C.R. somm. Soc. Geol. France, 4, 108-112.
Mercier, J. and Vergely, P., 1984. Geological map of Greece, 1:50.000, Edhessa sheet, Institute of
Geology and Mineral Exploration, Athens.
Mercier, J. and Vergely, P., 2001. The Paikon Massif revisited comments on the Late Cretaceous-
Paleogene geodynamics of the Axios-Vardar zone. How many Jurassic ophiolitic basins?
(Hellenides, Macedonia, Greece), Bulletin Geological Society of Greece, 34/6, 2099-2112.
Michail, M., Kilias, A., Koroneos, A., Ntaflos, T. and Pipera, K., 2014. Tectonic structure and
emplacement of the Fanos Granite in the Axios Zone (Macedonia, N. Greece), XX, CBGA,
Bul. Shk. Gjeol., 1, 129-132, Tirana.
Michard, A., Feinberg, H. and Montigny, R., 1998. Supra-ophiolite formation from the Thessaloniki
mappes (Greece) and associated magmatism: an intra-oceanic subduction predating the
Vardar obduction, C. R. Acad. Sciences, Paris, 327, 493-499.
Migiros, G. and Galeos, A., 1990. Tectonic and stratigraphic significance of the Ano Garefi
ophiolitic rocks, Northern Greece. In: Melpas, J.E., Moores, E., Panayiotou A. and
Xenophontos, E., eds., Ophiolites: Oceanic Crustal Analogues, Proceedings Symposium,
Troodos 1987, Geological Survey Department, Nicosia, 279-284.
Most, T., Frisch, W., Dunkl, I., Kadosa, B., Avgerinas, A. and Kilias, A., 2001. Geochronological
and structural investigation of the Northern Pelagonian crystalline zone. Constraints from
K/Ar and zircon and apatite fission track dating, Bulletin of Geological Society of Greece,
, 91-95.
Mussalam, K., 1991. Geology, geochemistry and the evolution of an oceanic crustal rift at Sithonia.
NE Greece. In: Peters, T., Nikolas, A. and Coleman, R.G., eds., Ophiolite Genesis and the
Evolution of the Oceanic Lithosphere, Kluver Academic Publishing, London, 685-704.
Papanikolaou, D., 2009. Timing of tectonic emplacement of the ophiolites and terrane
paleogeography in the Hellenides, Lithos, 108, 262-280.
Papanikolaou, D., 2013. Tectonostratigraphic models of the Alpine terranes and subduction history
of the Hellenides, Tectonophysics, 595-596, 1-24.
Passchier, C.W. and Trouw, R.A.J., 2005. Microtectonics. Springer-Verlag, 2nd edition, 366 pp.
Pavlides, S., Mountrakis, D., Kilias, A. and Tranos, M., 1990. The role of strikeslip movements in
the extensional area of the northern Aegean (Greece), Annale Tectonique, 4, 196-211.
Ricou, L.E. and Godfriaux, I., 1991. Une coupe a travers les ophiolites et gneiss allocthones entre le
massif Pelagonien et la fenetre du Paikon (Grece du Nord), C. R. Acad. Sci. Paris, 313/ 2,
-1601.
Ricou, L.E. and Godfriaux, I., 1995. Mise au point sur la fenetre multiple du Paicon et la structure
du Vardar en Grece, C. R. Acad. Sci. Paris, 321/ 2, 601-608.
Robertson, A.H.F., Trivic, B., Deric, N. and Bucur, I.I., 2013. Tectonic development of the Vardar
ocean and its margins: Evidence from the Republic of Macedonia and Greek Macedonia,
Tectonophysics, 595-596, 25-54.
Sharp, I.R. and Robertson, A.H.F., 1993. Evidence for Turonian rift related extensional subsidence
and eastward Early Tertiary thrusting western Paikon Zone, Northern Greece, Bulletin
Geological Society Greece, 28, 99-110.
Soldatos, T., Koroneos, A. and Christophides, G., 1993. Origin and evolution of the Fanos granite
(Macedonia, northern Greece): trace and REE modeling constrains. In: Konispoliatis, N., ed.,
Special Vol. in honor of Prof. G. Panagos, Univ. Athens Scientific Publications, B, 789-812.
Vergely, P., 1984. Tectoniques des ophiolites dans les Hellenides Internes deformation,
metamorphisms et phenomenes sedimentaires. Consequences sur l’ evolution des regions
Tethysiennes Occidentales, PhD Thesis, Universite de Paris – Sud, Orsay, 1-560.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)